Bài giảng Mạng căn bản - Chương 2: Các chuẩn mạng OSI

 liệu khi nào không được truyền dữ liệu
¾ Phương pháp đảm bảo mức độ tin cậy, tốc độ truyền dữ liệu.
¾ Cách thức đảm bảo các thiết bị mạng duy trì tốc độ truyền dữ liệu thích hợp
¾ Cách thức thiết lập kết nối, truyền và sắp xếp dữ liệu.
Chương 2:
CÁC CHUẨN MẠNG OSI
2. MÔ HÌNH OSI
Mô hình 7 tầng OSI
Chương 2:
CÁC CHUẨN MẠNG OSI
2. MÔ HÌNH OSI
Tầng 1 (tầng vật lý-Physical): cung cấp các phương tiện truyến tin, thủ tục khởi động, duy trì huỷ
bỏ các liên kết vật lý cho phép truyền các dòng dữ liệu ở dạng bit.
Tầng 2 (tầng liên kết dữ liệu-Data Link): thiết lập, duy trì, huỷ bỏ các liên kết dữ liệu kiểm soát 
luồng dữ liệu, phát hiện và khắc phục các sai sót truyền tin.
Tầng 3 (tầng mạng-Network): chọn đường truyền tin trong mạng, thực hiện kiểm soát luồng dữ
liệu, khắc phục sai sót, cắt hợp dữ liệu.
Tầng 4 (tầng giao vận-Transport): kiểm soát giữa các nút của luồng dữ liệu, khắc phục sai sót, 
có thể thực hiện ghép kênh và cắt hợp dữ liệu.
Tầng 5 (tầng phiên-Session): thiết lập, duy trì đồng bộ hoá và huỷ bỏ các phiên truyền thông. 
Liên kết phiên phải được thiết lập thông qua đối thoại và các tham số điều khiển.
Tầng 6 (tầng trình dữ liệu-Presentation): biểu diễn thông tin theo cú pháp dữ liệu của người sử
dụng. Loại mã sử dụng và vấn đề nén dữ liệu.
Tầng 7 (tầng áp dụng-Application): là giao diện giữa người và môi trường hệ thống mớ. Xử lý 
ngữ nghĩa thông tin, tầng này cũng có chức năng cho phép truy cập và quản chuyển giao 
tệp, thư tín điện tử . . .
Chương 2:
CÁC CHUẨN MẠNG OSI
2. MÔ HÌNH OSI
Chương 2:
CÁC CHUẨN MẠNG OSI
2. MÔ HÌNH OSI
Gói tin: Gói tin (Packet) được hiểu như là một đơn vị thông tin dùng trong việc liên lạc, chuyển 
giao dữ liệu trong mạng máy tính. Những thông điệp (message) trao đổi giữa các máy tính 
trong mạng, được tạo thành các gói tin ở máy nguồn. Và những gói tin này khi về đích sẽ 
được kết hợp lại thành thông điệp ban đầu. Một gói tin có thể chứa đựng các yêu cầu phục 
vụ, các thông tin điều khiển và dữ liệu.
Phương thức xác lập gói tin trong mô hình OSI
Chương 2:
CÁC CHUẨN MẠNG OSI
2. MÔ HÌNH OSI
Quá trình đóng gói tại các Layer của OSI
Chương 2:
CÁC CHUẨN MẠNG OSI
2. MÔ HÌNH OSI
Quá trình đóng gói tại các Layer của OSI
Chương 2:
CÁC CHUẨN MẠNG OSI
2. MÔ HÌNH OSI
Tầng vật lý (physical)
- Không có gói tin riêng, dữ liệu được truyền theo dòng bit
- Truyền đồng bộ và bất đồng bộ
Truyền đồng bộ (synchronous) : 
• Chèn các ký tự đặc biệt như SYN (Synchronization), EOT (End Of Transmission) hay đơn 
giản hơn, một cái "cờ " (flag) giữa các dữ liệu của máy gửi để báo hiệu cho máy nhận biết 
được dữ liệu đang đến hoặc đã đến.
Truyền không đồng bộ (asynchronous):
• Không có một tín hiệu quy định cho sự đồng bộ giữa các bit giữa máy gửi và máy nhận, 
trong quá trình gửi tín hiệu máy gửi sử dụng các bit đặc biệt START và STOP được dùng để
tách các xâu bit biểu diễn các kí tự trong dòng dữ liệu cần truyền đi. Nó cho phép một ký tự 
được truyền đi bất kỳ lúc nào mà không cần quan tâm đến các tín hiệu đồng bộ trước đó.
