Nhập môn công nghệ phần mềm - Nguyễn Thị Minh Tuyền - Tổng quan

ẫn sử dụng. 
10.  Gặp gỡ đồng nghiệp, khách hàng và cấp trên. 
11.  v.v. 
Đây chỉ là một phần danh sách các hoạt động của 
CNPM! 
13 
[Phillip A. Laplante,2007] 
Nguyễn Thị Minh Tuyền Nhập môn CNPM 
Một số câu hỏi thường gặp 
1.  Công nghệ phần mềm là gì? 
2.  Những hoạt động cơ bản (activities) của CNPM? 
3.  Sự khác nhau giữa CNPM và khoa học máy tính (computer 
science)? 
4.  Sự khác nhau giữa CNPM và công nghệ hệ thống (system 
engineering)? 
5.  Những thử thách chính mà công nghệ phần mềm phải đối 
mặt? 
6.  Chi phí của CNPM? 
7.  Kỹ thuật và phương pháp CNPM tốt nhất? 
8.  Quy trình phần mềm (software process) là gì? 
14 
Nguyễn Thị Minh Tuyền Nhập môn CNPM 
Lịch sử về Công nghệ phần mềm 
v Công nghệ phần mềm (CNPM)/Kỹ nghệ phần 
mềm (Software Engineering). 
v Thuật ngữ “Công nghệ phần mềm” được đưa ra 
tại hội nghị do NATO tổ chức vào năm 1968 để 
thảo luận về vấn đề “khủng hoảng phần 
mềm” (software crisis). 
v Khủng hoảng phần mềm 
§  Khái niệm được đưa ra để chỉ những khó khăn gặp phải trong 
quá trình phát triển những dự án lớn, phức tạp vào những năm 
1960. 
v Việc áp dụng một phương pháp công nghệ vào 
việc phát triển phần mềm sẽ 
§  Giảm chi phí phát triển phần mềm 
§  Tạo ra được phần mềm có độ tin cậy cao hơn.	
  
15 
Nguyễn Thị Minh Tuyền Nhập môn CNPM 
Công nghệ phần mềm là gì? 
v Công nghệ phần mềm là một lĩnh vực công 
nghệ liên quan đến tất cả các khía cạnh 
của việc sản xuất phần mềm từ giai đoạn 
đặc tả hệ thống đến giai đoạn bảo trì hệ 
thống sau khi nó đã được đưa vào sử dụng 
§  Sử dụng các lý thuyết và phương pháp hợp lý để giải 
quyết các vấn đề sao cho vẫn đảm bảo được các ràng 
buộc về mặt tài chính và tổ chức. 
§  Không chỉ là quy trình về mặt kỹ thuật mà gồm cả việc 
quản trị dự án và các phương pháp, công cụ phát triển 
để hỗ trợ cho việc sản xuất phần mềm. 
16 
Nguyễn Thị Minh Tuyền Nhập môn CNPM 
Chi phí phần mềm 
v Chi phí phần mềm thường chiếm phần lớn chi 
phí cho hệ thống máy tính. Chi phí cho phần 
mềm trên một PC thường lớn hơn chi phí phần 
cứng. 
v Chi phí bảo trì phần mềm thường lớn hơn chi 
phí phát triển phần mềm. 
v Công nghệ phần mềm liên quan đến việc phát 
triển phần mềm hiệu quả về mặt chi phí. 
17 
Nguyễn Thị Minh Tuyền Nhập môn CNPM 
[Roger Pressman, 2009] 
Công nghệ phân tầng 
(Layered Technology) 
Software Engineering 
a “quality” focus 
process model 
methods 
tools 
18 
Nguyễn Thị Minh Tuyền Nhập môn CNPM 
CNPM và khoa học máy tính 
v Khoa học máy tính (computer science) 
tập trung vào lý thuyết và nền tảng. 
v CNPM liên quan đến những thực tiễn 
của việc phát triển và phân phối sản 
phẩm phần mềm. 
Computer Science 
Software Engineering 
19 
Nguyễn Thị Minh Tuyền Nhập môn CNPM 
CNPM và công nghệ hệ thống 
v Công nghệ hệ thống (system 
engineering) gồm tất cả các khía cạnh 
của việc phát triển các hệ thống máy 
tính bao gồm cả phần cứng, phần mềm 
và quy trình. 
v CNPM là một phần của quy trình chung 
đó.. 
System engineering Software engineering 
20 
Nguyễn Thị Minh Tuyền Nhập môn CNPM 
Chi phí cho CNPM? 
v Khoảng 60% chi phí phần mềm là chi phí phát 
triển phần mềm, 40% là chi phí dành cho kiểm 
thử phần mềm. 
v Đối với phần mềm đặt hàng, chi phí để cải tiến 
phần mềm lớn hơn chi phí sản xuất phần mềm. 
