Nâng cao chất lượng đào tạo nhân lực kế toán Việt Nam trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0

ị trường lao động. Áp lực đối với các 
cơ sở đào tạo kế toán càng lớn khi chương trình đào tạo 
vừa phải đáp ứng tính chuyên môn, tính liên ngành (công 
nghệ thông tin, kỹ thuật số, mạng, kiến thức chuyên 
ngành) cao, vừa phải đáp ứng các yêu cầu về kỹ năng như: 
khả năng suy nghĩ có hệ thống, khả năng tổng hợp, khả 
năng liên kết giữa thế giới thực và ảo, khả năng sáng tạo, kỹ 
năng làm việc nhóm... (iv) CMCN 4.0 yêu cầu phương pháp 
đào tạo cần thay đổi theo hướng ứng dụng công nghệ 
thông tin, công nghệ kỹ thuật số, hệ thống mạng. Các hình 
thức đào tạo online, đào tạo ảo, mô phỏng, số hóa bài 
giảng sẽ là xu hướng đào tạo nghề nghiệp trong tương 
lai. Điều này tạo áp lực lớn cho các cơ sở đào tạo về chuẩn 
bị nguồn lực tổ chức giảng dạy, đặc biệt là đội ngũ giảng 
viên, không gian học tập. Có thể gọi giáo dục trong thời đại 
CMCN 4.0 là “Giáo dục 4.0”, nền giáo dục được sinh ra 
nhằm đáp ứng cho nhu cầu thị trường công nghiệp 4.0. 
Đặc điểm của các nền giáo dục qua các thời kỳ được mô tả 
trong bảng 1 (Đinh Đức Anh Vũ, trích dẫn bởi Minh Châu, 2017)1. 
Bảng 1. Đặc điểm nền giáo dục qua các thời kỳ 
(Nguồn: Minh Châu, 2017) 
(v) Khả năng gần như vô tận của Internet đã từng bước 
làm chuyển đổi hoạt động đào tạo từ “teaching” sang 
“coaching”. Điều này sẽ thúc đẩy đội ngũ giáo viên lao vào 
thực tế để có thể hướng dẫn người học giải quyết từng 
trường hợp cụ thể trong đời sống sản xuất dựa trên nền 
tảng kiến thức đã được trang bị; góp phần tăng tính ứng 
dụng, thực tiễn cho người học để có thể thích ứng với sự 
thay đổi nhanh chóng trong môi trường sản xuất dưới tác 
động của CMCN 4.0. 
1 
5. KHUYẾN NGHỊ 
Trong bối cảnh cuộc CMCN 4.0, đào tạo nhân lực kế 
toán ở Việt Nam cần phải đổi mới, nâng cao chất lượng đào 
tạo để đáp ứng được yêu cầu của thời đại mới. Dựa vào 
phân tích thực trạng được trình bày ở trên, tác giả đề xuất 
một số khuyến nghị nhằm nâng cao chất lượng đào tạo 
nhân lực kế toán ở Việt Nam trong nền công nghiệp 4.0 
như sau: 
Về phía Nhà nước: (i) Nên quy hoạch lại các cơ sở đào 
tạo lĩnh vực kế toán một cách hợp lý, khoa học. Hỗ trợ phát 
triển các cơ sở đào tạo đã có thế mạnh về đào tạo nhân lực 
kế toán. Chấm dứt, giải thể các cơ sở đào tạo không đảm 
bảo chất lượng đầu ra, nhằm giảm bớt nguồn cung nhân 
lực kế toán có chất lượng không đảm bảo, tránh lãng phí 
nguồn lực của Nhà nước. (ii) Có cơ chế chính sách để kế 
toán Việt Nam và các nước trên thế giới đẩy nhanh quá 
trình hòa hợp, hội tụ. Trên cơ sở đó, các cơ sở đào tạo sẽ 
tiến hành giảng dạy theo nội dung mới, đáp ứng đòi hỏi 
của quá trình hội nhập. (iii) Hiện đại hóa hạ tầng công nghệ 
thông tin trong toàn bộ hệ thống, phục vụ công tác quản 
lý, điều hành hoạt động đào tạo và giáo dục nghề nghiệp. 
Đẩy mạnh xây dựng thư viện điện tử, hệ thống đào tạo trực 
tuyến; khuyến khích các cơ sở giáo dục công lập xây dựng 
phòng học đa phương tiện, phòng chuyên môn hóa, hệ 
thống thiết bị ảo mô phỏng, thiết bị thực tế ảo (iv) Chú 
trọng đến hoạt động dự báo về nhu cầu nhân lực kế toán. 
