Nghiên cứu về sự phát triển và đặc điểm của bê tông đầm lăn trong xây dựng đập thủy điện ở Việt nam

ì 
(%) 
H¹t 
xÊu 
(%) 
Hµm 
l­îng 
h¹t thoi 
dÑt 
Bôi 
bÈn 
(%) 
LÌn 
chÆt 
Xèp LÌn 
chÆt 
Xèp 
 8
 (%) 
5–10mm 2.74 1.72 1.42 42.3 46.8 0 0 15.9 0.9 
10 - 20mm 2.74 1.72 1.42 38.7 43.6 0 0 12.9 0.4 
20 - 40mm 2.74 1.72 1.41 38.5 43.4 0 0 10.3 0.4 
40 - 60mm 2.74 1.72 1.40 0 0 11.4 0.4 
2.3 T×nh h×nh cÊp phèi Bª t«ng ®Çm l¨n mét sè c«ng tr×nh ë ViÖt nam 
HiÖn nay ViÖt nam ®· ®­a ra 12 cÊp phèi bª t«ng cña 6 ®Ëp bª t«ng ®Çml¨n, trong ®ã cã 4 c«ng 
tr×nh ®ang thi c«ng, ®ã lµ : §Þnh B×nh, PleiKr«ng, Sª San 4, A V­¬ng，2 c«ng tr×nh S¬n La, 
B¶n Ch¸t ®ang tiÕn hµnh thÝ nghiÖm hiÖn tr­êng, ®iÒu chØnh cÊp phèi. KÕt qu¶ thÝ nghiÖm c¸c chØ 
tiªu c¬ ly cña 12 cÊp phèi kiÕn nghÞ cña 6 ®Ëp BT§L ®­îc nªu trong b¶ng 8 vµ 9 d­íi ®©y. 
B¶ng 8 . CÊp phèi kiÕn nghÞ cña mét sè c«ng tr×nh BT§L ë ViÖt nam 
C«ng tr×nh 
N/X 
Tro 
bay 
(%) 
Tû lÖ v÷a 
c¸t 
Hµm 
l­îng 
c¸t 
(%) 
L­îng VËt liÖu tÝnh cho 1 m3 bª t«ng (kg) 
C F W S Gd Gz Gx 
Phô 
gia 
§Þnh B×nh 
CP 2-PCB40 
CP3-PCB30 
CP2-PCB40 
CP2-PCB30 
0.61 
0.61 
0.54 
0.53 
48 
42 
48 
43 
0.387 
0.355 
0.467 
0.477 
38.4 
38.6 
38.1 
38.0 
102 
120 
126 
140 
96 
75 
114 
106 
120 
118 
130 
130 
822 
832 
793 
788 
530 
530 
0 
0 
278 
278 
451 
451 
517 
517 
837 
837 
1.98 
1.95 
1.20 
1.23 
Pleikr«ng 
0.54 
0.50 
72 
72 
0.613 
0.598 
36.0 
35.0 
80 
80 
210 
210 
158 
145 
731 
728 
591 
614 
459 
478 
262 
272 
Sª San 4 0.75 64 0.523 36.0 80 160 165 709 666 241 426 2.4 
A V­¬ng 0.63 63 0.510 37.0 90 150 150 765 398 530 398 
S¬n La 0.66 74 0.485 36.0 60 170 152 787 420 560 420 
B¶n Ch¸t 
Trobay PL1 
Tro bay NB2 
Puz¬lan HN 
0.78 
0.78 
0.73 
65 
60 
59 
0.445 
0.444 
0.477 
36.0 
36.0 
36.0 
70 
80 
90 
130 
120 
130 
155 
155 
160 
797 
800 
797 
577 
580 
577 
533 
535 
533 
311 
312 
311 
1.2 
1.4 
2.2 
B¶ng 9. KÕt qu¶ thÝa ngghiÖm mét sè chØ tiªu c¬ ly cña cÊp phèi BT§L 
C«ng tr×nh 
VC 
(s) 
Dung träng 
BT§L 
(kg/m3) 
M¸c chèng 
thÊm 
C­êng ®é chÞu nÐn (MPa) C­êng ®é chèng c¾t (MPa) 
7d 28d 90d 180d 7d 28d 90d 180d 
§Þnh B×nh 
 CP2-PCB40 
CP3-PCB30 
CP2-PCB40 
CP2-PCB30 
15 
14 
12 
14 
2470 
2470 
2451 
2452 
W4 
W4 
W6 
W6 
9.8 
9.5 
12.9 
12.6 
14.7 
14.3 
20.3 
20.0 
17.3 
17.8 
23.6 
23.2 
