Môi trường và con người - Chương V: Phát triển bền vững

ng
Chƣơng 5: Phát triển bền vững
Thƣớc đo về PTBV
• Thƣớc đo bền vững về Kinh tế :
– Yếu tố kinh tế đĩng một vai trị khơng thể thiếu trong
PTBV.
– Địi hỏi sự phát triển của hệ thống kinh tế trong đĩ cơ
hội tiếp xúc và quyền sử dụng với những nguồn tài
nguyên thiên nhiên cho các hoạt động
kinh tế được chia sẻ bình đẳng.
18
DHBK-Khoa Mơi trƣờng _ Mơn học: Con ngƣời & mơi trƣờng
Chƣơng 5: Phát triển bền vững
Thƣớc đo về PTBV
• Thƣớc đo bền vững về Kinh tế (tt):
– Tạo ra nhiều thị trường mới để phát triển
– Giảm chi phí bằng cách nâng cao hiệu suất, giảm
tiêu hao năng lượng và nguyên liệu đầu vào
– Tạo ra giá trị thặng dư cho sản phẩm
_ Thước đo này được tính trên giá trị
GDP
19
DHBK-Khoa Mơi trƣờng _ Mơn học: Con ngƣời & mơi trƣờng
Chƣơng 5: Phát triển bền vững
Thƣớc đo về PTBV
• Thƣớc đo bền vững về Kinh tế (tt):
– Thước đo này được tính trên giá trị GDP
‟ Phải tính đến sự hạn chế tối đa nhu cầu tiêu thụ tài
nguyên và tăng cường khả năng tái sinh chất thải.
‟ Cần quan tâm tới sự thay đổi các giá trị GDP ở các tầng
lớp dân cư khác nhau nhằm hạn chế sự chênh lệch thu
nhập giữa các tầng lớp.
20
DHBK-Khoa Mơi trƣờng _ Mơn học: Con ngƣời & mơi trƣờng
Chƣơng 5: Phát triển bền vững
Thƣớc đo về PTBV
• Thƣớc đo bền vững về Mơi trƣờng :
Khía cạnh mơi trường trong PTBV địi hỏi duy trì sự
cân bằng giữa bảo vệ mơi trường tự nhiên với sự
khai thác nguồn tài nguyên thiên nhiên
nhằm mục đích duy trì mức độ khai thác ở một giới
hạn nhất định cho phép mơi trường tiếp tục hỗ trợ
điều kiện sống cho con người và các sinh vật sống
trên trái đất
21
DHBK-Khoa Mơi trƣờng _ Mơn học: Con ngƣời & mơi trƣờng
Chƣơng 5: Phát triển bền vững
Thƣớc đo về PTBV
• Thƣớc đo bền vững về Mơi trƣờng :
– Giảm lượng chất thải vào mơi trường, loại bỏ các
chất độc
– Sử dụng các nguyên liệu thân thiện với mơi trường
– ứng dụng các cơng nghệ thân thiện với mơi trường
trong các lĩnh vực khác nhau
– Tập trung khai thác các nguồn năng lượng sạch, cĩ
khả năng tái tạo như năng lượng giĩ, năng lượng
mặt trời, năng lượng sinh học, năng lượng địa nhiệt
22
DHBK-Khoa Mơi trƣờng _ Mơn học: Con ngƣời & mơi trƣờng
Chƣơng 5: Phát triển bền vững
Thƣớc đo về PTBV
Vd Sự
quan
tâm
đến
các
khía
cạh
mơi
trường
trong
một dự
án phát
triển
kinh tế
23
DHBK-Khoa Mơi trƣờng _ Mơn học: Con ngƣời & mơi trƣờng
Chƣơng 5: Phát triển bền vững
Thƣớc đo về PTBV
Thƣớc đo bền vững về Xã hội:
Khía cạnh xã hội của PTBV cần được chú trọng vào
sự phát triển sự cơng bằng, cho tất cả mọi người cơ
hội phát triển tiềm năng bản thân và cĩ điều kiện
sống chấp nhận được.
• Sức khỏe cộng đồng được cải thiện
• Chất lượng cuộc sống được nâng cao
• Chú trọng tới các lợi ích của người khuyết tật
24
DHBK-Khoa Mơi trƣờng _ Mơn học: Con ngƣời & mơi trƣờng
Chƣơng 5: Phát triển bền vững
Thƣớc đo về PTBV
Thước đo thông tin
„ PTBV đảm bảo thông tin về chất lượng cuộc sống của ngừoi dân
phải được công bố công khai minh bạch về các vấn đề:
„ ‟ Các kế hoạch phát triển của Chính phủ có ảnh hưởng đến cuộc
sống của người dân?
