Giáo trình Khoa học máy tính - Dụng cụ sửa chữa máy tính

dụng các phần mềm mới nhất để quét Virus cho máy, phần 
mềm quét Virus cần phải cập nhật mới thường xuyên thì quét 
mới có hiệu quả . 
„ Cài lại hệ điều hành cho máy ( xem lại phần cài đặt ) . 
„ Sau khi đã làm các biện pháp trên vẫn không được thì có thể ổ 
cứng bị Bad, nếu ổ cứng Bad nặng thì khi cài hệ điều hành sẽ bị 
lỗi, nếu Bad nhẹ thì bạn vẫn cài đặt bình thường nhưng khi sử 
dụng máy hay bị treo . 
=> Kiểm tra ổ đĩa có Bad không bạn làm như sau : 
- Vào màn hình CMOS thiết lập cho ổ CD ROM khởi động 
trước 
- Cho đĩa Boot CD vào và khởi động máy từ đĩa Boot CD sẽ 
xuất hiện màn hình sau : 
 A:\>_ 
Phương pháp sửa chữa Mainboard 
Từ màn hình trên bạn gõ SCANDISK C : 
=> Đợi cho máy tự quét kiểm tra , bạn bấm Enter khi máy dừng 
lại sau đó sẽ xuất hiện màn hình SCANDISK như sau : 
Màn hình trên cho thấy trên ổ C có một số điểm bị Bad 
 ( các vị trí có chữ B mầu đỏ là bị Bad " Đĩa hỏng " ) 
 Khi hỏng Mainboard tuỳ theo mức độ nặng nhẹ mà sinh ra 
 những hiện tượng sau : 
1. Máy không vào điện, quạt nguồn không quay . 
2. Máy có vào điện, quạt nguồn quay nhưng không lên màn hình, 
không có âm thanh báo sự cố . 
3. Máy khởi động bị Reset lại khi vào đến màn hình Win XP hoặc 
cài đặt Win XP bị báo lỗi . 
4. Một trong các cổng chuột, bàn phím hoặc cổng USB bị mất tác 
dụng . 
 Bệnh 1 và 3 ở trên đã được đề cập ở bài trước, phần này chúng tôi 
 sẽ đề cập đến phương pháp kiểm tra sửa chữa các bệnh 2 và 4 ở 
trên . 
 Bệnh 2 : Máy có vào điện, quạt nguồn quay nhưng không lên 
 màn hình, không có âm thanh báo sự cố . 
 Kiểm tra để kết luận là Mainbord hỏng .
„ Dùng một bộ nguồn tốt để thử và loại trừ được nguyên nhân do 
nguồn . 
„ Có thể gắn CPU sang một Mainboard đang chạy tốt để loại trừ 
khả năng hỏng CPU . 
„ Chỉ gắn CPU vào Mainboard, kiểm tra loa báo sự cố và chắc 
chắn là đã tốt, cấp nguồn vào Mainboard và bật công tắc P.ON 
„ Khi nguồn tốt và CPU tốt gắn trên Mainboard, bật công tắc mà 
không có tín hiệu gì ở loa báo sự cố là Mainboard không hoạt 
động 
 Nguyên nhân làm Mainboard không hoạt động 
„ Chập một trong các đường tải tiêu thụ 
„ Hỏng mạch dao động tạo xung CLK trên Mainboard 
„ Hỏng mạch ổn áp nguồn cho CPU 
„ Hỏng North Bridge hoặc Sourth Bridge 
„ Lỗi phần mềm trong ROM BIOS 
Mainboard và các linh kiện liên quan 
 đến sự hoạt động của Mainboard 
 Các bước kiểm tra 
„ Tháo tất cả các linh kiện ra khỏi Mainboard 
- Gắn Card Test Main vào khe PCI 
- Cấp nguồn cho Main board 
- Mở nguồn ( dùng tô vít đấu chập chân PWR - chân công tắc 
mở 
 nguồn cho quạt nguồn quay ) 
=> Quan sát dãy đèn Led trên Mainboard 
„ Chú thích : 
- Các đèn +5V, 3,3V, +12V, -12V sáng nghĩa là đã có các 
điện áp +5V, 3,3V, +12V, -12V hay các đường áp đó bình 
thường 
- Đèn CLK sáng là IC dao động tạo xung CLK trên Mainboard 
tốt 
- Đèn RST sáng ( sau tắt ) cho biết Mainboard đã tạo xung 
Reset 
 để khởi động CPU . 
- Đèn OSC sáng cho biết CPU đã hoạt động 
- Đèn BIOS sáng cho biết CPU đang truy cập vào BIOS . 
„ Khi chưa gắn CPU vào Mainboard thì đèn OSC và đèn BIOS sẽ 
không sáng còn lại tất cả các đèn khác đều phát sáng là 
Mainboard bình thường ( riêng đèn RST sáng rồi tắt ) 
„ Khi gắn CPU vào, nếu tất cả các đèn Led trên đều sáng là cả 
Mainboard và CPU đã hoạt động . 
