Bài giảng Kiến trúc máy tính - Chương 6: Các thiết bị ngoại vi - Hoàng Xuân Dậu

ặt phẳng di chuột 
quay ngược trở lại chuột;
Một camera đặt phía dưới chuột liên tục chụp ảnh của bề 
mặt di chuột nhờ ánh sáng phản xạ. Tốc độ chụp là khoảng 
1500 ảnh/giây;
 IC điều khiển chuột sẽ phân tích và so sánh các ảnh kề 
nhau và qua đó phát hiện ra chuyển động chuột;
 Tín hiệu biểu diễn chuyển động chuột do IC điều khiển chuột 
sinh ra được chuyển cho máy tính xử lý.
BÀI GIẢNG MÔN KIẾN TRÚC MÁY TÍNH
www.ptit.edu.vn
GIẢNG VIÊN: TS. HOÀNG XUÂN DẬU
BỘ MÔN: KHOA HỌC MÁY TÍNH - KHOA CNTT1
Trang 22
CHƯƠNG 6 – CÁC THIẾT BỊ NGOẠI VI
6.3.b Chuột – Chuột laser
BÀI GIẢNG MÔN KIẾN TRÚC MÁY TÍNH
www.ptit.edu.vn
GIẢNG VIÊN: TS. HOÀNG XUÂN DẬU
BỘ MÔN: KHOA HỌC MÁY TÍNH - KHOA CNTT1
Trang 23
CHƯƠNG 6 – CÁC THIẾT BỊ NGOẠI VI
6.3.b Chuột – Chuột laser
 Nguyên lý hoạt động của chuột laser tương tự như chuột 
quang; Các điểm khác:
 Ánh sáng laser được sử dụng thay cho ánh sáng đỏ
 Tần số camera chụp ảnh bề mặt di chuột lớn hơn, khoảng 6000 
ảnh/giây;
 Độ nhạy của chuột laser cao hơn;
 Chuột laser có thể làm việc trên hầu hết các bề mặt.
BÀI GIẢNG MÔN KIẾN TRÚC MÁY TÍNH
www.ptit.edu.vn
GIẢNG VIÊN: TS. HOÀNG XUÂN DẬU
BỘ MÔN: KHOA HỌC MÁY TÍNH - KHOA CNTT1
Trang 24
CHƯƠNG 6 – CÁC THIẾT BỊ NGOẠI VI
6.4 Màn hình
Màn hình (screen / monitor) là thiết bị ra chuẩn;
Màn hình có thể hiển thị thông tin dưới dạng văn bản và 
hình ảnh;
 Các loại màn hình:
 Màn hình CRT
 Màn hình LCD
 Màn hình Plasma
BÀI GIẢNG MÔN KIẾN TRÚC MÁY TÍNH
www.ptit.edu.vn
GIẢNG VIÊN: TS. HOÀNG XUÂN DẬU
BỘ MÔN: KHOA HỌC MÁY TÍNH - KHOA CNTT1
Trang 25
CHƯƠNG 6 – CÁC THIẾT BỊ NGOẠI VI
6.4.a Màn hình CRT
BÀI GIẢNG MÔN KIẾN TRÚC MÁY TÍNH
www.ptit.edu.vn
GIẢNG VIÊN: TS. HOÀNG XUÂN DẬU
BỘ MÔN: KHOA HỌC MÁY TÍNH - KHOA CNTT1
Trang 26
CHƯƠNG 6 – CÁC THIẾT BỊ NGOẠI VI
6.4.a Màn hình CRT đen trắng
BÀI GIẢNG MÔN KIẾN TRÚC MÁY TÍNH
www.ptit.edu.vn
GIẢNG VIÊN: TS. HOÀNG XUÂN DẬU
BỘ MÔN: KHOA HỌC MÁY TÍNH - KHOA CNTT1
Trang 27
CHƯƠNG 6 – CÁC THIẾT BỊ NGOẠI VI
6.4.a Màn hình CRT mầu
BÀI GIẢNG MÔN KIẾN TRÚC MÁY TÍNH
www.ptit.edu.vn
GIẢNG VIÊN: TS. HOÀNG XUÂN DẬU
BỘ MÔN: KHOA HỌC MÁY TÍNH - KHOA CNTT1
Trang 28
CHƯƠNG 6 – CÁC THIẾT BỊ NGOẠI VI
6.4.a Màn hình CRT mầu
BÀI GIẢNG MÔN KIẾN TRÚC MÁY TÍNH
www.ptit.edu.vn
GIẢNG VIÊN: TS. HOÀNG XUÂN DẬU
BỘ MÔN: KHOA HỌC MÁY TÍNH - KHOA CNTT1
Trang 29
CHƯƠNG 6 – CÁC THIẾT BỊ NGOẠI VI
6.4.a Màn hình CRT – Nguyên lý HĐ
Màn hình CRT (Cathode Ray Tube) sử dụng tia điện tử phát 
ra từ cực Cathode bắn lên mặt huỳnh quang phốt pho để tạo 
ảnh;
 Tia điện tử được điều khiển bởi 2 cuộn lái tia (dòng và 
mành) để quét hết cả màn hình; Tốc độ quét tối thiểu là 24 
ảnh/giây;
 Tín hiệu hình ảnh (video) được sử dụng để điều khiển mật 
độ tia điện tử bắn lên màn huỳnh quang;
Màn hình đen trắng sử dụng 1 súng điện tử; Màn hình mầu 
sử dụng 3 súng điện tử ứng với 3 mầu cơ bản Đỏ (Red), 
Xanh lá cây (Green) và Xanh da trời (Blue).
