Nghiên cứu chương trình hiện hành môn toán ở Trung học phổ thông tại Việt Nam và một số nước trên thế giới

ức, kĩ năng then 
chốt và tạo cơ hội cho HS được trải nghiệm, áp dụng toán 
học vào thực tiễn. Giáo dục toán học tạo dựng sự kết nối 
VJE Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt tháng 4/2019, tr 176-180; 248 
180 
giữa các ý tưởng toán học, giữa toán học với các môn học 
khác và giữa toán học với thực tiễn. 
Trong CTGD phổ thông mới, nội dung môn Toán 
được phân chia theo 02 giai đoạn: 
- Ở giai đoạn giáo dục cơ bản, môn Toán là môn học 
bắt buộc ở tiểu học và trung học cơ sở, giúp HS nắm được 
một cách có hệ thống các khái niệm, nguyên lí, quy tắc 
toán học làm nền tảng cho việc học tập ở các trình độ tiếp 
theo hoặc có thể sử dụng trong cuộc sống hằng ngày. 
Chương trình môn Toán ở giai đoạn này là sự kết hợp 
giữa cấu trúc tuyến tính với cấu trúc đồng tâm xoắn ốc 
(đồng tâm, mở rộng và nâng cao dần), xoay quanh và tích 
hợp 03 mạch kiến thức: Số học và Đại số, Hình học và 
Đo lường, Thống kê và Xác suất. 
- Ở giai đoạn giáo dục định hướng nghề nghiệp, môn 
Toán là môn học bắt buộc, chương trình có cấu trúc tuyến 
tính với đồng tâm xoáy ốc, xoay quanh các mạch kiến 
thức như ở giai đoạn trước, nhưng giúp HS có cái nhìn 
tương đối tổng quát về toán học, hiểu được vai trò và ứng 
dụng của toán học trong đời sống thực tiễn, những ngành 
nghề có liên quan đến toán học làm cơ sở định hướng 
nghề nghiệp sau này, cũng như có đủ năng lực tối thiểu 
để tự mình tìm hiểu những vấn đề có liên quan đến toán 
học. Cụ thể, ở lớp 10, môn Toán giúp HS củng cố kiến 
thức toán học phổ thông cơ bản, hoàn thiện dần các phẩm 
chất, năng lực đã được hình thành trong giai đoạn trước, 
tạo điều kiện cho HS bước đầu nhận biết đúng năng lực, 
sở trường của bản thân, có được thái độ tích cực đối với 
quá trình học tập môn Toán. Ở lớp 11, 12, môn Toán phát 
triển dựa trên nội dung nền tảng đã được trang bị cho HS 
ở lớp 10, lựa chọn những vấn đề cần thiết nhất, mang tính 
ứng dụng cao đối với các định hướng nghề nghiệp sau 
giai đoạn phổ thông của HS. 
Dựa trên chương trình tổng thể này, ngày 
26/12/2018, Bộ GD-ĐT đã ban hành nội dung CTGD 
phổ thông môn Toán cụ thể. Nội dung môn Toán được 
tích hợp xoay quanh 3 mạch kiến thức là Số học, Đại số 
và một số yếu tố Giải tích; Hình học và Đo lường; Thống 
kê và Xác suất. Cụ thể, trong chương trình giáo dục phổ 
thông môn Toán nêu rõ [8]: 
- Mạch kiến thức Số học, Đại số và một số yếu tố Giải 
tích là cơ sở cho tất cả các nghiên cứu sâu hơn về toán 
học, nhằm hình thành công cụ toán học để giải quyết các 
vấn đề của toán học và các môn học khác. Mạch này 
xuyên suốt từ lớp 1-12. 
- Hình học và đo lường là một trong những thành phần 
quan trọng của giáo dục toán học, rất cần thiết cho HS 
trong việc tiếp thu kiến thức về không gian và phát triển 
các kĩ năng cơ bản. Hình học và đo lường hình thành 
những công cụ nhằm mô tả các đối tượng, vật thể của thế 
giới xung quanh; cung cấp cho HS kiến thức, kĩ năng toán 
học cơ bản về Hình học. Đo lường (với các dụng cụ đo 
thông dụng) và tạo cho HS khả năng suy luận, kĩ năng thực 
hiện các chứng minh toán học, góp phần vào phát triển tư 
duy logic, khả năng sáng tạo toán học, trí tưởng tượng 
không gian và tính trực giác. Đồng thời, hình học còn góp 
phần giáo dục thẩm mĩ và nâng cao văn hóa toán học cho 
HS. Việc gắn kết đo lường và hình học sẽ tăng cường tính 
trực quan, thực tiễn của quá trình dạy học môn Toán. 