Mainboard và CPU hoạt động thì tất cả đèn Led đều sáng 
 Một số trường hợp hư hỏng 
„ Mainboard bị chập một trong các đường điện áp 
Mainboard bị chập đường nguồn 5V 
 biểu hiện là đèn 5V tắt 
Mainboard bị chập đường nguồn 3,3V 
 biểu hiện là đèn 3,3V tắt 
Mainboard bị chập đường nguồn 12V 
 biểu hiện là đèn 12V tắt 
„ Mạch dao động tạo xung CLK trên Mainboard không hoạt động 
Mạch tạo xung CLK ( xung Clock ) không hoạt động 
biểu hiện là đèn CLK không sáng 
Xem chi tiết về mạch tạo xung CLK 
„ Kiểm tra mạch tạo xung CLK 
- Đo kiểm tra Vcc 3,3 V cấp cho IC dao động tạo dung 
- Rửa bằng nước rửa mạch in khu vực IC dao động rồi 
 sấy khô 
- Thay thử IC dao động tạo xung CLK từ Mainboard khác 
--------------- 
„ Các đường điện áp đều tốt, đã có tín hiệu xung CLK nhưng 
khi gắn CPU vào Mainboard không sáng đèn OSC 
Khi gắn CPU vào nhưng đèn OSC và đèn BIOS vẫn 
không sáng, hiện tượng trên chứng tỏ CPU chưa hoạt động 
{ Với trường hợp trên bạn cần kiểm tra mạch ổn áp cấp nguồn 
cho CPU 
Các đèn Mosfet ( trong vòng xanh ) 
điều khiển cấp nguồn cho CPU 
Ba cặp Mosfet ( trong ô xanh ) 
điều khiển cấp nguồn cho CPU 
IC tạo dao động điều khiển các đèn Mosfet 
cấp nguồn cho CPU 
Xem sơ đồ nguyên lý mạch cấp nguồn cho CPU 
 Kiểm tra mạch cấp nguồn cho CPU như sau : 
{ Khi chưa gắn CPU thì đo tại chân ra cấp nguồn cho CPU ( đo 
trên các cuộn dây L1, L2, L3 ở sở đồ trên ) phải là 0 V 
{ Khi gắn CPU ( tốt ) vào thì chân cấp nguồn cho CPU ra đúng 
với điện áp ghi trên CPU 
{ => Thoả mãn hai điều khiện trên là mạch điều khiển nguồn cho 
CPU đã hoạt động tốt . 
 Các trường hợp sau là hỏng mạch điều khiển nguồn cho CPU 
{ Chưa lắp CPU vào Mainboard nhưng đã có điện áp ra trên các 
cuộn dây L1, L2, L3 . 
{ Khi lắp CPU vào thì điện áp ra cấp cho CPU sai so với điện áp 
ghi trên thân CPU . 
{ => Các trường hợp trên là do hỏng một trong các đèn Mosfet 
hoặc hỏng IC tạo dao động , Bạn cần kiểm tra theo hướng như 
sau : 
=> Đo nguồn cấp cho IC, IC được cấp nguồn là 5V (Main Pen 
4) hoặc cấp hai nguồn là 5V và 12V (Main Pen 3). 
 IC dao động điều khiển nguồn cấp cho CPU 
 trên Mainboard Pentium 4 
{ Kiểm tra các đèn Mosfet điều khiển nguồn 
 Đèn Mosfet điều khiển nguồn 
{ Để kiểm tra bạn cần gỡ mối hàn chân G và chân S ra sau đó đo 
kiểm tra . 
 Sau đây là một số kiển thức về đèn Mosfet 
 Mosfet ( Transistor trường ) - Cấu tạo và phương pháp 
 kiểm tra 
Hình dạng Mosfet 
1. Mosfet là Transistor trường có cấu tạo khác với Transistor 
thông thường , chúng có độ nhạy cao hơn và được sử dụng 
trong hầu hết các bộ nguồn Monitor , mạch điều khiển nguồn 
trên Mainboard 
2. Cấu tạo . 
 Mosfet Transistor 
Mosfet có 3 cực là 
G ( cực cổng ) , D ( cực thoát ), S ( cực nguồn ) 
về nguyên lý hoạt động chúng tương tự với 3 cực B, C , E của 
Transistor thông thường , nhưng về cấu tạo chúng khác với đèn 
BCE . 
+ Cực nguồn ( S ) và cực thoát ( D ) được nối với hai chất bán 
dẫn N đặt trên nền có tính cách điện, khoảng giữa hai cực là 
vùng nghèo điện tích tự do . 
+ Cực cổng ( G ) được đặt bên trên khoảng trống giữa hai cực 
N và các ly bằng một lớp cách điện là SiO2 , cực G cách điện 
hoàn toàn với cực D và cực S . 