Pleikr«ng 20 2440 10.9 14.4 15.5 15.8 
Sª San 4 12 2420 5.8 11.7 15.2 
A V­¬ng 12 2400 10.3 14.1 18.8 24.7 
S¬n La 9 2563 W14 8.4 15.7 26.9 29.1 1.30 
 9
B¶n Ch¸t 
Trobay PL1 
Tro bay NB2 
Puz¬lan HN 
12 
9 
17 
2550 
2540 
2570 
7.8 
9.3 
5..6 
10.7 
13.8 
17.1 
16.4 
21.9 
23.1 
21.6 
26.6 
25.6 
1.92 
1.98 
2.02 
2.4 KÕt luËn vµ kiÕn nghÞ 
（1）HiÖn nay ViÖt nam vÉn ch­a cã quy tr×nh, quy ph¹m vÒ bª t«ng ®Çm l¨n. HiÖn thêi cã 2 
khuynh h­íng: ① Sö dông quy tr×nh, quy ph¹m cña Trung Quèc; ② Sö dông quy tr×nh, quy ph¹m 
cña Mü, ®ång thêi kÕt hîp sö dông mét sè quy tr×nh, quy ph¹m ®· cã cña ViÖt nam vÒ vËt liÖu ®Ó 
tiÕn hµnh thiÕt kÕ, thÝ nghiÖm, thi c«ng vµ khèng chÕ chÊt l­îng bª t«ng ®Çm l¨n. V× vËy trong 
quan ®iÓm tÝnh to¸n, kÕt qu¶ thÝ nghiÖm khã tr¸nh khái sù sai kh¸c. 
（2）Xi m¨ng cña ViÖt nam cã 2 chñng lo¹i PC vµ PCB. PC lµ xi m¨ng Poocl¨ng；PCB lµ xi 
m¨ng Poocl¨ng ®· cã trén vµo mét l­îng chÊt phô gia kho¸ng vËt ho¹t tÝnh. Hai lo¹i xi m¨ng ®ã 
th­êng dïng 2 lo¹i m¸c 30 MPa vµ 40 MPa t­¬ng ®­¬ng víi 2 m¸c 32.5MPa vµ 42.5 MPa cña Trung 
Quèc. C­êng ®é nÐn giai ®o¹n ®Çu cña 2 lo¹i xi m¨ng ®Òu vuît nhiÒu so víi quy ®Þnh；Thêi gian 
ng­ng kÕt ban ®Çu kh«ng dµi，thêi gian ng­ng kÕt cuèi cïng trong kho¶ng 1h. Ngoµi ra, c­êng ®é 
nÐn 28 ngµy v­ît m¸c quy ®Þnh kh«ng nhiÒu. Dïng xi m¨ng cã nh÷ng tÝnh chÊt ®ã ®Ó chÕ t¹o BT§L 
cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn c­êng ®é chËm vµ thêi gian ng­ng kÕt ban ®Çu cña BT§L sÏ ng¾n. 
（3）HiÖn nay ViÖt nam ®ang sö dông 2 lo¹i phô giakho¸ng vËt ho¹t tÝnh ®Ó chÕ t¹o bª t«ng ®Çm 
l¨n: Tro bay vµ Puz¬lan thiªn nhiªn. Tro bay chñ yÕu do nµh m¸y nhiÖt ®iÖn Ph¶ L¹i cung cÊp, tr÷ 
l­îng kh«ng ®ñ, nªn ®ang ph¶i tÝnh to¸n nhËp khÈu tro bay tõ Trung Quèc vµ NhËt B¶n. Puz¬lan 
thiªn nhiªn cña ViÖt nam cã tr÷ l­îng dåi dµo, nh­ng chÊt l­îng kh«ng æn ®Þnh, khi sö dông ®Ó chÕ 
t¹o BT§L cÇn ph¶i tiÕn hµnh nghiªn cøu, thÝ nghiÖm víi tõng lo¹i phô gia kho¸ng vËt ho¹t tÝnh. 
（4）ViÖt nam thõ¬ng sö dông Phô gia hãa häc cña n­íc ngoµi s¶n xuÊt t¹i ViÖtnam nh­ ： Phô 
gia Plastiment 96,Plastiment TM20,Sika4,ComplastR ( cña h·ng SiKa – Thôy sü vµ Fosroc cña 
Malaxia s¶n xuÊt t¹i ViÖt nam), ®Òu lµ c¸c läai phô gia gi¶m n­íc chËm ng­ng kÕt. C¸c lo¹i phô gia 
nµy ®Òu ®· ®­îc sö dông thµnh c«ng víi c¸c c«ng tr×nh bª t«ng th«ng th­êng. 
