Luận án Nghiên cứu những biến đổi huyết động và lượng nước ngoài mạch phổi bằng phương pháp PCCO ở bệnh nhân mổ tim mở

.................................................................................... 3 
1.1.2. Tiền gánh ................................................................................................. 4 
1.1.3. Hậu gánh ............................................................................................... 10 
1.1.4. Sức co bóp cơ tim .................................................................................. 10 
1.1.5. Lƣợng nƣớc ngoài mạch phổi ............................................................... 11 
1.2. PHƢƠNG PHÁP PiCCO ......................................................................... 16 
1.2.1. Xu hƣớng lựa chọn các phƣơng pháp theo dõi huyết động trung ƣơng 
trên thế giới ..................................................................................................... 16 
1.2.2. Nguyên lý của phƣơng pháp PiCCO ..................................................... 17 
1.2.3. Chỉ định, chống chỉ định, hạn chế của phƣơng pháp PiCCO ............... 21 
1.2.4. Giá trị của phƣơng pháp PiCCO....23 
1.3. TUẦN HOÀN NGOÀI CƠ THỂ VÀ NHỮNG BIẾN ĐỔI CHỨC NĂNG 
TIM TRONG MỔ TIM MỞ DƢỚI TUẦN HOÀN NGOÀI CƠ THỂ .............. 24 
1.3.1. Tuần hoàn ngoài cơ thể ......................................................................... 24 
1.3.2. Biến đổi chức năng tim trong mổ tim dƣới tuần hoàn ngoài cơ thể ........... 27 
1.4. ĐIỀU CHỈNH HUYẾT ĐỘNG THEO ĐÍCH VÀ HỘI CHỨNG CUNG 
LƢỢNG TIM THẤP TRONG MỔ TIM ........................................................ 30 
1.4.1. Điều chỉnh huyết động theo đích .......................................................... 30 
1.4.2. Hội chứng cung lƣợng tim thấp ............................................................ 33 
1.5. MỘT SỐ NGHIÊN CỨU ÁP DỤNG PHƢƠNG PHÁP PiCCO TRONG 
THEO DÕI HUYẾT ĐỘNG Ở BỆNH NHÂN MỔ TIM MỞ TRÊN THẾ 
GIỚI VÀ VIỆT NAM.....................................................................................36 
Chƣơng 2: ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............. 38 
2.1. ĐỐI TƢỢNG NGHIÊN CỨU ................................................................. 38 
2.1.1. Tiêu chuẩn đƣa vào nghiên cứu. ........................................................... 38 
2.1.2. Tiêu chuẩn loại trừ. ............................................................................... 38 
2.2. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............................................................ 38 
2.2.1. Thiết kế nghiên cứu ............................................................................... 38 
2.2.2. Cỡ mẫu và phƣơng pháp chọn mẫu ...................................................... 38 
2.2.3. Nội dung nghiên cứu và các chỉ tiêu đánh giá ...................................... 39 
2.2.4. Phƣơng tiện nghiên cứu ........................................................................ 49 
2.2.5. Phƣơng thức tiến hành .......................................................................... 51 
2.2.6. Xử lý số liệu. ......................................................................................... 56 
2.2.7. Đạo đức nghiên cứu .............................................................................. 57 
2.2.8. Sơ đồ nghiên cứu ................................................................................... 58 
