Siêu âm tại giường trong ngừng tim (Point of care us in cardiac arrest) - Đỗ Hồng Anh

Bs. Đỗ Hồng Anh 
Khoa HS - BV ĐHYD TPHCM 
Bộ môn HSCC-ĐHYD TPHCM 
Siêu Âm Tại Giường Trong Ngừng Tim 
(Point of Care US in Cardiac Arrest) 
1 
A quick Disclaimer 
I am not an ultrasound expert, I did not do a 
fellowship US (just a few short training courses 
in Malaysia & Korea) but I am passionate about 
it’s application in our sickest patients 
2 
Mở đầu 
• ACLS Guideline Mỹ & Châu Âu đều khuyến cáo mục tiêu HS 
là: chẩn đoán nhanh, hồi sức sớm & phát hiện sớm các 
nguyên nhân gây ngừng tim. 
• Các protocol ACLS chỉ khuyến cáo ECG (nhịp)là phương tiện 
chẩn đoán còn lại là LS & bệnh sửtất cả các phương tiện 
phức tạp khác đều hạn chế 
• Point of Care US (POCUS) được tất cả các BSLS chấp nhận 
rộng khắp đặc biệt POCUS qua SA tim & phổi cải thiện hiệu 
quả điều trị BN tụt HA không rõ nguyên nhân 
• Sự ra đời các thế hệ máy siêu âm xách tay đáp ứng nhu cầu 
đạt được hình ảnh nhanh, chất lượng cao trong bệnh cảnh 
cấp cứu như ngừng tim rất nhiều NC đã được thực hiện 
trong vấn đề này để tìm ra sự thỏa hiệp giữa giảm thời gian 
ngừng ép tim & đạt được hình ảnh SA rõ nhất 
3 
4 
Tại sao cần POCUS trong ngừng tim 
• Chẩn đoán phân biệt các nguyên nhân có thể điều trị 
được PEA: 
Chèn ép tim 
Thuyên tắc phổi lớn 
Tràn khí màng phổi áp lực 
Sốc giảm thể tích (mất máu) nặng 
• Theo dõi đánh giá huyết động 
• Tiên lượng 
• Thủ thuật: dưới siêu âm (guided ultrasound) & xác 
định vị trí NKQ 
5 
POCUS chẩn đoán phân biệt nguyên nhân 
PEA 
TAMPONADE 
Tràn dịch màng tim + dấu đè 
sụp RV tâm trương 
IVC plethora 
6 
MASSIVE PULMONARY EMBOLISM 
RV giãn lớn RV giãn + D shape vách liên thất 
POCUS chẩn đoán phân biệt nguyên nhân 
PEA 
7 
TENSION PNEUMOTHORAX 
Lung sliding & M mode “Sea shore” 
sign 
Absence Lung sliding & M 
mode “Stratosphere” sign 
POCUS chẩn đoán phân biệt nguyên nhân 
PEA 
8 
POCUS chẩn đoán phân biệt nguyên 
nhân: pneumothorax 
9 
SEVERE HYPOVOLEMIA 
IVC collapse >50 % Kissing papillary 
POCUS chẩn đoán phân biệt nguyên nhân 
PEA 
10 
A line anterior chest = hypovolemia 
or euvolemia 
B line anterior chest = volume 
overload 
Theo dõi đánh giá huyết động: Siêu âm 
phổi 
11 
Chẩn đoán Cardiac Standstill 
• ACLS khuyến cáo dùng time-limit để quyết định 
ngừng CPRkhi nào ngừng CPR là vấn đề nan 
giải khi mà vẫn còn nhịp tim/monitor 
• Nếu ngừng CPR sớm nguy hiểm cho BN & BS & 
Nếu ngừng muộn lãng phí nhân lực ICU/ED 
• Không guideline nào đưa ra phương pháp chính 
xác để chẩn đoán xác định ngừng tim thực sự 
• POCUS cho chúng ta thông tin về co bóp tim thực 
sự (real contractility) /BN vô mạch(pulseless) cho 
dù bất cứ nhịp gì/monitor 
12 
POCUS Tiên lượng: Cardiac Standstill-
một tiêu chuẩn để ngừng HS 
Vài NC quan sát trên nhóm 
BN CA do VF or PEA ghi 
nhận rằng: 100% BN có 
cardiac standstill/US không 
sống sót dù các nỗ lực 
HS có thể áp dụng tiêu 
chuẩn này vào trong ACLS 
guideline để quyết định 
ngừng HS: siêu âm đánh 
giá “real cardiac kinetic 
activity” Cardiac stand still M mode : 
absence of any motion 
13 
Thủ thuật dưới siêu âm & xác định 
vị trí NKQ 
• Các thủ thuật dưới siêu âm CPR: đặt catheter 
TM đùi, dẫn lưu màng tim 
• Xác định vị trí NKQ: ACLS khuyến cáo:LS (nghe 
phổi) & EtCO2  không chính xác 
• Siêu âm phổi giúp xác định vị trí NKQ: 
Khí quản: lung sliding đều 2 bên phổi 
Phế quản P: mất lung sliding 1 bên - T 
Thực quản: mất dấu lung sliding 2 bên phổi 
14 
15 
POCUS Algorithm 
16 
Rapid Ultrasound in Shock & 
Hypotension (RUSH) exam 
17 
Vị trí người làm POCUS trong ACLS 
• Vị trí tối ưu máy siêu 
âm & người làm 
POCUS đứng trong 
ACLS team 
• Mặt cắt thường 
dùng nhất cho tim là 
subcostal 4AC 
18 
Máy siêu âm chuyên dụng 
Đầu dò & Mặt cắt 
19 
Pulse-check pause 
• Trong các CA do asytole or shockable, ACLS 
khuyến cáo ngừng ép tim (no-flow) chỉ tối thiểu 
• PEA algorithm cho phép 10s pulse check 
• Trong khoảng thời gian này: siêu âm nhanh nhất 
có thể theo các mục tiêu HEART, LUNG & 
VASCULAR (real-time) 
20 
Áp dụng siêu âm trong quá trình ép 
tim liên tục 
• Những khó khăn: tay người ép tim liên tục 
(100 /min) trên ngực BN cản trở tìm mặt cắt 
tối ưu, chẩn đoán sai real cardiac motion 
• ACLS khuyến cáo siêu âm trong pulse-check 
pause (PEA) or 1st pulse-check ít NC siêu âm 
trong CRP liên tục 
• Bẫy trong siêu âm: mặt cắt không tối ưu, real 
cardiac motion, intravascular volume (collapse 
IVC & RV/LV) 
21 
Kết luận 
• CA là bệnh cảnh rối loạn đột ngột cần nỗ lực HS sớm & 
chẩn đoán chính xác 
• Time-limit yêu cầu người làm siêu âm được đào tạo về 
POCUS 
• Siêu âm tim, phổi giúp chẩn đoán nguyên nhân CA 
• Cardiac stanstill có thể chẩn đoán qua siêu âm với độ chính 
xác cao 
• Siêu âm phổi thời gian thực: giúp chẩn đoán tình trạng 
xung huyết phổi trước & sau CAgiúp hướng dẫn truyền 
dịch trong CPR 
• Vai trò SA hướng dẫn thủ thuật: đặt catheter TM đùi , dẫn 
lưu dịch màng tim, SA phổi xác định vị trí ống NKQ được 
sử dụng thường quy trong quá trình HS 
• Cần có nhiều NC hơn trong tương lai về áp dụng siêu âm 
đúng lúc trong quá trình ACLS 
 22 
 23