（5）ViÖt nam hiÖn ®ang sö dông 2 lo¹i cèt liÖu : Cèt liÖu thiªn nhiªn vµ cèt liÖu nh©n t¹o; trong 
®ã c¸t thiªn nhiªn th­êng cã hµm l­îng h¹t nhá h¬n 0.16 mm rÊt Ýt, m« ®un ®é lín > 3.0, thuéc 
vµo lo¹i c¸t th«, cèt liÖu thiªn nhiªn cã tr÷ l­îng nhá, kh«ng ®ñ ®Ó thi c«ng bª t«ng ®Çm l¨n, cù ly 
vËn chuyÓn ®Õn ch©n c«ng tr×nh xa, do ®ã, hiÖn nay cã xu h­íng sö dông cèt liÖu nh©n t¹o ®Ó chÕ 
t¹o bª t«ng ®Çm l¨n. Khi thiÕt kÕ cÊp phèi BT§L theo quy ph¹m cña Mü, ®­êng kÝnh lín nhÊt cña 
cèt liÖu th« lµ 50~60mm；Khi sö dông theo quy ph¹m cña Trung Quèc ®­êng kÝnh lín nhÊt cña 
cèt liÖu th« cã thÓ ®¹t tíi 80mm. 
B¶ng 10. B¶ng so s¸nh l­îng dïng chÊt kÕt dÝnh cho BT§L cña 1 sè n­íc dÊn ®Çu vÒ BT§L [3] 
Què gia N¨m thèng kª L­îng dïng chÊt kÕt L­îng trén phô gia L­îng dïng xi m¨ng 
 10
dÝnh 
(kg/m3) 
kho¸ng vËt ho¹t tÝnh 
(kg/m3) 
(kg/m3) 
B×nh qu©n Lín nhÊt B×nh qu©n Lín nhÊt B×nh qu©n Lín nhÊt 
Trung Quèc 
Cuè n¨m 1998 173 230 94 140 79 - 
§Çu n¨m 2003 167.6 230 90.2 140 77.2 127 
NhËt b¶n Cuèi n¨m 1998 123 130 35 78 87 96 
Mü Cuèi n¨m 1998 138 252 53 173 85 184 
T©y Ban Nha Cuèi n¨m 1998 204 250 130 170 75 88 
ViÖt nam §Çu n¨m 2006 240.2 290 154.1 210 93 140 
Chó thÝch : Theo tµi liÖu thèng kª cña M.R.H Dunstan；riªng ViÖt nam theo thèng kª cña t¸c gi¶. 
（6）Trong 12 cÊp phèi BT§L cña 6 c«ng tr×nh cñaViÖt nam cã ®Æc ®iÓm nh­ sau: 
① L­îng dïng xi m¨ng ( xem b¶ng 10 ) cña c«ng tr×nh §Þnh B×nh lµ 102~140kg/m3，do vËy 
l­îngnhiÖt thñy hãa cña bª t«ng lín, kh«ng cã lîi cho viÖc kh¸ng nøt cña BT§L. 
② Tõ b¶ng 8 cã thÓ thÊy r»ng, b×nh qu©n tû lÖ N/CKD cña BT§L cña ViÖt nam lµ 0.482, gi¸ trÞ 
VC b×nh qu©n lµ 13.2 s . 
③ C­êng ®é thiÕt kÕ cña BT§L cña viÖt nam kh«ng thèng nhÊt (tõ 180 – 365 ngµy, theo quy 
ph¹m mü, 90 ngµy ( theo quy ph¹m cña Trung Quèc) 
④ HiÖn c¸c chØ tiªu kü thuËt cña BT§L ë ViÖt nam vÉn ch­a cã kÕt qu¶ thÝ nghiÖm ®Çy ®ñ, míi 
chØ cã mét sè chØ tiªu chñ yÕu nh­ c­êng ®é chÞu nÐn, c­êng ®é chÞu kÕo, cßn mét sè c¸c chØ tiªu 
kh¸c nh­: M« ®un ®µn håi, ®é biÕn d¹ng khi kÐo, c­êng ®é kÐo ®óng t©m, biÕn d¹ng thÓ tÝch, ®é co 
kh«, ®é t¨ng nhiÖt thñy hãa, tû nhiÖt, hÖ sè ®¶o nhiÖt hÇu nh­ vÉn ch­a cã kÕt qu¶ thÝ nghiÖm, ®a sè 
c¸c c«ng tr×nh vÉn ch­a cã kÕt qu¶ c¸c tÝnh n¨ng chñ yÕu cña bª t«ng ë tuæi 365 ngµy. 
