Bài giảng Tin học quản lý SPSS - Chương 5: Phân tích liên hệ giữa biến nguyên nhân định tính và biến kết quả định lượng

của dữ liệu quan sát  do đó khi
gặp trường hợp này ta tiến hành kiểm định sự bằng
nhau về phương sai  kiểm định Levenne - test
Levenne – test được tiến hành với giả thuyết H0
phương sai của hai tổng thể bằng không.
Kết quả của kiểm định cho bạn lựa chọn: Kiểm định
trung bình với phương sai bằng nhau hay kiểm định
trung bình với phương sai khác nhau.
Spss tự động thực hiện kiểm định Levenne test 
cho bạn trước khi thực hiện kiểm định trung bình.
27/02/2018
9
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP TP HCM
KHOA QUẢN TRỊ - KINH DOANH
Kiểm định phương sai (Levenne-tesst)
Thí dụ: kiểm định trung bình quy mô gia đình tại hai
thành phố Hà nội và Tp HCM là như nhau.
- giả thuyết H0: quy mô gia đình trung bình tại hai
thành phố là như nhau
1. Chọn Analyze Compare Means Independent
–Samples T – Test (Kiểm định trung bình với mẫu
độc lập).
Spss tự động thực hiện kiểm định Levenne test 
cho bạn trước khi thực hiện kiểm định trung bình.
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP TP HCM
KHOA QUẢN TRỊ - KINH DOANH
Kiểm định phương sai (Levenne-tesst)
Chọn Analyze Compare Means
Independent –Samples T – Test (Kiểm 
định trung bình với mẫu độc lập).
Chọn biến kiểm định lượng muốn kiểm 
định trị trung bình (biến Sonk) đưa vào 
danh sách các biến cần kiểm định (Test 
Variable (s))
Sau đó chọn biến định tính chia số quan 
sát thành hai nhóm mẫu để so sánh hai 
nhóm này với nhau. (biến TP)
Trong trường hợp biến định tính có hơn 2 biểu hiện 
thì chọn riêng 2 mã số đại diện cho hai nhóm bạn 
quan tâm đến sự khác biệt về trung bình.
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP TP HCM
KHOA QUẢN TRỊ - KINH DOANH
MINH HỌA VÍ DỤ THỰC HÀNH CHO KIỂM ĐỊNH INDEPENDENT – SAMPLES T -
TEST 
27/02/2018
10
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP TP HCM
KHOA QUẢN TRỊ - KINH DOANH
MINH HỌA VÍ DỤ THỰC HÀNH CHO KIỂM ĐỊNH INDEPENDENT – SAMPLES T 
– TEST 
Dựa vào kết quả kiểm định sự bằng nhau giữa các hai phương sai
(Levene’s Test for Equality of variances)
- nếu giá trị Sig < 0,05 thì phương sai hai thành phố khác nhau sử
dụng kết quả kiểm định t ở phần Equal variances asumed
- Nếu giá trị Sig > 0,05 thì phương sai hai thành tp không khác nhau
 sử dụng kết quả kiểm định t ở phần Equal variances not assumed
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP TP HCM
KHOA QUẢN TRỊ - KINH DOANH
MINH HỌA VÍ DỤ THỰC HÀNH CHO KIỂM ĐỊNH INDEPENDENT – SAMPLES T – TEST 
Với kết quả kiểm định sự bằng nhau của hai phương sai ta bác bỏ giả thuyết H0
về sự bằng nhau của hai phương sai ta sử dụng kết quả ở phần Equal variances
not assumed của kiểm định t.
- Nếu giá trị Sig trong kiểm định t <0,05  có sự khác biệt có ý nghĩa thông
kê về trung bình của hai biến độc lập trong tổng thể
- Nếu giá trinh sig trong kiểm định t >0,05 thì kết luận chưa có sự khác biệt có
ý nghĩa thông kê của hai biến độc lập trong tổng thể
-  trong thí dụ này, căn cứ vào giá trị sig bác bỏ giả thuyết H0
- Kết luận số nhân khẩu trung bình tại Tp HCM lớn hơn Tp Hà nội và có ý
nghĩa thống kê (dựa vào giá trị trung bình mẫu (Group Statistics)
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP TP HCM
KHOA QUẢN TRỊ - KINH DOANH
Kiểm định trị trung bình của hai mẫu phụ thuộc hay phối hợp từng cặp (Paired –
Samples T – tets)
 Dùng cho hai nhóm tổng thể có liên hệ với nhau.
 Dữ liệu thu thập dạng thang đo định lượng khoảng cách hoặc tỉ lệ.
 Lợi thế là phối hợp từng cặp loại trừ được các yếu tố tác động từ
bên ngoài vào nhóm thử.
 Phương pháp này rất thích hợp với dạng thử nghiệm trước và sau.
