Giáo trình Lập trình hướng đối tượng - Chương 4: Sơ lược thư viện iostream.h

ut<<“Nhap mot so nguyen: ”;
3. cin>>a;
4. cout<<“So nguyen vua nhap:”<<a;
LTHĐTKhoa CNTT
Chương 04 - 3
GV. Nguyễn Sơn Hoàng Quốc
ThS. Nguyễn Tấn Trần Minh Khang
2. VÍ DỤ DẪN NHẬP 2
 Bài toán: Viết hàm nhập thông
tin của một phân số bằng cách
sử dụng thư viện iostream.h
 Cấu trúc dữ liệu
1. struct phanso
2. {
3. int tu;
4. int mau;
5. };
6. typedef struct phanso
PHANSO;
 Định nghĩa hàm
LTHĐTKhoa CNTT
Chương 04 - 4
GV. Nguyễn Sơn Hoàng Quốc
ThS. Nguyễn Tấn Trần Minh Khang
2. VÍ DỤ DẪN NHẬP 2 (tiếp)
 Định nghĩa hàm
11.void Nhap(PHANSO &x)
12.{
13. cout<<“Nhap tu:”;
14. cin>>x.tu;
15. cout<<“Nhap mau:”;
16. cin>>x.mau;
17.}
18.void Xuat(PHANSO x)
19.{
20. cout<<x.tu<<“/”<<x.mau;
21.}
LTHĐTKhoa CNTT
Chương 04 - 5
GV. Nguyễn Sơn Hoàng Quốc
ThS. Nguyễn Tấn Trần Minh Khang
3. ĐẶT VẤN ĐỀ
 Nhập xuất một đối tượng phân số
1. CPhanSo a;
2. a.Nhap();
3. a.Xuat();
 Nhập, xuất một đối tượng phân số với 
thư viện iostream.h
1. CPhanSo a;
2. cin>>a;
3. cout<<a;
 Lưu ý
 Ký hiệu >> được gọi là toán tử vào.
 Ký hiệu << được gọi là toán tử ra.
Làm sao?
LTHĐTKhoa CNTT
Chương 04 - 6
GV. Nguyễn Sơn Hoàng Quốc
ThS. Nguyễn Tấn Trần Minh Khang
4. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
 Để giải quyết vấn đề trên ta phải định
nghĩa
 Toán tử vào (operator>>)
 Toán tử ra (operator <<)
cho lớp đối tượng CPhanSo.
 Ngoài ra, trong khi giải quyết vấn đề
này ta còn sử dụng kỹ thuật hàm bạn
(friend function) của phương pháp lập
trình hướng đối tượng.
 Một “hàm bạn” của lớp đối tượng
được phép truy xuất đến tất cả các
thành phần của đối tượng thuộc về
lớp đó bất chấp thành phần được khai
báo trong phạm vi nào.
LTHĐTKhoa CNTT
Chương 04 - 7
GV. Nguyễn Sơn Hoàng Quốc
ThS. Nguyễn Tấn Trần Minh Khang
4. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ (tiếp)
 Khai báo lớp
11. class CPhanSo
12. {
13. private:
14. int tu;
15. int mau;
16. public:
17. friend istream& operator >>
18. (istream &is,CPhanSo &x);
19. friend ostream& operator << 
20. (ostream &os,CPhanSo &x);
21. }; 
LTHĐTKhoa CNTT
Chương 04 - 8
GV. Nguyễn Sơn Hoàng Quốc
ThS. Nguyễn Tấn Trần Minh Khang
4. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ (tiếp)
 Khai báo lớp
11. class CPhanSo
12. {
13. private:
14. int tu;
15. int mau;
16. public:
17. friend istream& operator >>
18. (istream &is,CPhanSo &x);
19. friend ostream& operator << 
20. (ostream &os,CPhanSo &x);
21. }; 
LTHĐTKhoa CNTT
Chương 04 - 9
GV. Nguyễn Sơn Hoàng Quốc
ThS. Nguyễn Tấn Trần Minh Khang
4. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ (tiếp)
 Khai báo lớp
11. class CPhanSo
12. {
13. private:
14. int tu;
15. int mau;
16. public:
17. friend istream& operator >>
18. (istream &is,CPhanSo &x);
19. friend ostream& operator << 
20. (ostream &os,CPhanSo &x);
21. }; 
LTHĐTKhoa CNTT
Chương 04 - 10
GV. Nguyễn Sơn Hoàng Quốc
ThS. Nguyễn Tấn Trần Minh Khang
4. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ (tiếp)
 Khai báo lớp
11. class CPhanSo
12. {
13. private:
14. int tu;
15. int mau;
16. public:
17. friend istream& operator >>
18. (istream &is,CPhanSo &x);
19. friend ostream& operator << 
20. (ostream &os,CPhanSo &x);
21. }; 
LTHĐTKhoa CNTT
Chương 04 - 11
GV. Nguyễn Sơn Hoàng Quốc
ThS. Nguyễn Tấn Trần Minh Khang
4. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ (tiếp)
 Khai báo lớp
11. class CPhanSo
12. {
13. private:
14. int tu;
15. int mau;
16. public:
