Bài giảng Thiết kế đường ô tô - Chương 7: Thiết kế hệ thống thoát nước mặt và thoát nước ngầm - Nguyễn Tấn Dương

10/5/20
129
6.3 NÚT GIAO THÔNG KHÁC MỨC
10/5/20 Bài giảng Thiết kế đường ô tô 385
10/5/20 Bài giảng Thiết kế đường ô tô 386
CHƯƠNG 7 
THIẾT KẾ HỆ THỐNG THOÁT NƯỚC MẶT VÀ 
THOÁT NƯỚC NGẦM
7.1 CÁC ẢNH HƯỞNG CỦA NƯỚC ĐỐI VỚI ĐƯỜNG
 Nước trên mặt:
 Chảy trên mặt đường làm mòn dần mặt đường gây xói lở 
ta-luy đường.
 Nước mặt ngấm vào đất làm tăng trọng lượng của bản 
thân nền đường. Lực ma sát và kết dính giảm  cường 
độ nền đường giảm theo.
 Nước ngầm:
 Chảy trong lòng đất hay chảy dưới thân nền đường hoặc 
trong ta-luy nền đào gây xói lở nền đường tạo thành 
những hang động.
 Vì các nguyên nhân trên nên nền đường dễ bị phá hoại do 
nước gây ra. Nước là kẻ thù của công trình đường.
10/5/20 Bài giảng Thiết kế đường ô tô 387
10/5/20
130
7.2 HỆ THỐNG THOÁT NƯỚC MẶT
7.2.1 Độ dốc ngang của mặt đường và lề đường: 
 Độ dốc ngang của mặt đường dốc từ tim phần xe chạy về 
phía lề đường. Độ dốc ngang phụ thuộc vào loại mặt 
đường. 
Mặt đường càng ít bằng phẳng thì độ dốc ngang phải thiết 
kế càng lớn để đảm bảo nước không bị đọng thường xuyên 
trên mặt đường, ngấm vào mặt đường, lớp móng và nền 
đất.
 Độ dốc ngang của lề đường thường làm dốc hơn độ dốc 
ngang của mặt đường khoảng từ 1 – 2%. 
10/5/20 Bài giảng Thiết kế đường ô tô 388
7.2 HỆ THỐNG THOÁT NƯỚC MẶT
7.2.2 Rãnh dọc (rãnh biên), rãnh đỉnh, thùng đấu
10/5/20 Bài giảng Thiết kế đường ô tô 389
7.2 HỆ THỐNG THOÁT NƯỚC MẶT
7.2.2 Rãnh dọc (rãnh biên), rãnh đỉnh, thùng đấu
10/5/20 Bài giảng Thiết kế đường ô tô 390
Hình 7.1: Các loại rãnh thoát nước – Thùng Đấu
10/5/20
131
7.2 HỆ THỐNG THOÁT NƯỚC MẶT
7.2.2 Rãnh dọc (rãnh biên), rãnh đỉnh, thùng đấu
10/5/20 Bài giảng Thiết kế đường ô tô 391
Hình 7.2: Các loại rãnh thoát nước – Rãnh Biên và Rãnh Đỉnh
7.2 HỆ THỐNG THOÁT NƯỚC MẶT
7.2.2 Rãnh dọc (rãnh biên), rãnh đỉnh, thùng đấu
10/5/20 Bài giảng Thiết kế đường ô tô 392
Hình 7.3: Rãnh đỉnh trên nền đào
7.2 HỆ THỐNG THOÁT NƯỚC MẶT
7.2.2 Rãnh dọc (rãnh biên), rãnh đỉnh, thùng đấu
10/5/20 Bài giảng Thiết kế đường ô tô 393
Hình 7.4: Rãnh đỉnh trên nền đắp
10/5/20
132
7.2 HỆ THỐNG THOÁT NƯỚC MẶT
7.2.2 Rãnh dọc (rãnh biên), rãnh đỉnh, thùng đấu
10/5/20 Bài giảng Thiết kế đường ô tô 394
Rãnh dọc
7.2 HỆ THỐNG THOÁT NƯỚC MẶT
7.2.2 Rãnh dọc (rãnh biên), rãnh đỉnh, thùng đấu
10/5/20 Bài giảng Thiết kế đường ô tô 395
Rãnh dọc
Rãnh đỉnh
7.2 HỆ THỐNG THOÁT NƯỚC MẶT
7.2.2 Rãnh dọc (rãnh biên), rãnh đỉnh, thùng đấu
10/5/20 Bài giảng Thiết kế đường ô tô 396
10/5/20
133
7.2 HỆ THỐNG THOÁT NƯỚC MẶT
7.2.2 Rãnh dọc (rãnh biên), rãnh đỉnh, thùng đấu
10/5/20 Bài giảng Thiết kế đường ô tô 397
7.2 HỆ THỐNG THOÁT NƯỚC MẶT
7.2.3 Dốc nước và bậc nước
Ở những sườn núi có độ dốc lớn, để đảm bảo cầu, cống và 
nền đường không bị xói lở do dòng nước, người ta thường 
làm dốc nước hoặc bậc nước có giếng tiêu năng.