Chương 2:
CÁC CHUẨN MẠNG OSI
2. MÔ HÌNH OSI
Tầng liên kết dữ liệu (Data link)
- Quy định được các dạng thức, kích thước, địa chỉ máy gửi và nhận của mỗi gói tin được gửi 
đi
- Hai phương thức liên kết “một điểm – một điểm “ và “một điểm– nhiều điểm”
Liên kết một điểm - một điểm: 
Liên kết một điểm – nhiều điểm:
Chương 2:
CÁC CHUẨN MẠNG OSI
2. MÔ HÌNH OSI
Tầng mạng (Network)
- Tìm đường (routing)
- Chuyển tiếp (replaying) 
Có hai phương thức đáp ứng cho việc chọn đường là phương thức xử lý tập trung và xử lý tại 
chỗ
• Phương thức chọn đường xử lý tập trung được đặc trưng bởi sự tồn tại của một (hoặc 
vài) trung tâm điều khiển mạng, chúng thực hiện việc lập ra các bảng đường đi tại từng thời 
điểm cho các nút và sau đó gửi các bảng chọn đường tới từng nút dọc theo con đường đã 
được chọn đó. Thông tin tổng thể của mạng cần dùng cho việc chọn đường chỉ cần cập 
nhập và được cất giữ tại trung tâm điều khiển mạng. 
• Phương thức chọn đường xử lý tại chỗ được đặc trưng bởi việc chọn đường được thực 
hiện tại mỗi nút của mạng. Trong từng thời điểm, mỗi nút phải duy trì các thông tin của 
mạng và tự xây dựng bảng chọn đường cho mình. Như vậy các thông tin tổng thể của mạng 
cần dùng cho việc chọn đường cần cập nhập và được cất giữ tại mỗi nút.
Chương 2:
CÁC CHUẨN MẠNG OSI
2. MÔ HÌNH OSI
Tầng vận chuyển (Transport)
- Phân đoạn hoặc sắp xếp thứ tự dữ liệu
- Đảm bảo tính tin cậy hoặc không tin cậy khi truyền dữ liệu
- Kiểm soát luồng dữ liệu, tiếp tục truyền chỉ khi có tín hiệu xác nhận
- Kiểm soát lỗi, yêu cầu truyền lại khi dữ liệu bị lỗi.
- Cung cấp giao thức: TCP,UDP
Tầng giao dịch (Section)
- Thiết lập giao dịch giữa các trạm trên mạng
- Cơ chế token để giữ quyền truyền dữ liệu
• Give Token cho phép người sử dụng chuyển một token cho một người sử dụng khác 
của một liên kết giao dịch. 
• Please Token cho phép một người sử dụng chưa có token có thể yêu cầu token đó.
• Give Control dùng để chuyển tất cả các token tú một người sử dụng sang một người 
sử dụng khác.
Chương 2:
CÁC CHUẨN MẠNG OSI
2. MÔ HÌNH OSI
Tầng trình bày (Presentation)
- Chuyển đổi dữ liệu gửi đi trên mạng từ một loại biểu diễn này sang một loại khác
Tầng ứng dụng (Application)
- Xác định giao diện giữa người sử dụng và môi trường OSI và giải quyết các kỹ thuật mà các 
chương trình ứng dụng dùng để giao tiếp với mạng
Chương 3:
CÁC GIAO THỨC TRUYỀN THÔNG
Source
Address
Destination
Address
Packets
Protocols
Chương 3:
CÁC GIAO THỨC TRUYỀN THÔNG
1. GIAO THỨC LÀ GÌ?
Giao thức (protocol)
Giao thức là một tập hợp các quy tắc giao tiếp giữa hai hệ thống giúp chúng hiểu và trao đổi dữ
liệu được với nhau.
Chương 3:
CÁC GIAO THỨC TRUYỀN THÔNG
2. GIỚI THIỆU GIAO THỨC TCP/IP
- Vào cuối những năm 1960 và đầu 1970, Trung tâm nghiên cứu cấp cao (Advanced Research 
Projects Agency - ARPA) thuộc bộ quốc phòng Mĩ (Department of Defense - DoD) được giao 
trách nhiệm phát triển mạng ARPANET bao gồm mạng của những tổ chức quân đội, các 
trường đại học và các tổ chức nghiên cứu và được dùng để hỗ trợ cho những dự án nghiên 
cứu khoa học và quân đội
- Đầu những năm 1980, một bộ giao thức mới được đưa ra làm giao thức chuẩn cho mạng 
ARPANET và các mạng của DoD mang tên DARPA Internet protocol suit, thường được gọi là
bộ giao thức TCP/IP hay còn gọi tắt là TCP/IP (Transmission Control Protocol/Internet 
Protocol).
