Xu hướng hòa hợp trong nghề nghiệp kế toán trên thế giới
Quá trình toàn cầu hoá diễn ra ngày càng sâu rộng đã đặt ra nhiều
yêu cầu mới, trong đó có những vấn đề liên quan đến việc cung cấp
thông tin báo cáo tài chính (BCTC) của các doanh nghiệp ở các quốc
gia khác nhau. Làm thế nào để gia tăng niềm tin của nhà đầu tư quốc
tế khi sử dụng BCTC của những công ty trên các thị trường vốn khác
nhau? Làm sao để giảm thiểu những chi phí và thời gian chuyển đổi
BCTC được lập theo những cơ sở kế toán khác nhau nhằm so sánh
được? Việc hợp nhất BCTC theo chuẩn mực của công ty mẹ và các
công ty con ở các nước khác với công ty mẹ và áp dụng chuẩn mực kế
toán khác?. luôn là những câu hỏi đặt ra cho các quốc gia tham gia
vào quá trình hội nhập. Từ đó, một số quốc gia không chỉ cải cách
khá toàn diện hệ thống kế toán để nhằm hoà hợp với quốc tế, mà còn
đặt ra mục tiêu hội tụ với chuẩn mực kế toán quốc tế. Thực tế kế toán
cho thấy hầu hết các quốc gia trên thế giới đều tích cực hội nhập
nhưng mỗi quốc gia có những bước đi, cách thức và tốc độ hội nhập
khác nhau. Bài viết tập trung nghiên cứu về sự đa dạng trong kế toán
trên thế giới đã đặt ra yêu cầu hòa hợp cũng như sự nỗ lực hòa hợp,
hội tụ kế toán trên thế giới ở một số khu vực cũng như ở Việt Nam.
Từ khóa: Hòa hợp; hội tụ; báo cáo tài chính (BCTC); chuẩn mực
BCTC quốc tế (IFRS)
khu vực, nên tập trung và tạo điều kiện tiếp cận với kiến thức, kỹ thuật, kinh nghiệm thực tiễn và kinh nghiệm áp dụng từ chính các nước thành viên trong khu vực. Thực tế một số nước ASEAN áp dụng các phiên bản IAS trước đây, trong khi các nước khác sử dụng phiên bản đã được sửa đổi của IAS. Điều này sẽ làm giảm đáng kể các ưu điểm về tính nhất quán,tính so sánh được cũng như tính mới của phiên bản IAS sửa đổi. Trong bối cảnh thành lập cộng đồng kinh tế ASEAN và quá trình toàn cầu hóa ngày càng sâu rộng trong kế toán thì điều này sẽ không hữu ích. Vì vậy, AFA có vai trò quan trọng trong việc gia tăng các lợi ích từ việc áp dụng và thực hiện các chuẩn mực Kế toán Quốc tế sửa đổi trong các nước ASEAN. Việt Nam: Không nằm ngoài xu hướng hội nhập về lĩnh vực kế toán như các nước trên thế giới, Việt Nam xác định rõ được mục tiêu hội nhập thông qua việc cần phải xây dụng một bộ chuẩn mực riêng với nguyên tắc vận dụng có chọn lọc IAS, phù hợp với đặc điểm nền kinh tế và trình độ quản lý của doanh nghiệp Việt Nam. Từ những năm 2000 đến 2005, Việt Nam đã xây dựng và ban hành được 26 chuẩn mực kế toán (VAS) phản ánh được phần lớn các giao dịch của nền kinh tế thị trường. Như vậy có thể khẳng định sự ra đời của hệ thống chuẩn mực kế toán Việt Nam đã tạo ra một bước ngoặt lớn trong quá trình phát triển của kế toán Việt Nam, nâng cao tính công khai, minh bạch thông tin BCTC của các doanh nghiệp, gia tăng niềm tin đối với các nhà đầu tư và tạo ra cơ sở quan trọng để Việt Nam hội nhập quốc tế. Việc Việt Nam gia nhập AEC, tức là tham gia “Thỏa thuận thừa nhận lẫn nhau về dịch vụ kế toán trong Asean” trong khối, là bước tiến lớn về hội nhập nghề nghiệp kế toán trong khu vực. Tham gia thỏa thuận này, Việt Nam có một số cơ hội như tăng cường hội nhập với khu vực về lĩnh vực kế toán; tạo điều kiện thuận lợi cho người Việt Nam (có chứng chỉ kế toán viên chuyên nghiệp theo tiêu chuẩn Asean) được sang làm việc tại các nước trong khu vực và học hỏi kinh nghiệm tốt từ các quốc gia có bề dày phát triển trong lĩnh vực kế toán; đa dạng hóa đối tượng tham gia hoạt động kế toán tại Việt Nam. Tuy nhiên cũng sẽ đặt ra nhiều thách thức cho chính lao động Việt Nam tại thị trường dịch vụ kế toán trong nước bởi sự nhập khẩu nhân sự của các nước trong khu vực. AEC hình thành giúp cho thúc đẩy việc áp dụng hệ thống chuẩn mực kế