Đổi mới đào tạo kế toán - kiểm toán ở các trường cao đẳng, đại học trên địa bàn thành phố Hải Phòng nhằm đáp ứng yêu cầu của người sử dụng lao động

 yếu giảng viên vẫn đào tạo theo cách 
truyền thống là đọc - chép, xa rời thực tế, 
dẫn đến sinh viên ra trường chậm làm quen 
với công việc kế toán, kiểm toán. Sinh viên 
vẫn chưa có điều kiện được thực hành nhiều 
trong thực tiễn các hoạt động kế toán, kiểm 
toán, chỉ có một số rất ít sinh viên được 
tham gia thực tập tại một số công ty kiểm 
toán. Cũng chính cách thức đào tạo này đã 
khiến sinh viên thụ động trong việc tự 
nghiên cứu, trang bị kiến thức, dẫn tới việc 
 29 TẠP CHÍ KHOA HỌC, Số 26, tháng 1/2018 
nhà quản lý đánh giá sinh viên tốt nghiệp ở 
Hải Phòng thường thiếu năng động, thiếu 
chuyên nghiệp. Mặc dù sinh viên được khảo 
sát đều đánh giá chương trình đào tạo đảm 
bảo việc phân bổ giờ lý thuyết – thực hành 
(giá trị mean của biến CTDT4 lần lượt là 
N1= 4.0635; N2= 3.9864). Nguyên nhân là 
do cơ sở vật chất và kinh phí của các trường 
trong khu vực thường quá thiếu (giá trị 
mean biến CS2 chủ yếu ở mức thấp và rất 
thấp), mới chỉ có trường ĐH Hải Phòng 
đang trong giai đoạn triển khai xây dựng và 
đưa vào sử dụng phòng kế toán ảo. Do đó 
việc thực hành của sinh viên trong quá trình 
đào tạo không cao, kỹ năng sử dụng phần 
mềm kế toán, máy tính và các phương tiện 
quản lý khác còn yếu, kỹ năng về phân tích, 
tổ chức hệ thống thông tin kế toán bằng 
phương tiện hiện đại còn mơ hồ. Hầu hết 
sinh viên trả lời học kỹ năng chuyên môn 
chủ yếu qua lý thuyết, thực hành trên chứng 
từ, sổ sách thủ công, phần mềm kế toán còn 
đơn giản, sơ sài, được thực hành rất ít. Một 
kỹ năng quan trọng của kiểm toán là kỹ 
năng thực hành kiểm toán báo cáo tài chính 
thì gần như các sinh viên được khảo sát đều 
trả lời không nắm được cách thức tiến hành. 
Mặt khác, kết quả khảo sát vấn đề này 
qua biến CTDT6 cho thấy sự phối hợp với 
các doanh nghiệp để sinh viên đi thực tập tốt 
nghiệp còn gặp nhiều khó khăn, thời gian 
thực tập ít, thậm chí chỉ là hình thức, chỉ có 
một số trường hợp sinh viên được hỗ trợ thực 
tập tại doanh nghiệp kiểm toán như sinh viên 
tự thi tuyển thực tập vào doanh nghiệp kiểm 
toán hoặc trường ĐH hợp tác với doanh 
nghiệp kiểm toán. Giảng viên chưa có sự 
định hướng sâu sắc cho sinh viên trước khi đi 
thực tập, chưa có trách nhiệm với các sản 
phẩm đào tạo của mình. 
- Thứ ba, về việc tiếp cận các kiến thức 
kế toán, kiểm toán theo chương trình quốc tế, 
kết quả khảo sát ở biến CTDT1 (các học phần 
cập nhật kiến thức kế toán, kiểm toán quốc tế) 
và CS1 (điều kiện tiếp cận tài liệu quốc tế tại 
thư viện) đều ở mức trung bình. Hiện tại, ở 
Hải Phòng, chưa có một trường CĐ, ĐH nào 
có sự liên kết chính thức với các tổ chức đào 
tạo quốc tế về kế toán, kiểm toán có uy tín. 
Nguyên nhân cơ bản là các trường trong khu 
vực hầu như chưa có đầy đủ kinh phí để thực 
hiện việc liên kết đào tạo đồng thời sinh viên 
và ngay cả giảng viên vẫn chưa có tinh thần 
cạnh tranh trong học tập, tìm kiếm cơ hội tiếp 
cận với các hoạt động đào tạo theo chuẩn quốc 
tế. Điều này một phần có thể do các năm gần 
đây, Hải Phòng vẫn chưa thực sự có sự phát 
triển mạnh về các công ty cung cấp dịch vụ kế 
toán, kiểm toán, áp lực cạnh tranh trong việc 
tìm kiếm cơ hội phát triển nghề nghiệp tại các 
công ty này chưa cao. Bên cạnh đó, hiện nay 
chưa có một cơ sở đào tạo uy tín theo chuẩn 
quốc tế đặt chi nhánh, văn phòng tại Hải 
Phòng, do đó sinh viên và giảng viên đều gặp 
khó khăn trong việc tiếp cận các nguồn đào 
tạo chất lượng cao này. Bên cạnh hạn chế về 
ngoại ngữ, đây cũng là một trong các lý do 
sinh viên tốt nghiệp e ngại trong việc ứng 
tuyển vào các vị trí kế toán, kiểm toán tại các 
doanh nghiệp có yếu tố nước ngoài. 
