Nghiên cứu về bộ chỉ số chất lượng kiểm toán của các quốc gia trên thế giới

ồn: tác giả tổng hợp
KTV. Tám AQIs-ACRA bao 
gồm 8 chỉ số, một số được 
công bố ở cấp độ hãng kiểm 
toán, một số ở cấp độ hợp 
đồng dịch vụ, một số thì đều ở 
cả hai cấp độ. Các chỉ số này 
được lựa chọn dựa trên hai 
nguyên tắc cơ bản:
Nguyên tắc thứ nhất, AQIs 
chủ yếu mang tính định lượng 
để có thể giúp BKS dễ dàng 
so sánh. Thông tin định tính 
để bổ sung dữ liệu AQIs có 
thể được bổ sung bởi KTV 
nếu phù hợp. 
Nguyên tắc thứ hai, AQIs 
bao gồm sự kết hợp cả ở cấp 
độ hợp đồng dịch vụ và hãng 
kiểm toán. Mặc dù các chỉ số 
cấp độ hợp đồng dịch vụ cụ 
thể hơn và liên quan đến BKS, 
nhưng cấp độ hãng kiểm toán 
cung cấp cho BKS sự hiểu 
biết về cam kết tổng thể và 
các biện pháp đảm bảo chất 
lượng của các doanh nghiệp 
kiểm toán. Khuôn khổ về 
AQIs cũng cung cấp hướng 
dẫn áp dụng bộ chỉ số cho 
BKS đơn vị được kiểm toán 
và hướng dẫn cho các hãng 
kiểm toán (Bảng 4).
 THỰC TIỄN & KINH NGHIỆM QUỐC TẾ 
63Tạp chí Khoa học & Đào tạo Ngân hàng Số 204- Tháng 5. 2019
3. Nhận xét và gợi ý cho 
Việt Nam
Thông qua việc nghiên cứu 
nội dung của các Bộ chỉ số 
AQIs của các tổ chức quốc tế 
và của các quốc gia, tác giả 
nhận thấy các sáng kiến về 
AQIs khác nhau đáng kể giữa 
các quốc gia trên thế giới. 
Một số cơ quan ban hành đã 
đề xuất cách thức tiếp cận dựa 
trên nguyên tắc, linh hoạt hơn 
trong khi đó một số quốc gia 
khác lại ban hành AQIs mang 
tính bắt buộc, dựa trên các 
quy định, quy tắc. Hơn nữa, 
một số sáng kiến đưa ra lên 
đến 28 chỉ số AQIs (PCAOB- 
Hoa Kỳ), nhưng một số quốc 
gia khác thì ít hơn nhiều, như 
ACRA- Singapore chỉ đưa ra 
8 chỉ số. 
Thông thường, thông tin về 
AQIs ở cấp độ doanh nghiệp 
kiểm toán được đề xuất công 
khai để tất cả các bên có liên 
quan chính có thể đánh giá 
được các chỉ số này. Tuy 
nhiên, trong một số trường 
hợp khác, thông tin được coi 
là nhạy cảm vì nó dựa trên 
các chỉ số ở mức độ hợp đồng 
kiểm toán, do đó nó có ý 
nghĩa riêng tư chỉ cho BKS sử 
dụng. Không phải tất cả các 
sáng kiến là khác nhau giữa 
cấp độ hợp đồng kiểm toán và 
hãng kiểm toán.
Các nhà ban hành Bộ chỉ số 
AQIs cũng đề xuất các cách 
tiếp cận khác nhau khi xây 
dựng các chỉ số này. Trong 
khi một số chỉ số rõ ràng 
mang tính định lượng, một 
số khác mang tính định tính, 
và có một số thì kết hợp cả 
hai đặc điểm thông tin này. 
Chỉ số AQIs có thể là công 
cụ hỗ trợ đánh giá chất lượng 
kiểm toán. Tuy nhiên, sự khác 
Bảng 4. Các chỉ tiêu chất lượng kiểm toán theo AQIs-ACRA
STT AQIs Cấp độ
1 Số giờ kiểm toán (Audit hours)
Số giờ tham gia kiểm toán của các nhân sự cao cấp
Hợp đồng dịch 
vụ
2 Kinh nghiệm (Experience)
Số năm kinh nghiệm của các thành viên nhóm kiểm toán, bao gồm cả tính chuyên 
môn hóa trong các ngành nghề cụ thể
Hợp đồng dịch 
vụ
3 Đào tạo (Training)
- Số giờ và nội dung đào tạo trung bình trong năm của các cấp độ nhân viên trong 
hãng kiểm toán
- Số giờ và nội dung đào tạo liên quan đến ngành nghề kinh doanh cụ thể của khách 
hàng kiểm toán
Hợp đồng dịch 
vụ và Hãng 
kiểm toán
4 Kết quả các cuộc kiểm tra (Inspection)
Kết quả của các cuộc kiểm tra chất lượng nội bộ và bên ngoài đơn vị và các biện 
pháp sửa chữa các phát hiện đó.
