Bài giảng Phương pháp dạy học kĩ thuật công nghiệp ở trung học cơ sở - Trương Văn Thanh

trên các hình 2.2a), b), c)? 
+ Quan sát hình 2.2 
+ Hình chiếu của các vật 
thể ABC ở hình a) và 
vật thể ABCD ở hình b), 
c). 
+ Đặc điểm các tia chiếu 
 Hình a: xuất phát từ 
điểm O. 
 Hình b: song song 
nhƣng không vuông góc 
với mphc. 
 Hình c: song song và 
vuông góc với mphc. 
 116 
 (1) (2) (3) 
Hoạt động 4: Tìm hiểu các hình chiếu vuông góc của vật thể 10 phút 
III. Các hình chiếu vuông 
góc 
1. Các mặt phẳng chiếu 
+ Mặt chính diện gọi là 
mặt phẳng chiếu đứng. 
+ Mặt nằm ngang gọi là 
mặt phẳng chiếu bằng. 
+ Mặt cạnh bên gọi là 
mặt phẳng chiếu cạnh. 
2. Các hình chiếu 
Tên gọi các hình chiếu 
tƣơng ứng với các hƣớng 
chiếu. 
+ Hình chiếu đứng có 
hƣớng chiếu từ trƣớc tới. 
+ Hình chiếu bằng có 
hƣớng chiếu từ trên xuống. 
+ Hình chiếu cạnh có 
hƣớng chiếu từ trái sang. 
+ Treo hình 2.3 
+ Đƣa ra mô hình các mphc. 
+ Mô tả vị trí các mphc trên 
mô hình và hình 2.3 
+ ?7: Trong phòng học Em 
hãy tìm ví dụ về mô hình 3 
mphc? 
+ Treo hình 2.4 
+ Đặt vật mẫu vào mô hình 
3 mphc. 
+ ?8: chiếu vật mẫu theo 
hƣớng từ trƣớc tới, hình 
nhận đƣợc trên mpcđ là hình 
gì? Em hãy vẽ lên bảng? 
+ Đây là hcđ của vật thể. 
Vậy hcđ có đƣợc theo 
hƣớng chiếu nào? 
+ ?9: Tƣơng tự em nào có 
thể nêu hcb và hcc có đƣợc 
theo hƣớng chiếu nào? 
+ Quan sát và nghe 
giảng về vị trí các mphc. 
+ Mặt tƣờng treo bảng 
là mpcđ, nền nhà là 
mpcb, mặt tƣờng có cửa 
ra vào là mpcc. 
+ Quan sát hình 2.4 
+ Vẽ hình chiếu từ trƣớc 
tới. 
+ Hcđ có hƣớng chiếu 
từ trƣớc tới. 
+ Hcb có hƣớng chiếu 
từ trên xuống. 
+ Hcc có hƣớng chiếu từ 
trái sang. 
Hoạt động 5: Tìm hiểu vị trí các hình chiếu của vật thể trên bản vẽ 08 phút 
IV. Vị trí các hình chiếu 
Trên bản vẽ kỹ thuật, các 
hình chiếu của vật thể 
đƣợc vẽ trên cùng một mặt 
phẳng của bản vẽ. 
+ Hình chiếu bằng ở dƣới 
hình chiếu đứng. 
+ Hình chiếu cạnh ở bên 
phải hình chiếu đứng 
+ Treo hình 2.4 và 2.5 
+ Mô tả việc xoay các mphc 
ở hình 2.4 để có hình 2.5. 
+ ?10: Em có nhận xét gì về 
vị trí tƣơng đối giữa các 
hình chiếu trên bản vẽ? 
+ Quan sát hình và nghe 
giảng việc xoay các 
mphc. 
+ Hình chiếu bằng ở 
dƣới hình chiếu đứng, 
hình chiếu cạnh ở bên 
phải hình chiếu đứng 
Củng cố, luyện tập 05 phút 
- HS. đọc phần ghi nhớ. 
- GV. ?11: Thế nào là hình chiếu của một vật thể? 
 117 
- HS. Hình chiếu của một vật thể là hình nhận đƣợc trên mặt phẳng khi ta chiếu 
vật lên mặt phẳng đó. 
- GV. ?12: Có các phép chiếu nào? Mỗi phép chiếu có đặc điểm gì? 