Trên cơ sở đó, có những điều chỉnh kịp thời về đào tạo để 
phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội ở từng giai 
đoạn. (v) Tăng cường các hoạt động hợp tác đa phương, 
song phương về giáo dục, đào tạo, nghiên cứu khoa học, 
như đào tạo, bồi dưỡng cho đội ngũ giảng viên, cán bộ 
quản lý, quản trị nhà trường. Tạo điều kiện thuận lợi về môi 
trường pháp lý và xã hội để các nhà đầu tư nước ngoài mở 
cơ sở giáo dục chất lượng cao tại Việt Nam. (vi) Tăng cường 
công tác tuyên truyền về cuộc CMCN 4.0 một cách sâu rộng 
hơn để mọi người dân cùng Nhà nước sát cánh đón làn 
sóng công nghiệp 4.0. 
Về phía các cơ sở đào tạo: (i) Đẩy mạnh các hoạt động 
đào tạo để thích ứng với CMCN 4.0, xác định lĩnh vực trọng 
tâm cần đào tạo, các lĩnh vực đào tạo hướng về tương lai 
nhằm đáp ứng nhu cầu thời đại và chuẩn bị nguồn lực đào 
tạo đáp ứng yêu cầu của nền công nghiệp 4.0. (ii) Đổi mới 
chương trình đào tạo phù hợp với xu thế của thời đại. Thiết 
kế chương trình đào tạo linh động hơn, cập nhật kiến thức 
hơn, hướng tới phát triển các kỹ năng, phát triển tư duy hệ 
thống và liên ngành phù hợp với CMCN 4.0. Trang bị thêm 
cho sinh viên những kiến thức về công nghệ thông tin, 
quản lý mạng và một số kỹ năng quan trọng như kỹ năng 
làm việc nhóm, kỹ năng tư duy phản biện, tư duy hệ 
thống giúp sinh viên thích ứng nhanh với sự thay đổi của 
công nghệ, làm việc hiệu quả trong môi trường có tính kết 
nối cao, thế giới giữa ảo và thật. Giảm bớt tính hàn lâm, 
tăng tính thực hành trong chương trình đào tạo. Đồng thời, 
cần có sự tham chiếu, so sánh với chương trình đào tạo kế 
toán của các trường đại học và các tổ chức nghề nghiệp có 
uy tín trên thế giới. (ii) Thay đổi cách thức tổ chức và 
 ECONOMICS-SOCIETY 
Số 46.2018 ● Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 29
phương pháp giảng dạy tại. Bên cạnh hình thức giảng dạy 
trực tiếp cho sinh viên, cần sử dụng nhiều hơn các hình 
thức khác như đào tạo online, thiết kế môi trường ảo để 
người học và người dạy có thể tương tác với nhau, truyền 
đạt thông tin, tổ chức thực hành tại các phòng thí nghiệm 
hay phòng mô phỏng ảo. Sử dụng hệ thống máy tính và dữ 
liệu big data để thiết kế chương trình, tổ chức giảng dạy 
cho từng đối tượng một cách hiệu quả, đẩy mạnh việc sử 
dụng các thức tổ chức đào tạo và học tập này. (iii) Chuẩn bị 
đội ngũ giảng viên phải có trình độ cao về chuyên môn, 
công nghệ thông tin, hệ thống mạng Giảng viên phải 
liên tục cập nhật kiến thức chuyên môn, công nghệ bằng 
cách thường xuyên tham gia các lớp huấn luyện, hội thảo, 
hội nghị. Ngoài ra, mở rộng đối thoại, hợp tác với doanh 
nghiệp trong các hoạt động nghiên cứu, tập huấn và tư 
vấn, qua đó giảng viên có cơ hội tiếp cận điều kiện sản 
xuất, kinh doanh thực tế, nắm bắt được những thay đổi của 
thị trường để thực hiện điều chỉnh trong giảng dạy. (iv) 
Nâng cao và cải thiện điều kiện cơ sở vật chất, đảm bảo 
chất lượng đào tạo. Nâng cao thu nhập cho các nhà khoa 
học, xây dựng hệ thống thư viện, phòng thực hành là các 
yếu tố cần thực hiện đồng bộ trong thời đại công nghiệp 
4.0. (v) Đẩy mạnh các hoạt động nghiên cứu ứng dụng, 
nghiên cứu công nghệ, phương tiện dạy học và ứng dụng 
công nghệ thông tin trong dạy học và quản lý đào tạo. 
Nâng cao chất lượng nghiên cứu khoa học trong các cơ sở 
đào tạo, gắn nghiên cứu với các hoạt động chuyển giao. 
Chú trọng các nghiên cứu mô phỏng, nghiên cứu tương tác 
giữa người và máy. (vi) Tăng cường tổ chức hội thảo, hội 
nghị, tọa đàm để thông tin về CMCN 4.0 được lan tỏa giúp 
sinh viên tiếp cận, tránh lạc hậu với xu thế chung của thế 
giới. Đồng thời, cần tăng cường kết nối với doanh nghiệp 
giúp sinh viên có thêm lợi thế khi gia nhập vào thị trường 
lao động. 