5. PHƢƠNG HƢỚNG ĐỔI MỚI 
ĐÀO TẠO KẾ TOÁN, KIỂM TOÁN TẠI 
CÁC TRƢỜNG CĐ, ĐH TRÊN ĐỊA BÀN 
HẢI PHÒNG 
 Từ yêu cầu và thực tế trên, để các sinh 
viên kế toán, kiểm toán thuộc các trường CĐ, 
ĐH ở Hải Phòng có thể đáp ứng được các đòi 
hỏi về kỹ năng nghề nghiệp, cần đổi mới căn 
bản chương trình, nội dung và phương thức đào 
 30 TRƢỜNG ĐẠI HỌC HẢI PHÒNG 
tạo kế toán và kiểm toán. Đổi mới chương trình 
đào tạo phải thực hiện đồng bộ với việc đổi 
mới phương pháp dạy và học. Không thể đổi 
mới chương trình đào tạo trên cơ sở phương 
pháp dạy và học cũ. 
Về chương trình đào tạo, cần đa dạng 
hơn, linh hoạt hơn cho các chuyên ngành kế 
toán và kiểm toán. Việc đào tạo cần lược bỏ 
các học phần trùng lặp về nội dung khoa học, 
bổ sung các học phần đào tạo chuyên sâu về tin 
học, ngoại ngữ và kỹ năng mềm của cán bộ kế 
toán - kiểm toán. Các trường ĐH, CĐ không 
nên chỉ dựa trên chương trình khung của Bộ 
Giáo dục và Đào tạo đã quy định trước đây để 
xây dựng chương trình đào tạo cho riêng mình, 
khiến khả năng được thừa nhận của sinh viên 
tại các chương trình quốc tế không cao. Đây 
cũng là nguyên nhân dẫn đến phần đông sinh 
viên ở Hải Phòng ra trường khó có thể đáp ứng 
yêu cầu của các doanh nghiệp nước ngoài. Các 
trường nên xây dựng các Module kiến thức cơ 
bản như nguyên lý kế toán, lý thuyết kiểm toán, 
luật kế toán, kiểm toán,... để làm tiền đề, là nền 
tảng trang bị cho sinh viên các kiến thức chung 
nhằm tiếp tục học các Module chuyên ngành. 
Các module về kiến thức chuyên ngành trang 
bị cho sinh viên kế toán, kiểm toán cần được 
tách biệt cụ thể cho từng chuyên ngành kế toán, 
chuyên ngành kiểm toán. 
Về nội dung, cần phong phú về kiến 
thức để vừa đảm bảo những kiến thức lý 
thuyết cơ bản, có tính nguyên lý, đạo lý và 
khoa học vừa có tính thực tiễn. Khoa học kế 
toán có tính độc lập và khá hoàn chỉnh cả về 
nội dung và phương pháp luận nhưng dựa 
trên nền tảng của khoa học quản lý và lý 
thuyết tài chính. Vì vậy, nội dung đào tạo 
không chỉ là những kiến thức nguyên lý, 
nguyên tắc của kế toán, kiểm toán, kỹ năng 
về phương pháp kế toán, kiểm toán mà rất 
cần những kiến thức về lý thuyết kinh tế, 
quản lý kinh tế và tài chính,... Kiến thức về 
kế toán và kiểm toán không chỉ dừng lại ở 
phương pháp kế toán, kiểm toán, phương 
pháp xử lý, tổng hợp và cung cấp thông tin 
kinh tế, tài chính mà quan trọng hơn là kỹ 
năng tổ chức thu thập, đánh giá thông tin, kỹ 
năng sử dụng thông tin do kế toán xử lý và 
cung cấp, do kiểm toán đã kiểm tra, đánh giá 
và xác nhận. Cần phải cung cấp cho người 
học kỹ năng nhìn nhận, đánh giá và phân tích 
thông tin do kế toán và kiểm toán cung cấp. 