+ Khi cho một điện áp chênh lệch vào hai cực D và S thì không 
có dòng điện chạy qua nhưng khi ta đưa một điện áp dương vào 
cực G, điện áp này sinh ra hiệu ứng trường trong khoảng trống 
giữa hai lớp bán dẫn N, và dưới tác dụng của từ trường thì xuất 
hiện dòng điện chạy qua từ cực D sang cực S . 
Điện áp đặt vào chân G không tạo ra dòng điện GS mà chỉ tạo 
ra hiệu ứng trường trong Mosfet vì vậy một tín hiệu có cường 
độ rất yếu cũng có thể làm cho Mosfet mở rất mạnh . 
Dòng điện chạy qua hai cực D - S chỉ phụ thuộc vào điện áp 
chân G mà không phụ thuộc vào cường độ của tín hiệu 
=> Vì vậy Mosfet được coi là linh kiện có độ nhậy rất cao và 
chúng đã được sử dụng trong các bộ nguồn Monitor và các bộ 
nguồn của nhiều thiết bị điên tử cao cấp ngày nay . 
3. Thí nghiệm về sự hoạt động của Mosfet . 
 Thí nghiệm về sự hoạt động của Mosfet 
Khi K1 đóng điện tích nạp vào tụ C1 làm cho đèn Mosfet dẫn, 
khi K1 mở, điện tích trên tụ C1 vẫn tồn tại do không có dòng 
GS do đó đèn Mosfet vẫn duy trì sự dẫn điện cho đến khi công 
tắc K2 đóng, điện áp trên tụ C1 thoát = 0V thì đèn mới tắt . 
4. Ký hiệu của Mosfet 
Mosfet thường có ký hiệu là K... , 2SK... , IRF... 
Thí dụ K3240 , IRF630 v v.. trong đó đèn K có công suất 
lớn hơn và thường sử dụng trong mạch nguồn, các đèn IRF có 
công suất nhỏ hơn nên sử dụng trong mạch công tắc, mạch 
Regu và ít sử dụng trong mạch nguồn . 
 Ký hiệu của Mosfet 
Quy định về các cực : 
- Cực G - ở bên trái 
- Cực D - ở giữa 
- Cực S - ở bên phải . 
5. Đo kiểm tra Mosfet 
Chuẩn bị : Để đồng hồ thang x 1KΩ 
Nếu là Mosfet còn tốt thì kết quả đo sẽ như sau : 
Đo giữa G và S cả hai chiều kim không lên 
Đo giữa G và D cả hai chiều kim không lên 
Dùng Tôvít chập G vào D để thoát điện trên cực G 
Sau khi G đã thoát điện cực G thì đo giữa D và S có một chiều 
kim không lên ( chiều que đen vào D que đỏ vào S kim không 
lên ) 
----------------------------------------------------------- 
Các trường hợp sau là Mosfet bị hỏng 
Đo giữa G và S kim lên => là chập G S 
Đo giữa G và D kim lên là chập G D 
Hoặc mặc dù đã thoát điện chân G 
Đo giữa D và S kim vẫn lên sau khi đã thoát điện cực G là bị 
chập DS 
---------------------------------------------------------- 
Ảnh minh hoạ 
„ Trường hợp đã kiểm tra điện áp cấp cho CPU bình thường, 
Mainboard đã có dao động nhưng vẫn không sáng các đèn 
OSC và BIOS 
=> Trường hợp này có thể do Chipset bị lỗi 
=> Dùng máy hàn khò để khò lại Chipset nam 
 Khò lại chipset nam bằng máy hàn khò 
„ CPU đã hoạt động nhưng không truy cập BIOS 
Biểu hiện : Đèn BIOS trên Card Test Mainboard không sáng 
=> Trường hợp trên thông thường do lỗi BIOS 
=> Thay BIOS lấy từ Mainboard cùng chủng loại sang để thử 
Lưu ý : Nếu BIOS ( cùng số ) nhưng lấy từ Mainboard khác 
loại sẽ không chạy được vì phần mềm bên trong BIOS chúng 
 Kiểm tra thấy Mosfet hỏng 
khác nhau . 
 Bệnh 4 : Một trong các cổng chuột, bàn phím hoặc cổng USB bị 
 mất tác dụng . 
 Nguyên nhân mất tác dụng chuột, bàn phím . 
„ Hỏng IC giao tiếp chuột, bàn phím . 
Để nhận biết IC giao tiếp bạn có thể dò ngược từ các cổng 
chuột bàn phím về ( sử dụng thang x1 đo thông mạch ) 
 Nguyên nhân mất tác dụng cổng USB 
„ Với cổng USB không hoạt động bạn cần hàn lại Chipset nam 
( dùng máy hàn khò lại ) vì tín hiệu đưa ra cổng này được lấy 
từ Chipset nam . 
Cổng USB lấy tín hiệu từ Chipset nam và ra nguồn 5V 
 lấy từ nguồn 5V chính của Mainboard