Bài giảng Tài chính công - Bài 2: Chu trình ngân sách

rữ tài chính từ 
(1) các nguồn tăng thu, 
(2) kết dư ngân sách, 
(3) bố trí trong dự toán chi ngân sách hàng năm, và 
(4) nguồn tài chính khác theo quy định của pháp luật. 
Quỹ dự trữ tài chính được sử dụng để đáp ứng các nhu cầu chi khi nguồn thu chưa tập trung kịp và phải hoàn trả ngay trong năm ngân sách; trường hợp đã sử dụng hết dự phòng ngân sách thì được sử dụng quỹ dự trữ tài chính để chi nhưng tối đa không quá 30% số dư của quỹ. 
NS cấp huyện và cấp xã được vay quỹ dự trữ tài chính tỉnh. 
Dự TOÁN NGÂN SÁCH 
Chính phủ 
Bộ tài chính 
Các Bộ , cơ quan ngang Bộ 
Các Sở , Phòng Ban trực thuộc 
Cơ quan trực thuộc chính phủ 
Cơ quan khác TW 
UBND Tỉnh ,TP thuộc TW 
Các đơn vị thuộc UBND cấp dưới 
Bộ kế hoạch và đầu tư 
Quốc Hội 
Thủ tướng Chính phủ. 
Bộ Tài chính 
+ 
Bộ KHĐT 
Bộ, cơ quan ngang Bộ. 
Cơ quan thuộc Chính phủ 
Cơ quan khác ở TW 
UBND Tỉnh, TP thuộc TW 
Kế hoạch phát triển KT-XH 
Dự toán NSNN năm sau 
Ra chỉ thị 
Thông tư hướng dẫn 
Dự TOÁN NGÂN SÁCH 
Các đơn vị ở cấp dưới 
Dự TOÁN NGÂN SÁCH 
Bộ Tài chính 
+ 
Bộ KHĐT 
Chính phủ 
Quốc hội 
UB Kinh tế & NS QH 
Tổng hợp dự toán thu, chi và phương án phân bổ NSTW 
Xem xét 
Điều chỉnh 
Thông qua dự toán NSNN 
Ủy quyền 
Nghiên cứu 
Xem xét ,thẩm tra 
Đưa ý kiến 
Báo cáo 
Giải trình 
Báo cáo 
Dự toán NSNN 
Ở địa phương: 
UBND Tỉnh 
Sở tài chính-vật giá 
+ 
Sở kế hoạch đầu tư 
Thường trực HĐND Tỉnh 
Bộ Tài chính,Bộ KHĐT 
Các cơ quan TW quản lý chương trình mục tiêu quốc gia 
Báo cáo 
Trình 
Báo cáo lại 
Dự TOÁN NGÂN SÁCH 
Thông qua 
Ở Trung ương : 
PHÂN Bổ Dự TOÁN 
Bộ tài chính 
Các Bộ 
Cơ quan ngang Bộ 
Các cơ quan khác thuộc CP Ở TW 
Nghị quyết QH về NSNN 
Nghị quyết UBTV QH về tỉ lệ phân chia NS 
Ủy quyền của thủ tướng CP 
Đưa ra nhiệm vụ thu, chi NS. 
Tỉ lê phân chia. Các khoản bổ sung 
Địa phương: 
PHÂN Bổ Dự TOÁN 
HĐND tỉnh 
UBND cấp Tỉnh 
Quyết dịnh phân bổ NS cấp tỉnh. 
Mức bổ sung 
Giao lại cho từng đơn vị trực thuộc tỉnh,Tp 
Quận 
Huyện 
Thị xã 
TP thuộc tỉnh 
Trình 
Thông qua 
Dự TOÁN 
 Dự toán NSNN, phương án phân bổ NSNN nếu mà chưa được QH ( HĐND ở địa phương) quyết định thì làm thế nào ? 
 => Chính phủ ( UBND ở địa phương) lập lại dự toán và phương án phân bổ NSNN trình Quốc hội ( HĐND ). 
CHấP HÀNH 
Chính phủ ( hay UBND ở địa phương) có vai trò chủ yếu trong việc chấp hành NSNN. 
Thủ tướng chính phủ ( UBND ở địa phương) sẽ giao dự toán, phân bổ NS. 
Cơ quan tài chính các cấp kiểm tra, nếu không đúng dự toán ngân sách được giao thì yêu cầu điều chỉnh lại. 
Thủ tướng Chính phủ (UBND ) 
Cơ quan tài chính các cấp. 
Dự toán 
Phân bổ 
Điều chỉnh 
Nếu xét cần thiết điều chỉnh thì Thủ tướng chính phủ (UBND) có thể điều chỉnh dự toán cho đơn vị trực thuộc trong phạm vi tổng mức và chi tiết theo từng lĩnh vực được giao. 
Cơ quan nào có thẩm quyền giao ngân sách thì mới được điều chỉnh ngân sách. 