17. friend istream& operator >>
18. (istream &is,CPhanSo &x);
19. friend ostream& operator << 
20. (ostream &os,CPhanSo &x);
21. }; 
LTHĐTKhoa CNTT
Chương 04 - 12
GV. Nguyễn Sơn Hoàng Quốc
ThS. Nguyễn Tấn Trần Minh Khang
4. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ (tiếp)
 Khai báo lớp
11. class CPhanSo
12. {
13. private:
14. int tu;
15. int mau;
16. public:
17. friend istream& operator >>
18. (istream &is,CPhanSo &x);
19. friend ostream& operator << 
20. (ostream &os,CPhanSo &x);
21. }; 
LTHĐTKhoa CNTT
Chương 04 - 13
GV. Nguyễn Sơn Hoàng Quốc
ThS. Nguyễn Tấn Trần Minh Khang
4. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ (tiếp)
 Khai báo lớp
11. class CPhanSo
12. {
13. private:
14. int tu;
15. int mau;
16. public:
17. friend istream& operator >>
18. (istream &is,CPhanSo &x);
19. friend ostream& operator <<
20. (ostream &os,CPhanSo &x);
21. }; 
LTHĐTKhoa CNTT
Chương 04 - 14
GV. Nguyễn Sơn Hoàng Quốc
ThS. Nguyễn Tấn Trần Minh Khang
4. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ (tiếp)
 Khai báo lớp
11. class CPhanSo
12. {
13. private:
14. int tu;
15. int mau;
16. public:
17. friend istream& operator >>
18. (istream &is,CPhanSo &x);
19. friend ostream& operator <<
20. (ostream &os,CPhanSo &x);
21. }; 
LTHĐTKhoa CNTT
Chương 04 - 15
GV. Nguyễn Sơn Hoàng Quốc
ThS. Nguyễn Tấn Trần Minh Khang
4. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ (tiếp)
 Khai báo lớp
11. class CPhanSo
12. {
13. private:
14. int tu;
15. int mau;
16. public:
17. friend istream& operator >>
18. (istream &is,CPhanSo &x);
19. friend ostream& operator <<
20. (ostream &os,CPhanSo &x);
21. }; 
LTHĐTKhoa CNTT
Chương 04 - 16
GV. Nguyễn Sơn Hoàng Quốc
ThS. Nguyễn Tấn Trần Minh Khang
4. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ (tiếp)
 Khai báo lớp
11. class CPhanSo
12. {
13. private:
14. int tu;
15. int mau;
16. public:
17. friend istream& operator >>
18. (istream &is,CPhanSo &x);
19. friend ostream& operator <<
20. (ostream &os,CPhanSo &x);
21. }; 
LTHĐTKhoa CNTT
Chương 04 - 17
GV. Nguyễn Sơn Hoàng Quốc
ThS. Nguyễn Tấn Trần Minh Khang
4. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ (tiếp)
 Khai báo lớp
11. class CPhanSo
12. {
13. private:
14. int tu;
15. int mau;
16. public:
17. friend istream& operator >>
18. (istream &is,CPhanSo &x);
19. friend ostream& operator <<
20. (ostream &os,CPhanSo &x);
21. }; 
LTHĐTKhoa CNTT
Chương 04 - 18
GV. Nguyễn Sơn Hoàng Quốc
ThS. Nguyễn Tấn Trần Minh Khang
4. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ (tiếp)
 Định nghĩa toán tử vào
1. istream& operator >>(istream &is,
CPhanSo &x)
2. {
3. cout << “Nhap tu”;
4. is >> x.tu;
5. cout << “Nhap mau”;
6. is >> x.mau;
7. return is;
8. }
Tại sao phải trả về một đối 
tượng thuộc lớp istream?
LTHĐTKhoa CNTT
Chương 04 - 19
GV. Nguyễn Sơn Hoàng Quốc
ThS. Nguyễn Tấn Trần Minh Khang
4. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ (tiếp)
 Khai báo lớp
11. class CPhanSo
12. {
13. private:
14. int tu;
15. int mau;
16. public:
17. friend istream& operator >>
18. (istream &is,CPhanSo &x);
19. friend ostream& operator << 
20. (ostream &os,CPhanSo &x);
21. }; 
LTHĐTKhoa CNTT
Chương 04 - 20
GV. Nguyễn Sơn Hoàng Quốc
ThS. Nguyễn Tấn Trần Minh Khang
4. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ (tiếp)
 Định nghĩa toán tử ra
1. ostream& operator <<(ostream &os,
CPhanSo &x)
2. {
3. os<< x.tu<<“/”<<x.mau;
4. return os;
5. }
Tại sao phải trả về một đối 
tượng thuộc lớp ostream?
