Hoàn thiện kiểm toán tuân thủ việc quản lý dự án đầu tư xây dựng tại các ban quản lý dự án cấp huyện

 tra thực hiện 
kết luận, kiến nghị trong kiểm toán tuân thủ các dự 
án đầu tư xây dựng; ứng dụng công nghệ thông tin 
và hiện đại hóa các phương pháp kiểm toán. 
Hoàn thiện cơ sở pháp lý phục vụ hoạt động 
kiểm toán
Giải pháp đầu tiên không thể không nhắc tới 
là hoàn thiện khung khổ pháp lý đối với công tác 
quản lý dự án đầu tư xây dựng nói chung và hoàn 
thiện các văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn 
kiểm toán tuân thủ trong quản lý dự án đầu tư xây 
dựng nói riêng. Cần tiến hành rà soát, đánh giá 
thực tế quy mô và toàn diện về thực trạng và thực 
tế xung đột pháp luật, đưa ra các giải pháp cụ thể. 
Bổ sung các quy định chế tài xử lý vi phạm đối với 
trách nhiệm của tổ chức, cá nhân liên quan đến các 
sai phạm. Đồng thời cần phải có một tổ chức độc 
lập, hạn chế tình trạng ban hành “pháp luật cục bộ”. 
Đối với kiểm toán tuân thủ trong quản lý dự án 
đầu tư xây dựng, cần hoàn thiện quy trình kiểm 
toán dự án đầu tư theo hướng cụ thể hóa từng loại 
hình kiểm toán và từng lĩnh vực kiểm toán. Trường 
hợp không xây dựng quy trình kiểm toán riêng cho 
từng loại hình kiểm toán gắn với từng lĩnh vực đầu 
tư xây dựng thì cần nghiên cứu các đề cương kiểm 
toán tuân thủ đối với các lĩnh vực đầu tư xây dựng. 
Các để cương này sẽ cụ thể hóa được mối liên hệ 
giữa quy trình kiểm toán dự án đầu tư với Chuẩn 
mực Kiểm toán nhà nước 4000 - Hướng dẫn kiểm 
toán tuân thủ. 
Nhóm các giải pháp hướng dẫn kiểm toán tính 
tuân thủ trong giai đoạn chuẩn bị dự án
Trong công tác khảo sát lập kế hoạch tổng quát 
năm cần lựa chọn các dự án đang triển khai thi 
công hoặc mới hoàn thành (có giá trị hoàn thành 
từ 50% tổng mức đầu tư trở lên). Được như vậy thì 
công tác kiểm toán sẽ thuận lợi hơn rất nhiều vì 
hiện trường gần như còn nguyên trạng, mặt khác 
cũng sẽ giúp rất nhiều cho Chủ đầu tư khắc phục 
các sai sót nếu có một cách kịp thời và giúp cho 
công tác quản lý dự án về sau tốt hơn. Bố trí số 
lượng kiểm toán viên theo lĩnh vực chuyên môn có 
kinh nghiệm phù hợp với dự án được kiểm toán. 
Đây là khâu quan trọng, quyết định sự thành bại 
của cuộc kiểm toán. 
Lãnh đạo Đoàn kiểm toán cần quan tâm và 
dành nhiều thời gian và nhân sự có chuyên môn, 
kinh nghiệm làm công tác khảo sát lập kế hoạch 
kiểm toán và trao đổi kinh nghiệm, trọng tâm, 
phương pháp kiểm toán cho Đoàn. Cần trao đổi 
kinh nghiệm, tập huấn nghiệp vụ trước khi triển 
khai kiểm toán các vấn đề như: Các văn bản pháp 
lý có liên quan; nhiệm vụ của Đoàn kiểm toán được 
giao; những rủi do kiểm toán thường gặp; những 
sai phạm về chế độ chính sách, khối lượng, đơn giá 
thanh toán, hay các chi phí khác có thể xảy ra. Đặc 
biệt là kinh nghiệm kiểm toán của các kiểm toán 
viên có kinh nghiệm trong các cuộc kiểm toán với 
các dự án tương tự.
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN 19Số 144 - tháng 10/2019
Mỗi kiểm toán viên phải chủ động tìm hiểu về 
dự án mà mình sẽ tham gia kiểm toán theo sự phân 
công của lãnh đạo thông qua các dữ liệu thu thập 
được từ công tác khảo sát để lập kế hoạch tổng quát 
và kế hoạch kiểm toán chi tiết. Cần đánh giá, nhận 
xét về môi trường kiểm soát nội bộ của đơn vị được 
kiểm toán. Cần tập trung đánh giá một số vấn đề 
sau: Đặc điểm của Ban Quản lý dự án, hình thức 
quản lý dự án, phân công, phân cấp chức năng và 
nhiệm vụ giữa các bộ phận trong đơn vị, trình độ, 
năng lực của cán bộ quản lý...