6. KẾT LUẬN 
Các cơ sở đào tạo kế toán là nơi cung cấp nguồn nhân 
lực kế toán cho xã hội. Vì vậy để có thể đáp ứng được yêu 
cầu của xã hội trong bối cảnh CMCN 4.0 các cơ sở đào tạo 
kế toán cần phải có những bước chuyển mình để nâng cao 
chất lượng đào tạo. Để làm được điều này, các cơ sở đào 
tạo cần phải thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp liên quan 
đến xây dựng mục tiêu đào tạo và chuẩn đầu ra thích hợp, 
thiết kế chương trình đào tạo có tính ứng dụng và liên 
thông cao, phát triển đội ngũ giảng viên, thay đổi phương 
pháp giảng dạy, nâng cao chất lượng đầu vào, cải thiện và 
phát triển cơ sở vật chất phục vụ dạy học. Nâng cao chất 
lượng đào tạo không những là điều kiện sống còn của các 
cơ sở đào tạo kế toán mà còn thể hiện trách nhiệm của các 
cơ sở đào tạo này đối với xã hội trong việc cung cấp nguồn 
nhân lực kế toán có chất lượng cao, đáp ứng được yêu cầu 
của nền công nghiệp 4.0./. 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
[1] Trung tâm dự báo nhu cầu nhân lực và thông tin thị trường lao động TP. HCM, 
2017.Báo cáo thị trường lao động tháng 7 năm 2017 và nhu cầu nhân lực tháng 8 năm 
2017 tại TP. HCM, 12/2017. 
truong-lao-dong-thang-7-nam-2017-va-nhu-cau-nhan-luc-thang-8-nam-2017-tai-tp-
ho-chi-minh.html 
[2] Nam Dương, 2017.10 ngành nghề khát nhân lực nhất, cứ học ra không lo thất 
nghiệp, 12/2017. 
lo-that-nghiep-20170728135259866.chn 
[3] B.H, 2017. Những lĩnh vực nào đang hút nhân lực nhiều nhất tại Việt 
Nam.
nhieu-nhat-tai-viet-nam-575623/ 
[4]. Đỗ Thị Tuyết và Cao Thị Thanh Hường, 2017. Hướng đi nào cho sinh viên ngành 
Kế toán trong bối cảnh cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0. Hội thảo khoa học quốc gia, 
trường Đại học Quy Nhơn, tháng 10/2017. Công ty TNHH In & Bao bì Hưng Phú, 150-154. 
[5]. Đăng Khoa, 2017. Cách mạng công nghiệp lần thứ tư: Việt Nam đang “đứng” 
đâu. 12/2017. https://viettimes.vn/cach-mang-cong-nghiep-lan-thu-tu-viet-nam-
dang-dung-dau-118838.html 
[6]. Minh Châu, 2017. Giáo dục đại học trong cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0. 
12/2017. 
cong-nghiep-4-0/3530316864html 
[7]. Trần Thị Hằng, 2017. Phát triển nguồn nhân lực kế toán Việt Nam trong bối cảnh 
cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0. Hội thảo khoa học quốc gia, trường Đại học Quy Nhơn, 
tháng 10/2017. Công ty TNHH In & Bao bì Hưng Phú, 121-126. 
[8]. Trần Thị Phương và Hoàng Thị Ái Thủy. Cách mạng Công nghiệp 4.0: Kế toán 
không thể đứng ngoài cuộc. Hội thảo khoa học quốc gia, trường Đại học Quy Nhơn, tháng 
10/2017. Công ty TNHH In & Bao bì Hưng Phú, 167-171. 
[9]. Trần Thị Cẩm Thanh và Trần Thị Yến, 2017. Nghề kế toán dưới sự tác động của 
cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0. Hội thảo khoa học quốc gia, trường Đại học Quy Nhơn, 
tháng 10/2017. Công ty TNHH In & Bao bì Hưng Phú, 110-115. 
[10]. Vũ Mai Phương, 2017. Đào tạo kế toán kiểm toán trong bối cảnh hội nhập kinh 
tế quốc tế. 12/2017. 
nghiep/dao-tao-ke-toan-kiem-toan-trong-boi-canh-hoi-nhap-kinh-te-quoc-te-
105046.html 
[11]. Nguyễn Hữu Ánh, 2017. Đổi mới đào tạo ngành Kế toán của các trường đại học 
ở Việt Nam đáp ứng yêu cầu hội nhập. 07/2017. 
hoi-thao-1/doi-moi-dao-tao-nganh-ke-toan-cua-cac-truong-dai-hoc-o-viet-nam-dap-
ung-yeu-cau-xa-hoi-trong-xu-the-hoi-nhap-226.html