Phân tích tác động chính sách giảm thuế thu nhập cá nhân đến tiêu dùng tại thành phố Hồ Chí Minh

lương, tiền công và từ thu nhập khác. 
Tính đến hết năm 2013, ngành Thuế đã hoàn thành việc cấp mã số thuế cho 17.475.559 cá nhân, 
trong đó có 14.428.569 cá nhân có thu nhập từ tiền lương, tiền công và từ thu nhập khác. 
Thông qua việc thực hiện khấu trừ, kê khai, nộp thuế và quyết toán thuế của tổ chức chi trả thu nhập 
được cấp mã số thuế; việc kê khai, nộp thuế của cá nhân được cấp mã số thuế có thu nhập cơ quan Thuế 
 ùi gu ên há ư ng uế hi 
304 
có thể quản lý, kiểm soát thu nhập của đối tượng nộp thuế, nắm được tương đối đầy đủ thông tin về thu 
nhập từ tiền lương, tiền công của cơ quan hành chính sự nghiệp, các tổ chức kinh tế là doanh nghiệp trả 
cho người lao động trong biên chế hoặc hợp đồng lao động dài hạn. 
4.1.3. Thuế T đã góp phần bảo đảm hu động ngu n thu cho ngân sách hà nước 
Qua 5 năm thực hiện Luật Thuế TNCN từ năm 2009 đến 2013, số thu thuế TNCN có sự tăng trưởng 
khá, thể hiện qua số thu ngân sách qua các năm 
 ình 2. Thu ngân sách thuế TNCN qua 5 năm 
 gu n: Tổng hợp báo cáo tổng kết của ộ Tài h nh năm 0 4) 
Qua số liệu thống kê của Bộ Tài chính qua các năm từ 2009 đến 2013, nguồn thu ngân sách từ thuế 
TNCN không ngừng tăng. Cụ thể năm 2009 mới thu được trên 14.000 tỉ thì năm 2010 đã tăng lên gần gấp 
đôi, tới 26.200 tỉ và năm 2011 đạt gần 38.500 tỉ đồng. Đóng góp lớn nhất là thu thuế TNCN từ tiền lương, 
tiền công. Hơn nữa, thực chất người nộp thuế ở bậc 1 chiếm gần 75% số người nộp thuế nhưng góp trong 
tổng nguồn thu cao nhất cũng chỉ khoảng 10%. Số người nộp thuế từ bậc 2 trở lên ba năm 2009-2010-
2011 cũng ở khoảng 26%, đã nộp từ 90-93% tổng thu. 
Mặc khác, việc nâng mức giảm trừ bản thân lên 9.000.000đ/ tháng và người phụ thuộc là 3.600.000 
đồng/người/tháng theo Bộ Tài chính đến thời điểm cuối năm 2011, sẽ có khoảng 70% số người nộp thuế 
có thu nhập từ tiền lương, tiền công và kinh doanh sẽ không phải nộp thuế nữa, tức là có khoảng 2,6 triệu 
người trong 3,8 triệu người đang nộp thuế TNCN hiện nay tới đây sẽ không phải nộp thuế. Số thuế giảm 
so với chính sách hiện hành của năm 2013 khoảng 5.200 tỉ đồng và năm 2014 giảm khoảng 13.350 tỉ 
đồng. Vì vậy sẽ không gây ảnh hưởng nhiều đến nguồn thu. 
4.2. Kết quả nghiên cứu 
Từ mô hình nghiên cứu với dữ liệu thu được, nhóm tác giả có kết quả phương trình hồi quy tuyến 
tính như sau: 
Chi tiêu tiêu dùng = -2,162 + 0,159 Thu nhập cá nhân – 0,074 Thuế TNCN - 0,14 Tiết kiệm + 0,24 
Giới tính + 0,01 Độ tuổi + 0,058 Tình trạng hôn nhân + 0,879 Trình độ học vấn + 0,009 Nghề nghiệp. 