- Thống kê và xác suất là một thành phần bắt buộc 
của giáo dục toán học trong nhà trường, góp phần tăng 
cường tính ứng dụng và giá trị thiết thực của giáo dục 
toán học. Thống kê và xác suất tạo cho HS khả năng nhận 
thức và phân tích các thông tin được thể hiện dưới nhiều 
hình thức khác nhau, hiểu bản chất xác suất của sự phụ 
thuộc trong thực tế, biết áp dụng tư duy thống kê để phân 
tích dữ diệu. Từ đó, nâng cao sự hiểu biết và phương 
pháp nghiên cứu khoa học cho HS. 
Như vậy, so với chương trình đang hiện hành, CTGD 
phổ thông mới chỉ còn 3 mạch kiến thức (trước đây là 6), 
đã chú trọng nhiều hơn đến thống kê và xác suất (bắt đầu 
xuất hiện từ lớp 1), sự phân bổ thời lượng cho các mạch 
kiến thức ở các lớp 10, 11, 12 là đều nhau chứ không có 
sự khác biệt như chương trình cũ (ở mỗi lớp, thời lượng 
dành cho mạch Số học, Đại số và một số yếu tố giải tích là 
44%; Hình học và đo lường là 35%; Thống kê và hình học 
là 14%). Trong chương trình mới, ở lớp 10, 11, 12 dành 
thời lượng 7% để tổ chức các hoạt động thực hành và trải 
nghiệm cho HS thông qua các chuyên đề học tập cụ thể; 
giúp HS vận dụng các kiến thức, kĩ năng, thái độ đã được 
tích lũy từ giáo dục toán học và những kinh nghiệm của 
bản thân vào thực tiễn một cách sáng tạo; phát triển cho 
HS năng lực tổ chức và quản lí hoạt động, năng lực tự nhận 
thức, định hướng và lựa chọn nghề nghiệp trong tương lai. 
CTGD phổ thông môn Toán theo chương trình mới 
đã chỉ rõ các năng lực cần đạt của HS, có sự kế thừa cấu 
trúc cũ và phát triển theo xu hướng mới, chú trọng đến 
giáo dục toán học theo hướng áp dụng kiến thức vào thực 
tiễn để giải quyết vấn đề thông qua hoạt động trải nghiệm 
hay các chuyên đề học tập. Có thể nói, chương trình mới 
đã tiếp cận được với chương trình của các quốc gia tiên 
tiến trên thế giới và xu hướng giáo dục nói chung, giáo 
dục toán học nói riêng. 
3. Kết luận 
Đổi mới giáo dục là xu hướng tất yếu hiện nay. Việc 
ban hành chương trình tổng thể, cũng như chương trình 
cụ thể từng môn học ở từng cấp học của Bộ GD-ĐT là 
cơ sở để xây dựng nội dung chương trình sách giáo khoa 
mới ở nước ta hiện nay. 
(Xem tiếp trang 248) 
VJE Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt tháng 4/2019, tr 244-248 
248 
nhất cho GV nâng cao trình độ và kiến thức chuyên 
ngành để đáp ứng nhu cầu giảng dạy một cách hiệu quả. 
- Đối với việc học: nhà trường cần phải thực hiện điều 
kiện tiên quyết một cách nghiêm ngặt để sàng lọc trình 
độ SV trước khi tham gia lớp học tiếng Anh chuyên 
ngành. Nghĩa là SV bắt buộc phải hoàn thành các học 
phần tiếng Anh tổng quát khi đó mới có đủ nền tảng kiến 
thức để tham gia vào lớp tiếng Anh chuyên ngành. Bên 
cạnh đó, nhà trường cần sắp xếp sĩ số lớp một cách hợp 
lí, khoa học và trang bị tốt các phương tiện hỗ trợ giúp 
GV phát huy tối đa hiệu quả phương pháp giảng dạy, 
giúp người học tiếp thu tốt nhất nội dung bài giảng. 
Tài liệu tham khảo 
[1] M.Samanth Reddy (2016). Importance of English 
language in today’s world. International Journal of 
Academic Research, Vol. 3, Issue-4(2), pp. 179-184. 
[2] Vũ Thị Phương Anh - Nguyễn Bích Hạnh (2005). 
Năng lực tiếng anh của sinh viên các trường đại học 
trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh trước yêu cầu 
của một nền kinh tế tri thức: thực trạng và những 
giải pháp. Báo cáo hội thảo khoa học, Đại học Quốc 
gia TP. Hồ Chí Minh. 