BÀI GIẢNG MÔN KIẾN TRÚC MÁY TÍNH
www.ptit.edu.vn
GIẢNG VIÊN: TS. HOÀNG XUÂN DẬU
BỘ MÔN: KHOA HỌC MÁY TÍNH - KHOA CNTT1
Trang 30
CHƯƠNG 6 – CÁC THIẾT BỊ NGOẠI VI
6.4.b Màn hình LCD
 LCD (Liquid Crystal Display) là màn hình tạo ảnh dựa trên 
các “tinh thể lỏng” (Liquid Crystals):
 Tinh thể lỏng là các chất bán rắn lỏng rất nhạy cảm với nhiệt độ 
và dòng điện.
Ưu điểm của LCD so với CRT:
 Mỏng và nhẹ hơn  chiếm ít không gian hơn
 Tiêu thụ ít điện năng
 Phần diện tích màn hình thực để hiển thị ảnh (viewable size) lớn 
hơn. VD: LCD 15” có viewable size tương đương CRT 17”.
 Nhược điểm của LCD so với CRT:
 Không hỗ trợ nhiều độ phân giải
 Chất lượng ảnh thấp và thời gian đáp ứng (response time) lớn
 Góc nhìn (view angle) nhỏ
BÀI GIẢNG MÔN KIẾN TRÚC MÁY TÍNH
www.ptit.edu.vn
GIẢNG VIÊN: TS. HOÀNG XUÂN DẬU
BỘ MÔN: KHOA HỌC MÁY TÍNH - KHOA CNTT1
Trang 31
CHƯƠNG 6 – CÁC THIẾT BỊ NGOẠI VI
6.4.b Màn hình LCD
 Có 2 loại LCD theo nguồn phát sáng:
 LCD chiếu sau (Backlit):
• Các nguồn sáng của riêng LCD được đặt ở phía sau
• Thường dùng cho các LCD có công suất lớn: màn hình máy tính, TV,..
 LCD phản xạ (Reflective):
• Sử dụng ánh sáng phản xạ của nguồn sáng từ bên ngoài
• Đơn giản và rẻ tiền
• Thường dùng cho các LCD có công suất nhỏ: đồng hồ, máy tính tay,...
BÀI GIẢNG MÔN KIẾN TRÚC MÁY TÍNH
www.ptit.edu.vn
GIẢNG VIÊN: TS. HOÀNG XUÂN DẬU
BỘ MÔN: KHOA HỌC MÁY TÍNH - KHOA CNTT1
Trang 32
CHƯƠNG 6 – CÁC THIẾT BỊ NGOẠI VI
6.4.b Màn hình LCD – Nguyên lý tạo ảnh
 Các tinh thể lỏng không thể tự phát sáng:
 Chúng có khả năng điều khiển lượng ánh sáng đi qua theo nhiệt 
độ và dòng điện;
 Có 2 loại LCD dựa trên phương pháp điều khiển:
 LCD ma trận thụ động (Passive matrix):
• Sử dụng lưới hoặc ma trận để định nghĩa từng điểm ảnh (pixel) bởi hàng 
và cột của nó;
• Một điểm ảnh (giao giữa 1 hàng và 1 cột) được kích hoạt khi điện áp 
được đặt vào cột và dòng tương ứng được nối đất.
 LCD ma trận chủ động (Active matrix):
• Sử dụng một TFT (Thin Film Transistor) để điều 
khiển một phần tử LCD;
• Các TFT hoạt động tương tự như các bộ 
chuyển mạch.
