Lập trình VB.NET - Bài 6: Những chắc năng đối tượng mới của VB.NET (Phần 3)

 "Chào các cháu"? Lý do là Sub ChàoHỏi của ClassCon được gọi thay vì 
Sub ChàoHỏi của ClassCha. Ta nói Sub ChàoHỏi là Virtual method. Tất cả 
methods trong VB.NET đều là virtual. 
Ý niệm virtual để nói rằng cái implementation của con cháu trẻ nhất trong 
dòng họ được dùng - không cần biết là variable có data type là class của thế 
hệ nào trong dòng họ. Tức là, nếu variable dùng trong client code hold 
references to ClassÔngNội, ClassCha, ClassCon hay ClassCháu thì method trong 
ClassCháu được gọi. Nếu trong ClassCháu không có implementation của method 
thì ta gọi method trong ClassCon, nếu không có thì gọi method trong ClassCha 
.v.v.. theo thứ tự từ bề dưới lên bề trên. 
Bạn có thể Download source code của program nầy tại đây. 
Keyword Me 
Keyword Me được dùng khi ta muốn nói rõ (explicitly) rằng ta muốn dùng 
method của chính cái Class đang chứa code ấy, chớ không phải một 
implementation nào khác của method ấy. 
Cũng có trường hợp ta phải dùng keyword Me để nói ta muốn dùng class-level 
variable chớ không phải procedure-level variable có cùng tên. Một procedure-
level variable, tức là local variable của một method, có cùng tên với một class-
level variable được gọi là shadowed variable. Thí dụ: 
Public Class TheClass 
 Private strName As String
 Public Sub DoSomething() 
 Dim strName As String 
 strName = "Quang" 
 End Sub 
End Class 
Ở đây, variable strName được declared ở class-level và bên trong Sub 
DoSomething. Bên trong method ấy local variables (kể cả shadowed variables) 
sẽ được dùng vì chúng che đậy class-level variables trừ khi ta nói rõ rằng phải 
dùng variable của class-level bằng cách dùng keyword Me: 
Public Class TheClass 
 Private strName As String 
 Public Sub DoSomething() 
 Dim strName As String 
 strName = "Quang" ' thay đổi value của local (shadowed) variable
 Me.strName = "Kim" ' thay đổi value của class-level variable 
 End Sub 
End Class 
Keyword MyBase 
Keyword Me rất tiện dụng khi ta muốn dùng Class members của chính Class 
chứa code. Tương tự như vậy, đôi khi ta muốn dùng Class method của BaseClass 
(cũng gọi là SuperClass), chớ không phải một implementation của method ấy 
trong SubClass. Nhớ là một virtual method luôn luôn gọi implementation của 
Class trẻ nhất. 
Từ trong một SubClass, nếu muốn gọi một method của BaseClass ta dùng 
keyword MyBase như sau: 
Public Class ClassCon 
 Inherits ClassCha 
 Public Overrides Sub ChàoHỏi() 
 MessageBox.Show("Thưa các Bác", "Class Con") 
 MyBase.ChàoHỏi() 
 End Sub 
End Class 
Bây giờ nếu ta chạy Sub ChàoHỏi của ClassCon ta sẽ có hai messages, một cái từ 
ClassCon theo sau bởi một cái từ ClassCha. 
MyBase chỉ nói đến BaseClass trực tiếp, tức là Class cha thôi chớ không nói đến 
Class ông nội. Không có cách nào để nói đến hơn một thế hệ. 
Dầu vậy, keyword Mybase có thể được dùng cho bất cứ thứ gì đã được declared 
Public, Friend hay Protected trong ParentClass. Điều nầy kể luôn cả những thứ 
mà ParentClass thừa kế từ các thế hệ trước trong gia đình, tức là ClassÔngNội, 
ClassÔngCố .v.v.. 
Keyword MyClass 
Vì lý do virtual method, ta sẽ gặp những trường hợp rắc rối như khi code của 
ParentClass lại chạy code của SubClasses. 