- HS. Phép chiếu xuyên tâm có các tia chiếu xuất phát từ một điểm. Phép chiếu 
song song có các tia chiếu song song với nhau. Phép chiếu vuông góc có các tia chiếu 
song song với nhau và vuông góc với mặt phẳng chiếu. 
- GV. ?13: Tên gọi và vị trí của các hình chiếu ở trên bản vẽ nhƣ thế nào? 
- HS. + Hình chiếu đứng ở góc trên bên trái bản vẽ 
 + Hình chiếu bằng ở dƣới hình chiếu đứng 
 + Hình chiếu cạnh ở bên phải hình chiếu đứng. 
Hướng dẫn công việc ở nhà 05 phút 
- GV. Về nhà các em trả lời 3 câu hỏi, làm bài tập và đọc phần Có thể em chƣa 
biết trang 10, 11 SGK. 
- GV. Bài tập b, một phần đáp án là: 
Bảng 2.1 SGK Bảng 2.2 SGK 
 Hƣớng chiếu 
Hình chiếu 
A B C 
Hình chiếu Tên hình chiếu 
1 1 
2 × 2 Hình chiếu đứng 
3 3 
Về nhà các em hoàn thành tất cả yêu cầu của bài tập. 
- GV. Về nhà các em đọc bài 3 trang 13 SGK và chuẩn bị dụng cụ vẽ, tờ giấy vẽ 
để làm bài tập thực hành - Hình chiếu của vật thể. 
 118 
Phụ bản 2. Kế hoạch bài dạy: Bài tập thực hành - Hình chiếu của vật thể 
KẾ HOẠCH BÀI DẠY 
Tên bài dạy: Bài 3. Bài tập thực hành HÌNH CHIẾU CỦA VẬT THỂ 
Môn học: Công nghệ 8 Số tiết: 01 Tiết thứ: 3 
Ngày dạy: Ngày soạn: 16/3/2016 
Ngƣời soạn: Trƣơng Văn Thanh 
I. Mục tiêu 
1. Kiến thức: 
- Biết đƣợc sự liên quan giữa hƣớng chiếu và hình chiếu. 
- Biết đƣợc cách bố trí các hình chiếu ở trên bản vẽ. 
2. Kỹ năng: 
Đọc và vẽ đƣợc các hình chiếu của vật thể đơn giản. 
3. Thái độ: 
- Yêu thích học Vẽ kĩ thuật 
- Làm việc đúng quy trình, cẩn thận. 
II. Chuẩn bị 
1. Nội dung: 
- Nghiên cứu bài 3 SGK. 
- Đọc sách tham khảo, phần đọc thêm. 
2. Đồ dùng. 
- Dụng cụ: Một bộ dụng cụ vẽ: thƣớc kẻ, compa, êke, bút chì, tẩy chì... 
- Tranh vẽ: bảng phụ 1 (ba hình chiếu vẽ trên ba tờ giấy phụ và đính trên Bảng 
phụ 1), bảng phụ 2, bảng phụ 3, bảng phụ 4, quy trình công nghệ 
- Mẫu vật: mô hình cái nêm. 
- Vật liệu: giấy vẽ A4. 
III. Tiến trình bài dạy 
Tổ chức và ổn định lớp. 01 phút 
GV. ?1: lớp trƣởng hãy báo cáo sĩ số lớp. 
HS. Báo cáo sĩ số lớp. 
... 
 119 
Giai đoạn giảng dạy chuẩn bị. 10 phút 
Hoạt động của GV 
(1) 
Hoạt động của HS 
(2) 
Hoạt động 1. Nêu mục tiêu của bài, định hƣớng hoạt động thực hành 02 phút 
- Treo bảng phụ 3 
- Trong thời gian của tiết học, mỗi học 
sinh phải hoàn thành một bản vẽ trên tờ 
giấy A4 gồm 2 phần: 
+ Đánh dấu  vào bảng 3.1. 
+ Sắp xếp và vẽ lại các hình chiếu 1, 
2, 3 đúng vị trí trên bản vẽ kỹ thuật. 
- Quan sát bảng phụ 3 
- Chú ý nghe nội dung bài thực hành. 
