Thực hành môn Phân tích thiết kế hệ thống thông tin - Tuần 1: Mô hình dữ liệu phân tích

Lương Hán Cơ - Nguyêñ Trần Minh Thư 2 
2. Hướng dẫn sử dụng thanh công cụ 
3. Mối kết hợp giữa thực thể và thực thể 
 Giả sử ta có mối kểt hợp giữa hai thực thể sau: 
SINHVIEN LOPHOCThuoc
1..n 1..n1
SINHVIEN 
Thuộc tính Kiểu dữ liệu Kích thước Ghi chú 
MASV Character 10 Thuộc tính khóa 
TENSV Character 30 
NGAYSINH Datetime 
DIACHI Character 30 
LOPHOC 
Thuộc tính Kiểu dữ liệu Kích thước Ghi chú 
MALOP Character 10 Thuộc tính khóa 
TENLOP Character 30 
SISO Integer 
 Hướng dẫn cách tạo: 
o Chọn biểu tượng thực thể, giữ chuột và kéo thả vào trong lược đồ 
o Để thay đổi thông tin của thực thể ta double-click vào thực thể cần thay đổi, một 
cửa sổ mới mở ra cho phép chúng ta chỉnh sửa thông tin của thực thể như: tên 
của thực thể, thuộc tính của thực thể, các rule,…. 
Thực thể 
Mối quan hệ 
Kế thừa 
Khoa CNTT - ĐH KHTN - Môn PTTK HTTT 
GVHD: Lương Hán Cơ - Nguyêñ Trần Minh Thư 3 
o Để tạo thuộc tính của thực thể sinh viên, ta nhấn vào Attributes 
Khoa CNTT - ĐH KHTN - Môn PTTK HTTT 
GVHD: Lương Hán Cơ - Nguyêñ Trần Minh Thư 4 
 Name: cho phép nhập tên của thuộc tính của thực thể 
 Code: phát sinh một mã tương ứng một thuộc tính (không cần quan tâm 
chỉ cần click vào dấu “=” bên cạnh) 
 Data Type: cho phép chọn kiểu dữ liệu cho thuộc tính, click vào dấu “…” 
bên cạnh, cửa sổ các kiểu dữ liệu mở ra, ta chọn kiểu dữ liệu phù hợp cho 
các thuộc tính, bên dưới cho có text box cho phép ta chọn kích thước 
chiều dài của từng kiểu dữ liệu. 
 M (Mandatory): thuộc tính có bắt buộc hay không? 
 P(Primary Indentifier): thuộc tính có phải là khóa chính hay không? 
 D(Displayed): có hiển thị thuộc tính này hay không? 
 Tạo cả hai thực thể SINHVIEN và LOPHOC 
 Tạo mối quan hệ (relationship) cho hai thực thể 
o Chọn biểu tượng mối quan hệ của hai thực thể từ thanh công cụ. 
o Click vào thực thể SINHVIEN và kéo qua thực thể LOP. 
o Để thay đổi kiểu của mối quan hệ: như tên của mối quan hệ, kiểu của mối 
quan hệ(1-1, 1-n, n-1, ….) 
o Để thay đổi tên của mối quan hệ ta nhập tên mới vào textbox name 
Khoa CNTT - ĐH KHTN - Môn PTTK HTTT 
GVHD: Lương Hán Cơ - Nguyêñ Trần Minh Thư 5 
o Tùy theo yêu cầu của mô đề bài mà ta chọn mối quan hệ thích hợp. Ta có các 
mối quan hệ: 1-1, 1-n, n-1, n-n, và ta chọn trong phần Cardinatily 
o Dependent cho phép ta có sử dụng phụ thuộc khóa hay không? 
o Mandatory: cho biết có bắt buộc ít nhất hay không? 
