Bài giảng Tin học II - Chương V: Các lệnh điều khiển và vòng lặp - Trần Anh Dũng

2/2/2009
CBGD: ThS.Trần Anh Dũng 1
Chương V
C
B
G
D
: ThS
.Trần A
nh D
ũng
CÁC LỆNH ĐIỀU KHIỂN
VÀ
VÒNG LẶP
1
LỆNH ĐƠN VÀ LỆNH PHỨC
o Lệnh đơn là một biểu thức thuộc loại bất kỳ theo sau nó là
một dấu chấm phẩy (;)
Æ lệnh đơn còn được gọi là lệnh biểu thức.
C
B
G
D
: ThS
.Trần A
nh D
ũng
o Lệnh phức bao hàm một hay nhiều lệnh đơn được bao
bên trong cặp dấu ngoặc nhọn ({ }) và được bộ dịch C
xem như là một lệnh đơn.
Các lệnh phức này thường được dùng trong các câu lệnh
điều khiển và vòng lặp của C để xác định lệnh thực thi của
2
các lệnh điều khiển này.
2/2/2009
CBGD: ThS.Trần Anh Dũng 2
LỆNH ĐƠN VÀ LỆNH PHỨC
C
B
G
D
: ThS
.Trần A
nh D
ũng
3
LỆNH IF
C
B
G
D
: ThS
.Trần A
nh D
ũng
4
2/2/2009
CBGD: ThS.Trần Anh Dũng 3
LỆNH IF
C
B
G
D
: ThS
.Trần A
nh D
ũng
5
LỆNH IF
C
B
G
D
: ThS
.Trần A
nh D
ũng
6
2/2/2009
CBGD: ThS.Trần Anh Dũng 4
LỆNH IF
C
B
G
D
: ThS
.Trần A
nh D
ũng
7
LỆNH IF
C
B
G
D
: ThS
.Trần A
nh D
ũng
8
2/2/2009
CBGD: ThS.Trần Anh Dũng 5
LỆNH IF
C
B
G
D
: ThS
.Trần A
nh D
ũng
9
LỆNH SWITCH - CASE
Lệnh break cuối mỗi case sẽ chuyển điều
khiển chương trình ra khỏi lệnh switch. nếu
không có break, các lệnh tiếp ngay sau sẽ
được thực thi dù các lệnh này có thể là của
một case khác.
C
B
G
D
: ThS
.Trần A
nh D
ũng
10Lệnh default có thể không có trong
switch và nếu có thì có thể nằm tùy ý:
đầu, giữa hoặc cuối các case.
2/2/2009
CBGD: ThS.Trần Anh Dũng 6
LỆNH SWITCH - CASE
C
B
G
D
: ThS
.Trần A
nh D
ũng
11
LỆNH SWITCH - CASE
C
B
G
D
: ThS
.Trần A
nh D
ũng
12
2/2/2009
CBGD: ThS.Trần Anh Dũng 7
LỆNH WHILE
C
B
G
D
: ThS
.Trần A
nh D
ũng
13
LỆNH WHILE
Trong chương trình trên hàm randomize() có
chức năng khởi động bộ phát số ngẫu nhiên để
sử dụng hàm random(), hàm random() với đối
C
B
G
D
: ThS
.Trần A
nh D
ũng
số là n sẽ trả về một trị ngẫu nhiên trong
khoảng 0 tới n-1
14
2/2/2009
CBGD: ThS.Trần Anh Dũng 8
LỆNH WHILE
C
B
G
D
: ThS
.Trần A
nh D
ũng
15
LỆNH DO - WHILE
While kiểm tra điều kiện trước, thực thi lệnh sau
Æ ngay từ đầu mà điều kiện đã sai thì lệnh của while không
được thực thi.
Do hile thự thi lệ h t ướ kiể t điề kiệ CB
G
D
: ThS
.Trần A
nh D
ũng
-w c n r c, m ra u n sau.