Hợp đồng dịch 
vụ và Hãng 
kiểm toán
5 Tuân thủ yêu cầu về tính độc lập (Independence)
- Mô tả chương trình kiểm tra và giám sát hàng năm về việc tuân thủ tính độc lập 
của hãng kiểm toán (2 năm liền trước cuộc kiểm toán)
- Mô tả các sai phạm phát hiện và các biện pháp khắc phục
Hợp đồng dịch 
vụ và Hãng 
kiểm toán
6 Kiểm soát chất lượng (Quality control)
Nhấn mạnh nguồn lực cấp cao (ban giám đốc và chủ nhiệm kiểm toán) trong việc 
giám sát chất lượng kiểm toán để hỗ trợ nhóm kiểm toán các công cụ, kiến thức và 
nguồn lực đạt được cuộc kiểm toán có chất lượng
Hãng kiểm 
toán
7 Giám sát nhân viên (Staff oversight)
Nhấn mạnh tỷ lệ bình quân nhân viên kiểm toán được quản lý, hướng dẫn bởi mỗi 
giám đốc và chủ nhiệm kiểm toán trong hãng kiểm toán
Hãng kiểm 
toán
8 Tỷ lệ rời bỏ hãng kiểm toán của nhân viên (Attrition rate)
Nhấn mạnh đến tỷ lện nhân viên rời khỏi hãng kiểm toán trong khoảng 2 năm.
Hãng kiểm 
toán
Nguồn: Khuôn khổ trình bày chỉ số chất lượng kiểm toán AQIs-ACRA, Singapore, tháng 10/2015
 THỰC TIỄN & KINH NGHIỆM QUỐC TẾ 
64 Tạp chí Khoa học & Đào tạo Ngân hàngSố 204- Tháng 5. 2019
biệt đáng kể giữa các bộ chỉ 
số cũng có thể xuất phát từ 
sự khác biệt về cách tiếp cận 
mang tính pháp lý, mô hình 
kinh doanh mà các doanh 
nghiệp hoạt động khác nhau 
và các yếu tố khác có thể ảnh 
hưởng đến chất lượng kiểm 
toán.
Chỉ số phổ biến nhất chính 
là số giờ được đào tạo trên 
mỗi nhân sự kiểm toán. Chỉ 
số này xuất hiện trong 8 bộ 
chỉ số của các quốc gia và tổ 
chức. Bên cạnh số giờ đào tạo, 
số giờ kiểm toán và phân bổ 
cho các thành viên hợp đồng 
kiểm toán, các giai đoạn của 
quá trình kiểm toán cũng là 
một chỉ tiêu xuất hiện tương 
đối nhiều trong các Bộ chỉ số 
AQIs, được thể hiện thông qua 
các chỉ số về khối lượng công 
việc của các KTV (PCAOB, 
ACRA, CPAB, USCAQ, 
IOSCO). Điều này cho thấy, 
số giờ đào tạo, số giờ kiểm 
toán cho các hợp đồng kiểm 
toán đóng vai trò quan trọng 
trong việc đảm bảo chất lượng 
kiểm toán. 
Giữa các quốc gia được đề 
cập ở trên có những sự khác 
nhau tương đối về các nhân 
tố đánh giá hay số lượng các 
nhân tố tác động đến chất 
lượng kiểm toán tùy thuộc 
vào bối cảnh của mỗi quốc 
Tài liệu tham khảo
1. ACRA, 2015, Guidance to Audit Committees on ACRA’s AQIs Disclosure Framework
2. ACRA, 2015, Guidance to Audit Firms on ACRA’s AQIs Disclosure Framework
3. ACRA & CPA Australia, 2015, Deepening the Audit Quality Conversation - A Joint ACRA-CPAA Publication
4. IAASB, 2014, A framework for Audit Quality
5. PCAOB, 2015, Concept Release on Audit Quality Indicators
6. Website:- Bộ Tài chính Việt Nam,  - Hội Kiểm toán viên hành nghề Việt Nam,  - Thời 
báo kinh tế Việt Nam,  Tạp chí Công thương,  - Cơ quan Ban hành chính sách kế 
toán và doanh nghiệp Singapore (ACRA – Accounting and Coporate Regulatory Authority), https://www.acra.gov.sg - Ủy ban 
Giám sát các doanh nghiệp kiểm toán được chấp thuận của Mỹ, PCAOB,  - Liên đoàn Kế toán thế giới- IFAC, 
Thông tin tác giả
Nguyễn Thị Thanh Mai, Thạc sĩ
Khoa Kế toán, Học viện Ngân hàng
Email: mainguyenyb@gmail.com
Summary
Audit Quality Indicators from some countries in the world
This article focuses on the set of audit quality indicators of accountancy bodies and some countries around the 
world. This will serve as a basis for building a set of Vietnamese indicators on auditing, contributing to enhance 
the quality of independent auditing in Vietnam.