CHấP HÀNH 
THU NGÂN SÁCH 
Cơ quan thu ngân sách 
Cục thuế 
Cục hải quan 
Cơ quan tài chính 
Cơ quan khác được NN giao 
Kho bạc Nhà nước 
CHI NGÂN SÁCH 
Thủ trưởng đơn vị sử dụng ngân sách quyết định chi gửi Kho bạc nhà nước đồng thời chịu trách nhiệm về việc quản lý, sử dụng ngân sách và tài sản của Nhà nước. 
Kho bạc nhà nước kiềm tra tính hợp pháp, hợp lệ thì mới cấp các khoản chi. 
Thủ trưởng các đơn vị sử dụng ngân sách 
Kho bạc nhà nước 
Quyết định Chi 
Cấp khoản Chi 
Trong quá trình chấp hành ngân sách nhà nước, có sự thay đổi về thu, chi thực tế sẽ có những yếu tố tác đông tạo ra các sự thay đổi so với dự toán : 
Tăng thu 
Thu không đủ dự toán 
Nhu cầu chi đột xuất, cấp bách ngoài dự toán nhưng không thể trì hoãn mà dự phòng ngân sách không đủ đáp ứng. 
Số thu, chi có biến động lớn so với dự toán đã được quyết định, cần phải điều chỉnh tổng thể. 
.. 
 	 Cần có sự can thiệp. 
Tăng thu 
Số thu không đủ so với dự toán 
UBTV QH (HDND) 
Chính phủ (UBND) 
Giảm bội chi, tăng chi trả nợ, tăng chi đầu tư phát triển, bổ sung quỹ dự trữ tài chính, tăng dự phòng ngân sách 
Điều chỉnh giảm một số khoản chi tương ứng 
CHấP HÀNH NGÂN SÁCH 
Số tăng thu ngân sách trưng ương từ các khoản thu phân chia chính phủ quyết định trích một phần theo tỷ lệ không quá 30% của số tăng thu không vượt quá số tăng thu so với mức thực hiện năm trước. 
Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh báo cáo Hội đồng nhân dân quyết định sử dụng số thưởng vượt thu được hưởng . 
Sắp xếp tại các khoản chi trong dự toán được giao hoặc sử dụng các nguồn dự trữ 
Điều chỉnh tổng thể 
Thủ tướng Chính phủ, Chủ tịch Uỷ ban nhân dân 
Nhu cầu chi đột xuất ngoài dự toán nhưng không thể trì hoãn được mà dự phòng ngân sách không đủ đáp ứng 
Số thu, chi có biến động lớn so với dự toán 
Chính phủ trình quốc hội, uỷ ban nhân dân trình hội đồng nhân dân 
QUỹ NGÂN SÁCH NHÀ NƯớC THIếU HụT TạM THờI 
Địa phương được tạm ứng từ quỹ dự trữ tài chính và các nguồn tài chính hợp pháp khác 
Trung ương, nếu quỹ dự trữ tài chính và các nguồn tài chính hợp pháp khác không đáp ứng, Ngân hàng nhà nước tạm ứng cho ngân sách trung ương theo quyết định của thủ tướng chính phủ. 
Việc tạm ứng từ Ngân hàng Nhà nước phải được hoàn trả trong năm ngân sách, trừ trường hợp đặc biệt do Uỷ ban Thường vụ Quốc hội quyết định. 
Chính phủ 
BÁO CÁO 
Uỷ ban nhân dân 
Uỷ ban Thường vụ Quốc hội 
Thường trực Hội đồng nhân dân; Hội đồng nhân dân 
KIểM TRA, THANH TRA 
1.Chính phủ: 
Kiểm tra nghị quyết của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh về dự toán ngân sách, quyết toán ngân sách và các vấn đề khác thuộc lĩnh vực tài chính – ngân sách 
Trường hợp nghị quyết của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh trái với quy định của Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội,pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban thường vụ Quốc hội và các văn bản của các cơ quan nhà nước cấp trên thì Thủ tướng chính phủ đình chỉ việc thực hiện và đề nghị Ủy ban thường vụ Quốc hội bãi bỏ. 
2.Bộ tài chính: 
Kiểm tra các quy định về tài chính – ngân sách của các bộ, cơ quan ngang bộ, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân và Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh 
Nếu quy định trong các văn bản đó trái với Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban thường vụ Quốc hội và các văn bản của cơ quan nhà nước cấp trên, có quyền: 
Kiến nghị Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ đình chỉ việc thi hành hoặc bãi bỏ đối với những quy định của bộ, cơ quan ngang bộ 
2.Bộ tài chính: 
Kiến nghị Thủ tướng chính phủ đình chỉ việc thi hành đối với những nghị quyết của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh. 
Đình chỉ việc thi hành hoặc kiến nghị Thủ tướng chính phủ bãi bỏ những quy định của Ủy ban nhân dân và Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh. 
