Phương pháp xác định các chỉ tiêu tài chính trong hợp đồng mua bán hàng trả góp

EXCEL để trả lời các câu hỏi đặt ra cho bài 
toán trả góp. 
 Hàm PMT trong nhóm hàm tài chính 
sẽ giúp chúng ta trả lời câu hỏi thứ nhất. Cú 
pháp của hàm PMT được định nghĩa là: 
PMT(rate, nper, pv, fv, type) 
 Hàm IPMT, PPMT trong nhóm hàm 
tài chính sẽ giúp chúng ta trả lời câu hỏi thứ 
hai. Trong đó hàm IPMT giúp ta xác định số 
tiền trả nợ từng kỳ bao nhiêu trong số đó 
được dùng để trả lãi trả góp, hàm PPMT 
giúp ta xác định số tiền trả nợ từng kỳ bao 
nhiêu trong số đó được dùng để trả nợ gốc. 
Cú pháp hàm IPMT, PPMT lần lượt được 
định nghĩa là: 
IPMT(rate, per, pv, fv, type) 
PPMT(rate, per, pv, fv, type) 
Trong đó: Rate: Lãi suất trả góp thoả thuận 
trong hợp đồng 
 Nper: Tổng số kỳ trả góp 
 Per: Kỳ trả góp bạn muốn xác định số tiền 
dùng trả lãi hoặc nợ gốc 
 PV : Số tiền trả góp của hợp đồng mua bán 
trả góp 
 FV: Số tiền nhận được thêm khi trả nợ 
xong, đối số này là tuỳ ý và thường lấy giá 
trị 0. 
 Type: Đối số tuỳ ý có thể là 0 hay 1 (giá trị 
0 nếu trả cuối kỳ; giá trị 1 nếu trả đầu kỳ) 
 Để thấy được ưu điểm ứng dụng bộ 
hàm tài chính (Financial) của EXCEL để trả 
lời các chỉ tiêu tài chính cơ bản đặt ra trong 
bài toán tài chính trả góp ta cùng tính toán số 
liệu tại hợp đồng bán hàng trả góp số 001 
đã đề cập ở trên: số tiền trả góp (PVAn = 20 
triệu), lãi suất trả góp (r(%) =1,2%/tháng), 
thời hạn trả góp (n = 24 tháng): 
 Từ Excel\Insert\Funstion\financial\PMT\ 
o Tính toán PMT: =PMT(1,2%, 24, 
20.000.000, 0, 0) = 964.041 
 Từ Excel\Insert\Funstion\financial\IPMT\ 
o Tính toán IPMT tháng trả nợ thứ 1 (per 
= 1): = IPMT(1.2%, 1, 20.000.000, 0, 
0) = 240.000 
o Tính toán IPMT tháng trả nợ thứ 2 (per 
= 2): = IPMT(1.2%, 2, 20.000.000, 0, 
0) = 231.312 
 Từ Excel\Insert\Funstion\financial\PPMT\ 
o Tính toán PPMT tháng trả nợ thứ 1 (per 
= 1): = PPMT(1.2%, 1, 20.000.000, 0, 
0) = 724.041 
o Tính toán PPMT tháng trả nợ thứ 2 (per 
= 2): = PPMT(1.2%, 2, 20.000.000, 0, 
0) = 732.730 
Để có thể ứng dụng bài bản các hàm 
tài chính của EXCEL để trả lời các chỉ tiêu 
tài chính cơ bản đặt ra trong bài toán trả góp 
bạn có thể kết hợp tất cả các hàm PMT, 
PPMT, IPMT để thiết lập một bảng hoàn 
chỉnh theo dõi tất cả các chỉ tiêu tài chính 
qua các kỳ thanh toán trong suốt thời hạn trả 
góp quy định trong hợp đồng gọi tắt là 
“Bảng theo dõi các chỉ tiêu tài chính của 
hợp đồng trả góp”. Bảng này sẽ trình bày 
các thông tin cụ thể cho từng kỳ thanh toán 
bao gồm các thông tin như: Số tiền trả góp 
của hợp đồng; lãi suất trả góp, số kỳ thanh 
toán thoả thuận, khoản tiền thanh toán đều 
đặn hàng kỳ, khoản dùng trả lãi, trả gốc 
trong số tiền trả từng kỳ. 
 Minh hoạ cách dùng kết hợp các hàm 
tài chính nêu trên, chúng ta hãy lập “Bảng 
theo dõi các chỉ tiêu tài chính của hợp 
đồng trả góp”. Bảng chấp nhận 3 biến nhập 
đó là số tiền trả góp của hợp đồng; lãi suất 
trả góp, số kỳ thanh toán thoả thuận. Căn cứ 
vào 3 biến nhập bảng theo dõi hợp đồng trả 
góp sẽ tự động tính toán các số liệu về khoản 
tiền thanh toán đều đặn hàng kỳ, khoản dùng 
trả lãi, trả gốc trong số tiền trả từng kỳ, số 
tiền nợ gốc còn phải trả sau mỗi kỳ, luỹ kế 
Thông báo Khoa học và Công nghệ* Số 2-2012 93 
số lãi trả góp qua các kỳ, luỹ kế số tiền đã 
dùng để trả nợ gốc qua các kỳ 
Khi bạn thay đổi 3 biến nhập là số 
tiền trả góp của hợp đồng; lãi suất trả góp, số 
kỳ thanh toán thoả thuận thì tự động các số 
liệu về khoản tiền thanh toán đều đặn hàng 
kỳ, khoản dùng trả lãi, trả gốc trong số tiền 
trả từng kỳ, số tiền nợ gốc còn phải trả sau 
mỗi kỳ, luỹ kế số lãi trả góp qua các kỳ, luỹ 
kế số tiền đã dùng để trả nợ gốc qua các kỳ 
cũng sẽ thay đổi theo. 