21 
Nguyễn Thị Minh Tuyền Nhập môn CNPM 
Kỹ thuật và phương pháp CNPM tốt nhất? 
v Tất cả các dự án phần mềm đều phải được 
quản lý và phát triển một cách chuyên nghiệp. 
v Các kỹ thuật và phương pháp khác nhau phù 
hợp với các loại hệ thống khác nhau. 
Không có phương pháp nào tốt nhất! 
22 
Nguyễn Thị Minh Tuyền Nhập môn CNPM 
The Ariane launcher accident 
23 
Nguyễn Thị Minh Tuyền Nhập môn CNPM 
Tầm quan trọng của CNPM 
v Ngày càng nhiều các nhân và tổ chức sử dụng 
các hệ thống phần mềm phức tạp. Thêm vào 
đó, nhu cầu về phần mềm thay đổi nhanh 
chóng 
§  Cần tạo ra những hệ thống đáng tin cậy nhanh và hiệu 
quả về chi phí. 
v Thông thường, sản xuất phần mềm sử dụng 
các kỹ thuật và phương pháp CNPM sẽ rẻ hơn 
là viết một phần mềm theo kiểu một dự án 
phần mềm cá nhân. 
v Đối với đa số các loại hệ thống, phần lớn chi 
phí là dành cho việc thay đổi phần mềm sau 
khi nó được đưa vào sử dụng. 
24 
Nguyễn Thị Minh Tuyền Nhập môn CNPM 
Nội dung 
Phần mềm 
Công nghệ phần mềm 
Quy trình phần mềm 
Công nghệ phần mềm và Web 
25 
Nguyễn Thị Minh Tuyền Nhập môn CNPM 
Quy trình phần mềm là gì? 
v Một chuỗi các hoạt động để tạo ra một sản 
phẩm phần mềm. 
v Có 4 hoạt động cơ bản chung nhất cho tất cả 
các quy trình phần mềm. 
26 
Nguyễn Thị Minh Tuyền Nhập môn CNPM 
Các hoạt động quy trình phần mềm 
v Đặc tả (Software specification) 
§  Định nghĩa phần mềm sẽ sản xuất và các ràng buộc về 
mặt chức năng của phần mềm. 
v Phát triển (Software development) 
§  Phần mềm được thiết kế và lập trình. 
v Thẩm định (Software validation) 
§  Phần mềm được kiểm tra để đảm bảo là nó đáp ứng 
được yêu cầu người dùng. 
v Cải tiến (Software evolution) 
§  Phần mềm được thay đổi để đáp ứng được sự thay đổi 
yêu cầu của người dùng và yêu cầu của thị trường. 
27 
Nguyễn Thị Minh Tuyền Nhập môn CNPM 
Những thử thách chính 
v Tính không đồng nhất 
§  Càng ngày, các hệ thống càng được yêu cầu như một 
hệ phân tán qua mạng bao gồm nhiều loại thiết bị di 
động và máy tính. 
v Sự thay đổi của xã hội và thương mại 
§  Xã hội và thương mại không ngừng thay đổi vì kinh tế 
phát triển và công nghệ mới ra đời. Chính vì vậy, việc 
thay đổi những phần mềm có sẵn và phát triển những 
phần mềm mới một cách nhanh chóng là cần thiết. 
v Bảo mật và tin cậy 
§  Vì phần mềm liên quan đến tất cả các mặt của đời sống. 
28 
Nguyễn Thị Minh Tuyền Nhập môn CNPM 
Tính đa dạng của CNPM 
v Có nhiều loại hệ thống phần mềm. 
v Không có những kỹ thuật nào phù hợp 
với tất cả các loại hệ thống phần mềm 
trên. 
v Việc sử dụng các công cụ và phương 
pháp CNPM phụ thuộc vào loại ứng dụng 
được phát triển, yêu cầu của khách 
hàng và kỹ năng của đội ngũ phát triển 
phần mềm. 
29 
Nguyễn Thị Minh Tuyền Nhập môn CNPM 
Các loại ứng dụng 
v Ứng dụng độc lập 
§  Những hệ thống ứng dụng chạy trên máy tính cục bộ 
như PC. Những hệ thống này gồm tất cả những tính 
năng cần thiết và không cần kết nối mạng. 
v Ứng dụng dựa vào giao dịch tương tác 
§  Những ứng dụng chạy trên một máy tính từ xa và được 
truy cập bởi người dùng từ máy tính của họ. Ví dụ: ứng 
dụng e-commerce. 
v Ứng dụng điều khiển nhúng 
§  Những hệ thống sử dụng phần mềm để điều khiển và 
quản lý các thiết bị phần cứng. 
