Bài giảng Nguyên lý thống kê - Chương 7: Chỉ số

 VTPL 
1 
Ch ươ ng 7 
CHỈ SỐ 
Ch ươ ng 7 CHỈ SỐ THỐNG KÊ 
 VTPL 
2 
7.1. KHÁI NIỆM , ĐẶC ĐIỂM , Ý NGHĨA CHỈ SỐ. 
7.2. PHÂN LOẠI CHỈ SỐ. 
7.3. PH ƯƠ NG PHÁP TÍNH CHỈ SỐ. 
7.4. QUYỀN SỐ CỦA CHỈ SỐ TỔNG HỢP . 
7.1. KHÁI NIỆM , Ý NGHĨA , ĐẶC ĐIỂM 
 VTPL 
3 
7.1.1. KHÁI NIỆM , Ý NGHĨA . 
Chỉ số là ph ươ ng pháp thống kê đư ợc dùng đ ể phân tích tình hình biến đ ộng của hiện t ư ợng qua thời gian hoặc không gian và tìm kiếm các nguyên nhân ảnh h ư ởng đ ến hiện t ư ợng NC. 
7.1. KHÁI NIỆM , Ý NGHĨA , ĐẶC ĐIỂM 
 VTPL 
4 
7.1.2. ĐẶC ĐIỂM . 
- Phản ảnh sự biến đ ộng của hiện t ư ợng qua thời gian hoặc không gian bằng các số t ươ ng đ ối ( đ ộng thái , kế hoạch và không gian). 
- Phản ảnh sự biến đ ộng tuyệt đ ối của hiện t ư ợng qua thời gian hoặc không gian bằng chỉ tiêu chênh lệch tuyệt đ ối . 
7.1. KHÁI NIỆM , Ý NGHĨA , ĐẶC ĐIỂM 
 VTPL 
5 
7.1.2. CÁC KÝ HIỆU TH Ư ỜNG DÙNG 
Po, P1, qo, q1. 
7.2. PHÂN LOẠI CHỈ SỐ 
 VTPL 
6 
Cách 1: theo phạm vi phân tích sự biến đ ộng 
- Chỉ số cá thể 
- Chỉ số chung ( Chỉ số tổng hợp ) 
Cách 2: theo tính chất của chỉ tiêu nghiên cứu 
- Chỉ số chỉ tiêu chất l ư ợng 
- Chỉ số c hỉ tiêu số l ư ợng 
C3: Theo ph ươ ng pháp tính và mục đ ích ph.tích 
- Chỉ số phát triển 
- Chỉ số kế hoạch 
- Chỉ số không gian 
7.3. PH ƯƠ NG PHÁP TÍNH CHỈ SỐ 
Ví dụ: Có số liệu về giá cả và l ư ợng hàng hóa tiêu thụ tại cửa hàng X nh ư sau : 
Hãy xác đ ịnh : 
A. Sự biến đ ộng về giá cả từng mặt hàng ? 
 VTPL 
7 
7.3. PH ƯƠ NG PHÁP TÍNH CHỈ SỐ 
Hãy xác đ ịnh : 
A. Sự biến đ ộng về giá cả từng mặt hàng ? 
B. Sự biến đ ộng về l ư ợng hàng hóa tiêu thụ từng mặt hàng ? 
C. Biến đ ộng về l ư ợng hàng hóa tiêu thụ chung của ba mặt hàng ? 
D. Biến đ ộng về giá chung của ba mặt hàng ? 
E. Phân tích sự biến đ ộng về doanh thu ba mặt hàng ? ( Tìm các nguyên nhân ảnh h ư ởng đ ến sự biến đ ộng về doanh thu?) 
 VTPL 
8 
7.3. PH ƯƠ NG PHÁP TÍNH CHỈ SỐ 
Bài tập : 
 VTPL 
9 
7.3. PH ƯƠ NG PHÁP TÍNH CHỈ SỐ 
Kết luận cho việc xây dựng chỉ số tg hợp : 
Cần chuyển các phần tử khác nhau của hiện t ư ợng thành dạng đ ồng nhất đ ể có thể tổng hợp và so sánh . 
Khi sử dụng chỉ số tổng hợp đ ể nghiên cứu sự biến đ ộng , ảnh h ư ởng của một nhân tố nào đ ó đ ến tình hình biến đ ộng chung thì các nhân tố có liên quan phải đư ợc cố đ ịnh lại . 
 VTPL 
10 
7.4. QUYỀN SỐ CỦA CHỈ SỐ TỔNG HỢP 
 VTPL 
11 
* Nhân tố đư ợc giữ cố đ ịnh ở tử số và mẫu số gọi là quyền số của chỉ số. 
* Chức n ă ng của quyền số: 
- Làm cho các phần tử không cùng loại chuyển thành dạng đ ồng nhất . 
- Nói lên vị trí, mức đ ộ, tỷ trọng của mỗi phần tử trong tổng thể nghiên cứu . 
* Kỳ của quyền số: 
7.4. QUYỀN SỐ CỦA CHỈ SỐ TỔNG HỢP 
 VTPL 
12 
* Kỳ của quyền số: 
Quyền số của các chỉ số chỉ tiêu chất l ư ợng là nhân tố khối l ư ợng có liên quan đư ợc cố đ ịnh ở kỳ báo cáo . 
Quyền số của các chỉ số chỉ tiêu khối l ư ợng là nhân tố chất l ư ợng có liên quan đư ợc cố đ ịnh ở kỳ gốc . 
7.4. * KỲ CỦA QUYỀN SỐ: 
 VTPL 
13 
Chỉ số tổng hợp giá thành SP: 
I z = Z 1 q 1 /Z 0 q 1 	; I q = Z 0 q 1 /Z 0 q 0 
Chỉ số tổng hợp NSLĐ 
I w = W 1 T 1 /W 0 T 1 	; I T =  W 0 T 1 /W 0 T 0 
Chỉ số tổng hợp NS thu hoạch = diện tích canh tác*n ă ng suất thu hoạch