 Bậc nước có giếng tiêu năng thường dùng khi rãnh, kênh 
rất dốc. Bậc nước thường có tiết diện hình chữ nhật, làm 
bằng bê tông, đá xây,
10/5/20 Bài giảng Thiết kế đường ô tô 398
7.2 HỆ THỐNG THOÁT NƯỚC MẶT
7.2.3 Dốc nước và bậc nước
10/5/20 Bài giảng Thiết kế đường ô tô 399
Rãnh đỉnh
Rãnh dọc
Dốc nước
10/5/20
134
7.2 HỆ THỐNG THOÁT NƯỚC MẶT
7.2.3 Dốc nước và bậc nước
10/5/20 Bài giảng Thiết kế đường ô tô 400
7.2 HỆ THỐNG THOÁT NƯỚC MẶT
7.2.3 Dốc nước và bậc nước
10/5/20 Bài giảng Thiết kế đường ô tô 401
7.2 HỆ THỐNG THOÁT NƯỚC MẶT
7.2.4 Các công trình thoát nước qua đường: 
 Cầu, cống, đường thấm, đường tràn.
10/5/20 Bài giảng Thiết kế đường ô tô 402
10/5/20
135
7.2 HỆ THỐNG THOÁT NƯỚC MẶT
7.2.4 Các công trình thoát nước qua đường: 
 Cầu, cống, đường thấm, đường tràn.
10/5/20 Bài giảng Thiết kế đường ô tô 403
7.2 HỆ THỐNG THOÁT NƯỚC MẶT
7.2.4 Các công trình thoát nước qua đường: 
 Cầu, cống, đường thấm, đường tràn.
10/5/20 Bài giảng Thiết kế đường ô tô 404
7.2 HỆ THỐNG THOÁT NƯỚC MẶT
7.2.4 Các công trình thoát nước qua đường: 
 Cầu, cống, đường thấm, đường tràn.
10/5/20 Bài giảng Thiết kế đường ô tô 405
10/5/20
136
7.2 HỆ THỐNG THOÁT NƯỚC MẶT
7.2.4 Các công trình thoát nước qua đường: 
 Cầu, cống, đường thấm, đường tràn.
10/5/20 Bài giảng Thiết kế đường ô tô 406
7.2 HỆ THỐNG THOÁT NƯỚC MẶT
7.2.4 Các công trình thoát nước qua đường: 
 Cầu, cống, đường thấm, đường tràn.
10/5/20 Bài giảng Thiết kế đường ô tô 407
7.2 HỆ THỐNG THOÁT NƯỚC MẶT
7.2.4 Các công trình thoát nước qua đường: 
 Cầu, cống, đường thấm, đường tràn.
10/5/20 Bài giảng Thiết kế đường ô tô 408
10/5/20
137
7.2 HỆ THỐNG THOÁT NƯỚC MẶT
7.2.4 Các công trình thoát nước qua đường: 
 Cầu, cống, đường thấm, đường tràn.
10/5/20 Bài giảng Thiết kế đường ô tô 409
7.2 HỆ THỐNG THOÁT NƯỚC MẶT
7.2.4 Các công trình thoát nước qua đường: 
 Cầu, cống, đường thấm, đường tràn.
10/5/20 Bài giảng Thiết kế đường ô tô 410
7.3 HỆ THỐNG THOÁT NƯỚC NGẦM
 Nước ngầm là phần nước nằm dưới đất và dưới tác dụng của 
trọng lực chảy theo dốc của các lớp đất không thấm nước.
 Tác dụng của rãnh ngầm là hạ thấp mức nước ngầm.
 Tùy theo vị trí và tác dụng của rãnh ngầm có thể phân loại 
chúng như sau:
 Rãnh ngầm làm dưới đáy rãnh dọc hay dưới nền đường 
để hạ thấp mức nước ngầm dưới phần xe chạy.
 Rãnh ngầm đặt sau ta luy nền đường đào để làm cho ta 
luy khô ráo và ngăn chặn không cho nước ngầm từ mái 
dốc đường đào đổ ra mặt đường.
 Rãnh ngầm đặt sau tường chắn đất, mố cầu.
 Rãnh ngầm thoát nước dưới các lớp áo đường (rãnh 
xương cá).
10/5/20 Bài giảng Thiết kế đường ô tô 411
10/5/20
138
7.3 HỆ THỐNG THOÁT NƯỚC NGẦM
 Hệ thống rãnh xương cá: Thường dùng để thoát nước từ tầng 
cát đệm, khi lượng nước thấm ra không lớn và chủ yếu để 
thoát nước thấm từ trên xuống qua mặt đường.
10/5/20 Bài giảng Thiết kế đường ô tô 412
7.3 HỆ THỐNG THOÁT NƯỚC NGẦM
 Rãnh thoát nước ngầm có thể cấu tạo theo kiểu hở hoặc kín. 
Rãnh loại hở chỉ dùng khi mực nước ngầm cao. Khi mực 
nước ngầm nằm sâu, nếu dùng loại rãnh hở thì rãnh phải làm 
rất sâu, vì vậy thường dùng dạng kín. 
10/5/20 Bài giảng Thiết kế đường ô tô 413
Mặt đường
MóngNền
Khu vực
tác dụng
Mép đường
Bó vỉa
Mép cỏ
thấp hơn 
25~50mm
Đất đắp
trên đỉnh
rãnh
Đất trồng
cây
VĐKT
Đá dăm, sỏi
Ống lọc, 
thoát nước
(nếu có)
Đất
nền
7.3 HỆ THỐNG THOÁT NƯỚC NGẦM
10/5/20 Bài giảng Thiết kế đường ô tô 414