Thanh tra, kiểm tra tài chính – ngân sách, xử lý hay kiến nghị cấp có thẩm quyền xử lý theo quy định của pháp luật đối với các vi phạm về chế độ quản lý tài chính-ngân sách của các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc chính phủ, cơ quan khác ở trung ương, các địa phương, các tổ chức kinh tế, đơn vị hành chính, đơn vị sự nghiệp và các đối tượng khác có nghĩa vụ nộp ngân sách nhà nước và sử dụng ngân sách nhà nước. 
3.Ủy ban nhân dân các cấp : 
Kiểm tra nghị quyết của Hội đồng nhân dân cấp dưới về tài chính- ngân sách. 
QUYếT TOÁN 
Ban Tài chính xã gửi: 
Báo cáo quyết toán : 
HĐND xã 
UBND xã 
Phòng tài chính Huyện 
Lưu lại ban tài chính xã 
Nghị quyết phê chuẩn quyết toán của HĐND xã cho KHO BẠC NN Huyện. 
Ban Tài chính xã 
UBND xã 
Trình 
Phòng Tài chính Huyện 
HĐND xã 
Phê chuẩn 
Trình 
Gửi 
Phòng Tài chính huyện gửi: 
Báo cáo quyết toán : 
HĐND Huyện 
UBND Huyện 
Sở tài chính –vật giá 
Lưu lại Phòng Tài chính huyện 
Nghị quyết phê chuẩn quyết toán của HĐND cấp huyện cho KHO BẠC NN Huyện. 
Phòng Tài chính huyện 
UBND huyện 
Sở tài chính-Vật giá 
HĐND Huyện 
Trình 
Trình 
Gửi 
Phê chuẩn 
Phòng Tài chính huyện 
UBND huyện 
Sở tài chính 
Cơ quan tài chính gửi; 
Báo cáo quyết toán 
HĐND tỉnh 
UBND tỉnh 
Bộ tài chính 
Kiểm toán Nhà nước 
Nghị quyết phê chuẩn quyết toán của HĐND cấp tỉnh cho KHO BẠC Nhà nước cấp tỉnh. 
Sở tài chính 
UBND cấp tỉnh 
Bộ Tài chính 
HĐND Tỉnh 
Phê chuẩn 
Trình 
Trình 
Gửi 
Bộ tài chính 
Chính phủ 
Quốc hội 
Cơ quan kiểm toán NN 
Thẩm định thu chi ngân sách 
Lập báo cáo quyết toán thu chi NS TW 
Tổng hợp, NSNN lập báo cáo tổng quyết thu chi 
Gửi 
Trình 
Trình 
CụC THUế 
Lập dự toán thu 
NSNN trên địa bàn quản lý. 
Số thuế GTGT phải hoàn trả. 
Gửi lên cho các cơ quan : 
Sở tài chính-vật giá. 
Sở kế hoạch đầu tư. 
UBND cấp tỉnh. 
Tổng cục thuế. 
HảI QUAN 
Lập dự toán thu: 
Thuế XNK. 
Thuế tiêu thụ đặc biệt hàng nhập khẩu. 
Thuế GTGT hàng xuất nhập khẩu. 
Các khoản thu khác từ XNK. 
Gửi dự toán thu lên cho : 
Sở tài chính-vật giá. 
Sở kế hoạch đầu tư. 
UBND cấp tỉnh. 
Tổng cục hải quan. 
Dự TOÁN 
Xem xét: 
Dự toán NS của các đơn vị thuộc tỉnh. 
Dự toán thu chi NS của cấp huyện,xã. 
Dự toán thu của cơ quan thu. 
 Cơ quan khác. 
Lập : 
Dự toán thu NSNN trên địa bàn 
Dự toán thu-chi NS cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã. 
Dự toán chi chương trình mục tiêu quốc gia. 
Cục thuế 
Hải quan 
Bộ Tài chính phối hợp Bộ KHĐT,các Bộ ngành liên quan để tổng hợp dự toán thu-chi NS do 
Các Bộ, cơ quan ngang Bộ. 
Cơ quan trực thuộc Chính Phủ. 
Các cơ quan khác ở TW. 
Tỉnh, Thành phố thuộc TW. 
=> Dự toán thu-chi NSNN (theo lĩnh vực,các chương trình mục tiêu quốc gia), lập phương án phân bổ NSTW trình Chính phủ. 
UBND Tỉnh ,Tp trực thuộc TW thông báo UBND cấp dưới : 
Hướng dẫn 
Thông báo số kiểm tra ngân sách nhà nước. 
Định hướng phát triển kinh tế xã hội và yêu cầu cụ thể của địa phương có tính đến khả năng cân đối của địa phương để lập dự toán. 
 Bộ Tài Chính 
 Bộ kế hoạch và đầu tư 	 
Thông tư hướng dẫn, các nội dung yêu cầu lập dự toán NSNN 
Xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế xã hội. 
Kế hoạch cho đầu tư phát triển 
Thông báo số kiểm tra về dự toán NSNN 
Thủ tướng Chính phủ ra chỉ thị lập dự toán. 
Căn cứ vào đâu để ra chỉ thị ? 
Căn cứ vào việc xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế xã hội để lập dự toán năm sau