Khi viết code của một class, từ method nầy ta thường gọi những methods khác 
nằm trong cùng class. Thí dụ như: 
Public Class ClassCha 
 Public Sub VôĐề() 
 ChàoHỏi() 
 End Sub 
 Public Overridable Sub ChàoHỏi() 
 MessageBox.Show("Chào các cháu", "Class Cha") 
 End Sub 
End Class 
Trong trường hợp nầy, VôĐề gọi Sub ChàoHỏi để đón tiếp. Để ý là vì ChàoHỏi 
được declared Overridable nên rất có thể một SubClass sẽ implement method 
ChàoHỏi và lấn quyền nó. Thí dụ: 
Public Class ClassCon 
 Inherits ClassCha 
 Public Overrides Sub ChàoHỏi() 
 MessageBox.Show("Thưa các Bác", "Class Con") 
 End Sub 
End Class 
Vì đặc tính virtual của ChàoHỏi nên ta tưởng ClassCha execute chính Sub 
ChàoHỏi của nó nhưng té ra nó lại execute code của ChàoHỏi trong ClassCon. 
Trong code dưới đây, một Object ClassCon gọi Sub VôĐề của ClassCha: 
Private Sub BtnSubClassObject_Click(ByVal sender As System.Object, _ 
 ByVal e As System.EventArgs) Handles 
BtnSubClassObject.Click 
 Dim obj As New ClassCon() 
 obj.VôĐề() 
End Sub 
Trong ClassCha, Sub VôĐề gọi ChàoHỏi của chính nó, tuy nhiên Sub ChàoHỏi ấy 
bị overridden bởi implementation của ChàoHỏi trong ClassCon. Do đó, program 
sẽ hiển thị message "Thưa các Bác". 
Nếu ta không muốn như vậy, ta muốn VôĐề execute chính code của ChàoHỏi 
trong ClassCha thì phải dùng keyword MyClass như sau: 
Public Class ClassCha 
 Public Sub VôĐề() 
 MyClass.ChàoHỏi() 
 End Sub 
 Public Overridable Sub ChàoHỏi() 
 MessageBox.Show("Chào các cháu", "Class Cha") 
 End Sub 
End Class 
Ở đây ta không thể dùng keyword Me vì VôĐề có gọi ChàoHỏi ở class-level trong 
ClassCha chớ không phải trong một SubClass, nhưng bị overridden. Hình dưới 
đây minh họa quá trình gọi VôĐề từ client code: 
Sub VôĐề thật ra nằm trong ClassCha mà ClassCon thừa kế nên VôĐề được 
executed trong ClassCha và gọi Sub ChàoHỏi trong cùng class ( ClassCha). 
Nhưng vì ClassCon có một implementation của Sub ChàoHỏi nên nó overrides 
ChàoHỏi của ClassCha. 
Overridding Method New 
Chúng ta đã thấy ta có thể override methods và dùng các keywords Me, MyBase 
và MyClass để gọi các overriden methods trong dây chuyền thừa kế. Tuy nhiên, 
đối với Constructor của class thì có những luật lệ đặc biệt dành riêng cho method 
New. 
Những methods New không tự động di truyền từ BaseClass xuống SubClass. Mỗi 
SubClass phải có một implementation riêng cho Constructor dù rằng, nếu muốn, 
nó có thể gọi vào BaseClass với keyword MyBase: 
Public Class ClassCon 
 Inherits ClassCha 
 Public Sub New() 
 MyBase.New() 
 ' để thêm các code khác để initialise tại đây
 End Sub 
End Class 
Khi gọi Constructor của BaseClass, ta phải gọi nó trước nhất - nếu không sẽ bị 
error. Tuy nhiên ta không cần gọi Constructor của BaseClass vì Constructor của 
BaseClass được gọi tự động. 
Có một luật đặc biệt là nếu tất cả methods New trong BaseClass đều đòi hỏi 
parameters thì ta phải implement ít nhất một method New trong SubClass và ta 
phải đặt statement MyBase.New ngay phía đầu. 
Dĩ nhiên là ta có thể Overload method New trong SubClass, nhưng ta phải tự lo 
liệu cách gọi một method New thích hợp trong BaseClass. 
Tạo BaseClasses và Abstract Methods 
Cho đến giờ ta đã bàn về virtual method với đặc tính override trong nguyên tắc 
thừa kế. Trong các thí dụ trước đây BaseClass được instantiated thành Object để 
làm chuyện nầy, chuyện kia. Nhưng đôi khi ta muốn tạo một BaseClass chỉ để 
dùng cho thừa kế mà thôi. 