4. Cách biểu diễn mối kểt hợp mở rộng 
Giả sử ta có mối quan hệ kết hợp sau: 
SINHVIEN
MONHOC
KHOA
MH_K
NAM_HOCKY
Mo
DangKy
1..n
0..n
0..n
1..n
1..n
0..n
 Mô tả các thuộc tính của các bảng dữ liệu: 
MONHOC 
Thuộc tính Kiểu dữ liệu Kích thước Ghi chú 
MAMH Character 10 Thuộc tính khóa 
TENMH Character 30 
SOTINCHI Integer 
KHOA 
Thuộc tính Kiểu dữ liệu Kích thước Ghi chú 
MAKHOA Character 10 Thuộc tính khóa 
TENKHOA Character 30 
NAMTHANHLAP Integer 
Khoa CNTT - ĐH KHTN - Môn PTTK HTTT 
GVHD: Lương Hán Cơ - Nguyêñ Trần Minh Thư 6 
NAM_HOCKY 
Thuộc tính Kiểu dữ liệu Kích thước Ghi chú 
NAM Integer Thuộc tính khóa 
HOCKY Integer Thuộc tính khóa 
SINHVIEN 
Thuộc tính Kiểu dữ liệu Kích thước Ghi chú 
MASV Character 10 Thuộc tính khóa 
TENSV Character 30 
NGAYSINH Datetime 
DIACHI Character 30 
 Cách biểu diễn mô hình trong mô hình CDM của Power Designer 
 Đầu tiên các mối kết hợp và kểt hợp mở rộng ta điều tạo là các thực thể nhưng 
không chứa thuộc tính nào cả. 
 Việc tạo các thực thể trên theo mô hình sau: 
dang ky
dk_mo
thuoc mo
lien quan
cua
SINHVIEN
MASV
TENSV
NGAYSINH
DIACHI
MONHOC
MAMH
TENM H
SOTINCHI
NAM_HOCKY
NAM
HOCKY
KHOA
MAKHOA
TENKHOA
NAMTHANH LAP
MH_K MO
DANGKY
 Việc tạo các thực thể đơn giản như đã làm ở phần bài tập trên, ở đây ta quan tâm 
đến mối kết hợp và kết hợp mở rộng là làm sao chúng kế thừa được khóa từ 
những thực thể của chúng, việc này thật đơn giản trong lúc tạo mối quan hệ giữa 
hai thực thể ta chỉ cần check vào checkbox phụ thuộc khóa như hình bên dưới: 
Khoa CNTT - ĐH KHTN - Môn PTTK HTTT 
GVHD: Lương Hán Cơ - Nguyêñ Trần Minh Thư 7 
 Tương tự ta làm cho các mối kết hợp còn lại, lưu ý ở đây là các thực thể kế thừa 
khóa thì dấu dependent (biểu tượng hình tam giác có một gạch) sẽ nằm gần thực 
thể đó. 
II. CÁCH CHUYỂN ĐỔI TỪ MÔ HÌNH CDM SANG MÔ HÌNH VẬT LÝ – PHYSICAL 
DATA MODEL(PDM) 
 Kiểm tra mô hình: 
o Chọn Dictionary/Check Model hoặc ta có thể nhấn phím tắt F4 
 Chuyển mô hình quan niệm sang mô hình vật lý: 
o Ta kiểm tra chắc chắn mô hình không bị lỗi 
o Chọn Dictionary/Generate Physical Data Model hoặc sử dụng phím tắt Ctrl + G. 