Chƣơng 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ........................................................ 59 
3.1. ĐẶC ĐIỂM BỆNH NHÂN NGHIÊN CỨU ........................................... 59 
3.1.1. Đặc điểm chung về tuổi, giới, loại phẫu thuật ...................................... 59 
3.1.2. Đặc điểm chung bệnh nhân trƣớc và trong mổ ..................................... 61 
3.2. BIẾN ĐỔI CHỈ SỐ TIM, THỂ TÍCH CUỐI TÂM TRƢƠNG TOÀN BỘ, 
LƢỢNG NƢỚC NGOÀI MẠCH PHỔI Ở NHÓM BỆNH NHÂN THEO DÕI 
HUYẾT ĐỘNG BẰNG PHƢƠNG PHÁP PiCCO ........................................ 64 
3.2.1. Biến đổi chỉ số tim ................................................................................ 66 
3.2.2. Biến đổi chỉ số thể tích cuối tâm trƣơng toàn bộ .................................. 68 
3.2.3. Biến đổi lƣợng nƣớc ngoài mạch phổi .................................................. 69 
3.3. GIÁ TRỊ CỦA CÁC THÔNG SỐ XÁC ĐỊNH TIỀN GÁNH VÀ HIỆU 
QUẢ ĐIỀU CHỈNH HUYẾT ĐỘNG THEO PHƢƠNG PHÁP PiCCO ....... 71 
3.3.1. Giá trị của các thông số xác định tiền gánh .......................................... 71 
3.3.2. Hiệu quả điều chỉnh huyết động theo các thông số đo bằng phƣơng 
pháp PiCCO so với các thông số cơ bản ......................................................... 83 
3.4. MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN CỦA HỘI CHỨNG CUNG LƢỢNG 
TIM THẤP SAU MỔ TIM MỞ ...................................................................... 87 
3.4.1. Tỉ lệ mắc và tỉ lệ tử vong của hội chứng cung lƣợng tim thấp .87 
3.4.2.Phân tích đơn biến một số yếu tố liên quan của hội chứng cung lƣợng 
tim thấp sau mổ. .............................................................................................. 88 
3.4.3.Phân tích đa biến một số yếu tố liên quan của cung lƣợng tim thấp 
sau mổ.. .... 91 
Chƣơng 4: BÀN LUẬN ................................................................................. 92 
4.1. ĐẶC ĐIỂM BỆNH NHÂN NGHIÊN CỨU ........................................... 92 
4.1.1. Đặc điểm chung về tuổi, giới, loại phẫu thuật ...................................... 92 
4.1.2. Đặc điểm chung bệnh nhân trƣớc và trong mổ ..................................... 93 
4.2. BIẾN ĐỔI CHỈ SỐ TIM, TỔNG THỂ TÍCH CUỐI TÂM TRƢƠNG 
TOÀN BỘ, LƢỢNG NƢỚC NGOÀI LÕNG MẠCH PHỔI Ở NHÓM THEO 
DÕI HUYẾT ĐỘNG BẰNG PHƢƠNG PHÁP PiCCO SAU MỔ TIM MỞ 94 
4.2.1. Biến đổi chỉ số tim ................................................................................ 94 
4.2.2. Biến đổi thể tích cuối tâm trƣơng toàn bộ ............................................ 97 
4.2.3. Biến đổi lƣợng nƣớc ngoài mạch phổi .................................................. 98 
4.3. GIÁ TRỊ CỦA PHƢƠNG PHÁP PiCCO TRONG XÁC ĐỊNH TIỀN 
GÁNH VÀ HIỆU QUẢ ĐIỀU CHỈNH HUYẾT ĐỘNG BẰNG PHƢƠNG 
PHÁP PiCCO. ............................................................................................... 101 
4.3.1. Giá trị của phƣơng pháp PiCCO trong xác định tiền gánh. ................ 101 
4.3.2. Hiệu quả hƣớng dẫn điều chỉnh huyết động của các thông số đo bằng 
phƣơng pháp PiCCO ở bệnh nhân mổ tim mở dƣới tuần hoàn ngoài cơ thể...... 112 
4.4. HỘI CHỨNG CUNG LƢỢNG TIM THẤP SAU MỔ TIM MỞ DƢỚI 
TUẦN HOÀN NGOÀI CƠ THỂ VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN. ... 118 
4.4.1. Tiêu chuẩn chẩn đoán, tỉ lệ mắc và tỉ lệ tử vong của hội chứng cung lƣợng 
