Câu hỏi ôn tập môn Tư tưởng Hồ Chí Minh (Kèm trả lời)

 tấm gương đạo đức trong sáng, vĩ đại cổ vũ nhân dân ta và nhân loại đấu tranh vì hòa bình, DLDT và CNXH .
b. Quan điểm về chuẩn mực đạo đức cách mạng :	
 Bốn chuẩn mực đạo đức :
 Trung với nước, hiếu với dân.
Cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư.
Yêu thương con người.
Tinh thần quốc tế trong sáng
Trung với nước, hiếu với dân :
	+ Trung hiếu là mệnh đề có trong truyền thống dân tộc Việt Nam và các nước phương Đông (trung với vua, hiếu với cha mẹ) . HCM đã đưa vào khái niệm trung, hiếu một nội dung mới là trung với nước, hiếu với dân .
Trung với nước, hiếu với dân là phẩm chất đạo đức bao trùm mà mỗi người Việt Nam phải có. Trung với nước phải gắn với hiếu với dân .
- Trung với nước : là trung thành với sự nghiệp giữ nước và dựng nước
 Là trung thành với con đường đi lên của đất nước
 Là suốt đời hy sinh phấn đấu cho Đảng, cho cách mạng
- Hiếu với dân :
 Là thương dân
 Tin dân
 Hết lòng phục vụ nhân dân .
Đối với cán bộ công chức Nhà nước hiếu với dân là :
 Nắm vững dân tính
 Hiểu rõ dân tài
 Cải thiện dân sinh
 Nâng cao dân trí .
 - Cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư :
 + Đây là phẩm chất gắn liền với hoạt động hàng ngày của con người . HCM coi cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư là biểu hiện của phẩm chất trung với nước, hiếu với dân .
+ HCM chỉ rõ ngày xưa bọn phong kiến nêu ra cần kiệm liêm chính nhưng không bao giờ thực hiện mà bắt nhân dân tuân theo để phụng sự cho quyền lợi của chúng. Nay ta đề ra cần, kiệm, liêm, chính cho cán bộ thực hiện làm gương cho nhân dân noi theo để đem lại hạnh phúc cho dân .
+Cần, kiệm, liêm, chính được HCM sử dụng là mệnh đề có trong đạo đức truyền thống của dân tộc và các nước phương Đông nhưng với nội dung mới nhằm đáp ứng yêu cầu của cách mạng .
 Cần : Là cần cù, siêng năng, chăm chỉ . Nhưng là siêng năng chăm chỉ phải có kế hoạch, có hiệu quả, có năng suất cao trong lao động .
 Cần trong đạo đức HCM lan tỏa đến các lĩnh vực khác của xã hội, nó phục vụ cho mục tiêu, chính trị, kinh tế và văn hóa của cách mạng . Ai đã cần trong đạo đức thì sẻ cần trong lao động, học tập .
Kiệm : Theo tư tưởng HCM kiệm là phải tiết kiệm thời gian, của cải, công sức của dân, của nước .
Kiệm còn là không được xa xỉ, hoang phí, phô trương hình thức.
HCM yêu cầu kiệm phải đi liền với cần, bởi cần mà không kiệm cũng giống như thùng không đáy .
Liêm : Là trong sạch, không tham lam. Là tôn trọng của công, của dân, của nước .
	 Chữ liêm theo tư tưởng HCM trái ngược với các ham muốn tầm thường của chủ nghĩa cá nhân. Chỉ có chữ ham mà HCM muốn ai cũng phải có là ham học, ham làm, ham tiến bộ . 
Chính :Là thẳng thắn, đúng đắn . Chính qui định tư cách con người, tư cách người cách mạng . Chính đối lập với gian tà, xảo trá .
 HCM yêu cầu tư cách người cách mạng :
 Đối với mình : không tự cao, tự đại, phải khiêm tốn học hỏi, phát triển cái hay, sửa chữa cái dở .
 Đối với người : không xu nịnh người trên, không ghét người dưới, thật thà không dối trá .
 Đối với việc : phải để việc công trên việc tư, việc thiện thì nhỏ mấy cũng phải làm, việc ác nhỏ mấy cũng phải tránh .
àTheo HCM thì cần, kiệm, liêm, chính quan hệ chặt chẽ với nhau, là nền tảng, gốc rễ của đạo đức mới, là thước đo đạo đức của mỗi người và nền văn minh của mỗi dân tộc .
 HCM cũng chỉ ra cần, kiệm, liêm, chính cũng là qui luật vận động nội tại, khách quan để đi đến một xã hội văn minh 
 Trời có bốn mùa xuân hạ thu đông .