Lập Bảng theo dõi các chỉ tiêu tài 
chính của hợp đồng trả góp thật đơn giản 
sau đây người viết sẽ hướng dẫn từng bước 
cách thực hiện cách tạo bảng trên cơ sở ứng 
dụng EXCEL (để đơn giản chúng ta chỉ tạo 
bảng theo dõi trả góp ghi chi tiết cho 10 kỳ 
thanh toán đâu tiên của hợp đồng trả góp số 
001 tại doanh nghiệp Như Thảo, bạn có thể 
mở rộng bảng cho phù hợp với nhu cầu bằng 
cách điền tiếp các công thức chứa số lần 
thanh toán cần thiết). 
Bước 1: Trong trang bảng tính mới, nhập tên 
các “biến nhập” bắt đầu từ ô A1 như hình 
dưới: 
Bước 2: Nhập các cột đề mục bắt đầu từ ô 
A5 như hình sau: 
Bước 3: Kế tiếp là nhập dữ liệu bắt đầu ở cột 
C. Ví dụ, trong ô C1 bạn nhập giá trị của khoản 
trả góp trong hợp đồng trên là: 20.000.000, 
trong ô C2 nhập tổng số kỳ trả góp là: 24 và 
trong ô C3 nhập lãi suất trả góp là: 1,2%. 
Bước 4: Để công thức trong bảng tính được 
dễ hiểu hơn bạn hãy đặt tên ô nhập. Đặt tên 
Ô C1 là “KV”, ô C2 là “SK”, ô C3 là “LS”. 
Muốn đặt tên ô bạn chỉ cần đặt chon chỏ vào 
ô cần đặt tên sau đó vào hộp Name/Define 
trong Memu Inset sau đó nhập tên và nhấn 
Enter. 
Bước 5: Điền vào cột kỳ trả nợ (cột A). 
Nhập giá trị 1 vào ô A6 và 2 vào ô A7. 
Bước 6: Chọn ô A6:A7 và thông qua handle 
điền đầy đến ô A15. Để sử dụng handle điền 
đầy, bạn rà con trỏ lên góc trái dưới đáy ô 
chọn A6:A7. Khi con trỏ biến thành dấu (+). 
Nhấn giữ nút trái chuột và kéo xuống vị trí 
mong muốn. Sau đó thả chuột. 
Bước 7: Điền hàm PPMT để tính toán cột 
“Nợ gốc trả từng kỳ” (cột B). Trong ô B6, 
nhập câu lệnh của hàm PPMT là: 
=PPMT(LS, A6, KV, 0, 0). 
Bước 8: Điền hàm IPMT để tính toán cột “Lãi 
trả từng kỳ” (cột C). Trong ô C6, nhập câu lệnh 
của hàm IPMT là: =IPMT(LS, A6, KV, 0, 0). 
Bước 9: Tuy bạn có thể cộng cột B6 và C6 
để tính toán chỉ tiêu D6 số tiền trả đều nhau 
trên một kỳ. Nhưng chúng ta cũng có thể áp 
dụng hàm tính toán PMT để tính cột này. 
Điền hàm PMT để tính toán cột “số tiền trả 
đều nhau trên một kỳ” (cột D6). Trong ô D6, 
nhập câu lệnh của hàm PMT là: 
=PMT(LS,SK, KV, 0, 0). 
Thông báo Khoa học và Công nghệ* Số 2-2012 94 
Bước 10: Trong ô E6 xác định bằng số liệu 
ô B6 của kỳ trả nợ đầu tiên và số liệu ở cột 
này kỳ thanh toán thứ 2 được xác định bằng 
cách lấy số nợ gốc trả tích luỹ kỳ 1, cộng với 
số tiền dùng trả nợ gốc kỳ 2 (E7=E6+B7), và 
các kỳ còn lại được xác định tương tự. 
Bước 11: Trong ô F6 xác định bằng số liệu ô 
C6 của kỳ trả nợ đầu tiên và số liệu ở cột 
này kỳ 2 được xác định bằng cách lấy số lãi 
tích luỹ kỳ 1 cộng với số tiền dùng trả lãi kỳ 
2 (F7=F6+C7), và các kỳ còn lại được xác 
định tương tự. 