„ ‟ Chất lượng môi trường không khí, nước, đất nơi người dân đang
sống có bảo đảm như quy định hay không? (Nhiều Chính phủ cố
tình không công bố thông tin thực về môi trường cho mọi người
dân).
„ ‟ Chất lượng lương thực, thực phẩm người dân hiện đang sử dụng ở
tình trạng như thế nào?
25
DHBK-Khoa Mơi trƣờng _ Mơn học: Con ngƣời & mơi trƣờng
Chƣơng 5: Phát triển bền vững
Thƣớc đo về PTBV
Thước đo về phong cách cuộc sống
v Phát triển bền vững đòi hỏi phải thay đổi các thói quen và
phong các sống có hại cho môi trường chung của trái đất
v Thay đổi các quan niệm về đạo đức sống
v Mỗi người là một thành viên của cộng đồng sinh vật.
v Mỗi người đều có quyền cơ bản ngang nhau.
v Mỗi một dạng sống đều phải được đảm bảo quyền tồn tại, bất kể nó
có giá trị như thế nào đối với con người.
v ý thức sự phân chia công bằng những phúc lợi và tổn phí của việc sử
dụng nguồn tài nguyên giữa những vùng nghèo và những vùng giàu,
giữa thế hệ hiện tại và tương lai.
26
DHBK-Khoa Mơi trƣờng _ Mơn học: Con ngƣời & mơi trƣờng
Chƣơng 5: Phát triển bền vững
Thƣớc đo về PTBV
Bộ chỉ số phát triển bề n vữ ng có thể á p dụ ng cho
Việt Nam
Phát triển kinh tế
· Tăng sản phẩm quốc nội (GDP) trên đầu người.
· Các chính sách và công cụ kinh tế trở thành các nguyên
tắc bắt buộc trong thực hiện các mục tiêu PTBV và BVMT.
· Chi phí về bảo vệ môi trường tăng theo % GDP
· Chi phí ODA cho phát triển bền vững
Phát triển xã hội
Phát triển môi trường tự nhiên
27
DHBK-Khoa Mơi trƣờng _ Mơn học: Con ngƣời & mơi trƣờng
Chƣơng 5: Phát triển bền vững
Thƣớc đo về PTBV
Phát triển kinh tế
Phát triển xã hội
· Mức độ gia tăng dân số
· Tỷ lệ dân số cả nước sống dưới mức nghèo đói
· Tỷ lệ biết chữ của người lớn
· Tỷ lệ tử vong khi sinh
· Mất mát kinh tế và con người do thiên tai
· Tăng quyền lực và dân chủ cho Quốc hội
· Tham gia tích cực các diễn đàn và cam kết thực hiện các thỏa thuận quốc tế
· Hệ thống hành chính đủ năng lực, trong sạch và cởi mở
· Các cơ quan BVMT được kiện toàn, thực hiện có hiệu quả
· Thực hiện hiệu quả cơ chế hòa nhập các nhân tố kinh tế, xã hội và môi trường trong các giai đoạn
và quy mô của quá trình quy hoạch phát triển
· Các chiến lược và kế hoạch hành động môi trường được tiến hành định kỳ theo các thời kỳ (giai
đoạn) quy hoạch phát triển kinh tế ‟ xã hội và phải được các ngành của chính phủ thực hiện hiệu
quả.
· Thiết lập hệ thống tổng hợp giám sát việc thực hiện công tác môi trường và chất lượng của các
chính sách và dự án phát triển hiện nay và tương lai.
· Tái sinh và tái sử dụng chất thải.
Phát triển môi trường tự nhiên
28
DHBK-Khoa Mơi trƣờng _ Mơn học: Con ngƣời & mơi trƣờng
Chƣơng 5: Phát triển bền vững
Thƣớc đo về PTBV
Bộ chỉ số phát triển bề n vữ ng có thể á p dụ ng cho
Việt Nam
Phát triển kinh tế
Phát triển xã hội
Phát triển môi trường tự nhiên
· Tăng tổng độ che phủ, mật độ và chất lượng rừng.
· Mức hạ thấp hàng năm của nước ngầm và nước bề mặt.
· An toàn nước sinh hoạt.
· Xử lý nước thải.
· Mức tiêu thụ năng lượng hàng năm trên đầu người.
