Bài giảng Chi tiết máy - Chương 3: Truyền động xích

Chương 3 
TRUYỀN ĐỘNG XÍCH 
1 
TRUYỀN ĐỘNG XÍCH 
2 
1. Công dụng chung 
_ Công dụng: bộ truyền xích truyền chuyển 
động và moment xoắn giữa 2 trục tương 
đối xa nhau, làm việc theo nguyên lý ăn 
khớp. 
TRUYỀN ĐỘNG XÍCH 
Các loại xích truyền động theo kết cấu 
- Xích ống - con lăn 
- Xích ống 
_ Xích răng 
_ Trong các loại trên, xích ống con 
lăn được dùng nhiều hơn cả. 
_ Xích ống chỉ dùng trong các máy 
đơn giản, làm việc với tốc độ thấp 
(1-2 m/s). 
_ Xích răng được dùng khi cần 
truyền tải trọng lớn, yêu cầu kích 
thước nhỏ gọn. 
Trong chương này chủ yếu trình 
bày xích ống con lăn. 3 
TRUYỀN ĐỘNG XÍCH 
4 
TRUYỀN ĐỘNG XÍCH 
5 
TRUYỀN ĐỘNG XÍCH 
2. Ưu - nhược điểm và phạm vi sử dụng 
2.1. Ưu điểm 
_ Truyền động giữa hai trục xa nhau (Amax < 8 m) 
_ Khuôn khổ kích thước nhỏ gọn 
_ Không có hiện tượng trượt, 
_ Tỷ số truyền trung bình ổn định; 
_ Hiệu suất cao, có thể đạt 98% nếu được chăm sóc tốt; 
_ Lực tác dụng lên trục và ổ nhỏ. 
_ Có thể cùng lúc truyền động đến nhiều trục bị dẫn. 
6 
TRUYỀN ĐỘNG XÍCH 
2. Ưu - nhược điểm và phạm vi sử dụng 
2.2. Nhược điểm 
_ Nhanh mòn bản lề, khi bôi trơn không tốt và làm việc ở nơi nhiều bụi; 
_ Vận tốc tức thời của xích và đĩa bị dẫn không ổn định nhất là khi số răng của 
đĩa xích nhỏ; 
_ Có tiếng ồn khi làm việc do va đập khi vào khớp nên hạn chế sử dụng ở bộ 
truyền ở tốc độ cao; ( v <15 m/s ) 
_ Cần bôi trơn và điều chỉnh sức căng xích thường xuyên. 
7 
TRUYỀN ĐỘNG XÍCH 
8 
TRUYỀN ĐỘNG XÍCH 
+ Các má xích 1 ghép với ống lót 4 tạo 
thành mắt xích trong. 
+ Các má xích 2 được ghép với chốt 3 tạo 
thành mắt xích ngoài 
+ Chốt 3 và ống lót 4 tạo thành khớp bản 
lề, để xích có thể quay gập. 
+ Con lăn 5 lắp lỏng với ống lót 4, để giảm 
mòn cho răng đĩa xích 6 và ống lót 4. 
9 
TRUYỀN ĐỘNG XÍCH 
Đĩa xích 
Kích thước và biên dạng răng phụ thuộc vào loại xích 
Vật liệu làm đĩa xích thường là thép 
cacbon hay thép hợp kim, sau khi gia 
công tôi đạt độ rắn 50÷60 HRC 
Kích thước của đĩa xích được tiêu chuẩn 
 tra bảng 
10 
TRUYỀN ĐỘNG XÍCH 
3. Các thông số hình học chính của bộ truyền xích 
Bước pc càng lớn, khả năng truyền lực 
càng tăng nhưng va đập càng nhiều 
Khi truyền động với tốc độ cao thì 
chọn bước xích nhỏ. 
11 
pc = 10,20,30,40,50,60 ./80 =  inch 
pc 
pc + ∆ 
∆ 
12 
TRUYỀN ĐỘNG XÍCH 
13 
TRUYỀN ĐỘNG XÍCH 
14 
15 
TRUYỀN ĐỘNG XÍCH 
3. Các thông số hình học chính của bộ truyền xích 
16 
+ Hoặc tra bảng 
+ Tính theo công thức 
17 
TRUYỀN ĐỘNG XÍCH 
3. Các thông số hình học chính của bộ truyền xích 
TRUYỀN ĐỘNG XÍCH 
_ amax không quá 80pc để tránh va đập, 
hợp lý nhất là chọn : a = (30÷50)pc 18 
TRUYỀN ĐỘNG XÍCH 
19 
( )a a a 
a
TRUYỀN ĐỘNG XÍCH 
4. Cơ học truyền động xích 
20 
TRUYỀN ĐỘNG XÍCH 
21 
1
1 1 1. . 2A
d
v v r   
Bản lề A đã ăn khớp, bản lề B sắp vào khớp 
Av
+ Xét đĩa xích dẫn 
+ Xét đĩa xích bị dẫn 
'
Av
TRUYỀN ĐỘNG XÍCH 
22 
TRUYỀN ĐỘNG XÍCH 
23 
TRUYỀN ĐỘNG XÍCH 
24 
Do có sự khác nhau giữa bộ 
truyền thực tế và bộ truyền 
thí nghiệm : 
Tra bảng 
0[ ].t xF p K
A K
 
TRUYỀN ĐỘNG XÍCH 
0[ ].t xF p K
A K
 
TRUYỀN ĐỘNG XÍCH 
0[ ].t xF p K
A K
 
TRUYỀN ĐỘNG XÍCH 
0[ ].t xF p K
A K
 
TRUYỀN ĐỘNG XÍCH 
0[ ].t xF p K
A K
 
β 
Khi β<600 
Khi β>600 
TRUYỀN ĐỘNG XÍCH 
0[ ].t xF p K
A K
 
TRUYỀN ĐỘNG XÍCH 
0 0[ ]. [ ].. .
1000. 1000.
t x t xF p K F p Kv v
A K A K
  
TRUYỀN ĐỘNG XÍCH 
TRUYỀN ĐỘNG XÍCH 
TRUYỀN ĐỘNG XÍCH 
TRUYỀN ĐỘNG XÍCH 
TRUYỀN ĐỘNG XÍCH 
TRUYỀN ĐỘNG XÍCH 
BT2 . Thiết kế bô ̣ truyền xích có công suất P1 = 7 kW, sô ́ 
vòng quay trục dẫn n1 = 155 vg/ph, tỉ sô ́ truyền u = 2.75. 
_ Bô ̣ truyền chịu tải trọng va đập nhẹ; 
_ bôi trơn định kỳ (nhỏ giọt); 
_ điều chỉnh được trục bị dẫn; 
_ làm việc 2 ca/ngày; 
_ bộ truyền đặt nằm ngang; 
_ T.kế nhỏ gọn (trung bình). 
36 
BT1 . Xác định bước xích của bô ̣ truyền xích có công suất P1 
= 4 kW, sô ́ vòng quay trục dẫn n1 = 150 vg/ph, ti ̉ sô ́ truyền u 
= 2.25. 
Biết: K = 2