Bước 12: Sau cùng bạn điền công thức vừa 
nhập xong xuống hàng mong muốn. Để lập 
“bảng theo dõi các chỉ tiêu tài chính của 
hợp đồng trả góp” trong vòng 10 tháng của 
hợp đồng đặt ra ở trên bạn chọn dãy ô B6:F6 
và bằng handle điền đầy điền dãy ô xuống 
dòng thứ 10 như trong bước 6 đã thực hiện. 
 Hình sau minh hoạ bảng hoàn chỉnh sau 12 bước. 
Thông báo Khoa học và Công nghệ* Số 2-2012 95 
Qua bảng theo dõi các chỉ tiêu tài 
chính của hợp đồng trả góp hoàn chỉnh trên 
ta thấy bảng đã trình bày đầy đủ các thông 
tin cụ thể cho từng kỳ thanh toán trong suốt 
thời hạn trả góp bảng bao gồm đầy đủ các 
thông tin như: Số tiền trả góp của hợp đồng; 
lãi suất trả góp, số kỳ thanh toán thoả thuận, 
khoản tiền thanh toán đều đặn hàng kỳ, 
khoản dùng trả lãi, trả gốc trong số tiền trả 
từng kỳ, nợ gốc trả tích luỹ qua các kỳ, lãi 
trả tích lỹ qua các kỳ .Ví dụ nhìn vào dòng 
số 1 của các cột A, B, C, D trong tháng thứ 
nhất khách hàng trả nợ tổng số tiền là 
964.041 đồng thì trong số đó 724.041 đồng 
được dùng để trả nợ gốc và 240.000 đồng 
trong số đó được dùng để trả lãi, tương tự 
các kỳ sau trong suốt thời hạn trả góp ta 
cũng có thể xác định được các chỉ tiêu tài 
chính liên quan đến trả lời các câu hỏi đặt ra 
trong bài toán trả góp. 
 Sau khi lập được bảng theo dõi hợp 
đồng trả góp cho hợp đồng mua hàng trả góp 
số 001 hoàn chỉnh như trên. Kể từ khi đó 
công việc lập các bảng theo dõi các chi tiêu 
tài chính của hợp đồng khác phát sinh thật 
đơn giản. Bạn chỉ cần thực hiện các thao tác 
hướng dẫn sau là đã có ngay một bảng theo 
dõi các chỉ tiêu tài chính của hợp đồng trả 
góp mới: 
Bước 1: Kích chuột phải vào Sheet vừa được 
thiết lập (giả định tên Sheet là HĐ001) sau 
đó kích chọn mục Move or Copy 
Bước 2: Một hộp thoại Move or Copy hiện 
ra trong mục Before Sheet bạn chọn HĐ001 
sau đó kích đánh dấu vào mục Create a copy 
và nhấn OK. 
Bước 3: Một Sheet HĐ001(1) được tạo ra 
nội dung giống hệt Sheet HĐ001 bạn kích 
chuột phải vào Sheet HĐ001(1) và chọn mục 
Rename đặt lại tên Sheet là HĐ002. 
Bước 4: Nhập lại các biến nhập của bảng 
theo dõi hợp đồng trả góp bao gồm Số tiền 
trả góp ô C1, số kỳ trả góp ô C2, Lãi suất 
trả góp ô C3 theo thoả thuận của hợp đồng 
trả góp mới cần lập bảng theo dõi. 
 Sau khi thực hiện xong 4 bước trên 
lập tức bạn có bảng theo dõi các chỉ tiêu tài 
chính của hợp đồng trả góp mới với đầy đủ 
các số liệu cần thiết phục vụ cho việc trả lời 
các câu hỏi đặt ra ban đầu của kế toán cho 
các hợp đồng mua bán hàng trả góp. Bạn đọc 
có thể thực hành các thao tác này với hợp 
đồng mua bán hàng trả góp số 002 của công 
ty Như Thảo. 
 Việc sử dụng các hàm tài chính 
(Fianancial) được trình bày trong bài này 
không chỉ dừng lại ở việc giải quyết các chỉ 
tiêu tài chính cần thiết đặt ra trong bài toán 
mua bán hàng hoá trả góp. Chúng ta hoàn toàn 
có thể vận dụng bộ hàm tài chính này trong 
giải quyết các chỉ tiêu tài chính cần thiết đặt ra 
trong bài toán vay nợ ngân hàng và các tổ 
chức tín dụng mà hợp đồng quy định thanh 
toán tương tự như hợp đồng trả góp. 
 Trong bài viết này người viết mới chỉ 
giới thiệu một số hàm tài chính trong bộ hàm 
tài chính (Fianancial) đa dạng của Microsoft 
Excel để giải quyết bài toán mua bán hàng 
hoá trả góp và gợi mở ứng dụng để giải 
quyết các bài toán vay nợ ngân hàng và các 
tổ chức tín dụng quy định thanh toán theo 
mô hình trả góp. 
 Tác giả rất hy vọng người đọc có thể 
lĩnh hội và áp dụng được vào công việc học 
tập, nghiên cứu cũng như giải quyết được 
các bài toán thực tế xẩy ra tương tự hoặc 
phức tạp hơn bài toán tác giải đưa ra./.