30 
Nguyễn Thị Minh Tuyền Nhập môn CNPM 
Các loại ứng dụng 
v Hệ thống xử lý khối 
§  Hệ thống được thiết kế để xử lý dữ liệu trong những 
khối lớn (batch). Những hệ thống này xử lý một số 
lượng lớn dữ liệu đầu vào đơn lẻ và tạo ra đầu ra tương 
ứng. 
v Hệ thống giải trí 
§  Những hệ thống phục vụ cho việc giải trí của người 
dùng. 
v Hệ thống mô phỏng và mô hình hóa 
§  Những hệ thống được phát triển bởi các kỹ sư và các 
nhà khoa học để mô phỏng các quy trình vật lý, gồm 
nhiều đối tượng rời rạc hay tương tác với nhau. 
31 
Nguyễn Thị Minh Tuyền Nhập môn CNPM 
Các loại ứng dụng 
v Hệ thống thu thập dữ liệu 
§  Hệ thống thu thập dữ liệu từ môi trường sử 
dụng các cảm biến và gởi dữ liệu đó tới các hệ 
thống khác để xử lý. 
v Hệ thống của hệ thống 
§  Những hệ thống chứa một số hệ thống phần 
mềm khác. 
32 
Nguyễn Thị Minh Tuyền Nhập môn CNPM 
Những nguyên tắc cơ bản 
v Một số nguyên tắc cơ bản có thể áp 
dụng cho tất cả các loại phần mềm, 
không phân biệt các kỹ thuật phát 
triển được sử dụng: 
§  Hệ thống nên được phát triển sử dụng quy trình 
phát triển dễ hiểu và có thể quản lý được. 
§  Hiệu năng (performance) và độ tin cậy là quan 
trọng đối với tất cả các loại hệ thống. 
§  Việc hiểu và quản lý được các yêu cầu và đặc tả 
phần mềm là quan trọng. 
§  Nếu có thể, nên sử dụng lại phần mềm hơn là viết 
mới hoàn toàn. 
33 
Nguyễn Thị Minh Tuyền Nhập môn CNPM 
Nội dung 
Phần mềm 
Công nghệ phần mềm 
Quy trình phần mềm 
Công nghệ phần mềm và Web 
34 
Nguyễn Thị Minh Tuyền Nhập môn CNPM 
CNPM và web 
v Web là nền tảng để chạy ứng dụng. 
v Ngày càng nhiều tổ chức sử dụng hệ 
thống dựa vào web hơn là những hệ 
thống cục bộ. 
v Các dịch vụ Web (Web service) cho 
phép các tính năng của ứng dụng được 
truy cập thông qua web. 
v Cloud computing là một phương pháp 
cung cấp các dịch vụ máy tính để chạy 
các ứng dụng từ xa trên ‘cloud’. 
35 
Nguyễn Thị Minh Tuyền Nhập môn CNPM 
CNPM cho Web 
v Tái sử dụng phần mềm là phương pháp 
chính để xây dựng những hệ thống dựa 
vào web. 
§  Xây dựng những hệ thống này bằng cách tập hợp các 
component và các hệ thống phần mềm có sẵn. 
v Những hệ thống dựa vào Web nên được 
phát triển và phân phối dần dần. 
§  Sẽ không thực tế nếu đặc tả tất cả các yêu cầu phần mềm 
trước. 
v Giao diện người dùng bị ràng buộc bởi khả 
năng của web browser. 
36 
Nguyễn Thị Minh Tuyền Nhập môn CNPM 
CNPM cho Web 
v Những hệ thống dựa vào web là những 
hệ thống phân tán phức tạp. 
v Những nguyên tắc cơ bản của CNPM đều 
có thể áp dụng được cho các hệ thống 
dựa vào Web. 
37 
Nguyễn Thị Minh Tuyền Nhập môn CNPM 
Tổng kết 
v  Công nghệ phần mềm là lĩnh vực công nghệ liên 
quan đến tất cả các khía cạnh của việc sản xuất 
phần mềm. 
v  Tiêu chí của một sản phẩm phần mềm là tính bảo trì 
được, tính tin cậy được, tính hiệu quả và tính chấp 
nhận được. 
v  Những hoạt động cơ bản của quy trình phần mềm là 
đặc tả, phát triển, thẩm định và cải tiến phần mềm. 
v  Những khái niệm cơ bản của CNPM hoàn toàn có thể 
áp dụng cho tất cả các loại phát triển hệ thống. 
v  Có nhiều loại hệ thống khác nhau và mỗi loại cần 
những công cụ và kỹ thuật CNPM phù hợp để phát 
triển. 
38 
Nguyễn Thị Minh Tuyền Nhập môn CNPM 
Source:  
39 
Nguyễn Thị Minh Tuyền Nhập môn CNPM 
Câu hỏi?