Phương thức đào tạo cũng cần có 
thay đổi căn bản, hạn chế cách đào tạo 
truyền thống, cần có những đổi mới tích 
cực theo hướng giảm giờ lý thuyết, tăng giờ 
thực hành và giờ tự học của sinh viên. Để 
thực hiện được hiệu quả, các trường cần 
đầu tư nhiều hơn vào cơ sở vật chất phục 
vụ hoạt động thực hành kế toán, kiểm toán 
của sinh viên cũng như tăng sự phối hợp 
với các doanh nghiệp để sinh viên đi thực 
tập một cách thực chất 
Mục tiêu hướng tới là cần phải tạo cho 
sinh viên hiểu và phát triển lý luận mang tính 
bản chất của kế toán và kiểm toán còn chế độ 
hay các quy định kế toán, kiểm toán của Nhà 
nước trong từng thời kỳ, trong từng cơ chế 
quản lý chỉ là sự hiện thân, minh chứng cho 
những nguyên lý mang tính bản chất của kế 
toán. Giảng viên nên lựa chọn phương pháp 
giảng dạy và phương pháp học tích cực đối 
với các học phần kế toán và kiểm toán, tăng 
cường các bài tập tình huống, đối thoại giữa 
giảng viên và sinh viên. Các trường CĐ, ĐH ở 
Hải Phòng cần sớm đưa các phòng kế toán ảo 
vào hoạt động kết hợp với doanh nghiệp nhằm 
tạo cơ hội để sinh viên sớm tiếp cận kế toán, 
kiểm toán thực tế, đây là nội dung quan trọng, 
có tính quyết định chất lượng đào tạo. Bên 
 31 TẠP CHÍ KHOA HỌC, Số 26, tháng 1/2018 
cạnh đó, nên xây dựng mối liên kết với các tổ 
chức quốc tế để đào tạo Kế toán, kiểm toán 
như ICEAW - Viện Kế toán Công Chứng 
Vương quốc Anh và xứ Wales, ACCA - Hiệp 
hội Kế toán Công chứng Anh, để xây dựng 
chương trình học tập và phát triển nghề nghiệp 
chuyên nghiệp, được công nhận rộng rãi trong 
giới kế toán, tài chính và kiểm toán trên khắp 
thế giới. Để làm được điều này, các trường 
cần quan tâm nhiều hơn tới việc bồi dưỡng 
ngoại ngữ cho sinh viên và giảng viên, đầu từ 
xây dựng các học phần ngoại ngữ phục vụ 
chuyên ngành kế toán, kiểm toán. Bản thân 
người giảng viên cũng cần có những hiểu biết 
thực tế, kết hợp giữa giảng dạy lý thuyết với 
những báo cáo thực tế của các chuyên gia kinh 
tế, các doanh nhân, các nhà kế toán, kế toán 
trưởng, kiểm toán viên, đưa hơi thở của nghề 
nghiệp vào quá trình đào tạo. 
6. KẾT LUẬN 
Để thực hiện được một cách có hiệu 
quả quá trình đổi mới đào tạo chuyên 
ngành kế toán, kiểm toán ở các trường CĐ, 
ĐH trên địa bàn Hải Phòng trong quá trình 
hội nhập quốc tế sâu rộng cũng như sự 
phát triển của công nghiệp 4.0, cần có sự 
phối – kết hợp đồng bộ giữa cán bộ, giảng 
viên và phía nhà trường, với các doanh 
nghiệp cũng như sự hưởng ứng trong thay 
đổi việc dạy và học từ phía bản thân các 
sinh viên - những nhà kế toán, kiểm toán 
viên tương lai. 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
1. Vũ Đình Ánh (2016), “Khả năng hội nhập của nguồn nhân lực kế toán Việt Nam trong 
AEC”, Kỷ yếu Hội thảo Brexit và cộng đồng kinh tế ASEAN dưới góc nhìn hội nhập, Đại 
học Văn Hiến 
2. Phan Thanh Hải, Nguyễn Phi Sơn, “Đào tạo nhân lực cho ngành Kiểm toán độc lập của 
Việt Nam trong các đường đại học: Cơ hội và thách thức khi gia nhập, AEC”, Đại học 
Duy Tân 
3. Đặng Văn Thanh (2011), “Đổi mới chương trình, nội dung và phương thức đào tạo kế 
toán - kiểm toán ở Việt Nam”, Tạp chí Kiểm toán, số 5/2011 
4. Quyết định số 865/QĐ-TTG ngày 10/7/2008 của Thủ tướng Chính phủ, Về việc phê duyệt 
Quy hoạch xây dựng Vùng Duyên hải Bắc Bộ đến năm 2025 và tầm nhìn đến năm 2050 
5. Nguyễn Thanh Hà, “Dịch vụ kế toán kiển toán trong hội nhập AEC”, SBLAW, 
6. Hồng Hạnh (2011), “Nhiều bất cập trong đào tạo ngành Kế toán - kiểm toán”, Dân trí, 
04/11/2011,
ke-toan-kiem-toan-1320733088.htm 
7. Thu Hằng (2015), “Kế toán kiểm toán Việt Nam hội nhập TPP và AEC”, Công thương, 
18/12/2015,
aec.html