Bài giảng Tài chính công - Bài 4: Chi công

CHI CÔNG 
Bài 4 
“Cung cấp đầy đủ cho người nghèo là đánh giá đúng đắn nền văn minh” 
Samuel Johnson 
Chính phủ thu và chi 
Chính phủ thu thuế để làm gì? 
	(Chính phủ thu như thế nào?) 
Chính phủ chi cho cái gì? (lĩnh vực, phạm vi) 
Chính phủ chi để làm gì? (mục tiêu) 
Chính phủ chi như thế nào? 
Lưu ý : 
Hoạt động chi của chính phủ gồm hai hành vi: đầu tiên là thu và sau đó phân phối cho các khoản mục, chương trình. Vì thế, hoạt động chi của chính phủ gọi là phân phối lại thu nhập nhằm tối đa hóa phúc lợi công cộng. 
Mở đầu 
Xem xét quốc gia có hai công dân A và B. 
Thu nhập tạo ra hàng năm được phân chia hết cho hai người. 
Hai công dân có Độ hữu dụng biên (MU) của thu nhập dốc xuống. 
Mở đầu 
Hữu dụng biên A 
O 
O’ 
I 1 
I 2 
A 
B 
C 
D 
I 0 
I 3 
Thu nhập 
Hữu dụng biên B 
E 
Tại sao I 0 là phân phối hợp lý ? 
Chính phủ & hai mục tiêu cơ bản 
Hiệu suất (Efficiency) 
Công bằng (Equity) 
Chi của chính phủ 
Các lý do 
 Tạo hàng hóa công 
Cung cấp hàng hóa, dịch vụ cơ bản cho dân 
 Cung cấp bảo hiểm xã hội 
Bảo vệ người dân trước rủi ro tài chính 
 Thực hiện tái phân phối thu nhập 
Thuế đánh vào người thu nhập cao  Ngân sách  Trợ giúp người thuộc diện chính sách 
 Bảo hiểm xã hội và trợ cấp từ chính phủ liên quan đến các khoản thanh toán chuyển giao ( transfer payments) của chính phủ cho người dân. 
 Chúng ngược với thuế. 
Bhxh, trợ cấp và thuế 
Nội dung bài 4 
Đặc điểm chi ngân sách 
Chi đầu tư 
Chi thường xuyên 
Định mức phân bổ 
I. Đặc điểm chi ngân sách 1. Khái niệm 
Chi ngân sách nhà nước là quá trình sử dụng quỹ ngân sách nhằm thực thi nhiệm vụ của bộ máy nhà nước và các mục tiêu chính sách từng giai đoạn. 
Đây là phần thể hiện rõ nhất vai trò của ngân sách đối với hoạt động kinh tế-xã hội của đất nước. 
Quá trình chuyển từ chi tiêu cá nhân sang chi tiêu công cộng. 
Chi đầu tư phát triển 
Chi thường xuyên 
Trả nợ gốc và lãi 
Cho vay 
Bổ sung Quỹ dự trữ tài chính 
Bổ sung cho ngân sách cấp dưới 
Chuyển nguồn 
I. Đặc điểm chi ngân sách 2. Nội dung 
Phần lớn mang tính không bồi hoàn (trừ các khoản chính phủ cho vay) 
Ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế và đời sống xã hội. 
Không hướng đến lợi nhuận mà hướng đến lợi ích công . 
I. Đặc điểm chi ngân sách 3. Đặc điểm 
II. Chi đầu tư phát triển1. Nội dung 
Xây dựng những công trình hạ tầng kinh tế-xã hội không có khả năng thu hồi vốn 
	 (Còn gọi là cấp phát vốn cho đầu tư xây dựng cơ bản các công trình thuộc kết cấu hạ tầng kinh tế-xã hội) 
Đầu tư, góp vốn vào các doanh nghiệp 
Bổ sung dự trữ quốc gia 
Chi cho các chương trình mục tiêu quốc gia 
CÁC CÔNG TRÌNH TRỌNG ĐIỂM QUỐC GIA 
1. Dự án Khí- Điện- Đạm Cà Mau 
2. Dự án Khí- Điện- Đạm Bà Rịa- Vũng Tàu 
3. Dự án nhà máy lọc dầu số 1 Dung Quất (2,7 tỉ USD) 
4. Dự án đường Hồ Chí Minh 
5. Dự án nhà máy thuỷ điện Sơn La 
6. Dự án đường dây 500 KV 
7. Dự án trồng mới 5 triệu ha rừng 
II. Chi đầu tư phát triển 2. Nguyên tắc cấp phát vốn 
Chỉ cấp vốn cho những dự án tuân thủ trình tự đầu tư. 