o Một cửa sổ xuất hiện nhắc nhở chúng ta lưu mô hình trước khi chuyến nó xuống 
mô hình vật lý, chúng ta chọn option thứ hai và nhấnYes để lưu mô hình như 
hình minh họa sau: 
Check phụ 
Thuộc khóa 
Khoa CNTT - ĐH KHTN - Môn PTTK HTTT 
GVHD: Lương Hán Cơ - Nguyêñ Trần Minh Thư 8 
o Tiếp đến một cửa sổ xuất hiện cho phép ta chọn Hệ quản trị nào chúng ta dùng 
để lưu trữ database sau này, màn hình sau minh họa cho chọn hệ quản trị SQL 
Server để lưu trữ dữ liệu sau này: 
o Sau khi chọn xong DBMS và đường dẫn để lưu mô hình vật lý, nhấn OK ta 
được mô hình vật lý như sau: 
Chọn hệ 
quản trị 
Chọn đường dẫn 
lưu mô hình vật lý 
Khoa CNTT - ĐH KHTN - Môn PTTK HTTT 
GVHD: Lương Hán Cơ - Nguyêñ Trần Minh Thư 9 
MASV = MASV
MAKHOA = MAKHOA
MAMH = MAMH
NAM = NAM
HOCKY = HOCKY
MAKHOA = MAKHOA
MAMH = MAMH
NAM = NAM
HOCKY = HOCKY
MAKHOA = MAKHOA
MAMH = MAMH
SINHVIEN
MASV char(10)
TENSV char(30)
NGAYSINH datetime
DIACHI char(30)
MONHOC
MAMH char(10)
TENM H char(30)
SOTINCHI int
NAM_HOCKY
NAM int
HOCKY int
KHOA
MAKHOA char(10)
TENKHOA char(30)
NAMTHANHLAP int
MH_K
MAKHOA char(10)
MAMH char(10)
MO
NAM int
HOCKY int
MAKHOA char(10)
MAMH char(10)
DANGKY
MASV char(10)
NAM int
HOCKY int
MAKHOA char(10)
MAMH char(10) 
 Như vậy ở mô hình vật lý trên ta thấy rằng tất cả các mối kết hợp và kết hợp mở 
rộng đều sử dụng khóa của những thực thể liên quan đến chúng, chứ không phải 
chúng tự tạo ra. 
III. CÁCH CHUYỂN ĐỔI TƯ DỮ LIỆU TỪ MÔ HÌNH PDM SANG MICROSOFT SQL 
SERVER 
 Bước 1: 
Connect và login vào SQL Server. 
 Bước 2: 
Chuyến từ mô hình quan niệm sang mô hình vật lý, lưu ý lúc chuyến ta nhớ chọn 
hệ quản trị là Microsoft SQL Server 6.x. 
 Bước 2: 
Từ mô hình vật lý: 
o Chọn Database/Connect. Một cửa sổ connect xuất hiện như sau: 
Khoa CNTT - ĐH KHTN - Môn PTTK HTTT 
GVHD: Lương Hán Cơ - Nguyêñ Trần Minh Thư 10 
Ở đây chúng ta phải thực hiện kết nối qua một ODBC, do vậy chúng ta phải tạo 
một kết nối ODBC, để kết nối ta nhấn vào nút Add, lúc đó một màn hình ODBC 
Data Source Administrator xuất hiện như sau: 
Ta tiếp tục nhấn Add, một cửa sổ Create Data Source xuất hiện, ta chọn trong 
listbox SQL Server, hình bên dưới: 
Khoa CNTT - ĐH KHTN - Môn PTTK HTTT 
GVHD: Lương Hán Cơ - Nguyêñ Trần Minh Thư 11 
Tiếp theo ta nhấn Finish, một cửa sổ Create a new data source to SQL Server, 
trong phần Name ta gõ tên bất kỳ tùy thích (chẳng hạn BT_Test), phần 
Description là phần mô tả nên ta không cần phải điền vào phần này, trong phần 
Server bạn phải chọn server đã connect bên SQL như hình minh họa sau: 
Khoa CNTT - ĐH KHTN - Môn PTTK HTTT 
GVHD: Lương Hán Cơ - Nguyêñ Trần Minh Thư 12 