Keyword MustInherit (Phải được Thừa Kế) 
Trở lại cái thí dụ về Inheritance với Class LineItem. Sở dĩ ta đặt ra Class LineItem 
là vì nó chứa những thứ chung cho cả hai classes ProductLine và ServiceLine. 
Chớ thật ra một Object của Class LineItem không chứa đủ mọi đặc tính để làm 
một việc gì thực tế. Nếu ta muốn nói rõ rằng Class LineItem chỉ được dùng để 
tạo những SubClasses bằng cách thừa kế từ nó, ta có thể declare như sau: 
Public MustInherit Class LineItem 
Tức là ta chỉ thêm keyword MustInherit thôi, chớ không thay đổi gì khác. Kết 
quả là từ nay Client code không thể instantiate một Object từ Class LineItem. Do 
đó dòng code sau sẽ bị syntax error: 
Dim myObject As New LineItem() 
Thay vào đó, nếu muốn dùng LineItem ta phải tạo SubClass từ nó. 
Keyword MustOverride (Phải bị Lấn Quyền) 
Tương tự với ý niệm Phải-được-thừa-kế trong Class, ta cũng có MustOverride 
cho một method. Có thể trong BaseClass ta khai báo một method, nhưng ta đòi 
hỏi method ấy phải có một implementation trong SubClass. Ta declare như sau: 
Dim MustOverride Sub CalculatePrice 
Để ý là ở đây không có thân thể của Sub CalculatePrice hay statement End Sub 
gì cả. Khi dùng MustOverride ta không được phép cung cấp một implementation 
cho method trong BaseClass. Một method như thế được gọi là abstract 
method hay pure virtual function, vì nó chỉ có phần khai báo chớ không có 
phần định nghĩa. Những abstract methods phải được overridden trong bất cứ 
SubClass nào của BaseClass thì mới dùng được. Nếu không, ta sẽ không có phần 
implementation của method đâu cả và khi compile sẽ gặp syntax error. 
Abstract Base Classes 
Nếu hợp cả hai ý niệm MustInherit và MustOverride lại ta sẽ tạo ra một abstract 
base class. Đây là một Class chỉ có khai báo chớ hoàn toàn không có 
implementation. Ta phải SubClass từ nó thì mới làm việc được, thí dụ như: 
Public MustInherit Class ClassCha 
 Public MustOverride Sub VôĐề() 
 Public MustOverride Sub ChàoHỏi() 
End Class 
Kỹ thuật nầy rất thích hợp để ta code cái sườn hay bố cục của program ngay 
trong lúc thiết kế. Class nào thừa kế ClassCha thì phải implement cả Sub VôĐề 
lẫn Sub ChàoHỏi, nếu không sẽ bị syntax error. 
Nhìn về một phương diện, abstract base class rất giống khai báo Interface. Nếu 
dùng Interface, chúng ta có thể khai báo như sau: 
Public Interface ICha 
 Sub VôĐề() 
 Sub ChàoHỏi() 
End Interface 
Bất cứ class nào chịu implement interface ICha thì phải implement cả Sub 
VôĐề lẫn Sub ChàoHỏi, nếu không sẽ bị syntax error - do đó, ta thấy Interface 
rất giống một abstract base class. 
Sự khác biệt chính giữa abstract base class với Interface là ở chỗ thừa kế. Khi ta 
tạo một class con bằng cách SubClass từ ClassCha, chính class con ấy lại cũng có 
thể được SubClassed. Mấy class cháu nầy sẽ tự động thừa kế VôĐề và ChàoHỏi 
từ class con. 
Trong khi ấy nói về Interface, mỗi class phải tự implement ICha một cách độc 
lập và phải cung cấp hai Subs VôĐề và ChàoHỏi của chính nó. Vì thế, nếu ta 
không có ý định dùng lại code của các Subs khi ta tạo các classes mới thì ta có 
thể dùng interface. Ngược lại nếu ta muốn dùng lại code trong SubClass theo 
nguyên tắc thừa kế thì ta nên dùng abstract base class. 
 Học Microsoft .NET
Vovisoft © 2000. All rights reserved. 
 Last Updated: Webmaster