Nhóm giải pháp hướng dẫn thực hiện kiểm 
toán tuân thủ
Kiểm toán công tác lập, thẩm định, phê duyệt dự 
án đầu tư: Ngoài việc kiểm toán tuân thủ giai đoạn 
này như đánh giá sự phù hợp của việc lập dự án 
với quy hoạch được duyệt và thẩm quyền của cơ 
quan quyết định đầu tư, thẩm quyền của cơ quan 
thẩm định báo cáo đầu tư xây dựng công trình, dự 
án đầu tư hoặc báo cáo kinh tế - kỹ thuật xây dựng 
công trình, sự đầy đủ và phù hợp của hồ sơ thiết 
kế cơ sở với chủ trương, mục tiêu đầu tư, thời gian 
thực hiện dự án, tính đúng đắn của phương pháp 
tính tổng mức đầu tư theo quy định. Qua kiểm 
toán giai đoạn này chúng ta có thể sẽ phát hiện 
có dự án, hay hạng mục công trình không nằm 
trong quy hoạch ngành, vùng hay quyết định đầu 
tư không đúng thẩm quyền hoặc lập tổng mức đầu 
tư không theo quy định làm tăng kinh phí của dự 
án... từ đó có hướng kiểm toán đối với từng trường 
hợp cụ thể.
Kiểm toán công tác thực hiện dự án đầu tư: 
Trước hết, cần kiểm toán tính hợp pháp của các 
đơn vị tham gia dự án bởi ngoài việc phục vụ đánh 
giá sự tuân thủ các quy định về quản lý đầu tư xây 
dựng công trình ra, nó còn giúp chúng ta có thể 
khái quát đánh giá những sai sót, rủi ro trong từng 
công đoạn (như nếu đơn vị tư vấn năng lực yếu, 
không có kinh nghiệm thì sẽ dẫn đến việc khảo sát, 
thiết kế khả năng sẽ có những sai sót làm tăng hoặc 
giảm chi phí đầu tư ngoài ý muốn). Từ đó khi tiến 
hành kiểm toán công tác thiết kế, dự toán ta cần 
chú trọng hơn về tiêu chuẩn thiết kế và việc bóc 
tách khối lượng, vận dụng đơn giá của tư vấn.
Cần kiểm toán việc chấp hành quy định về: Sự 
tuân thủ của thiết kế với quy chuẩn và tiêu chuẩn 
khung của dự án đã được cấp có thẩm quyền phê 
duyệt; đề cương khảo sát; trình tự thiết kế công 
trình theo các bước đã được quy định; hồ sơ thiết 
kế, dự toán phải được thẩm tra, thẩm định trước 
khi phê duyệt; kiểm tra sự phù hợp giữa thiết kế 
kỹ thuật với thiết kế cơ sở trong dự án được duyệt 
về quy mô, công nghệ, công suất, cấp công trình, 
tiêu chuẩn, quy chuẩn xây dựng... Tổng hợp lại quá 
trình kiểm toán tuân thủ sẽ giúp cho kiểm toán 
viên xác định được trọng tâm kiểm toán để từ đó 
chủ động lập ra được kế hoạch kiểm toán chi tiết 
cho mình về từng nội dung cũng như phương pháp 
kiểm toán phù hợp với từng công việc.
Tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng nhằm 
nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ của đội 
ngũ kiểm toán viên
Kiểm toán lĩnh vực đầu tư dự án là lĩnh vực 
mang tính đặc thù cao, phức tạp, các văn bản, 
chính sách, chế độ, định mức kinh tế kỹ thuật được 
ban hành nhiều và thường thay đổi theo từng thời 
kỳ, nhiều thành phần tham gia vào hoạt động xây 
dựng đòi hỏi Kiểm toán viên nhà nước phải hiểu 
rõ quy định của pháp luật về quản lý nhà nước về 
kinh tế, tài chính công; về quản lý, sử dụng ngân 
sách, tiền và tài sản nhà nước thuộc lĩnh vực đầu 
tư xây dựng cơ bản, còn phải có kiến thức chuyên 
sâu về xây dựng có thể đọc hiểu được hồ sơ bản vẽ 
thiết kế, định mức, đơn giá... và các nội dung thuộc 
chuyên môn kỹ thuật. Kiểm toán nhà nước đã 
tăng cường đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, kiểm toán 
viên về chuyên môn nghiệp vụ kiểm toán, trong 
đó, bồi dưỡng, bổ sung nội dung đào tạo về lĩnh 
vực kiểm toán đầu tư dự án, kiểm toán chuyên đề 
lĩnh vực đầu tư xây dựng cơ bản; tăng cường đào 
tạo nghiệp vụ kiểm toán trong môi trường công 
NGHIEÂN CÖÙU TRAO ÑOÅI
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN20 Số 144 - tháng 10/2019
nghệ thông tin. Cùng với đó, các chương trình đào 
tạo cần được phân loại thành từng lĩnh vực, từng 
loại hình và hướng đến việc đào tạo, bồi dưỡng về 
kỹ năng thực hành kiểm toán. Để việc đào tạo kỹ 
năng đạt hiệu quả nên chuyển giao về các chuyên 
ngành, khu vực thực hiện. Khi đó kỹ năng làm việc 
sẽ được nâng cao rõ rệt góp phần cải thiện chất 
lượng kiểm toán.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Bộ Xây dựng (2013), Thông tư Quy định chi 
tiết một số nội dung về quản lý chất lượng 
công trình xây dựng, 10/2013/TT-BXD, 
25/7/2013;
2. Bộ Xây dựng (2013), Thông tư Quy định 
thẩm tra, thẩm định và phê duyệt thiết kế 
xây dựng công trình, 13/2013/TT-BXD, 
15/8/2013;
3. Bộ Xây dựng (2016), Thông tư Quy định chi 
tiết một số nội dung của Nghị định 59/2015/
NĐ-CP ngày 18/6/2015 của Chính phủ 
về quản lý dự án đầu tư XDCT, 16/2016/
TT-BXD, 30/6/2016;
4. Bộ Xây dựng (2016), Hướng dẫn lập và 
quản lý chi phí đầu tư xây dựng công trình, 
06/2016/TT-BXD, 10/3/2016;
5. Bộ Xây dựng (2016), Quy định chi tiết một 
số nội dung về quản lý chất lượng và bảo 
trì công trình xây dựng, 26/2016/TT-BXD, 
26/10/2016;
6. Bộ Xây dựng (2016), Quy định nội dung 
về thẩm định, phê duyệt dự án và thiết 
kế, dự toán xây dựng công trình, 18/2016/
TT-BXD, 30/6/2016;
7. Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa 
Việt Nam (2014), Nghị định quy định chi 
tiết thi hành Luật Đấu thầu về lựa chọn nhà 
thầu, 63/2014/NĐ-CP, 15/10/2014;
8. Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa 
Việt Nam (2015), Nghị định về quản lý chi 
phí đầu tư xây dựng, 32/2015/NĐ-CP, ngày 
25/3/2015;
9. Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa 
Việt Nam (2010), Nghị định về hợp đồng 
trong xây dựng, 37/2015/NĐ-CP, ngày 
22/4/2015;
10. Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ 
nghĩa Việt Nam (2015), Nghị định về quản 
lý chất lượng và bảo trì công trình xây dựng, 
46/2015/NĐ-CP, 12/5/2015;
11. Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ 
nghĩa Việt Nam (2015), Nghị định về quản 
lý dự án đầu tư xây dựng, 59/2015/NĐ-CP, 
18/6/2015;
12. Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ 
nghĩa Việt Nam (2015), Nghị định về giám 
sát và đánh giá đầu tư, 84/2015/NĐ-CP, 
30/9/2015;
13. Kiểm toán nhà nước, Báo cáo kiểm toán 
năm 2017;
14. Kiểm toán nhà nước khuc vực XI, Báo cáo 
kiểm toán ngân sách địa phương năm 2016, 
2017;
15. Kiểm toán nhà nước khuc vực IV, Báo 
cáo kiểm toán ngân sách TP. Hồ Chí Minh, 
2017;
16. Kiểm toán nhà nước, Quy trình kiểm toán 
dự án đầu tư xây dựng công trình, Quyết 
định số: 02/2017/QĐ-KTNN;
17. Kiểm toán nhà nước, Chuẩn mực Kiểm 
toán nhà nước số 400, 4000;
18. Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ 
nghĩa Việt Nam (2013), Luật Đầu tư công, 
49/2014/QH13, 08/6/2014;
19. Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa 
Việt Nam (2014), Luật Đấu thầu, 43/2013/
QH13, 26/11/2014;
20. Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa 
Việt Nam (2015), Luật Kiểm toán nhà 
nước, 81/2015/QH13, 24/6/2015;
21. Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa 
Việt Nam (2015), Luật Ngân sách nhà 
nước, 83/2015/QH13, 25/6/2015;
22. Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa 
Việt Nam (2014), Luật Xây dựng, 50/2014/
QH13, 18/6/2014.