[3] Bộ GD-ĐT (2012). Công văn số 7274 /BGDĐT-
GDĐH về việc Hướng dẫn thực hiện kế hoạch triển 
khai Đề án Ngoại ngữ Quốc gia 2020 trong các cơ 
sở giáo dục đại học. 
[4] Hutchinson, T - Waters, A. (1987). English for 
specific purposes, A learningcentred approach. 
Cambridge: Cambridge Universiti Press. 
[5] Robinson, P (1991). ESP today: A practitioner’s 
guide. Hemel Hemstead: Prentice Hall. 
[6] Richards, Jack C. - Richard W. Schmidt (2010). 
Longman Dictionary of Language Teaching and 
Applied Linguistics, fourth edition. London: 
Longman (Pearson Education). 
[7] Huhta M. (2010). Language and communication for 
professional purposes. Needs analysis methods in 
industry and business and their yield to stakeholders. 
Yliopistopaino, Espoo. 
[8] Basturkmen, Helen (2010). Developing Courses for 
English for Specifc Purposes. New York: Pelgrave-
Macmillan. 
[9] Lâm Quang Đông (2011). Tiếng Anh chuyên ngành 
- Một số vấn đề về nội dung giảng dạy. Tạp chí Ngôn 
ngữ và đời sống, số 11(193), tr 27-32. 
[10] Nguyễn Hoàng Tuấn (2007). Một vài suy nghĩ về việc 
dạy tiếng Anh chuyên ngành ở bậc đại học. Giảng dạy 
tiếng Anh bậc đại học ở Việt Nam: vấn đề và giải pháp. 
NXB Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh, tr 19-31. 
[11] Harmer, J. (2015). The Practice of English 
Language Teaching Fifth Edition. Pearson 
Education Limited. 
[12] Nguyễn Quyết (2018). Ứng dụng mô hình hồi quy 
logit thứ bậc phân tích kết quả học môn Tiếng Anh 
của sinh viên trường đại học ngoài công lập tại 
Thành phố Hồ Chí Minh. Tạp chí Giáo dục, số 444, 
tr 48-54. 
[13] Julie Pallant (2007). SPSS-Survival Manual. Open 
University Press. 
NGHIÊN CỨU CHƯƠNG TRÌNH HIỆN HÀNH... 
(Tiếp theo trang 180) 
Trong khuôn khổ một bài viết, chúng tôi mới chỉ trình 
bày tóm lượt về quan niệm chương trình, phân tích nội 
dung chương trình môn Toán, nội dung CTGD môn 
Toán theo chương trình mới ở Việt Nam và nội dung 
chương trình môn Toán ở một số nước trên thế giới. Hi 
vọng từ đó có thể giúp cho các nhà quản lí, nghiên cứu 
giáo dục có những định hướng trong các nghiên cứu tiếp 
theo khi xây dựng nội dung chương trình sách giáo khoa 
mới nhằm phát triển năng lực cho người học, phát huy 
được khả năng, sở trường của từng em trong quá trình 
dạy học môn Toán ở trung học phổ thông. 
Tài liệu tham khảo 
[1] Bộ GD-ĐT (2018). Chương trình giáo dục phổ 
thông - Chương trình tổng thế. 
[2] Nguyễn Thị Lan Phương (chủ biên, 2016). Chương 
trình tiếp cận năng lực và đánh giá năng lực người 
học. NXB Giáo dục Việt Nam. 
[3] Nguyễn Hữu Châu (2005). Những vấn đề cơ bản về 
chương trình và quá trình dạy học. NXB Giáo dục. 
[4] Hà Thế Ngữ - Đặng Vũ Hoạt (1987). Giáo dục học 
(tập 1). NXB Giáo dục 
[5] Trần Công Phong - Nguyễn Thị Hồng Vân (2016). 
Xu thế phát triển Chương trình giáo dục phổ thông 
trên thế giới. NXB Giáo dục Việt Nam. 
[6] Ministry of Education (2008). The Alberta 
Curriculum Grades 10-12. 
[7] Ministry of Education Singapore (2013). O - & N(A) - 
Level Mathematics Teaching and Learning Syllabus. 
[8] Bộ GD-ĐT (2018). Chương trình giáo dục phổ 
thông môn Toán. 
[9] Bộ GD-ĐT (2006). Hướng dẫn thực hiện chuẩn kiến 
thức, kĩ năng môn Toán lớp 10, 11, 12.