Hoạt động 2. Kiểm tra, hồi phục kiến thức có liên quan 05 phút 
- Để thực hiện đƣợc hai nhiệm vụ trên 
trƣớc hết HS phải làm đƣợc phần bài 
tập của bài 2: Hình chiếu: 
- Treo bảng phụ 1. 
- Hƣớng chiếu A tạo nên hình chiếu 2 
trong ba hình chiếu 1, 2 và 3. Đánh dấu 
 vào ô A3 trong bảng 2.1. 
- ?2. Tƣơng tự hƣớng chiếu B và C tạo 
nên các hình chiếu nào? Đánh dấu  
vào bảng 2.1. 
- ?3. Trên hình 2.6b, hình chiếu 3, 1, 2 
tƣơng ứng là hình chiếu đứng, hình 
chiếu bằng và hình chiếu cạnh. Hãy sắp 
xếp lại cho đúng vị trí của chúng trên 
bản vẽ. 
- Treo bảng phụ 2. 
- Nhận xét, đánh giá kết quả làm bài 
tập. 
- Quan sát bảng phụ 1 
- Chú ý hiểu đánh dấu  vào ô A3 trong 
bảng 2.1. 
- Lên bảng thực hiện đánh dấu  vào 
bảng 2.1 trong Bản phụ 1. 
- Lên bảng thực hiện sắp xếp lại. 
- Nhận xét kết quả bài làm của bạn 
Hoạt động 3. Nêu khái quát trình tự công việc (quy trình) 01 phút 
- Bƣớc 1: chuẩn bị tờ giấy vẽ. 
- Bƣớc 2: trả lời câu hỏi vào bảng 3.1. 
- Bƣớc 3: Vẽ hình chiếu. 
- Quan sát và ghi nhớ quy trình. 
Hoạt động 4. Làm mẫu 03 phút 
- Treo bảng phụ 3 
- Hƣớng chiếu A tạo nên hình chiếu 3 
trong ba hình chiếu 1, 2 và 3. Đánh dấu 
 vào ô A3 trong bảng 3.1. 
- Quan sát bảng phụ 3 
- Chú ý hiểu đánh dấu  vào ô A3 trong 
bảng 3.1. 
 120 
Giai đoạn thực hành. 30 phút 
(1) (2) 
Hoạt động 5. Phân chia nhóm, vị trí, dụng cụ, thiết bị làm việc 03 phút 
- Phân nhóm, cử nhóm trƣởng: nhóm 
thực hành theo tổ học tập và tổ trƣởng 
là nhóm trƣởng. 
- Vị trí ngồi thực hành nhƣ ngồi học 
bình thƣờng. 
- Phát Bảng phụ 4 cho các nhóm. 
- Thực hiện. 
- Thực hiện. 
- Nhận Bảng phụ 4 và đƣa ra tờ giấy A4, 
thƣớc kẻ, compa, êke, bút chì, tẩy chì... 
Hoạt động 6. Tạo tờ giấy vẽ, kẻ bảng và đánh dấu × vào bảng 3.1. 15 phút 
Quan sát, uốn nắn: lƣu ý tới nội dung 
khung tên, vị trí kẻ bảng 3.1 dành chỗ 
để vẽ lại các hình chiếu và việc xác 
định mối quan hệ giữa hƣớng chiếu và 
hình chiếu. 
- Thực hiện bƣớc 1 của quy trình: Dựa 
vào bản phụ 4, tạo tờ giấy vẽ và kẻ bảng 
3.1. 
- Thực hiện bƣớc 2 của quy trình: bảng 
phụ 4 đã làm mẫu đánh dấu × vào ô A3. 
Suy nghĩ kĩ để đánh dấu  vào các ô 
trong bảng 3.1 theo đúng yêu cầu. 
Hoạt động 7. Vẽ hình chiếu. 12 phút 
- Quan sát, kiểm tra nhắc nhở về kích 
thƣớc và vị trí các hình chiếu. 
- Nhắc nhở kích thƣớc nét vẽ khi tô 
đậm 
- Dựa vào kết quả có đƣợc ở bảng 3.1 
thực hiện: 
+ Vẽ mờ các hình chiếu theo đúng vị trí 
lên bản vẽ. 
+ Kiểm tra lại các hình chiếu đã vẽ mờ. 