toán, kiểm toán theo IFRS, IAS. Việc gia nhập AEC đòi hỏi Việt Nam phải nhanh chóng xây dựng một khung kế toán, kiểm toán mới phù hợp với tiêu chuẩn chung của các nước trong khu vực cũng như tăng cường tính hòa hợp với thông lệ kế toán quốc tế. Theo định hướng của Bộ Tài chính, dự kiến đến 2020, VAS phải được ban hành lại và ban hành mới trên cơ sở cập nhật những thay đổi của IFRS (VAS/VFRS). Hiệu lực của VAS/VFRS mới sẽ được bắt đầu từ 1/1/2020. Trong đó, các đơn vị có lợi ích công chúng sẽ dần chuyển đổi từ VAS/VFRS sang IFRS và đến 2025 phải hoàn tất quá trình chuyển đổi. Như vậy, từ sau năm 2025, việc áp dụng Chuẩn mực kế toán tại Việt Nam sẽ chia thành 3 cấp độ: Các đơn vị có lợi ích công chúng áp dụng IFRS; Các đơn vị khác áp dụng VAS/VFRS; Doanh nghiệp vừa và nhỏ áp CHÍNH SÁCH & THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH - TIỀN TỆ 25Tạp chí Khoa học & Đào tạo Ngân hàng Số 191- Tháng 4. 2018 dụng Chế độ kế toán riêng cho SME. Hiện nay Bộ Tài Chính đang trong quá trình phối kết hợp với các trường đại học, các tổ chức nghề nghiệp và công ty kiểm toán lớn nghiên cứu nội dung các IFRS cũng như triển khai áp dụng đào tạo IFRS cho đội ngũ giảng viên, nhà nghiên cứu nhằm tăng cường kiến thức về IFRS và từng bước đưa nội dung IFRS vào giảng dạy ở trường đại học và phổ biến IFRS cho doanh nghiệp. 3. Kết luận Hội nhập kế toán quốc tế đang là hướng đi tích cực của các Tài liệu tham khảo 1. Asean, Asean Mutual Recognition Arrangement on Accountancy Services, 2014 2. ICAEW,“Moving to IFRS reporting: seven lessons learned from the Europe experience”, 2015 3. S.Chen, Z.Sun, và Y.Wang, “Evidence from China on Whether Harmonized Accounting Standards Harmonize Accounting Practices”, Accounting Horizon 16, No.3, 2002, trang 183-197 4. Timothy Doupnik, Hector Perera, International Accounting, 4th edition, MacGrawHill Education, 2015 5. VACPA, Bản tin tóm tắt “Những ảnh hưởng của TPP và AEC đến thị trường tài chính Việt Nam”, Tháng 2/2016 6. Worldbank Group, Current status of the accounting and auditing profession in Asean countries, 2014 Thông tin tác giả Phan Thị Anh Đào, Tiến sĩ Khoa Kế toán, Học viện Ngân hàng Email: phananhdaohvnh@gmail.com Nguyễn Thị Thanh Mai, Thạc sỹ Khoa Kế toán, Học viện Ngân hàng Email: mainguyenyb@gmail.com Nguyễn Thị Bình, Thạc sỹ Khoa Kế toán, Học viện Ngân hàng Email: ntbinhkt@gmail.com Summary The global convergence in the accountancy profession The journey to have a common set of international accounting standards started long ago which give it a professional shape and essence. For this goal, accounting regulation all over the world feel the necessity to shorten the gap among different streams of accounting practices through harmonization. There have been some urgent questions: How to increase the confidence of international investors when using financial statements of companies in different capital markets? How to minimize the costs and timing of financial reporting prepared in accordance with different GAAP? How to consolidate financial statements of subsidaries in other countries according to the standards of parent companies? Therefore, some countries have not only reformed their accounting system to harmonize with international standards, but have also set a goal of convergence with international accounting standards. In fact, most countries have actively integrating to international standards but each nation has different steps and strategy of integration. The paper focuses firstly on the diversity of accounting in the world, then the requirements for harmony as well as the concerted efforts to converge accounting in the world as well as in Vietnam will be analyzed. Keywords: Accounting convergence, accounting harmonization, accountancy body, IFRS. Dao Thi Anh Phan, PhD. Dean of Accounting and Auditing Faculty, Banking Academy Mai Thi Thanh Nguyen, M.Ec. Accounting and Auditing Faculty, Banking Academy Binh Thi Nguyen, M.Ec. Accounting and Auditing Faculty, Banking Academy quốc gia trên thế giới. Những ích lợi từ việc hội nhập trong lĩnh vực kế toán đã góp phần giải quyết được nhiều vấn đề khác biệt về thông tin trình bày trên BCTC của các quốc gia, tạo thuận lợi trong việc so sánh thông tin BCTC đáp ứng xu hướng toàn cầu hóa kinh xem tiếp trang 44 QUẢN TRỊ NGÂN HÀNG & DOANH NGHIỆP 44 Tạp chí Khoa học & Đào tạo Ngân hàngSố 191- Tháng 4. 2018 bước vững chắc ra thị trường nước ngoài là hướng đi đúng đắn cho các NHTM Việt Nam trong giai đoạn phát triển hiện nay. Tuy nhiên lựa chọn thời điểm nào, thị trường nào, loại hình kinh doanh nào khi quyết định đầu tư còn Tài liệu tham khảo 1. Marketing ngân hàng, chủ biên TS. Trịnh Quốc Trung, NXB Thống kê 2010 2. Báo cáo thường niên năm 2014,2015,2016 của Sacombank, Vietinbank 3. nuoc-ngoai-32018.html 4. Thông tư 10/2016/TT-NHNN của NHNN hướng dẫn Nghị định 135/2015/NĐ-CP về đầu tư gián tiếp ra nước ngoài 5. 6. Website của các NHTM Việt Nam. Thông tin tác giả Nguyễn Thị Cẩm Thủy, Tiến sĩ Khoa Kinh doanh quốc tế, Học viện Ngân hàng Email: thuyntc@hvnh.edu.vn Summary Expanding globally- business strategy for Vietnamese commercial banks Upon the international economic integration trend in banking industry, the gradual reduction in governmental protection, the removal of trade barriers, the continuous technological innovation and the actual growing market demand, Vietnamese commercial banks need appropriate strategies to ensure sustainable development and improve their competitiveness in the market. Under current socio-economic conditions, each bank should depend on its resources as well as strategic objectives to develop a suitable business strategy. With regard to well- established domestic banks, doing market research and expanding business activities to foreign markets, starting with the regional market should be concerned as a crucial investment direction, especially in the context of deepening global integration. Key words: commercial bank, expanding market, business. Thuy Thi Cam Nguyen, PhD. International Business Faculty, Banking Academy of Vietnam tùy thuộc vào mục tiêu, chiến lược kinh doanh, tiềm lực, khả năng quản trị rủi ro của từng NH, do đó các NH cần xây dựng kế hoạch cụ thể, chuẩn bị đầy đủ điều kiện để gặt hái thành công trên thị trường mà mình lựa chọn. ■ tế. Nhiều quốc gia và khu vực kinh tế thế giới đang hướng tới hội tụ với chuẩn mực quốc tế và tích cực tham gia xây dựng chuẩn mực quốc tế thành chuẩn mực toàn cầu chất lượng cao. Việt Nam đã xác định hướng hội nhập trước mắt là hài hoà với chuẩn mực kế toán quốc tế và trên thực tế cũng đã có nhiều động thái tích cực để thực hiện mục tiêu đó. Tuy nhiên, hiện nay Việt Nam đang chủ yếu áp dụng Hệ thống chuẩn mực kế toán Việt Nam với khoảng cách ngày càng xa so với IFRS, do đó, đây là thời điểm phù hợp để Việt Nam thúc đẩy việc áp dụng IFRS phù hợp với bối cảnh chung của thị trường kế toán trong tương lai. ■ tiếp theo trang 25 VAMC cũng như các TCTD; Tòa án nhân dân tối cao hướng dẫn thủ tục rút gọn trong thi hành án Hướng tới sự phát triển của thị trường mua bán nợ ngân hàng và doanh nghiệp cần có sự quyết tâm của Chính phủ và sự tham gia tích cực của các tổ chức, đơn vị có liên quan trọng việc xây dựng và đưa thị trường mua bán nợ vào hoạt động một cách có hiệu quả. ■ tiếp theo trang 10
File đính kèm:
- xu_huong_hoa_hop_trong_nghe_nghiep_ke_toan_tren_the_gioi.pdf