Bài giảng C căn bản - Chương 1: Kỹ thuật xử lý Mảng và Con trỏ

g 
	 long TongUocSo(int n) 
{	 
	long S;	 int i; 
	S = 0; 
	for (i = 1; i <n; i++) 
	 if(n%i ==0) 
	S = S + i; 
	return S; 
	} 
7 
1.1. Khái niệm Mảng 
	long TichUocSo(int n) 
	{	long P;	 int i; 
	P = 1; 
	for (i = 1; i <n; i++) 
	 if(n%i ==0) 
	P = P * i; 
	return P; 
	} 
	 int SoHoanChinh(int n) 
	{ 
	return ( TongUocSo(n )== TichUocSo(n )); 
	} 
8 
1.1. Khái niệm Mảng 
	Đếm các số a[1], a[2], , a[n] thõa điều kiện 
	 count = 0; 
	 Lặp i = 1, 2, 3, , n 
	 Nếu a[i ] thõa điều kiện thì 
	Count = count + 1; 
	 Cuối lặp . 
Ví dụ : Đếm số phần tử dương , số phần tử âm , số phần tử bằng 0 trong mảng số nguyên a có n phần tử . 
9 
1.1. Khái niệm Mảng 
void	 Demso(int a[], int n, int & demduong , int&demam , int & demkhong ) 
	{	int i; 
	demduong =0;	demam = 0;	demkhong = 0; 
	for (i = 0; i < n; i++) 
	 { 
	if ( a[i ]>0)	( demduong )++; 
	if ( a[i ]<0)	( demam )++; 
	 if(a[i ]==0)	( demkhong )++; 
	} 
	} 
10 
1.1. Khái niệm Mảng 
Tìm phần tử đầu tiên trong mảng a thõa điều kiện 
	j = -1, i = 1; 
	 Lặp ( trong khi (i<=n) và (j = -1)) 
	 Nếu a[i] thõa điều kiện thì 
	 	j = i; 
	 	Cuối nếu. 
	 	i = i+1; 
	 Cuối lặp. 
Ví dụ : Tìm phần tử âm đầu tiên trong mảng a mà có tận cùng bằng 6. 
11 
1.1. Khái niệm Mảng 
int	AmTanCung6(int a[], int n) 
	 { 
	 	i = 0; 
	 j = -1; 
	 while (i < n && j ==-1) 
	 { 
	 if(a[i]<0 && -a[i] %10 ==6) 
	 j = i; 
	 i++; 
	 } 
	 re turn j; 
	} 
12 
1.1. Khái niệm Mảng 
	 Tìm tất cả các phần tử mảng a thõa điều kiện 
	m = 0; 
	 Lặp i = 1, 2, 3, , n 
	 Nếu ( a[i ] thõa điều kiện thì ) 
	 b[m] = a[i]; 
	 	m = m + 1; 
	 	Cuối nếu. 
	 Cuối lặp. 
Ví dụ: Tìm tất cả các phần tử chỉ xuất hiện một lần trong mảng số nguyên a, n phần tử. 
13 
1.1. Khái niệm Mảng 
int Dem(int a[], int n, int x) 
	 { 
	 	 int i, kq = 0; 
	for(i = 0; i < n ; i++) 
	if(a[i] == x) 
	kq = kq + 1; 
	return kq; 
	 } 
14 
1.1. Khái niệm Mảng 
void XuatHien01Lan(int a[], int n, int b[], int&m ) 
	{ 
	m = 0; 
	 for(i = 0; i < n; i++) 
	if(Dem(a, n, a[i]) == 1) 
	{ 
	b[m] = a[i] 
	m = m + 1; 
	} 
	} 
15 
1.1. Khái niệm Mảng 
Tìm phần tử lớn nhất, nhỏ nhất 
	Bước 1: Chọn một phần tử xo và gán min := xo 
	Bước 2: Lặp (cho đến khi chọn hết các phần tử của S) 
	Chọn phần tử kế tiếp x, nếu min > x thì gán min := x; 
	Ví dụ: Hãy tìm phần tử âm lớn nhất có tận cùng là 6 trong mảng a 
16 
1.1. Khái niệm Mảng 
void	MaxAmTanCung6 ( int a[], int n) 
	{	int i, j; 
	int max; 
	 j = AmTanCung6(a, n); 
	if (j ==-1) return 0; 
	 else 
	{ 
	max = a[j]; 
	for (i = j+1; i < n; i++) 
	 if(a[i ]<0&&(-a[i]%10==6)) 
	if (max < a[i ]) 
	max = a[i ];	 
	} 
	return max; 
	} 
17 
1.1. Khái niệm Mảng 
Sắp xếp mảng thõa một điều kiện ( giữ nguyên vị trí các phần tử khác ) 
	 Lặp i = 1, 2, , n -1 
	 Lặp j = i +1, i + 2, , n 
	 Nếu ( a[i ], a[j ] thõa điều kiện ) thì 
	 Nếu a[i ] > a[j ] thì 
	 x = a[i]; 
	 	a[i] = a[j]; 
	 	a[j]= x; 
	 	Cuối nếu. 
