Bài giảng MHC - Nguyễn Văn Đô
1. Hiểu và trình bày đợc vai trò MHC trong đáp ứng miễn dịch
2. Trình bày đợc một cách khái quát cấu trúc của phân tử MHC lớp I và MHC lớp II
3. Trình bày sự trình diện kháng nguyên của MHC-I, MHC-II
4. Phân biệt các tế bào trình diện kháng nguyên cho TCD4 với các tế bào trình diện kháng nguyên cho TCD8.
09-Nov-21 PhD. Nguyễn Văn Đụ Bộ mụn: MD-SLB MHC M ajor H istocompatibility C omplex Mục tiờu 09-Nov-21 PhD. Nguyễn Văn Đụ Bộ mụn: MD-SLB 1. Hiểu và trình bày được vai trò MHC trong đáp ứng miễn dịch 2. Trình bày được một cách khái quát cấu trúc của phân tử MHC lớp I và MHC lớp II 3. Trình bày sự trình diện kháng nguyên của MHC-I, MHC-II 4. Phân biệt các tế bào trình diện kháng nguyên cho TCD4 với các tế bào trình diện kháng nguyên cho TCD8. 09-Nov-21 PhD. Nguyễn Văn Đụ Bộ mụn: MD-SLB Cho Cho Nhận Nhận Ghộp da Thải ghộp Khụng Cú Thực nghiệm ghộp da ở chuột nhắt Gorer và Snell và Cs chứng minh từ 1936 đến 1940 09-Nov-21 PhD. Nguyễn Văn Đụ Bộ mụn: MD-SLB Ở người MHC nằm trờn nhiễm sắc thể số 6 Ở chuột MHC nằm trờn NST 17 Sơ đồ cụm gen MHC trờn nhiễm sắc thể người và chuột và chức năng MHC cú chức năng trỡnh diện khỏng nguyờn 09-Nov-21 PhD. Nguyễn Văn Đụ Bộ mụn: MD-SLB 5 Nhiễm sắc thể 6 Cỏnh dài Cỏnh ngắn Vựng HLA 6p21.1-21.3 Lớp I Lớp III Lớp II Bản đồ gen của vựng HLA 09-Nov-21 PhD. Nguyễn Văn Đụ Bộ mụn: MD-SLB 09-Nov-21 PhD. Nguyễn Văn Đụ Bộ mụn: MD-SLB Cỏc gen của MHC được xếp thành 2 (lớp) Gen MHC lớp I Là những glycoprotein biểu lộ ở tất cả cỏc tế bào cú nhõn Chức năng chớnh là trỡnh diện KN cho Tc Gen MHC lớp II Là cỏc glycoprotein được biểu lộ ở ĐTB, tế bào B và DCs Chức năng chớnh là trỡnh diện KN cho Th Gen “MHC lớp III” Sản phẩm bao gồm cỏc protein cú chức năng miễn dịch. Vớ dụ hệ thống bổ thể, TNF, cỏc protein sốc núng 09-Nov-21 PhD. Nguyễn Văn Đụ Bộ mụn: MD-SLB Phức hợp H-2 ở chuột Phức hợp HLA ở người 09-Nov-21 PhD. Nguyễn Văn Đụ Bộ mụn: MD-SLB MHC lớp I và II cú đặc điểm chung về cấu trỳc (4 vựng: gắn peptid, giống Ig, xuyờn màng và bào tương) Cả hai liờn quan đến cỏc tế bào trỡnh diện KN (APC) MHC lớp III khụng cú cấu trỳc giống lớp I và II Vớ dụ, TNF, cỏc protein sốc núng, cỏc thành phần bổ thể 09-Nov-21 PhD. Nguyễn Văn Đụ Bộ mụn: MD-SLB Vựng xuyờn màng Cấu trỳc MHC lớp I Rónh gắn peptid Peptid Cầu disulfua Vựng giống Ig 09-Nov-21 PhD. Nguyễn Văn Đụ Bộ mụn: MD-SLB Cấu trỳc MHC lớp II Rónh gắn peptid Peptid Vựng xuyờn màng Cầu disulfua Vựng giống Ig 09-Nov-21 PhD. Nguyễn Văn Đụ Bộ mụn: MD-SLB 12 Peptid Phõn tử MHC lớp I Phõn tử MHC lớp II Peptid Cỏc phõn tử MHC cú cỏc vị trớ gắn peptid mềm dẻo từ rất sớm trong tế bào Floppy Compact Sự mềm dẻo của vị trớ gắn peptid trong phõn tử MHC Đõy là hỡnh ảnh của MHC lớp I, sự mềm dẻo của vị trớ gắn peptid của MHC lớp II cũng xuất hiện ở giai đoạn sớm trong lưới nội bào 09-Nov-21 PhD. Nguyễn Văn Đụ Bộ mụn: MD-SLB Chuỗi α Chuỗi α Chuỗi β α 1 α 2 α 3 α 1 α 2 β 1 β 2 KN nằm trong rónh gắn peptid KN nằm trong rónh gắn peptid MHC lớp I MHC lớp II Flint at al, Principles of Virology, molecular Biology, pathogenesis, and Control, 2000, ASM press 09-Nov-21 PhD. Nguyễn Văn Đụ Bộ mụn: MD-SLB Quỏ trỡnh xử lý và t rỡnh diện KN bởi MHC lớp I Tế bào T Tế bào trỡnh diện KN Bào tương Lưới Golgi Flint at al, Principles of Virology, molecular Biology, pathogenesis, and