BÀI GIẢNG MÔN KIẾN TRÚC MÁY TÍNH
www.ptit.edu.vn
GIẢNG VIÊN: TS. HOÀNG XUÂN DẬU
BỘ MÔN: KHOA HỌC MÁY TÍNH - KHOA CNTT1
Trang 33
CHƯƠNG 6 – CÁC THIẾT BỊ NGOẠI VI
6.4.b Màn hình LCD – Nguyên lý tạo ảnh
BÀI GIẢNG MÔN KIẾN TRÚC MÁY TÍNH
www.ptit.edu.vn
GIẢNG VIÊN: TS. HOÀNG XUÂN DẬU
BỘ MÔN: KHOA HỌC MÁY TÍNH - KHOA CNTT1
Trang 34
CHƯƠNG 6 – CÁC THIẾT BỊ NGOẠI VI
6.4.b Màn hình LCD – Nguyên lý tạo ảnh
BÀI GIẢNG MÔN KIẾN TRÚC MÁY TÍNH
www.ptit.edu.vn
GIẢNG VIÊN: TS. HOÀNG XUÂN DẬU
BỘ MÔN: KHOA HỌC MÁY TÍNH - KHOA CNTT1
Trang 35
CHƯƠNG 6 – CÁC THIẾT BỊ NGOẠI VI
6.4.b Màn hình LCD – Nguyên lý tạo ảnh
 TFT LCD là thiết bị được điều khiển bằng các tín hiệu điện;
 Lớp tinh thể lỏng năm giữa 2 lớp trong suốt chứa các điện 
cực ITO (Indium Tin Oxide);
 Các phần tử tinh thể lỏng được sắp đặt theo các hướng 
khác nhau theo sự thay đổi điện áp đặt vào các điện cực 
ITO;
 Hướng của các phần tử tinh thể lỏng trực tiếp ảnh hưởng 
đến cường độ ánh sáng đi qua và nó gián tiếp điều khiển 
mức sáng / tối (còn gọi là mức xám) của ảnh hiện thị;
Mầu của hình ảnh được tạo bởi một lớp lọc mầu;
Mức xám của các điểm ảnh được thiết lập theo mức điện áp 
của tín hiệu video đưa vào.
BÀI GIẢNG MÔN KIẾN TRÚC MÁY TÍNH
www.ptit.edu.vn
GIẢNG VIÊN: TS. HOÀNG XUÂN DẬU
BỘ MÔN: KHOA HỌC MÁY TÍNH - KHOA CNTT1
Trang 36
CHƯƠNG 6 – CÁC THIẾT BỊ NGOẠI VI
6.4.c Máy in (Printer)
Máy in (Printer) là thiết bị dùng để kết xuất thông tin ra giấy;
 Các loại máy in:
 Typewriter-derived printers (máy in búa)
 Dot-matrix printers (máy in kim)
 Laser printers (máy in laser)
 Inkjet printers (máy in phun mực)
 Colour printers (máy in mầu)
 Multi-function printers (máy in đa chức năng)
BÀI GIẢNG MÔN KIẾN TRÚC MÁY TÍNH
www.ptit.edu.vn
GIẢNG VIÊN: TS. HOÀNG XUÂN DẬU
BỘ MÔN: KHOA HỌC MÁY TÍNH - KHOA CNTT1
Trang 37
CHƯƠNG 6 – CÁC THIẾT BỊ NGOẠI VI
6.4.c Máy in búa
BÀI GIẢNG MÔN KIẾN TRÚC MÁY TÍNH
www.ptit.edu.vn
GIẢNG VIÊN: TS. HOÀNG XUÂN DẬU
BỘ MÔN: KHOA HỌC MÁY TÍNH - KHOA CNTT1
Trang 38
CHƯƠNG 6 – CÁC THIẾT BỊ NGOẠI VI
6.4.c Máy in kim
BÀI GIẢNG MÔN KIẾN TRÚC MÁY TÍNH
www.ptit.edu.vn
GIẢNG VIÊN: TS. HOÀNG XUÂN DẬU
BỘ MÔN: KHOA HỌC MÁY TÍNH - KHOA CNTT1
Trang 39
CHƯƠNG 6 – CÁC THIẾT BỊ NGOẠI VI
6.4.c Máy in laser
BÀI GIẢNG MÔN KIẾN TRÚC MÁY TÍNH
www.ptit.edu.vn
GIẢNG VIÊN: TS. HOÀNG XUÂN DẬU
BỘ MÔN: KHOA HỌC MÁY TÍNH - KHOA CNTT1
Trang 40
CHƯƠNG 6 – CÁC THIẾT BỊ NGOẠI VI
6.4.c Máy in laser