Kết quả của phương trình hồi quy trên cho thấy các tác động cùng chiều đến chi tiêu tiêu dùng của 
cá nhân có thu nhập từ tiền lương tiền công tại TP.HCM bao gồm các yếu tố: thu nhập, giới tính, tuổi tác, 
tình trạng hôn nhân, trình độ học vấn, nghề nghiệp. Riêng yếu tố tiết kiệm có tác động ngược đối với chi 
tiêu. Điều này cho thấy rằng, khi thu nhập của người dân tại TPHCM tăng lên thì mức sẵn lòng chi tiêu 
của họ cũng tăng lên để đáp ứng được nhu cầu sinh hoạt hằng ngày. Trong khi đó, nữ giới tại TPHCM sẵn 
sàng chi tiêu nhiều hơn nam giới, điều này phù hợp với các nghiên cứu về tâm lý phụ nữ thích mua sắm 
nhiều hơn năm giới. Ngoài ra, các cá nhân có độ tuổi trẻ thì sở thích chi tiêu nhiều hơn vì nhu cầu phục 
vụ cá nhân nhiểu hơn so với những người dân có tuổi cao hơn. Hơn nữa, người kết hôn có nhu cầu mua 
sắm nhiều hơn so với những người độc thân ở cùng lứa tuổi, điều này có thể giải thích vì những cá nhân 
đã kết hôn sẽ chi tiêu nhiều hơn cho những thành viên khác trong gia đình mà không có thu nhập như con 
cái và bố mẹ của họ. Về trình độ học vấn, các cá nhân có trình độ cao hơn thì mức sẵn lòng chi tiêu sẽ 
nhiều hơn những người có trình độ thấp hơn vì khả năng chi tiêu nhiều hơn để các cá nhân có thể có thêm 
nhiều cơ hội tốt hơn như việc làm hay các dự án kinh doanh. Còn nghề nghiệp thì có ảnh hưởng nhưng 
không đáng kể đối với chi tiêu của cá nhân tại TPHCM. 
 hân t ch tác động ch nh sách giảm thuế thu nhập cá nhân đến tiêu dùng tại TP.HCM 
305 
Kết quả cũng cho thấy rằng, thuế thu nhập cá nhân có ảnh hưởng ngược chiều đến chi tiêu của chính 
họ. Điều này có thể giải thích vì thuế thu nhập cá nhân là một phần đóng góp ngân sách Nhà nước, các cá 
nhân sẽ trích một phần, hạn chế chi tiêu để thực hiện nghĩa vụ pháp luật. Vì vậy, các cá nhân sẽ giảm bớt 
phần chi tiêu của mình bằng một số tiền chính là khoản thuế nộp cho Nhà nước. Ngoài ra, các cá nhân 
còn phải tiết kiệm dự phòng cho bản thân nên hai yếu tố này làm giảm khả năng chi tiêu của cá nhân tại 
TPHCM. 
Với R2 hiệu chỉnh (Adjusted R square thể hiện ở cột thứ 4 từ bên trái) từ R2 được sử dụng để phản 
ảnh sát hơn mức độ phù hợp của mô hình hồi quy tuyến tính đa biến, thì R2 điều chỉnh của mô hình đạt 
0,872 tức là 87,2% các biến có thể giải thích được sự tác động chính sách thuế thu nhập cá nhân có ảnh 
hưởng đến tiêu dùng tại TPHCM. 
Ngoài ra, trong nghiên cứu này, nhóm tác giả còn thấy được sự khác biệt mức độ đánh giá giữa các 
nhóm thu nhập của người được khảo sát khác nhau khi sử dụng thu nhập này vào trong chi tiêu, tiêu 
dùng cá nhân là khác nhau. Thứ hai, sự khác biệt mức độ đánh giá giữa các nhóm có số lượng đăng ký 
người phụ thuộc của người được khảo sát khác nhau khi được giảm trừ thu nhập tính thuế TNCN là khác 
nhau. Thứ ba, sự khác biệt mức độ đánh giá giữa các nhóm khi có thu nhập tăng thêm hàng tháng khác 
nhau chịu sự tác động của chính sách giảm thuế TNCN khác nhau. Thứ tư, sự khác biệt mức độ đánh giá 
giữa các nhóm khi có ý kiến về chính sách thuế TNCN khác nhau chịu sự tác động của chính sách giảm 
thuế TNCN khác nhau. 
5. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 
Mô hình nghiên cứu đề xuất ban đầu gồm tám yếu tố ảnh hưởng, tác động đến chi tiêu tiêu dùng cá 
nhân thông qua thu nhập nhận được từ tiền lương tiền công tại TP.HCM gồm: thu nhập cá nhân, tiết 
kiệm, thuế TNCN, giới tính, độ tuổi, tình trạng hôn nhân, trình độ học vấn, nghề nghiệp. 
Qua đó thuế TNCN có tác động đến chi tiêu tiêu dùng, tuy nhiên tác động này ít khoảng 7,4%. Điều 
này có nghĩa là khi chính sách thuế TNCN giảm 1% thì chi tiêu tăng 7,4%. 
