Nâng cao vai trò của tổ chức lập quy Việt Nam đáp ứng xu thế hội nhập kế toán quốc tế
TÓM TẮT
Việt Nam đang thiết lập các hành lang pháp lý chung nhất theo thông lệ các nước
nhằm hoàn thiện và nâng cao chất lượng thông tin báo cáo tài chính để phù hợp với thông
lệ các quốc gia trên thế giới. Để đạt được thành quả đó phải kể đến vai trò của tổ chức lập
quy trong việc ban hành các chính sách liên quan đến kế toán. Trong bài viết, tác giả phân
tích, đánh giá những vấn đề liên quan vai trò của tổ chức lập quy quốc tế để đúc kết một số
kinh nghiệm tiêu biểu cho Việt Nam, đồng thời đánh giá thực trạng tổ chức lập quy của
Việt Nam để nhìn nhận đúng bản chất vấn đề để từ đó đề xuất một số giải pháp thiết thực
cho Việt Nam để góp phần hoàn thiện tổ chức lập quy phù hợp với thông lệ quốc tế đáp ứng
xu thế hội nhập kinh tế với các quốc gia trong khu vực và quốc tế
ế. Điều này cũng minh chứng rõ bằng việc sửa đổi, bổ sung các quy định nhằm tạo dựng hành lang pháp lý lành mạnh, mang tính hệ thống. Tuy nhiên, hiện trạng về quy trình tổ chức cũng cần phải xem xét, đặc biệt trong xu hướng hội nhập sâu với xu hướng hội tụ với kế toán quốc tế của các quốc gia trên thế giới, vai trò của tổ chức lập quy cần có sự kiện toàn về chức năng, nhiệm vụ cũng như nhân sự trong tổ chức. Điều này giúp cho tổ chức lập quy ngày càng hoàn thiện, vững mạnh và phát triển để đảm trách vai trò và sứ mạng trong việc xây dựng và hoàn thiện hệ thống kế toán Việt Nam phát triển kịp với xu hướng chung của khu vực và quốc tế. 3. Giải pháp nâng cao vai trò của tổ chức lập quy Việt Nam đáp ứng xu thế hội nhập kế toán quốc tế 3.1. Hội đồng Quốc gia về Kế toán Theo thông lệ quốc tế cũng như các quốc gia tiêu biểu trên thế giới, tổ chức lập quy rất cần vai trò chủ đạo của hội đồng tư vấn trong việc định hướng về chiến lược phát triển kế toán. Do vậy, Hội đồng Kế toán Quốc gia cần đảm trách vai trò như một tổ chức tư vấn độc lập đối với việc xây dựng hệ thống chuẩn mực kế toán Việt Nam cả trong quy định lẫn trong thực tiễn áp dụng. Về chức năng, hội đồng cần: − Nghiên cứu những quan điểm, các quy định của IFRS, thông lệ các quốc gia trên thế giới và những đặc điểm riêng của Việt Nam để định hướng vận dụng cho thích hợp với tình hình quốc gia. − Định hướng các chuẩn mực kế toán Việt Nam cần ban hành mới nhằm đáp ứng yêu cầu thực tiễn, đồng thời chỉnh sửa những chuẩn mực kế toán Việt Nam đã ban hành khi IFRS hoặc điều kiện của Việt Nam có sự thay đổi. − Đóng góp ý kiến cho các dự thảo chuẩn mực kế toán mới của Việt Nam cũng như những chỉnh sửa, bổ sung chuẩn mực kế toán. Tạp chí khoa học Đại học Thủ Dầu Một, số 1 (26) – 2016 17 − Tư vấn đối với Tổ soạn thảo trong việc hướng dẫn thực hiện chuẩn mực kế toán Việt Nam. Về nhân sự, Hội đồng cần: − Nhân sự nên bao gồm các chuyên gia, các nhà nghiên cứu trong ngành với nhiều kinh nghiệm, đại diện của Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán nhà nước (UBCKNN), công ty kiểm toán, các nhà làm luật, tổ chức nghề nghiệp. − Nhân sự phải đảm bảo ít nhất 1/3 làm việc toàn thời gian và phần còn lại làm việc bán thời gian. − Nhiệm kỳ của các thành viên là 3 năm (điều này cũng phù hợp với dự thảo của tổ chức chuẩn mực BCTC quốc tế về nhiệm kỳ của các thành viên nhằm huy động đội ngũ nhân sự mới năng động, đảm bảo tính kế thừa). − Ngân sách cho hoạt động được huy động từ nhiều nguồn như các công ty, doanh nghiệp, các tổ chức tài chính và các tổ chức kinh tế khác để chi trả lương cho các thành viên và các khoản chi phí khác. 3.2. Tổ soạn thảo