16
2/2/2009
CBGD: ThS.Trần Anh Dũng 9
LỆNH DO - WHILE
Chú ý rằng mỗi phím mũi tên khi được ấn đều
C
B
G
D
: ThS
.Trần A
nh D
ũng
sinh ra hai ký tự:
- Ký tự đầu luôn là ký tự có mã ASCII là 0
(tức ký tự NUL)
- Ký tự thứ hai là các mã ASII tương ứng với
phím
17
LỆNH DO - WHILE
C
B
G
D
: ThS
.Trần A
nh D
ũng
18
2/2/2009
CBGD: ThS.Trần Anh Dũng 10
LỆNH DO - WHILE
C
B
G
D
: ThS
.Trần A
nh D
ũng
19
LỆNH DO - WHILE
C
B
G
D
: ThS
.Trần A
nh D
ũng
20
2/2/2009
CBGD: ThS.Trần Anh Dũng 11
LỆNH DO - WHILE
C
B
G
D
: ThS
.Trần A
nh D
ũng
21
LỆNH FOR
C
B
G
D
: ThS
.Trần A
nh D
ũng
for (i = 1; i <= n; i++)
s += i;
22
2/2/2009
CBGD: ThS.Trần Anh Dũng 12
LỆNH FOR
C
B
G
D
: ThS
.Trần A
nh D
ũng
23
LỆNH FOR
C
B
G
D
: ThS
.Trần A
nh D
ũng
24
2/2/2009
CBGD: ThS.Trần Anh Dũng 13
LỆNH FOR
C
B
G
D
: ThS
.Trần A
nh D
ũng
25
LỆNH BREAK
C
B
G
D
: ThS
.Trần A
nh D
ũng
26
2/2/2009
CBGD: ThS.Trần Anh Dũng 14
LỆNH BREAK
C
B
G
D
: ThS
.Trần A
nh D
ũng
27
LỆNH BREAK
C
B
G
D
: ThS
.Trần A
nh D
ũng
28
2/2/2009
CBGD: ThS.Trần Anh Dũng 15
LỆNH CONTINUE
Continue có tác dụng chuyển điều khiển chương trình về đầu
vòng lặp chuẩn bị cho chu kỳ lặp mới, bỏ qua các lệnh còn lại
nằm ngay sau lệnh continue trong chu kỳ lặp hiện hành.
Lệnh nà chỉ được dùng trong các òng lặp để bỏ á CB
G
D
: ThS
.Trần A
nh D
ũng
y v , qua c c
lệnh không cần thực thi trong vòng lặp trong các trường hợp
đặc biệt nào đó.
29
LỆNH CONTINUE
C
B
G
D
: ThS
.Trần A
nh D
ũng
30
2/2/2009
CBGD: ThS.Trần Anh Dũng 16
LỆNH CONTINUE
C
B
G
D
: ThS
.Trần A
nh D
ũng
31
LỆNH CONTINUE
C
B
G
D
: ThS
.Trần A
nh D
ũng
32
2/2/2009
CBGD: ThS.Trần Anh Dũng 17
LỆNH RETURN
C
B
G
D
: ThS
.Trần A
nh D
ũng
33
LỆNH RETURN
C
B
G
D
: ThS
.Trần A
nh D
ũng
34
2/2/2009
CBGD: ThS.Trần Anh Dũng 18
LỆNH GOTO
Mặc dù không ủng hộ cho việc lập trình có goto nhưng C vẫn có
lệnh rẽ nhánh không điều kiện goto, lệnh này cho phép chuyển
điều khiển chương trình cho một lệnh nào đó.
C
B
G
D
: ThS
.Trần A
nh D
ũng
35
LỆNH GOTO
C
B
G
D
: ThS
.Trần A
nh D
ũng
36
2/2/2009
CBGD: ThS.Trần Anh Dũng 19
LỆNH RỖNG
Trong C có khái niệm lệnh rỗng, lệnh này chỉ có một dấu chấm
phẩy (;)
;
Nó rất cần thiết trong nhiều trường hợp, ví dụ như đối với các vòng lặp, khi
C
B
G
D
: ThS
.Trần A
nh D
ũng
ta đặt các lệnh biểu thức thực thi vào trong các biểu thức của lệnh (như đặt
vào trong biểuthức3 của vòng for chẳng hạn) thì ta không cần có thêm lệnh
thực thi làm thân cho chúng nữa, khi đó nếu để trống, C sẽ hiểu nhầm rằng
lệnh kế tiếp sẽ là thân của vòng lặp, do đó chỉ còn cách cho một lệnh rỗng
làm thân của chúng.
37
thân của vòng lặp
lệnh kế tiếp
LỆNH RỖNG
C
B
G
D
: ThS
.Trần A
nh D
ũng
38
2/2/2009
CBGD: ThS.Trần Anh Dũng 20
BÀI TẬP
C
B
G
D
: ThS
.Trần A
nh D
ũng
39
BÀI TẬP
C
B
G
D
: ThS
.Trần A
nh D
ũng
40
2/2/2009
CBGD: ThS.Trần Anh Dũng 21
BÀI TẬP
C
B
G
D
: ThS
.Trần A
nh D
ũng
41