By studying the AQIs indicators of some professional bodies and countries, the authors found that the initiatives 
on AQIs differed significantly between countries around the world. Some bodies have issued a more flexible, 
principle-based approach, while others have mandatory AQIs based on rules and regulations. Moreover, some 
initiatives offer up to 28 AQIs (PCAOB - United States), but some are much less, such as ACRA-Singapore only 
offering 8 indicators. The most common index is the number of hours trained on each audit personnel. This index 
appears in 8 sets of indicators of countries and bodies. Besides the number of training hours, the number of 
auditing hours and allocations for audit members are also a common indicator in the AQIs Indicators.
Key works: audit quality indicators, financial audit, independent audit, audit quality, audit time
Mai Thi Thanh Nguyen, MAC.
Accounting and Auditing Faculty, Banking Academy of Vietnam
xem tiếp trang 43
 QUẢN TRỊ NGÂN HÀNG & DOANH NGHIỆP
43Tạp chí Khoa học & Đào tạo Ngân hàng Số 204- Tháng 5. 2019
Thông tin tác giả
Nguyễn Thị Hoa Hồng, Thạc sỹ
Khoa Quản trị Kinh doanh, Đại học Ngoại thương
Email: hongnth@ftu.edu.vn
Nguyễn Tiến Đạt, Thạc sỹ
Khoa Kế toán Kiểm toán, Học viện Ngân hàng 
Email: datnt@hvnh.edu.vn
Trịnh Đức Ngân, Cử nhân
Khoa Quản trị Kinh doanh, Đại học Ngoại thương
Email: ducngan1303@gmail.com
Summary
Factors influencingunderpricing of Initial Public Offerings in Vietnam
The paper examines factorsinfluencing underpricing of Initial Public Offering (IPO) companies listed on Vietnam 
stock exchange, implementing IPO activities in the period of 2005-2017. The empirical results from the Regression 
model show that the level of IPO underpricing in Vietnam is not only affected by a factor but also by many factors 
with different levels of influence of each factor. The offer price in the IPO is considered as a very important factor 
affecting IPO underpricing. In addition, factors including oversubscription rate, age of issuing firms and delay of 
listing time also have a significant impact on the underpricing of IPO.
Keywords: Information asymmetry, underpricing, listing time delay, initial public offering (IPO).
Hong Thi Hoa Nguyen, MBA.
Foreign Trade University
Dat Tien Nguyen, MAc.
Banking Academy of Vietnam
Ngan Duc Trinh, BBA.
Foreign Trade University
gia. Thực tế tại Việt Nam hiện 
nay, việc kiểm soát chất lượng 
kiểm toán tại các công ty kiểm 
toán, việc đánh giá quyết định 
lựa chọn hãng kiểm toán từ 
các doanh nghiệp được kiểm 
toán, hay việc kiểm tra- kiểm 
soát chất lượng kiểm toán của 
các cơ quan chức năng đang 
gặp rất nhiều khó khăn xuất 
phát từ việc chưa xây dựng 
được những cơ sở rõ ràng 
hay những chỉ tiêu lượng hóa 
để đánh giá chất lượng kiểm 
toán. Vì vậy, nhu cầu cần phải 
xây dựng và phát triển Bộ Chỉ 
số chất lượng kiểm toán là cần 
thiết và phù hợp với thông lệ 
quốc tế. Việc tìm hiểu về Bộ 
Chỉ số AQIs này sẽ là nguồn 
tham khảo có ích để Việt Nam 
sớm ban hành một Bộ Chỉ số 
giúp cho hoạt động kiểm toán 
tạo được niềm tin hơn nữa với 
những người sử dụng và nâng 
cao vị thế, uy tín nghề nghiệp, 
từ đó góp phần cải thiện tính 
minh bạch của thông tin tài 
chính trên thị trường. ■
tiếp theo trang 64