Điều kiện:
 Hai kích cỡ mẫu so sánh phải bằng nhau (lấy mẫu theo cặp)
 Phải có phân phối chuẩn hoặc cỡ mẫu lớn để xem như xấp xỉ phân
phối chuẩn
 Giả thuyết H0: không có sự khác nhau về 2 trị trung bình của
tổng thể ( khác biệt giữa hai trung bình là bằng không)
27/02/2018
11
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP TP HCM
KHOA QUẢN TRỊ - KINH DOANH
Kiểm định trị trung bình của hai mẫu phụ thuộc hay phối hợp từng cặp (Paired –
Samples T – tets)
 Giả sử khoa quản trị kinh doanh muốn đánh giá hai chương trình
đào tạo (Old & New) cho sinh viên để chọn ra chương trình phù
hợp.
 Giả thuyết H0 : SV đánh giá hai chương trình đào tạo này như nhau.
 Giả thuyết đối của H0 sinh viên đánh giá hai chương trình đào tạo này
khác nhau
Để kiểm định giả thuyết này khoa QTKD thực hiện nghiên cứu định
lượng bằng cách chọn ngẫu nhiên một mẫu n = 20 sinh viên. Đề nghị
các sinh viên từng người đánh giá hai chương trình đào tạo theo
thang đo khoảng
 Xin vui lòng đánh giá mức độ phù hợp của hai chương trình theo:
Chương trình Old:
Hoàn toàn không phù hợp Hoàn toàn phù hợp
1 2 3 4 5
Chương trình new:
Hoàn toàn không phù hợp Hoàn toàn phù hợp
1 2 3 4 5
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP TP HCM
KHOA QUẢN TRỊ - KINH DOANH
Kết quả đánh giá của sv
Sinh 
viên
Điển đánh giá của chương trình di
(yold – Ynew) 𝒅𝒊
𝟐
yold Ynew
1 5 1 4 16
2 3 2 1 1
3 4 1 3 9
4 5 2 3 9
5 3 1 2 4
6 4 1 3 9
7 5 2 3 9
8 3 1 2 4
9 5 4 1 1
10 3 2 1 1
11 5 2 3 9
12 3 5 -2 4
13 5 4 1 1
14 3 2 1 1
15 4 2 2 4
16 5 2 3 9
17 3 3 0 0
18 4 3 1 1
19 5 1 4 16
20 5 2 3 9
Tổng 39 117
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP TP HCM
KHOA QUẢN TRỊ - KINH DOANH
𝒅ഥ = 𝟏
𝒏
∑ 𝒅𝒊𝒏𝒊ୀ𝟏 = 
𝟏
𝟐𝟎
39 = 1,95
𝒔𝒅 = 
𝟏
𝒏 ି𝟏
(∑ 𝒅𝒊𝟐𝒏𝒊ୀ𝟏 −n𝒅ഥ2) = 
𝟏
𝟏𝟗 
(𝟏𝟏𝟕 − 𝟐𝟎 𝟏. 𝟗𝟓 2) = 1,468
⇒ 𝒕𝒏ି𝟏 = 𝒕𝟏𝟗 =
𝒅ି𝒅𝟎
𝒔𝒅 𝒏⁄
= 𝟏,𝟗𝟓 ି𝟎
𝟏,𝟒𝟔𝟖 𝟐𝟎⁄
= 5.94
• Tra hàm t trong Excel chúng ta có giá trị tới hạn của t với 19 bậc tự do và mức ý nghĩa 𝜶
= 5% n là: 𝒕𝟏𝟗,.𝟎𝟓 = 𝟐. 𝟎𝟗𝟑 (kiểm định hai phía).
• Vì giá trị kiểm định tính được (5.94) lớn hơn giá trị tới hạn (2.09) cho nên chúng ta quyết 
định bác bỏ giả thuyết H0: hai chương trình đào tạo như nhau.
• Chấp nhận giả thuyết đối : hai chương trình đào tạo khác nhau.
Kết luận: Trong trường hợp thí dụ này chương trình đào tạo old được 
đánh giá phù hợp hơn chương trình đào tạo New. Vì di = (yold –
Ynew) có giá trị dương (39)
• Sau khi thu thập dữ liệu và tóm tắt dữ liệu. Chúng ta nhận thấy rằng trong nghiên cứu
này mẫu được chọn theo cặp ( một sinh viên đánh giá cả hai chương trình đào tạo.)
 nghĩa là mẫu này có liên hệ với nhau vì vậy ta dùng kiểm định t để kiểm định
sự khác biệt.
• Tính trung bình 𝑑 ഥ , phương sai Sd của biến di và giá trị kiểm định t với n -1 bậc tự do
với: n=20; 𝒅𝒊 = 39; 𝒅𝒊𝟐 = 117.