LTHĐTKhoa CNTT
Chương 04 - 21
GV. Nguyễn Sơn Hoàng Quốc
ThS. Nguyễn Tấn Trần Minh Khang
4. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ (tiếp)
 Khai báo lớp
11. class CPhanSo
12. {
13. private:
14. int tu;
15. int mau;
16. public:
17. friend istream& operator >>
18. (istream &is,CPhanSo &x);
19. friend ostream& operator <<
20. (ostream &os,CPhanSo &x);
21. }; 
LTHĐTKhoa CNTT
Chương 04 - 22
GV. Nguyễn Sơn Hoàng Quốc
ThS. Nguyễn Tấn Trần Minh Khang
5. HƢỚNG DẪN SỬ DỤNG 1
 Hãy xem xét đoạn chương trình sau:
1. CPhanSo a;
2. cin >> a; 
3. cout <<a ;
 Trong câu lệnh thứ hai của đoạn
chương trình trên ta nói: hàm
operator >> được gọi thực hiện với 2
đối số là cin và đối tượng a.
 Trong câu lệnh thứ ba của đoạn
chương trình trên ta nói: hàm
operator << được gọi thực hiện với 2
đối số là cout và đối tượng a.
LTHĐTKhoa CNTT
Chương 04 - 23
GV. Nguyễn Sơn Hoàng Quốc
ThS. Nguyễn Tấn Trần Minh Khang
6. HƢỚNG DẪN SỬ DỤNG 2
 Hãy xem xét đoạn chương trình sau:
1. CPhanSo a,b,c;
2. cin >>a >>b >>c;
3. cout <<a <<b <<c;
 Trong câu lệnh thứ hai của đoạn
chương trình trên ta nói: hàm
operator >> được gọi thực hiện 3 lần.
 Trong câu lệnh thứ ba của đoạn
chương trình trên ta nói: hàm
operator << được gọi thực hiện 3 lần.
LTHĐTKhoa CNTT
Chương 04 - 24
GV. Nguyễn Sơn Hoàng Quốc
ThS. Nguyễn Tấn Trần Minh Khang
7. ỨNG DỤNG
 Yêu cầu: Hãy định
nghĩa toán tử vào và
toán tử ra cho lớp
đối tượng CNgay.
LTHĐTKhoa CNTT
Chương 04 - 25
GV. Nguyễn Sơn Hoàng Quốc
ThS. Nguyễn Tấn Trần Minh Khang
7. ỨNG DỤNG (tiếp)
 Khai báo lớp
11.class CNgay
12.{
13. private:
14. int ng;
15. int th;
16. int nm;
17. public:
18. friend istream& operator >>
19. (istream &is,CNgay &x);
20. friend ostream& operator <<
21. (ostream &os,CNgay &x);
22.}; 
LTHĐTKhoa CNTT
Chương 04 - 26
GV. Nguyễn Sơn Hoàng Quốc
ThS. Nguyễn Tấn Trần Minh Khang
7. ỨNG DỤNG (tiếp)
 Định nghĩa toán tử vào
11.istream& operator >>
(istream &is,CNgay &x)
12.{
13. cout << “Nhap ngay:”;
14. is >> x.ng;
15. cout << “Nhap thang:”;
16. is >> x.th;
17. cout << “Nhap nam:”;
18. is >> x.nm;
19. return is;
20.}
LTHĐTKhoa CNTT
Chương 04 - 27
GV. Nguyễn Sơn Hoàng Quốc
ThS. Nguyễn Tấn Trần Minh Khang
7. ỨNG DỤNG (tiếp)
 Định nghĩa toán tử ra
1. ostream& operator <<
(ostream &os,CNgay&x)
2. {
3. os<<x.ng<<“/”<<
4. x.th<<“/”<<
5. x.nm;
6. return os;
7. }
LTHĐTKhoa CNTT
Chương 04 - 28
GV. Nguyễn Sơn Hoàng Quốc
ThS. Nguyễn Tấn Trần Minh Khang
8. BÀI TẬP VỀ NHÀ
 Hãy khai báo và định nghĩa hàm toán tử 
vào và hàm toán tử ra cho các lớp đối 
tượng sau:
1. Lớp phân số (CPhanSo)
2. Lớp điểm (CDiem)
3. Lớp ngày (CNgay)
4. Lớp thời gian (CThoiGian)
5. Lớp đơn thức (CDonThuc)
6. Lớp điểm không gian (CDiemKhongGian)
7. Lớp đường thẳng (CDuongThang)
8. Lớp hỗn số (CHonSo)
9. Lớp số phức (CSoPhuc)
10. Lớp đường tròn (CDuongTron)
11. Lớp lớp tam giác (CTamGiac)
12. Lớp hình cầu (CHinhCau)