Trong xu hướng hội nhập, việc kiện toàn và phát triển Tổ soạn thảo chuẩn mực kế toán giúp nâng cao chất lượng thông tin vừa mang tính đồng bộ vừa đảm bảo tính thống nhất. Về chức năng, Tổ soạn thảo nên: − Soạn thảo mới và chỉnh sửa, cập nhật những thay đổi của chuẩn mực kế toán Việt Nam. − Tổ soạn thảo được chia thành 2 nhóm gồm nhóm trực tiếp soạn thảo và nhóm phản biện. Hai nhóm này làm việc hoàn toàn độc lập. Điều này góp phần nâng cao chất lượng nội dung của chuẩn mực kế toán Việt Nam. Về nhân sự, Tổ soạn thảo nên: − Thành viên của Tổ soạn thảo chủ yếu tập trung vào các nhà nghiên cứu trong ngành nhiều kinh nghiệm như đại diện công ty kiểm toán, các nhà làm luật, Tổ chức nghề nghiệp. − Tương tự như Hội đồng quốc gia về kế toán, nhân sự của Tổ soạn thảo trên cơ sở đảm bảo ít nhất 1/3 làm việc toàn thời gian và phần còn lại làm việc bán thời gian. − Nhiệm kỳ của các thành viên là 3 năm. − Tương tự như trên, ngân sách cho hoạt động được huy động từ nhiều nguồn như các doanh nghiệp, các tổ chức tài chính và các tổ chức kinh tế khác để chi trả lương cho các thành viên và các khoản chi phí khác. 3.3. Tổ nghiệp vụ Tổ nghiệp vụ là bộ phận rất cần thiết trong việc hoàn thiện tổ chức bởi tính thiết thực trong việc giải quyết các vấn đề phát sinh trong thực tiễn áp dụng chuẩn mực kế toán. Liên quan đến chức năng, Tổ nghiệp vụ cần: − Hướng dẫn thực hiện chuẩn mực kế toán cho các doanh nghiệp theo đó (hướng dẫn cần giải thích nhằm làm rõ bản chất và nội dung chuẩn mực không tập trung hướng dẫn chuẩn mực trên cơ sở hệ thống tài khoản kế toán; hướng dẫn áp dụng trên cơ sở hệ thống tài khoản kế toán sau dần điều chỉnh linh hoạt theo hướng xử lý trên cơ sở như hướng dẫn của chuẩn mực). − Giải quyết và xử lý những vướng mắc phát sinh trong thực tế của các doanh nghiệp khi thực hiện chuẩn mực kế toán. Liên quan đến đến nhân sự, Tổ nghiệp vụ cần: − Thành viên của Tổ nghiệp vụ chủ yếu tập trung vào các nhà chuyên môn trong ngành nhiều kinh nghiệm, đại diện Bộ Tài chính, UBCKNN, công ty kiểm toán, các nhà làm luật, Tổ chức nghề nghiệp. Scientific Journal of Thu Dau Mot University, No 1 (26) – 2016 18 − Để đảm bảo tính thống nhất trong nhân sự như các tổ chức trên, nhân sự của Tổ nghiệp vụ đảm bảo ít nhất 1/3 làm việc toàn thời gian và phần còn lại làm việc bán thời gian, đồng thời thời gian nhiệm kỳ của các thành viên là 3 năm. − Ngoài ra, ngân sách cho hoạt động được huy động từ nhiều nguồn như các doanh nghiệp, các tổ chức tài chính và các tổ chức kinh tế khác để chi trả lương cho các thành viên và các khoản chi phí khác. 4. Kết luận Trong xu hướng hội nhập với khu vực và quốc tế, Việt Nam cần phải thực thi các quy định và nguyên tắc chung theo thông lệ các quốc gia trên thế giới và chuẩn khuôn mẫu của quốc tế. Đây là một trong những trở ngại và thách thức cho Việt Nam, một quốc gia đang trong tiến trình phát triển và hòa nhập trong dòng chảy chung đó. Để hóa giải bài toán này, một trong những vấn đề quan trọng và mang tính thiết yếu là thiết lập và tổ chức thực thi các quy định theo những thông lệ chung trong đó phải kể đến vai trò của tổ chức lập quy trong việc ban hành các quy định, chính sách liên quan đến kế toán nói chung. Với mong muốn ngày càng hoàn thiện trong việc tổ chức lập quy liên quan đến hoạt động kế toán, Việt Nam cần hoàn thiện về chức năng, nhiệm vụ cũng như nhân sự liên quan đến Hội đồng quốc gia về kế toán, các bộ phận liên quan đến Tổ soạn thảo, Tổ nghiệp vụ nhằm tạo cơ chế đồng bộ và hữu hiệu trong mối quan hệ hỗ tương. Điều