Tiếp theo ta nhấn nút Next, một cửa sổ khác lại xuất hiện, cho phép chúng ta chọn 
kiểu kết nối đến SQL Server, trong phần này ta phải chọn Option thứ hai(With 
SQL Server…), trong phần login ta chọn quyền login mà ta đã login như lúc login 
vào SQL Server(chẳng hạn như sv01), trong phần password ta bỏ trống theo hình 
minh họa sau: 
Kế tiếp là ta nhấn nút Next, ta được màn hình như sau : 
Khoa CNTT - ĐH KHTN - Môn PTTK HTTT 
GVHD: Lương Hán Cơ - Nguyêñ Trần Minh Thư 13 
Ta tiếp tục nhấn Next: 
Để mặc định các giá trị ta tiếp tục nhấn Finish, thì cửa sổ ODBC Microsoft SQL 
Server Setup xuất hiện như sau: 
Khoa CNTT - ĐH KHTN - Môn PTTK HTTT 
GVHD: Lương Hán Cơ - Nguyêñ Trần Minh Thư 14 
Tiếp theo ta nhấn vào Test Data Source, một màn hình thông báo kết quả connect 
có thành công hay không? Sau đây là màn hình thông báo connect đã thành công 
Khoa CNTT - ĐH KHTN - Môn PTTK HTTT 
GVHD: Lương Hán Cơ - Nguyêñ Trần Minh Thư 15 
Sau đó ta nhấn nút OK liên tiếp nhau để để quay về màn hình Connect ban đầu. 
 Bước 3: 
Ở màn hình connect ban đầu chúng ta chọn lại kết nối ODBC đã tạo là BT_Test 
trong phần Data Source Name, trong phần login name ta gõ vào tên mà ta dùng 
để login vào SQL(chẳng hạn sv01) và sau đó ta nhấn vào nút Connect. Ta có hình 
minh họa sau: 
 Ta chọn Database/Generate Database hay nhấn phím tắt Ctrl + G, cửa sổ 
Parametters for Microsoft SQL 6.x xuất hiện, cửa sổ này cho phép chúng ta lựa 
họn một số tham số cần thiết trước khi tạo database: 
Khoa CNTT - ĐH KHTN - Môn PTTK HTTT 
GVHD: Lương Hán Cơ - Nguyêñ Trần Minh Thư 16 
 Sau khi lựa chọn tham số xong, ta nhấn vào nút Create database, lúc đó toàn bộ 
các bảng dữ liệu sẽ được tạo ra trong database của SQL Servser. 
IV. CÁCH CHUYỂN ĐỔI MÔ HÌNH DỮ LIỀU TỪ MÔ HÌNH PDM SANG MICROSOFT 
ACCESS 
 Bước 1: Vào Access tạo một database trống và đóng cửa sổ lại. 
 Bước 2: Chuyển mô hình CDM sang mô hình PDM, trong lúc chuyến nhớ chọn 
là Microsoft Access. 
 Bước 3: tạo một ODBC để kết nối với Access. 
 Các bước còn lại ta làm tương tự như với SQL, nhưng lưu ý không cần connect 
đến server, mà ta chỉ cần chọn đường dẫn đến file Access là đủ. Sau đây là một số 
hình ảnh minh họa: 
Khoa CNTT - ĐH KHTN - Môn PTTK HTTT 
GVHD: Lương Hán Cơ - Nguyêñ Trần Minh Thư 17 
Khoa CNTT - ĐH KHTN - Môn PTTK HTTT 
GVHD: Lương Hán Cơ - Nguyêñ Trần Minh Thư 18 
Khoa CNTT - ĐH KHTN - Môn PTTK HTTT 
GVHD: Lương Hán Cơ - Nguyêñ Trần Minh Thư 19 
Khoa CNTT - ĐH KHTN - Môn PTTK HTTT 
GVHD: Lương Hán Cơ - Nguyêñ Trần Minh Thư 20 
Khoa CNTT - ĐH KHTN - Môn PTTK HTTT 
GVHD: Lương Hán Cơ - Nguyêñ Trần Minh Thư 21