Bài giảng Lập trình C - Chương 1: Khái niệm cơ bản C

Khái niệm cơ bản C Chương 1 Mục Tiêu Phân biệt sự khác nhau giữa Câu lệnh, Chương trình và Phần mềm Biết được quá trình hình thành ngôn ngữ C Biết được khi nào dùng C và tại sao Nắm được cấu trúc ngôn ngữ C Hiểu rõ khái niệm giải thuật (algorithms) Vẽ lưu đồ (flowchart) Sử dụng được các ký hiệu dùng trong lưu đồ Phần mềm, chương trình, câu lệnh Bắt đầu C C – Dennis Ritchie B – Ken Thompson BPCL – Martin Richards Các lĩnh vực ứng dụng của C C được dùng để lập trình hệ thống Một chương trình hệ thống làm thành một phần hệ điều hành hoặc các tiện ích hỗ trợ của hệ điều hành Hệ điều hành (Operating Systems), trình thông dịch (Interpreters), trình soạn thảo (Editors), trình Hợp Ngữ (Assembly) được gọi là chương trình hệ thống Hệ điều hành UNIX được phát triển dựa vào C Có các trình biên dịch dành cho hầu hết các loại hệ thống PC Ngôn ngữ cấp trung Ngôn ngữ cấp cao Ngôn ngữ hợp ngữ C Ngôn ngữ có cấu trúc C cho phép tổng hợp mã lệnh và dữ liệu Nó có khả năng tập hợp và ẩn đi tất cả thông tin, lệnh khỏi phần còn lại của chương trình để dùng cho những tác vụ riêng Chương trình C có thể được chia nhỏ thành những hàm (functions) hay những khối mã (code blocks). Đặc điểm của C C có 32 từ khóa Những từ khóa này kết hợp với cú pháp của C hình thành ngôn ngữ C Các quy tắc được áp dụng cho các chương trình C Tất cả từ khóa là chữ thường Ðoạn mã trong chương trình C có phân biệt chữ thường, chữ hoa, do while khác DO WHILE Từ khóa không thể dùng đặt tên biến (variable name) hoặc tên hàm (function name) main() { /* This is a sample Program*/ int i,j; i=100; j=200; : } Cấu trúc chương trình C main() Chương trình C được chia nhỏ thành những đơn vị gọi là hàm Không kể có bao nhiêu hàm trong chương trình, Hệ điều hành luôn trao quyền điều khiển cho hàm main() khi một chương trình C được thực thi. Theo sau tên hàm là dấu ngoặc đơn Dấu ngoặc đơn có thể có chứa hay không chứa những tham số Cấu trúc chương trình C (tt.) Dấu phân cách {…} Sau phần đầu hàm là dấu ngoặc xoắn mở { Nó cho biết việc thi hành lệnh trong hàm bắt đầu Tương tự, dấu ngoặc xoắn đóng } sau câu lệnh cuối cùng trong hàm chỉ ra điểm kết thúc của hàm Cấu trúc chương trình C (tt.) Dấu kết thúc câu lệnh … ; Một câu lệnh trong C được kết thúc bằng dấu chấm phẩy ; Trình biên dịch C không hiểu việc xuống dòng, khoảng trắng hay tab Một câu lệnh không kết thúc bằng dấu chấm phẩy sẽ được xem như dòng lệnh lỗi trong C Cấu trúc chương trình C (tt.) /*Dòng chú thích*/ Những chú thích thường được viết để mô tả công việc của một lệnh đặc biệt, một hàm hay toàn bộ chương trình Trình biên dịch sẽ bỏ qua phần chú thích Trong trường hợp chú thích nhiều dòng, nó sẽ bắt đầu bằng ký hiệu /* và kết thúc là */ Tất cả trình biên dịch C đều chứa một thư viện hàm chuẩn Một hàm được viết bởi lập trình viên có thể được đặt trong thư viện và được dùng khi cần thiết Một số trình biên dịch cho phép thêm hàm vào thư viện chuẩn Một số trình biên dịch yêu cầu tạo một thư viện riêng Thư viện C Biên dịch và thi hành chương trình Các bước lập trình giải quyết vấn đề Xuống tầng hầm Giải thuật gồm một tập hợp các bước thực hiện nhằm giải quyết một vấn đề. Thí dụ sau đây mô tả một giải thuật Ðây là các bước thực hiên khi một người muốn đi đến quán ăn tự phục vụ từ phòng học Giải quyết một vấn đề Ðể giải quyết một vấn đề Hiểu vấn đề rõ ràng Thu thập thông tin thích hợp Xử lý thông tin Ðạt được kết quả Mã giả (Pseudocode) Không là mã thật. Một phương pháp viết giải thuật sử dụng một tập hợp các từ tương tự mã thật Mỗi đoạn mã giả phải bắt đầu với một từ BEGIN Ðể hiển thị giá trị nào đó, từ DISPLAY được dùng Mã giả kết thúc với từ END Lưu đồ (Flowcharts) Lưu đồ là một hình ảnh minh hoạ cho giải thuật START DISPLAY ‘Hello World !’ STOP Biểu tượng trong lưu đồ Lưu đồ cộng hai số Cấu trúc IF BEGIN INPUT num r = num MOD 2 IF r=0 	Display “Number is even” END IF END Yes No Cấu trúc IF…ELSE BEGIN INPUT num r=num MOD 2 IF r=0 DISPLAY “Even Number” ELSE DISPLAY “Odd Number” END IF END Ða điều kiện sử dụng AND/OR BEGIN INPUT yearsWithUs INPUT bizDone IF yearsWithUs >= 10 AND bizDone >=5000000 	DISPLAY “Classified as an MVS” ELSE	 	DISPLAY “A little more effort required!” END IF END Cấu trúc IF lồng nhau BEGIN INPUT yearsWithUs INPUT bizDone IF yearsWithUs >= 10 	IF bizDone >=5000000 	DISPLAY “Classified as an MVS” 	ELSE 	DISPLAY “A little more effort required!” END IF ELSE	 	DISPLAY “A little more effort required!” END IF END Cấu trúc IF lồng nhau (tt.) START INPUT bizDone YearsWithUs >= 10 bizDone > 5000000 DISPLAY “A Little more effort required” STOP NO YES NO YES DISPLAY “A Little more effort required” DISPLAY “Classified as an MVS” INPUT YearsWithUs Vòng lặp BEGIN cnt=0 WHILE (cnt < 1000) DO 	DISPLAY “Scooby” 	cnt=cnt+1 END DO END Yes No