tim thấp .......................................................................................................... 118 
4.4.2. Một số yếu tố liên quan của hội chứng cung lƣợng tim thấp sau mổ ..... 200 
KẾT LUẬN ................................................................................................... 129 
KIẾN NGHỊ.........................................................................................131 
DANH MỤC CÁC BÀI BÁO ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
PHỤ LỤC 
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT 
ALI Acute Lung Injury: Tổn thƣơng phổi cấp 
ARDS Acute Respiratory Distress Syndrome : Hội chứng suy hô hấp cấp 
tiến triển 
BN Bệnh nhân 
CO Cardiac Output: Cung lƣợng tim 
CI Cardiac Index: Chỉ số tim 
CVP Central Venous Pressure: Áp lực tĩnh mạch trung tâm 
ĐCHĐTĐ Điều chỉnh huyết động theo đích 
ĐM Động mạch 
EF Ejection Fraction: Phân suất tống máu 
EVLW Extra-Vascular Lung Water: Lƣợng nƣớc ngoài mạch phổi 
EVLWI Extra-Vascular Lung Water Index: Chỉ số nƣớc ngoài mạch phổi 
GEDV Global End-Diastolic Volume: Thể tích cuối tâm trƣơng toàn bộ 
GEDVI Global End-Diastolic Volume Index: Chỉ số thể tích cuối tâm 
trƣơng toàn bộ 
HA Huyết áp 
HATB Huyết áp trung bình 
HCCLTT Hội chứng cung lƣợng tim thấp 
ITBV Intrathoracic Blood Volume: Thể tích máu trong lồng ngực 
ITBVI Intrathoracic Blood Volume Index: Chỉ số thể tích máu trong 
lồng ngực 
PAOP Pulmonary Artery Occlusion Pressure: Áp lực động mạch phổi bít 
PiCCO Pulse Contour Cardiac Output 
ScvO2 Central Venous Oxygen Saturation: Độ bão hòa oxy tĩnh mạch 
trung tâm 
SV Stroke Volume : Thể tích nhát bóp 
SVI Stroke Volume Index: Chỉ số thể tích nhát bóp 
SvO2 Mixed Venous Oxygen Saturation: Độ bão hòa oxy tĩnh mạch 
trộn 
SVRI Systemic Vascular Resistance Index: Chỉ số kháng trở mạch hệ 
thống 
SVV Stroke Volume Variation: Biến thiên thể tích nhát bóp 
THNCT Tuần hoàn ngoài cơ thể 
TTTH Thể tích tuần hoàn 
 DANH MỤC CÁC BẢNG 
1.1 Một số nghiên cứu về các yếu tố liên quan của hội chứng cung 
lƣợng tim thấp sau mổ tim 
35 
2.1 Giá trị bình thƣờng của các thông số đo bằng phƣơng pháp 
PiCCO 
40 
2.2 Bảng điểm EuroSCORE 43 
3.1 Phân bố bệnh nhân theo tuổi 59 
3.2 Phân bố bệnh nhân theo giới 60 
3.3 Tiền sử các bệnh lý phối hợp 61 
3.4 Đặc điểm đánh giá phân loại bệnh nhân trƣớc mổ 61 
3.5 Một số đặc điểm lâm sàng trƣớc mổ của nhóm nghiên cứu 62 
3.6 Phân suất tống máu thất trái trƣớc mổ của nhóm nghiên cứu 62 
3.7 Áp lực tâm thu động mạch phổi trƣớc mổ của nhóm nghiên cứu 63 
3.8 Đặc điểm một số chỉ số trong mổ của nhóm nghiên cứu 63 
3.9 Biến đổi CI, GEDVI, EVLWI và SVRI trƣớc mổ và trong 24 
giờ đầu sau mổ. 
64 
3.10 Biến đổi CI, GEDVI, EVLWI và SVRI trong 24 - 72 giờ sau mổ 65 
3.11 So sánh GEDVI theo phân nhóm của chỉ số tim ở thời điểm về 
hồi sức 
66 
3.12 Một số thông số theo phân nhóm của chỉ số tim ở thời điểm 6 
giờ sau mổ 
67 
3.13 So sánh SVRI theo phân nhóm GEDVI ở thời điểm về hồi sức 
và thời điểm 6 giờ sau mổ 
69 
3.14 Biến đổi huyết động trƣớc và sau nghiệm pháp bù dịch. 71 
3.15 Tỉ lệ phần trăm thay đổi của các chỉ số huyết động trƣớc và sau 
nghiệm pháp bù dịch. 
73 
3.16 Biến đổi chỉ số thể tích nhát bóp trƣớc và sau nghiệm pháp bù 
dịch. 
74 
3.17 Tỉ lệ thay đổi SVI sau bù dịch theo các phân nhóm GEDVI 74 
3.18 Mối tƣơng quan giữa biến đổi SVI với biến đổi của GEDVI, 76