- Tô đậm các hình chiếu đã vẽ mờ (tô 
đậm đúng kích thƣớc nét vẽ) 
Giai đoạn kết thúc. 04 phút 
(1) (2) 
Hoạt động 8. Thu nhận kết quả và nhận xét giờ học 02 phút 
- Yêu cầu HS ngừng vẽ, thu nhận bản 
vẽ. 
- Nhận xét giờ học: 
+ Ý thức thái độ của HS khi thực hành 
+ Đƣờng nét vẽ và các hình chiếu. 
- Ngừng vẽ, nộp bản vẽ. 
- Lắng nghe và có ý kiến tự nhận xét, 
đánh giá. 
Hoạt động 9: Sắp xếp, thu dọn dụng cụ và vệ sinh lớp học. 02 phút 
Quan sát, nhắc nhở. - Sắp xếp bàn ghế, thu dọn dụng cụ. 
- Vệ sinh lớp học 
 121 
Bảng phụ 1 
A B C 
1 
2 
3 
Hƣớng chiếu 
Hình chiếu 
Bảng 2.1 
Hình 2.6 
A 
B 
C 
a 
b 
1 2 3 
 122 
Bảng phụ 2 
A B C 
1 
2 
3 
Hƣớng chiếu 
Hình chiếu 
 
 
 
KẾT QUẢ BÀI TẬP 
Trang 10 SGK Công nghệ 8 
Người Vẽ 
Kiểm tra 
23/7/04 
25/7/04 
Trương Văn Thanh 
Vật liệu Tỉ lệ Bản số 
1:1 03.01 
Trường Đại học 
Phạm Văn Đồng 
 123 
Bảng phụ 3 
A B C 
1 
2 
3 
Hƣớng chiếu 
Hình chiếu 
B 
C 
a 
A 
Hình 3.1 
b 
1 2 3 
Bảng 3.1 
 124 
Bảng phụ 4. 
A B C 
1 
2 
3 
Hƣớng chiếu 
Hình chiếu 
Bài 3: Bài tập thực hành 
HÌNH CHIẾU 
Người Vẽ 
Kiểm tra 
23/7/04 
25/7/04 
Trương Văn Thanh 
Vật liệu Tỉ lệ Bản số 
1:1 03.01 
Trường Đại học 
Phạm Văn Đồng 
Bảng 3.1 
× 
 125 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
[1] Nguyễn Văn Khôi (2007), Phương pháp dạy học Kĩ thuật công nghiệp ở 
trường Trung học Cơ sở, NXB Đại học Sƣ phạm, Hà Nội. 
[2] Nguyễn Văn Khôi, Nguyễn Văn Bính (1998), Phương pháp dạy học Kĩ thuật 
công nghiệp ở trường Trung học Cơ sở, NXB Giáo dục, Hà Nội. 
[3] Nguyễn Minh Đƣờng (Tổng Chủ biên), Đặng Văn Đào (Chủ biên), Trần Hữu 
Quế, Trần Mai Thu, Nguyễn Văn Vận (2004), SGK Công nghệ 8, NXB Giáo dục, Hà 
Nội. 
[4] Nguyễn Minh Đƣờng (Tổng Chủ biên), Đặng Văn Đào (Chủ biên), Trần Hữu 
Quế, Trần Mai Thu, Nguyễn Văn Vận (2004), SGV Công nghệ 8, NXB Giáo dục, Hà 
Nội. 
[5] Nguyễn Minh Đƣờng (Tổng Chủ biên kiêm Chủ biên), Lê Phƣơng Yên 
(2005), SGK Công nghệ 9 - Sửa chữa xe đạp, NXB Giáo dục, Hà Nội. 
[6] Nguyễn Minh Đƣờng (Tổng Chủ biên kiêm Chủ biên), Lê Phƣơng Yên 
(2005), SGV Công nghệ 9 - Sửa chữa xe đạp, NXB Giáo dục, Hà Nội. 
[7] Nguyễn Minh Đƣờng (Tổng Chủ biên kiêm Chủ biên), Trần Mai Thu (2005), 
SGK Công nghệ 9 - Lắp đặt mạng điện trong nhà, NXB Giáo dục, Hà Nội. 
[8] Nguyễn Minh Đƣờng (Tổng Chủ biên kiêm Chủ biên), Trần Mai Thu (2005), 
SGV Công nghệ 9 - Lắp đặt mạng điện trong nhà, NXB Giáo dục, Hà Nội.