	 	Cuối lặp j. 
	 Cuối lặp i. 
18 
1.2. Mảng hai chiều 
Khai báo mảng 2 chiều kiểu int gồm 10 dòng , 10 cột : int A[10][10]; 
Khai báo mảng 2 chiều kiểu float gồm 10 dòng , 10 cột : float b[10][10]; 
	 int A[3][4] = { {2,3,9,4} , {5,6,7,6} , {2,9,4,7} }; 
	A[0][0] = 2; A[0][1] = 3; 
	A[1][1] = 6; A[1][3] = 6; 
Khi nhập liệu cho mảng hai chiều , nếu là mảng các số nguyên thì ta nhập liệu theo cách thông thường . Nhưng nếu là mảng các số thực thì ta phải thông qua biến trung gian . 
19 
1.2. Mảng hai chiều 
Duyệt các phần tử của mảng . 
	// Duyệt từng dòng từ trên xuống dưới . 
	 for(i = 0; i< so_dong ; i++) 
	 for(j = 0; j < so_cot ; j++) 
	{ 
	// Xử lý a[i][j ]; 
	} 
	// Duyệt từng cột từ trái qua phải 
	 for(j = 0; j < so_cot ; j++) 
	 for(i = 0; i< so_dong ; i++) 
	{ 
	// Xử lý a[i][j ]; 
	} 
20 
1.2. Mảng hai chiều 
Duyệt các phần tử nằm trên cùng một dòng hay trên cùng một cột . 
	// Duyệt các phần tử trên dòng thứ k (0 <=k < so_dong ) 
	for (i = 0; i < so_cot ; i++) 
	{ 
	// Xử lý phần tử a[k][i ]; 
	} 
	// Duyệt các phần tử trên cột thứ k (0 <=k < so_cot ) 
	for (i = 0; i < so_dong ; i++) 
	{ 
	// Xử lý phần tử a[i][k ]; 
	} 
21 
1.2. Mảng hai chiều 
Duyệt các phần tử trên đường chéo của ma trận vuông 
	// Duyệt các phần tử trên đường chéo chính . 
	for (i = 0; i < n; i++) 
	 {	 
	 // Xử lý phần tử a[i][i]; 
	 } 
	// Duyệt các phần tử trên đường chéo phụ . 
	for (i = 0; i < n; i++) 
	{ 
	// Xử lý phần tử a[n-1-i][i]; 
	} 
22 
1.3. Con trỏ 
Ta xét dòng khai báo sau : 
int *p; 
Dòng này cho bi ết bi ến p đư ợc khai báo là m ột con trỏ ki ểu int , đ ịa chỉ c ủa ki ểu dữ li ệu số nguyên . D ấu * không ph ải là m ột ph ần c ủa bi ến p, int * có nghĩa là con trỏ ki ểu int. 
Cú pháp khai báo như sau  : *  ; 
23 
Địa chỉ & ô nhớ 
Bộ nhớ 
Địa chỉ ô nhớ 
0xA00h 
ĐỊA CHỈ Ô NHỚ DÙNG ĐỂ QUẢN LÝ Ô NHỚ TRONG BỘ NHỚ. 
0xA01h 
0xAFFh 
. 
. 