⑤ Quy luËt ph¸t triÓn c­êng ®é chÞu nÐn cña BT§L theo thêi gian cña mét sè c¸c c«ng tr×nh 
cña ViÖt nam ®­îc so s¸nh víi c¸c c«ng tr×nh cña Trung Quãc cã thÓ xem c¸c biÓu ®å h×nh 2 d­íi 
®©y: 
H×nh 2. BiÓu ®å so s¸nh quy luËt ph¸t triÓn c­êng ®é chÞu nÐn cña BT§L 
0
30
60
90
120
150
180
210
240
0 30 60 90 120 150 180
Tuæi BT (d)
Sù
 p
h
¸t
 t
ri
Ón
 C
­
ê
n
g
®
é
 c
h
Þu
 n
Ðn
 (
%
)
§Þnh B×nh Trung Quèc 
0
30
60
90
120
150
180
210
240
0 30 60 90 120 150 180
Tuæi BT (d)

 S
ù
 p
h
¸t
 t
ri
Ón
C
­
ê
n
g
 ®
é
 c
h
Þu
 n
Ðn
(%
)
S¬n La Trung Quèc 
 11
0
30
60
90
120
150
180
210
240
0 30 60 90 120 150 180
T­æi BT (d)

Sù
 p
h
¸t
 t
ri
Ón
 c
­
ê
n
g
ch
Þu
 n
Ðn
 (
%
)
Pleikrong Trung Quèc 
0
30
60
90
120
150
180
210
240
0 30 60 90 120 150 180
Tuæi BT (d)
Sù
 p
h
¸t
 t
ri
Ón
 c
­
ê
n
g
 ®
é
ch
Þu
 n
Ðn
 （
%
）
SeSan4 Trung Quèc
0
30
60
90
120
150
180
210
240
0 30 60 90 120 150 180龄期(d)
Sù
 p
h
¸t
 t
ri
Ón
 c
­
ê
n
g
 ®
é
ch
Þu
 n
Ðn
 (
%
)
AV­¬ng Trung Quèc
0
30
60
90
120
150
180
210
240
0 30 60 90 120 150 180Tuæi BT(d)
Sù
 p
h
¸t
 t
ri
Ón
 c
­
ê
n
g
 ®
é
ch
Þu
 n
Ðn
 (
%
)
BanChatPL1 Trung Quèc
0
30
60
90
120
150
180
210
240
0 30 60 90 120 150 180
Tuæi BT (d)
Sù
 p
h
¸t
 t
ri
Ón
 c
­
ê
n
g
®
é
 c
h
Þu
 n
Ðn
 (
%
)
BanChatNB2 Trung Quèc 
0
30
60
90
120
150
180
210
240
0 30 60 90 120 150 180Tuæi BT (d)
Sù
 p
h
¸t
 t
ri
Ón
 c
­
ê
n
g
®
é
 c
h
Þu
 n
Ðn
 (
%
)
BanChatHN Trung Quèc 
Tõ c¸c biÓu ®å trªn cã thÓ thÊy r»ng, quy luËt ph¸t triÓn C­êng ®é chÞu nÐn cña BT§L theo thêi 
gian c¸c c«ng tr×nh ë ViÖt nam chËm h¬n so víi c¸c c«ng tr×nh cña Trung Quèc, c«ng tr×nh §Þnh 
B×nh, Pleikrong, Avuong, BanChatHN cã quy luËt ph¸t triÓn c­êng ®é t­¬ng tù nh­ c¸c c«ng 
tr×nh ë Trung Quèc. 
Tµi liÖu tham kh¶o 
[1] 贾金生 等译，碾压混凝土坝发展水平和工程实例；北京，中国水利水电出版社，2006 年
（中国大坝委员会系列译丛）。 
[2] 王圣培，碾压混凝土筑坝 20 年；“中国碾压混凝土坝 20 年从坑口坝到龙滩坝的跨越”，- 中
国水利水电出版社。 
[3] 方坤河，中国碾压混凝土坝的混凝土配合比研究；水力发电；2003 年。 
 12
[4] 方坤河、刘数华、石妍；碾压混凝土的技术性能研究；“中国碾压混凝土坝 20 年从坑口坝
到龙滩坝的跨越”- 中国水利水电出版社。 
[5] C¸c tµi liÖu vÒ cÊp phèi BT§L vµ kÕt qu¶ thÝ nghiÖm c¸c chØ tiªu chñ yÕu cña BT§L ë ViÖt nam 
( TiÕng ViÖt ) 
Research on development and characteristics of RCC dams 
Construction technology in Vietnam 
Key words: Roller compacted concrete (RCC), mix proportion, main properties, Statistical analysis, 
and evaluation. 
Abstract: 
This paper in order to introduce briefly the development of RCC dam construction in the World 
and Vietnam and based on 12 mix proportion of 6 RCC dams in Vietnam, the common values of mix 
proportion parameters have been found by using statistical analysis method, used of materials, mix 
proportion design and experimental results of RCC mainly properties, then some RCC properties 
are compared with China’ RCC and also evaluated.