này góp phần hoàn thiện tổ chức lập quy phù hợp với thông lệ quốc tế đáp ứng xu thế hội nhập kinh tế với các quốc gia trong khu vực và quốc tế. ENHANCING THE VIETNAM REGULATORY ORGANIZATION ROLE TO MEET THE TREND OF INTERNATIONAL ACCOUNTING INTEGRATION Tran Quoc Thinh Banking University Ho Chi Minh City ABSTRACT Vietnam is establishing the commonest legal framework according to the practices of countries in order to improve and enhance the quality of financial reporting information so that it will fit the practices of countries in the world. To achieve success, it must be necessary to mention the role of the regulatory organizations in the promulgation of accounting policies. In this article, the author analyzes and assesses the issues related to the role of the international regulatory organizations in order to conglomerate some typical experiences for Vietnam, and also assesses the situation of the Vietnam regulatory organizations in order to recognize true nature of the problem so that we can propose some practical solutions for Vietnam to contribute to improve the regulatory organizations in conformity with international practices, meeting the trend of economic integration with the international and regional countries. Tạp chí khoa học Đại học Thủ Dầu Một, số 1 (26) – 2016 19 TÀI LIỆU THAM KHẢO [1] Bộ Tài chính (2000a), Quyết định 276/2000 QĐ-BTC về Quy định chức năng và nhiệm vụ của Hội đồng quốc gia về kế toán. [2] Bộ Tài chính (2000b), Quyết định 489/2000 QĐ-BTC về quy trình xây dựng chuẩn mực kế toán. [3] Bộ Tài chính (2005), Quyết định về việc chuyển giao cho Hội nghề nghiệp thực hiện một số nội dung công việc quản lý hành nghề kế toán, kiểm toán. [4] Bộ Tài chính (2015), Quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Vụ Chế độ kế toán và Kiểm toán. [5] Charles Richard Baker (2015), Historical Innovations in the Regulation of Business and Accounting Practices: A Comparison of Absolutism and Liberal Democracy, Accounting History, 20, 250-265. [6] FASB (2015), Facts About FASB, accessed Dec 5, 2015. [7] Hugh Adam và Đỗ Thùy Linh (2005), Hội nhập các nguyên tắc kế toán và kiểm toán quốc tế, NXB Chính trị Quốc gia. [8] IFAC (2011), Assessment of the Regulatory and Standard-Setting Framework, https://www.ifac.org/system/files/compliance-assessment/part_3/VIETNAM1.pdf, accessed August 12, 2015. [9] IFRS (2015), Mission Statement, IASB.aspx, accessed Dec 5, 2015. [10] Jayne Godfrey et al (2003), Accounting Theory, Fifth edition, John Wiley & Sons Australia, Ltd. [11] Ricardo Lopes Cardoso (2008), Accounting Regulation and Regulation of Accounting Theories and Brazilian Case of Convergence to IFRS, htpp:/ssrn.com/abstract=1288068, accessed Dec 5, 2015. [12] S.P.Kothari et al (2010), Implications for GAAP from an Analysis of Positive Research in Accounting, MIT Sloan School of Management, Paper 4740-09 [13] Trần Quốc Thịnh (2014), Định hướng xây dựng chuẩn mực báo cáo tài chính Việt Nam đáp ứng xu thế hội tụ kế toán quốc tế, luận án tiến sĩ, Trường Đại học Kinh tế TPHCM. [14] Trần Quốc Thịnh (2015), Phương hướng và giải pháp hoàn thiện hệ thống chuẩn mực kế toán Việt Nam đáp ứng xu thế hội nhập kế toán quốc tế, đề tài nghiên cứu khoa học cấp trường, Trường Đại học Ngân hàng TP.HCM [15] VAA (2015), Hoạt động Hội Kế toán và Kiểm toán, muc/newscategoryid/8778/Tin-tuc-su-kien, truy cập ngày 1/2/2016 Ngày nhận bài: 20/12/2015 Chấp nhận đăng: 15/2/2016
File đính kèm:
- nang_cao_vai_tro_cua_to_chuc_lap_quy_viet_nam_dap_ung_xu_the.pdf