24 
POINTER 
int x; 
int *p; 
p 
0xA04h 
x = 5; 
p = 0xA04h; 
p = &x; 
Dùng biến con trỏ (pointer) để lưu giữ các giá trị địa chỉ . 
x 
5 
p = &x; 
Khai báo : * ; 
Ví dụ :	 int * p; 
25 
POINTER 
*p = *p + 2; 
*p = 
x = 
x = 6 
*p = 8 
int x; 
int *p; 
p 
0xA04h 
x = 5; 
p = &x; 
Nếu gán con trỏ p = &x thì : 
6 
5 
6 
*p  x 
*p và biến x cùng sử dụng chung một ô nhớ 
8 
8 
26 
Ví dụ 1 
int main() 
{ 
	 int i; 
	 int j; 
	 int *p; 
	p = &i; 
	*p = 5; 
	j = i; 
	 printf (“%d %d %d ”, i, j, *p); 
	return 0; 
} 
i 
j 
p 
5 5 5 
int i; 
int j; 
int *p; 
p = &i; 
*p = 5; 
5 
5 
j = i; 
printf (“%d %d %d ”, i, j, *p); 
return 0; 
5 
27 
Ví dụ 2 
int main() 
{	 
	 int i; 
	 int *p; 
	 printf(“%d %d \n”, p, &i); 
	p = &i; 
	 printf(“%d % d\n”,p,&i ); 
	return 0; 
} 
i 
0xA06h 
p 
852 2566 
2566 2566 
int i; 
int *p; 
printf(“%d %d \n”, p, &i); 
printf(“%d % d\n”,p,&i ); 
p = &i; 
p = &i; 
return 0; 
28 
Ví dụ 3 
void swap(int *a, int *b) 
{	 
	 int tmp ; 
	 tmp = *a; 
	*a = *b; 
	*b = tmp ; 
} 
int main() 
{	 
	 int a, b; 
	a = 5; 
	b = 10; 
	 swap(&a , &b); 
	 printf(“%d,%d”,a , b); 
	return 0; 
} 
int a, b; 
0xA06h 
0xA08h 
a 
b 
a = 5; 
5 
5 
b = 10; 
10 
10 
swap(&a , &b); 
void swap(int *a, int *b) 
int tmp ; 
tmp 
tmp = *a; 
5 
5 
*a = *b; 
*b = tmp ; 
5 
10 
10 
10 5 
printf(“%d,%d”,a , b); 
0xAA0h 
return 0; 
5 
29 
Ví dụ 4 
void 	 tinh ( int * a, int * b) 
{ 
	(*a) ++; 
	*a = *a + *b; 
	(*b) ++; 
	*b = *b + *a; 
} 
int main() 
{ 
	 int * pa , * pb ; 
	 int x = 10; 
	pa = &x; 
	 pb = &x; 
	 tinh(pa , &x); 
	 printf(“%d%d%d ”, x, *pa, * pb ); 
	 tinh(pa , pb ); 
	x++; 
	 printf(“%d%d%d ”, x, *pa, * pb ); 
	return 0; 
} 
int * pa , * pb ; 
pa 
pb 
int x = 10; 
x 
pa = &x; 
pb = &x; 
tinh(pa , &x); 
void 	 tinh ( int * a, int * b) 
(*a) ++; 
11 
10 
*a = *a + *b; 
22 
(*b) ++; 
23 
*b = *b + *a; 
46 
printf(“%d%d%d ”, x, *pa, * pb ); 
46 46 46 
tinh(pa , pb ); 
void 	 tinh ( int * a, int * b) 
(*a) ++; 
47 
*a = *a + *b; 
94 
(*b) ++; 
95 
*b = *b + *a; 
190 
x++; 
191 
printf(“%d%d%d ”, x, *pa, * pb ); 
191 191 191 
return 0; 
30 
POINTER 
Pointer là một biến mà trỏ đến một ô nhớ . 
int x = 5; 
int *p; 
5 
Pointer lưu trữ địa chỉ bộ nhớ của một ô nhớ . 