Control, 2000, ASM press 09-Nov-21 PhD. Nguyễn Văn Đụ Bộ mụn: MD-SLB 16 Sự thoỏi húa protein ở proteasome Cỏc thành phần của proteasome bao gồm MECL-1, LMP2, LMP7 Cỏc thành phần này được tiết ra bởi IFN- LMP2 & 7 được mó húa bởi gen trong vựng MHC Proteasome cắt cỏc protein thành cỏc peptid giải phúng vào bào tương Cỏc protein tế bào trong bào tương, bào gồm cả protein ngoài cơ thể, thường xuyờn bị thoỏi húa bởi protease 28 tiờu đơn vị 09-Nov-21 PhD. Nguyễn Văn Đụ Bộ mụn: MD-SLB Quỏ trỡnh xử lý và t rỡnh diện KN bởi MHC lớp I Tế bào T Tế bào trỡnh diện KN Bào tương Lưới Golgi Flint at al, Principles of Virology, molecular Biology, pathogenesis, and Control, 2000, ASM press 09-Nov-21 PhD. Nguyễn Văn Đụ Bộ mụn: MD-SLB Bào tương Lưới nội sinh chất LƯỚI NỘI BÀO BÀO TƯƠNG Cỏc KN peptid được tạo ra trong bào tương, cỏch biệt với cỏc phõn tử MHC mới được tổng hợp Phõn tử MHC mới được tổng hợp Cỏc peptid cần đi vào lưới nội bào để gắn lờn cỏc phõn tử MHC lớp I 09-Nov-21 PhD. Nguyễn Văn Đụ Bộ mụn: MD-SLB 21 Tap1 & Tap2 ER membrane Lumen of ER Cytosol Chất vận chuyển phối hợp với xử lý KN (TAP1 & 2) Chất vận chuyển phự hợp với peptid cú >8 acid amin với đầu C kỵ nước TAP-1 TAP-2 Peptide TAP-1 TAP-2 Peptide TAP-1 TAP-2 Peptide TAP-1 TAP-2 Peptide TAP-1 TAP-2 Peptide TAP-1 TAP-2 Peptide TAP-1 TAP-2 Peptide TAP-1 TAP-2 Peptide TAP-1 TAP-2 Peptide TAP-1 TAP-2 Peptide Màng lưới nội sinh Chất của lưới nội sinh Bào tương TAP-1 TAP-2 Peptid Vựng gắn ATP Vựng xuyờn màng kỵ nước KN peptid từ proteasome 09-Nov-21 PhD. Nguyễn Văn Đụ Bộ mụn: MD-SLB Quỏ trỡnh xử lý và t rỡnh diện KN bởi MHC lớp I Tế bào T Tế bào trỡnh diện KN Bào tương Lưới Golgi Flint at al, Principles of Virology, molecular Biology, pathogenesis, and Control, 2000, ASM press 09-Nov-21 PhD. Nguyễn Văn Đụ Bộ mụn: MD-SLB 24 Tế bào Tc Bào tương Tế bào trỡnh diện KN Receptor tế bào T KN gắn trờn HLA lớp I Màng TB T rỡnh diện KN bởi MHC lớp I 09-Nov-21 PhD. Nguyễn Văn Đụ Bộ mụn: MD-SLB Bào tương Tế bào Th Tế bào trỡnh diện kN Flint at al, Principles of Virology, molecular Biology, pathogenesis, and Control, 2000, ASM press Quỏ trỡnh xử lý và t rỡnh diện KN bởi MHC lớp II Protein ngoại sinh Lưới Golgi 09-Nov-21 PhD. Nguyễn Văn Đụ Bộ mụn: MD-SLB 26 CáC Tế BàO TRìNH DIệN KN (APC) (Còn gọi là các tế bào giới thiệu KN) Các tế bào trình diện KN ngoại bào cho Th - TCD4+ Hai đặc tính cần thiết để một tế bào được xem là tế bào trình diện KN (APC) cho các Th là: 1- Có khả năng xử lý các KN đã thực bào (KN ngoại bào) 2 - Có biểu lộ các sản phẩm của gen MHC lớp II trên bề mặt tế bào. Đối với tế bào Th, 09-Nov-21 PhD. Nguyễn Văn Đụ Bộ mụn: MD-SLB 27 APC tốt nhất là: - Các đại thực bào - Các tế bào lympho B - Các tế bào dendritic - Các tế bào langerhans của da - Các tế bào nội mạc mạch 09-Nov-21 PhD. Nguyễn Văn Đụ Bộ mụn: MD-SLB 28 Các tế bào trình diện KN nội sinh cho tế bào Tc-TCD8+ Do hầu hết các tế bào có nhân đều biểu lộ các phân tử MHC lớp I trên màng, nên chúng đều là các APC trình diện KN protein lạ, nội sinh cho các Tc, là các tế bào biểu lộ các phân tử lớp I giống của APC và hoạt tính bị giới hạn trong các phân tử lớp I. Có thể xem các APC như các tế bào đích của CTL. 09-Nov-21 PhD. Nguyễn Văn Đụ Bộ mụn: MD-SLB nguyenvando@hmu.edu.vn Xin trõn trọng cảm ơn
File đính kèm:
- bai_giang_mhc_nguyen_van_do.ppt