Đúng mục đích, đúng kế hoạch. 
Theo mức độ thực tế hoàn thành kế hoạch. 
Kiểm tra, giám sát trước, trong và sau dự án. 
II. Chi đầu tư phát triển 3. Điều kiện cấp phát 
Dự án đầu tư tuân thủ đúng pháp luật 
Dự án đầu tư phải ghi trong kế hoạch vốn đầu tư của ngân sách 
Phải có ban quản lý dự án 
Qua đấu thầu 
III. Chi thường xuyên 1. Khái niệm 
Quá trình sử dụng ngân sách cho các nhiệm vụ thường xuyên của bộ máy nhà nước. 
Còn gọi là chi tiêu dùng, mang tính ngắn hạn và định kỳ. 
Công cụ ổn định chính trị, xã hội. 
Được sử dụng bên cạnh công cụ thuế nhằm phân phối gánh nặng công chi cho công dân hợp lý hơn. 
Chiếm tỷ trọng lớn ở các quốc gia 
III. Chi thường xuyên 2. Nội dung -- Lĩnh vực hoạt động 
Chi sự nghiệp văn-xã 
Chi sự nghiệp kinh tế 
Chi quản lý hành chính 
Chi quốc phòng, an ninh, cứu hộ 
Chi khác: 
Trợ giá theo chính sách 
Chi kỷ niệm ngày lễ 
Chênh lệch tỷ giá 
Chi thanh toán cá nhân: lương, phụ cấp, học bổng, sinh hoạt phí, tiền thưởng, phúc lợi tập thể, 
Chi nghiệp vụ chuyên môn: mua hàng hóa, vật tư dùng cho chuyên môn của từng ngành, bảo hộ lao động, đồng phục, 
Chi mua sắm: đồ dùng, trang thiết bị và phương tiện làm việc, sửa chữa tài sản, 
Chi khác: hoàn thuế giá trị gia tăng,  
III. Chi thường xuyên 2. Nội dung -- Nghiệp vụ 
Theo dự toán 
Tiết kiệm, hiệu quả 
Qua Kho bạc: 
Kiểm soát trước, trong và sau. 
III. Chi thường xuyên 3. Nguyên tắc 
Phần lớn các khoản chi thường xuyên đều có thời gian tác động ngắn, mang tính chất thường xuyên và mang tính chất chu kỳ.. 
Trong từng hoạt động cụ thể mà mỗi bộ phận cụ thể thuộc bộ máy của nhà nước phải thực hiện cũng đòi hỏi có tính liên tục và ổn định. 
Các khoản chi thường xuyên phần lớn nhằm mục đích tiêu dùng. 
Chi thường xuyên của NSNN có phạm vi và mức độ gắn chặt với cơ cấu tổ chức bộ máy nhà nước và thực hiện các chính sách kinh tế, chính trị, xã hội của nhà nước trong từng thời kỳ 
III. Chi thường xuyên 4. Đặc điểm 
TIÊU CHÍ PHÂN BỔ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC 
Về dân số: 
Dân số đô thị 
Dân số miền núi - vùng đồng bào dân tộc ở đồng bằng, vùng sâu 
Dân số vùng cao - hải đảo 
Dân số vùng đồng bằng 
TIÊU CHÍ PHÂN BỔ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC (tt) 
2. Xã, thôn thuộc Chương trình 135: được xác định theo số xã, thôn được Thủ tướng Chính phủ quyết định phê duyệt giai đoạn 2006 - 2010. 
3. Về số người nghèo