Hiện nay với tình hình kinh tế khó khăn, các nhà làm luật cần nghiên cứu chính sách điều tiết vĩ mô 
nền kinh tế và chính sách giảm trừ gia cảnh của người nộp thuế TNCN với mức phù hợp. Trong các giải 
pháp tháo gỡ khó khăn cho nền kinh tế của Nhà nước trong Luật Thuế TNCN đã được thông qua kể từ 
ngày 01/07/2013 với mức giảm trừ gia cảnh bản thân người nộp thuế từ 4.000.000 đồng/tháng điều chỉnh 
thành từ 9.000.000 đồng/tháng, giảm trừ người phụ thuộc từ 1.600.000 đồng/người/tháng điều chỉnh 
thành từ 3.600.000 đồng/người/tháng tới nay vẫn còn hiệu lực. Với chính sách thuế TNCN mới này một 
phần nào đó sẽ kích thích tiêu dùng thông qua việc giảm thuế TNCN, khi đó số tiền thuế này thay vì phải 
đóng như trước đây người tiêu dùng sẽ dùng cho chi tiêu tiêu dùng. Đây được xem là giải pháp đúng đắn 
của Đảng và Nhà nước ta. 
Trong nguồn thu ngân sách từ thuế nói chung và thuế TNCN nói riêng là một công cụ quan trọng để 
tạo ra nguồn thu cho ngân sách nhà nước, nhằm đáp ứng nhu cầu chi tiêu cho bộ máy nhà nước về an 
ninh, quốc phòng, khu vực hành chính công và đặc biệt là điều tiết nền kinh tế vĩ mô. Để tháo gỡ những 
khó khăn cho nền kinh tế trong giai đoạn khủng hoảng nói chung và giảm bớt gánh nặng về thuế để người 
dân nói riêng, thực hiện cân đối chi cho ngân sách Nhà nước, đòi hỏi phải có một chính sách thuế phù hợp 
với tình hình thực tế của đất nước, phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế từng thời kỳ, phù hợp với tốc 
độ lạm phát của đồng tiền và phù hợp với thu nhập bình quân của mọi người dân trong xã hội. 
Tuy nhiên không có bất kỳ chính sách nào là tối ưu, nếu giảm thuế TNCN sẽ kích thích tiêu dùng, 
trong chừng mực nào đó làm giảm nguồn thu trong ngân sách về Thuế. Tuy nhiên, theo số liệu thống kê 
và báo cáo tình hình thu ngân sách thì thuế TNCN hàng năm đều tăng. Điều đó chứng tỏ việc thực thi 
chính sách thuế có liệu lực trong nhân dân. 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
1. Bộ Tài chính (2003), Thông tư số 111/2013/TT-BTC ngày 15/8/2013 hướng dẫn thực hiện Luật 
Thuế TNCN, Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế TNCN và Nghị định số 
 ùi gu ên há ư ng uế hi 
306 
65/2013/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Thuế TNCN và Luật Sửa 
đổi, bổ sung một số điều của Luật thuế TNCN. 
2. Đinh Văn Thông (2009) “Học thuyết Keynes và những vấn đề kích cầu”, Tạp chí Khoa học 
ĐHQGHN, số 25, trang 185-192. 
3. Hoàng Trọng và Chu Mộng Ngọc (2008), Phân tích dữ liệu nghiên cứu với SPS, NXB Hồng Đức. 
4. Nguyễn Quốc Nghi, Trần Quế Anh, Bùi Văn Trịnh (2011) “Các nhân tố ảnh hưởng đến thu nhập 
của hộ gia đình ở nông thôn huyện Trà Ôn tỉnh Vĩnh Long”, Tạp chí khoa học, số 5, tr 30-36. 
5. Nguyễn Văn Thuận và Võ Thành Danh (2011) “Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi tiêu 
dùng rau an toàn tại TP. Cần Thơ, số 17b, tr113-119. 
6. Vũ Minh Triều (1997) “Những yếu tố ảnh hưởng đến mức chi tiêu trong hộ gia đình”, Tạp chí xã 
hội học, số 1, tr 54-6. 
7. William G. Gale (2014), Effects of Income Tax Changes on Economic Growth, The Brookings 
Institution and Tax Policy Center 
ABSTRACT 
AN ANALYSIS OF IMPACT TO INDIVIDUAL INCOME TAX POLICY FOR CONSUMPTION 
IN HO CHI MINH CITY 
Bui Nguyen Kha
*, Lương Que Chi 
Ho Chi Minh City University of Food Industry 
*
Email: khabn@vntp.edu.vn 
In recent years, Vietnam's tax policy has changed considerably when it comes to personal income 
tax on income received from wages. The study was based on interviews with employees of enterprises 
and state agencies. The results show that the proportional effects on the consumption expenditure of 
individuals earning wage income in Ho Chi Minh City include the following factors: PIT, sex, age, 
marital status, education level, job position. Particularly the saving factor has a negative impact on 
expenditure. 
Key words: Personal income tax; Wage; Consumer spending.