· Tiêu thụ năng lượng từ nguồn tái tạo (tính theo % tổng mức tiêu thụ năng
lượng).
· Số loài bị đe dọa (tính theo % tổng loài bản địa).
· Số lượng các kế hoạch quản lý khu bảo tồn và tổng mức kinh phí đầu tư
cho bảo tồn.
· Sản lượng khai thác thủy sản ổn định.
DHBK-Khoa Mơi trƣờng _ Mơn học: Con ngƣời & mơi trƣờng
Chƣơng 5: Phát triển bền vững

29
Kinh tế   	Môi
Mô hình PTBV“4 chân”
trường
Xã hội	Văn hóa

Lập luận này cho rằng nếu các
mục tiêu kinh tế, xã hội và
sinh thái của nhiều nước có
thể tương tự nhau, thì mục tiêu
văn hóa là nét khác biệt cơ
bản nhất để phân biệt chiến
lược phát triển bền vững của
mỗi nước. “Ghế 4 chân” mới
là bền vững.
30
DHBK-Khoa Mơi trƣờng _ Mơn học: Con ngƣời & mơi trƣờng
Chƣơng 5: Phát triển bền vững
TIẾP CẬN PTBV Ở VIỆT NAM
ü Sau 1980, khi các hoạt động kinh tế của đất nước đã có
những kết quả tiến bộ, chính phủ Việt Nam quan tâm tới
công tác điều tra tài nguyên đất nước và tìm hiểu các biện
pháp sử dụng hợp lý tài nguyên hiện có
ü Năm 1988, quốc hội, hội đồng bộ trưởng Việt Nam đã ban
hành hàng loạt các văn kiện quan trọng như Luật Đất đai,
luật bảo vệ sức khỏe cho nhân dân, luật khoáng sản, luật
bảo vệ rừng v.v...
31
DHBK-Khoa Mơi trƣờng _ Mơn học: Con ngƣời & mơi trƣờng
Chƣơng 5: Phát triển bền vững
TIẾP CẬN PTBV Ở VIỆT NAM
ü Sự kiện nổi bật: 12/1990, với sự giúp đỡ của UNDP và UNEP,
Việt Nam đã đăng cai và tổ chức thành công hội nghị quốc tế
về môi trường và PTBV.
ü Đây là một trong các hội nghị quốc tế đầu tiên về PTBV được
tổ chức ở một nước thuộc thế giới thứ ba.
ü Tại hội nghị, với gần 100 đại biểu quốc tế đại diện cho 40 tổ
chức khác nhau, Việt Nam đã đưa ra bản Dự thảo kế hoạch
quốc gia về môi trường và PTBV 1991 ‟ 2000, được các nhà
khoa học và đại biểu quốc tế đóng góp ý kiến, trở thành nội
dung của Kế hoạch quốc gia về môi trường và PTBV giai
đoạn 1991 ‟ 2000
32
DHBK-Khoa Mơi trƣờng _ Mơn học: Con ngƣời & mơi trƣờng
Chƣơng 5: Phát triển bền vững
TIẾP CẬN PTBV Ở VN
ü Tháng 12/1993, quốc hội nước Việt Nam đã thông qua luật
bảo vệ môi trường về công tác BVMT và PTBV đất nước.
ü Tháng 4/1995, với sự giúp đỡ của World Bank, tổ chức CIDA
Canda, VN hoàn thành bản phác thảo kế hoạch hành động
quốc gia về môi trường (National Environmental Action Plan
viết tắt là NEAP). Nội dung chủ yếu gồm 3 phần:
ü Phần 1 ‟ Các vấn đề chính của môi trường Việt Nam hiện nay và xu thế biến
động trong tương lai
ü Phần 2 ‟ Đề cập các hành động cần phải được tiến hành
ü Phần 3 ‟ Các chỉ dẫn làm thế nào để thực hiện được các chương trình.
33
DHBK-Khoa Mơi trƣờng _ Mơn học: Con ngƣời & mơi trƣờng
Chƣơng 5: Phát triển bền vững
TIẾP CẬN PTBV Ở VN
„ Bản kế hoạch đã xác định ba lĩnh vực lớn cần thảo
luận để xây dựng kế hoạch hành động quốc gia là:
‟ các nguồn tài nguyên thiên nhiên,
‟ ô nhiễm đô thị và khu công nghiệp,
‟ xây dựng thể chế.
34
DHBK-Khoa Mơi trƣờng _ Mơn học: Con ngƣời & mơi trƣờng
Chƣơng 5: Phát triển bền vững