p = &x; 
p 
0xA04h 
p = 0xA04h 
*p = 5 
p = &x; 
p = &x; 
31 
array & pointer 
Lưu ý: 
5 
4 
3 
6 
8 
12 
16 
24 
10 
9 
a[0] 
a[1] 
a[2] 
a[6] 
a[3] 
a[7] 
a[4] 
a[8] 
a[5] 
a[9] 
a 
int a[10] ={5, 4, 3, 6, 8, 12, 16, 24, 10, 9}; 
int *pa; 
pa 
pa = a; 
pa + 8; 
pa = pa + 8; 
& a[i ]  (a + i) 
pa + i  & a[i ]	 
pa[i ]  *(pa + i) 
32 
Ví dụ 5 
int main() 
{	 int a[10] ={5, 4, 3, 6, 8, 12, 16, 24, 10, 9}; 
	 int * pa ; 
	 int x; 
	 pa = &a[0]; 
	 x = *pa; 
	 printf(“%d ”, x); 
	pa++;	 
	x = *pa; 
	 printf(“%d ”, x); 
	pa = pa + 5;	 
	x = *pa;	 
	 printf(“%d ”, x);	 
	return 0 ; } 
x 
pa 
int a[10] ={5, 4, 3, 6, 8, 12, 16, 24, 10, 9}; 
int * pa ; 
int x; 
pa = &a[0]; 
x = *pa; 
5 
printf(“%d ”, x); 
5 
pa++; 
x = *pa; 
4 
printf(“%d ”, x); 
4 
pa = pa + 5; 
x = *pa; 
16 
printf(“%d ”, x); 
16 
return 0 ; 
5 
4 
3 
6 
8 
12 
16 
24 
10 
9 
a[0] 
a[1] 
a[2] 
a[6] 
a[3] 
a[7] 
a[4] 
a[8] 
a[5] 
a[9] 
a 
33 
array & pointer 
M ảng không ph ải là m ột bi ến ( ta không thể th ực hi ện a = pa và a++ ) 
5 
4 
3 
6 
8 
12 
16 
24 
10 
9 
a[0] 
a[1] 
a[2] 
a[6] 
a[3] 
a[7] 
a[4] 
a[8] 
a[5] 
a[9] 
a 
pa 
pa = a 
pa = a 
pa++ 
pa++ 
Pointer là m ột bi ến (ta có thể th ực hi ện : pa = a và pa ++) 
34 
MỘT SỐ LƯU Ý 
Ph ải kh ởi t ạo đ ịa chỉ ô nhớ cho con trỏ (pointer) trư ớc khi sử d ụng . 
int * p; 
*p = *p + 2; 
p 
int * p; 
int x = 5; 
p = x; 
p 
Không đư ợc gán m ột giá trị cho con trỏ. 
5 
x 
35 
MỘT SỐ LƯU Ý 
Sử d ụng p++ t ức là con trỏ p tham chi ếu đ ến ô nhớ ti ếp theo . 
int * p; 
 p = &x; 
p 
int * p, *q, *r; 
int x; 
r = p + q; 
p 
Không đư ợc th ực hi ện các phép toán (+, *, /) trên hai con trỏ. 
int x = 2; 
 p ++; 
p = &x;	q = &x; 
Lưu ý: Phép toán trừ hai con trỏ (p – q) v ẫn th ực hi ện đư ợc . 
	K ết quả c ủa : p – q = ? ( Bài t ập ) 
36 
TỔNG KẾT 
Phân bi ệt gi ữa đ ịa chỉ và ô nhớ . 
Cách qu ản lý ô nhớ c ủa con trỏ. 
Toán tử đ ịa chỉ (&) và n ội dung (*). 
Phân bi ệt sự khác nhau gi ữa m ảng và con trỏ. 
Lưu ý m ột số l ỗi khi sử d ụng con trỏ. 
37 
BÀI TẬP 
int * Func () 
{ 
	 int x; 
	 int * p; 
	x = 2; 
	p = &x; 
	return p; 
} 
int main() 
{ 
	 int * q; 
	 q = Func (); 
	 printf(“%d ”, *q); 
	return 0; 
} 
Tìm l ỗi sai c ủa chương trình trên và s ửa l ại cho đúng . 
38 
BÀI TẬP 
int * p; 
int x; 
p = &x; 
Con trỏ p sẽ lưu giữ giá trị đ ịa chỉ c ủa bi ến x. 
Đ ịa chỉ c ủa bi ến con trỏ p là gì ? 
Làm cách nào để qu ản lý đư ợc đ ịa chỉ c ủa bi ến con trỏ p ? 
39 
Q&A 
40