	 Đất có bốn phương đông tây nam bắc .
	 Người có bốn đức cần, kiệm, liêm, chính 
Thiếu một mùa không thành trời 
 Thiếu một phương không thành đất,
 Thiếu một đức không thành người .
 Chí công vô tư :
 Là công bằng, công tâm, không thiên tư, thiên vị
 Là vì dân, vì nước, lo cho dân trước, lo cho nước trước
 Theo HCM thực chất của chí công vô tư là chủ nghĩa tập thể, là nối tiếp của cần, kiệm, liêm, chính .
 HCM cho rằng chí công vô tư là phải nêu cao chủ nghĩa tập thể, từ bỏ chủ nghĩa cá nhân .
 Chủ nghĩa tập thể đối lập với chủ nghĩa cá nhân.
 Chủ nghĩa cá nhân là lối sống ích kỷ, thu vén cho riêng mình, chỉ thấy công lao của mình . Nó là vết tích của xã hội cũ, đồng minh của đế quốc, là thứ vi trùng độc ác . Chủ nghĩa cá nhân đẻ ra trăm thứ bệnh nguy hiểm, là kẻ thù gian xảo, quỷ quyệt .
 HCM kết luận : CNXH không thể thắng lợi nếu không loại trừ chủ nghĩa cá nhân .
 Chủ trương chống chủ nghĩa cá nhân để nâng cao đạo đức cách mạng nhưng HCM yêu cầu phải tôn trọng lợi ích cá nhân, tôn trọng nhu cầu, đời sống riêng chính đáng của mỗi người .
- Thương yêu con người, sống có nghĩa, có tình :
+Thương yêu con người là phẩm chất đạo đức cao đẹp nhất của con người mới .
	 Theo HCM người cách mạng là người giàu tình cảm cách mạng, có tình cảm cách mạng mới đi làm cách mạng .Vì yêu thương nhân dân, yêu thương con người mà chấp nhận hy sinh, gian khổ để đem lại độc lập, tự do, cơm áo, ấm no hạnh phúc cho nhân dân .
 Là tình cảm dành cho những người nghèo khổ bị áp bức, bị bóc lột . Đó là tất cả những người lao động, không phân biệt màu da, tiếng nói, dân tộc .
 Tình yêu thương con người phải được xây dựng trên lập trường của giai cấp công nhân và thể hiện trong quan hệ hằng ngày của con người .
Yêu thương con người đòi hỏi mỗi người phải chặt chẽ, nghiêm khắc với bản thân mình nhưng lại phải rộng rãi, bao dung, độ lượng, vị tha với người khác . Nó đòi hỏi thái độ tôn trọng những quyền của con người, nâng nhân phẩm, giá trị con người lên kể cả những người có lỗi lầm nhưng biết sửa chữa, ăn năn,hối cải .
	Người dạy những người Cộng sản “hiểu chủ nghĩa Mác Lênin thì phải sống với nhau có nghĩa, có tình . Nếu thuộc bao nhiêu sách mà sống không có nghĩa 
	 Di chúc Bác dặn lại cán bộ, đảng viên của Đảng “phải có tình đồng chí yêu thương lẫn nhau” .
- Tinh thần quốc tế trong sáng :
Theo tư tưởng HCM tinh thần quốc tế là phẩm chất quan trọng nhất của đạo đức cộng sản . Nó bắt nguồn từ bản chất của giai cấp công nhân, nhằm vào mối quan hệ rộng lớn vượt khỏi phạm vi quốc gia, dân tộc . HCM là người đặt nền tảng vun đắp cho mối quan hệ đó :
	 Quan san muôn dặm một nhà
	 Bốn phương vô sản đều là anh em .
- Tinh thần quốc tế là chủ nghĩa quốc tế vô sản
 Nội dung của tinh thần quốc tế vô sản theo tư tưởng HCM :
 Tôn trọng, yêu thương, hiểu biết và đoàn kết với giai cấp công nhân và các dân tộc, nhân dân lao động và loài người tiến bộ trên toàn thế giới .
 Chống lại âm mưu chia rẽ, hằn thù, chủ nghĩa dân tộc hẹp hòi, chủ nghĩa sô vanh, bá quyền, bành trướng .
c. Quan điểm về những nguyên tắc xây dựng đạo đức mới :	
 Ba nguyên tắc để rèn luyện, xây dựng đạo đức mới :
 Nói đi đôi với làm, nêu gương đạo đức
Xây đi đôi với chống
 Phải tu dưỡng, rèn luyện suốt đời
Nói đi đôi với làm, nêu gương về đạo đức :
- Nói đi đôi với làm: là nguyên tắc quan trọng bậc nhất để xây dựng đạo đức mới .