BÀI GIẢNG MÔN KIẾN TRÚC MÁY TÍNH
www.ptit.edu.vn
GIẢNG VIÊN: TS. HOÀNG XUÂN DẬU
BỘ MÔN: KHOA HỌC MÁY TÍNH - KHOA CNTT1
Trang 41
CHƯƠNG 6 – CÁC THIẾT BỊ NGOẠI VI
6.4.c Máy in laser
BÀI GIẢNG MÔN KIẾN TRÚC MÁY TÍNH
www.ptit.edu.vn
GIẢNG VIÊN: TS. HOÀNG XUÂN DẬU
BỘ MÔN: KHOA HỌC MÁY TÍNH - KHOA CNTT1
Trang 42
CHƯƠNG 6 – CÁC THIẾT BỊ NGOẠI VI
6.4.c Máy in laser – Các thành phần
 Các thành phần chính của máy in laser:
 Trống cảm quang
 Nguồn sáng laser
 Gương quay và bộ điều chế tia laser
 Hộp mực
 Điện cực nạp điện tích cho trống
 Điện cực nạp điện tích cho giấy
 Trống sấy
 Khay giấy
BÀI GIẢNG MÔN KIẾN TRÚC MÁY TÍNH
www.ptit.edu.vn
GIẢNG VIÊN: TS. HOÀNG XUÂN DẬU
BỘ MÔN: KHOA HỌC MÁY TÍNH - KHOA CNTT1
Trang 43
CHƯƠNG 6 – CÁC THIẾT BỊ NGOẠI VI
6.4.c Máy in laser – Nguyên lý HĐ
 Máy in laser hoạt động dựa trên nguyên tắc chụp ảnh điện tử bằng tia 
laser. Cụ thể:
 Trống cảm quang được nạp một lớp điện tích nhờ 1 điện cực;
 Tia laser từ nguồn sáng laser đi qua một gương quay và bộ điều chế tia 
được điều khiển bởi tín hiệu cần in đến mặt trống;
 Ánh sáng laser làm thay đổi mật độ điện tích trên mặt trống; Mật độ điện 
tích trên mặt trống thay đổi theo tín hiệu cần in;
 Khi trống cảm quang quay đến hộp mực thì điện tích trên trống hút các 
hạt mực được tích điện trái dấu. Các hạt mực dính trên trống biểu diễn 
âm bản của văn bản/thông tin cần in;
 Giấy từ khay được kéo lên cũng được điện cực nạp điện tích trái dấu với 
điện tích của mực nên hút các hạt mực khỏi trống cảm quang.
 Giấy tiếp tục đi qua trống sấy nóng làm các hạt mực chảy ra và bị ép 
chặt vào giấy.
BÀI GIẢNG MÔN KIẾN TRÚC MÁY TÍNH
www.ptit.edu.vn
GIẢNG VIÊN: TS. HOÀNG XUÂN DẬU
BỘ MÔN: KHOA HỌC MÁY TÍNH - KHOA CNTT1
Trang 44
CHƯƠNG 6 – CÁC THIẾT BỊ NGOẠI VI
6.4.c Máy in phun mực
BÀI GIẢNG MÔN KIẾN TRÚC MÁY TÍNH
www.ptit.edu.vn
GIẢNG VIÊN: TS. HOÀNG XUÂN DẬU
BỘ MÔN: KHOA HỌC MÁY TÍNH - KHOA CNTT1
Trang 45
CHƯƠNG 6 – CÁC THIẾT BỊ NGOẠI VI
6.4.c Máy in phun mực
BÀI GIẢNG MÔN KIẾN TRÚC MÁY TÍNH
www.ptit.edu.vn
GIẢNG VIÊN: TS. HOÀNG XUÂN DẬU
BỘ MÔN: KHOA HỌC MÁY TÍNH - KHOA CNTT1
Trang 46
CHƯƠNG 6 – CÁC THIẾT BỊ NGOẠI VI
6.5 Câu hỏi ôn tập
1. Giới thiệu các thiết bị vào ra và các cổng vào ra
2. Nguyên lý hoạt động của bàn phím
3. Nguyên lý hoạt động của chuột quang
4. Nguyên lý hoạt động của màn hình CRT
5. Nguyên lý hoạt động của màn hình TFT LCD
6. Nguyên lý hoạt động của máy in laser.