27/02/2018
12
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP TP HCM
KHOA QUẢN TRỊ - KINH DOANH
Sử dụng spss cho kiểm định paired samples T -test
Cú pháp: Analyze  Compare means Paired Samples T-test
nhập cặp biến vào Paired Variables
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP TP HCM
KHOA QUẢN TRỊ - KINH DOANH
Sử dụng spss cho kiểm định paired samples T -test
Kết quả:
Thống kê mô tả 
(trung bình; độ 
lệch chuẩn; sai 
số chuẩn
Xem xét mối quan hệ 
giữa hai lần đo lường.
Kết quả cho thấy không 
có mối quan hệ giữa hai 
chương trình
Với P = 0,949
Cho chúng ta 
kết quả của 
kiểm định với 
t=5,940 (kiểm 
định với giá trị 
sig (2-tailed)
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP TP HCM
KHOA QUẢN TRỊ - KINH DOANH
Kiểm định trị trung bình của hai mẫu phụ thuộc hay phối hợp từng cặp (Paired –
Samples T – tets)
 So sánh thu nhập trung bình của sinh viên Nam & Nữ sau khi tốt nghiệp
2 năm đang làm tại công ty, văn phòng đại diện nước ngoài. Sinh viên
được chọn theo từng cặp tương đương từ bằng cấp, ngành đào tạo, kỹ
năng tin học ngoại ngữ và vị trí công việc.
 Giả thuyết H0 : mức thu nhập giữa nam và nữ như nhau.
 Giả thuyết đối của H0 Mức thu nhập giữa Nam và Nữ khác nhau
Để kiểm định giả thuyết thực hiện nghiên cứu
định lượng bằng cách chọn ngẫu nhiên một
mẫu n = 15 sinh viên. Có mức thu nhập như
sau:
27/02/2018
13
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP TP HCM
KHOA QUẢN TRỊ - KINH DOANH
Kiểm định trị trung bình của hai mẫu phụ thuộc hay phối hợp từng cặp (Paired –
Samples T – tets)
Stt Mức lương Nam Mức lương Nữ
1 262 226
2 236 247
3 214 207
4 217 223
5 286 247
6 213 215
7 283 187
8 243 213
9 180 150
10 139 152
11 150 153
12 180 121
13 174 138
14 120 114
15 135 128
ĐƠN VỊ TÍNH: USD
Sử dụng tập tin thí 
dụ “kiểm định trung 
bình mẫu phụ thuộc”
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP TP HCM
KHOA QUẢN TRỊ - KINH DOANH
Kiểm định trị trung bình của hai mẫu phụ thuộc hay phối hợp từng cặp (Paired –
Samples T – tets)
Kết quả sau khi thực hiện kiểm định Paired Samples T- Test – Trong ví dụ thu nhập 
Dựa vào mức ý nghĩa
sig này để kết luận
Kết luận: với mức sig = 0.018 có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê về thu nhập giữa Nam và Nữ khi làm 
việc tại khu vực kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài. Với mức chênh lệch trung bình là 20.733 USD
Nếu <= 0.05 có sự khác biệt có ý nghĩa.
Nếu >0.05 chưa có sự khác biệt có ý nghĩa
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP TP HCM
KHOA QUẢN TRỊ - KINH DOANH
Câu hỏi ôn tập
1.Hãy nêu loại dữ liệu nào để kiểm định trung bình
cho hai mẫu độc lập Independent – Samples T-test
2.Hãy nêu các loại dữ liệu nào để thực hiện kiểm
định trung bình cho hai mẫu phụ thuộc Paired
Samples T – Test?
3.Hãy so sánh hai phép kiểm định Independent
Samples T-Test và Paired Samples T – Test.
4.Theo Bạn giả thuyết đặt ra trong hai phép kiểm
định Independent Samples T-Test và Paired
Samples T – Test là giả thuyết H0 hay giả thuyết
đối của H0 (giả thuyết H1 )
27/02/2018
14
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP TP HCM
KHOA QUẢN TRỊ - KINH DOANH
5. Hãy xây dựng các giả thuyết cho các vấn đề nghiên cứu
sau đây và chọ loại kiểm định cho các giả thuyết nghiên
cứu sau:
 Có sự khác biệt về kết quả học tập giữa sinh viên Nam và
Nữ không?
 Động cơ làm việc của nhân viên Nam và Nữ có khác nhau
không?
 Chất lượng sống trong học tập của sinh viên tại TpHCM và
sinh viên ngoài TpHCM có khác nhau không?
 Có sự khác biệt về kết quả kinh doanh của doanh nghiệp
nhà nước, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài và
doanh nghiệp tư nhân không?
 Thái độ đối với một thương hiệu nào đó có khác nhau giữa
người tiêu dùng có mức thu nhập khác nhau (vd như thu
nhập thấp; trung bình; cao) không?
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP TP HCM
KHOA QUẢN TRỊ - KINH DOANH
HẾT CHƯƠNG 5.