 Nói : suy nghĩ
 Làm : hành động
 Nói phải đi đôi với làm, suy nghĩ phải đi liền với hành động
 Nói đi đôi với làm là đặc trưng nói lên bản chất của tư tưởng đạo đức HCM. Nó là cơ sở để phân biệt đạo đức cách mạng với đạo đức của các giai cấp bóc lột .
HCM thẳng thắn chỉ ra căn bệnh quan liêu, coi thường quần chúng của một số cán bộ “vác mặt làm quan cách mạng” nói mà không làm, “miệng thì nói dân chủ nhưng làm việc theo lối “quan” chủ, miệng thì nói “phụng sự quần chúng” nhưng họ làm trái ngược với lợi ích quần chúng, làm tổn hại uy tín của Đảng và Chính phủ trước nhân dân”
- Nêu gương về đạo đức, đạo làm gương :
Đạo làm gương là nét đẹp của văn hóa truyền thống dân tộc và phương Đông .
 “Lấy gương người tốt, việc tốt để hàng ngày giáo dục lẫn nhau là một cách tốt nhất để xây dựng Đảng, xây dựng các tổ chức cách mạng, xây dựng con người mới, cuộc sống mới” .
Đạo làm gương phải được quán triệt ở tất cả mọi người, trong mọi lĩnh vực, trong Đảng, Nhà nước, gia đình và xã hội .
HCM là tấm gương mẫu mực trên tất cả các lĩnh vực . HCM đào tạo các thế hệ cách mạng không chỉ bằng tư tưởng cách mạng tiên phong mà còn bằng chính tấm gương đạo đức cao đẹp của mình để mọi người noi theo .
 Xây đi đôi với chống :
	 Trong rèn luyện đạo đức, xây phải đi đôi với chống vì trong đời sống hàng ngày giữa cái tốt và cái xấu, cái đúng và cái sai, đạo đức và vô đạo đức thường đan xen nhau . Do đó phải kết hợp chặt chẽ xây và chống trong đó :
 Xây đi đôi với chống
 Muốn xây phải chống
 Chống nhằm mục đích xây
 Xây : là giáo dục những chuẩn mực đạo đức mới, trong đó tự rèn luyện là yêu cầu hết sức cần thiết của mỗi người .Trong tự rèn luyện, HCM yêu cầu phải chiến thắng kẻ thù ngay trong mỗi người .
 Chống : là loại bỏ dần cái sai, cái lạc hậu, vô đạo đức trong đời sống hàng ngày . 
	HCM coi nhiệm vụ xây và chống trong rèn luyện đạo đức cũng là “cuộc chiến đấu khổng lồ” giữa tiến bộ và lạc hậu, giữa cách mạng và phản cách mạng. Để giành thắng lợi trong cuộc chiến đấu đó phải hình thành được phong trào quần chúng rộng rãi để tiến hành cuộc đấu tranh thì cái mới, cái tiến bộ mới có thể chiến thắng.
 Tu dưỡng đạo đức suốt đời :
- Đạo đức cách mạng chỉ có thể hình thành trên cơ sở tự giác tu dưỡng của mỗi người, phải làm thế nào để mỗi người tự nhận thấy việc trau dồi tu dưỡng đạo đức cách mạng là công việc sung sướng, vẻ vang nhất .	
	HCM nhắc lại luận điểm “chính tâm tu thân” của Khổng Tử và chỉ rõ “chính tâm tu thân” là cải tạo . Cải tạo cũng phải trường kỳ gian khổ vì đó là một cuộc cách mạng trong bản thân mỗi người . Bồi dưỡng tư tưởng mới để đánh thắng tư tưởng cũ, đoạn tuyệt với con người cũ để trở thành con người mới không phải là một công việc dễ dàng . Dù khó khăn, gian khổ nhưng muốn cải tạo thì nhất định thành công”. 
 Đạo đức cách mạng là đạo đức dấn thân, đạo đức trong hành động vì độc lập tự do của dân tộc, hạnh phúc của nhân dân . Chỉ có trong hành động đạo đức cách mạng mới bộc lộ rõ những giá trị của mình vì vậy phải rèn luyện tu dưỡng đạo đức suốt đời cũng như việc “rửa mặt hàng ngày” .
	 “Đạo đức cách mạng không phải trên trời sa xuống . Nó do đấu tranh rèn luyện bền bỉ hàng ngày mà phát triển và củng cố, cũng như ngọc càng mài càng sáng, vàng càng luyện càng trong”.