Chương 3:
CÁC GIAO THỨC TRUYỀN THÔNG
2. GIAO THỨC TCP/IP
2.1 Kiến trúc giao thức TCP/IP
Kiến trúc giao thức TCP/IP
Chương 3:
CÁC GIAO THỨC TRUYỀN THÔNG
2. GIAO THỨC TCP/IP
2.1 Kiến trúc giao thức TCP/IP
Tầng giao tiếp mạng (Network interface layer)
- Chịu trách nhiệm đặt các gói tin TCP/IP trên môi trường mạng và nhận các gói tin TCP/IP từ 
môi trường mạng
- TCP/IP được thiết kế độc lập với phương pháp truy cập mạng, định dạng khung dữ liệu, và 
môi trường mạng. Bằng cách này, TCP/IP có thể được sử dụng để kết nối các loại mạng 
khác nhau
- Tầng Giao tiếp mạng bao gồm tầng Liên kết dữ liệu (Data Link) và tầng Vật lý (Physical) của 
mô hình OSI
Chương 3:
CÁC GIAO THỨC TRUYỀN THÔNG
2. GIAO THỨC TCP/IP
2.1 Kiến trúc giao thức TCP/IP
Tầng Internet (Network layer)
- Chịu trách nhiệm địa chỉ hoá, đóng gói, và dẫn đường. Các giao thức của 
tầng Internet là IP, ARP, ICMP, và IGMP.
• Giao thức IP - (Internet Protocol) là một giao thực có khả năng dẫn đường cho các địa chỉ IP, 
phân chia và tập hợp lại các gói tin.
• Giao thức ARP - Address Resolution Protocol (giao thức phân giải địa chỉ) chịu trách nhiệm 
phân giải địa chỉ tầng Internet chuyển thành địa chỉ tầng giao tiếp mạng, như địa chỉ phần 
cứng.
• Giao thức ICMP - Internet Control Message Protocol chịu trách nhiệm đưa ra các chức năng 
chuẩn đoán và thông báo lỗi hay theo dõi các điều kiện lưu chuyển các gói tin IP.
• Giao thức IGMP – Internet Group Management Protocol chịu trách nhiệm quản lý các nhóm 
IP truyền multicast.
Chương 3:
CÁC GIAO THỨC TRUYỀN THÔNG
2. GIAO THỨC TCP/IP
2.1 Kiến trúc giao thức TCP/IP
Tầng vận tải (Transport layer)
- Cung cấp cho tầng ứng dụng các dịch vụ tạo lập phiên và truyền dữ liệu. Các giao thức lõi 
của tầng Giao vận là TCP và UDP (User Datagram Protocol)
• TCP cung cấp các dịch vụ truyền thông tin cậy một-một (one-to-one), liên kết 
(connection-oriented). TCP chịu trách nhiệm thiết lập các kết nối TCP, gửi các gói tin có
sắp xếp, thông báo, và các gói tin phục hồi dữ liệu bị mất trong quá trình truyền.
• UDP cung cấp các dịch vụ truyền tin một-một, một-nhiều, không liên kết và không tin cậy. 
UDP được sử dụng khi lượng dữ liệu cần truyền nhỏ (ví dụ dữ liệu không điền hết một gói 
tin), khi việc thiết lập liên kết TCP là không cần thiết, hoặc khi các ứng dụng hoặc các giao 
thức tầng trên cung cấp dịch vụ đảm bảo trong khi truyền
Chương 3:
CÁC GIAO THỨC TRUYỀN THÔNG
2. GIAO THỨC TCP/IP
2.1 Kiến trúc giao thức TCP/IP
Tầng ứng dụng (Application layer)
- Cung cấp các ứng dụng với khả năng truy cập các dịch vụ của các tầng khác và định nghĩa 
các giao thức mà các ứng dụng sử dụng để trao đổi dữ liệu
• Giao thức truyền tin siêu văn bản HTTP (HyperText Transfer Protocol) được sử
dụng để truyền các tệp tạo nên trang web của World Wide Web.
• Giao thức FTP - File Transfer Protocol được sử dụng để thực hiện truyền file.
• Giao thức SMTP - Simple Mail Transfer Protocol được sử dụng để truyền các thông điệp 
thư và các tệp đính kèm.
• Telnet, một giao thức mô phỏng trạm đầu cuối, được sử dụng để đăng nhập từ xa vào 
các máy trạm trên mạng.
• Domain Name System (DNS) được sử dụng để chuyển từ tên trạm thành địa chỉ IP.
• Giao thức RIP - Routing Information Protocol là giao thức dẫn đường mà các router sử
dụng để trao đổi các thông tin dẫn đường gói tin IP trong mạng.
• Giao thức SNMP - Simple Network Management Protocol được sử dụng giữa giao diện 
quản lý mạng và các thiết bị mạng (router, bridges, và hub thông minh) để thu thập và trao 
đổi thông tin quản lý mạng.