Thực hành Lập trình hệ thống chat đơn giản bằng WinSock trong môi trường lập trình Visual C++

i 
các phần tử giao diện Listbox, Edit box, 
Static Text
• Đặt các biến dùng cho lập trình socket
• Viết mã lệnh trình tự các hàm như đã trình 
bày ở chương 3
Lập trình Winsock trong VC++
• Hàm được gọi đầu tiên khi ứng dụng khởi 
tạo là OnInitDialog(): chúng ta có thể viết 
hàm khởi tạo socket, bind, listen, accept 
trong hàm này
• Có thể tạo các button để xử lý gọi các 
hàm nêu trên.
• Nên tạo các hàm để xử lý sự kiện và các 
lệnh tương ứng
Lập trình Winsock trong VC++
• Tạo hàm 
WindowProc để xử 
lý các sự kiện mạng:
– Cửa sổ 
ClassWinzard, chọn 
ID là C*Dlg, 
Messages là 
WindowProc và click 
button Add Function
– Click button Edit code 
để viết mã
Lập trình Winsock trong VC++
• Một số messages cần quan tâm khi lập 
trình mạng trong VC++
– WM_CLOSE: xảy ra khi người sử dụng đóng 
chương trình
– WM_KEYUP: xảy ra khi người sử dụng nhả 
một phím, có thể dùng để detect phím Enter
• Việc sử lý các messages này cũng cần 
phải tạo hàm xử lý tương ứng như slide 
trước
Thi
t k
 ng dng mng 
MiniChat
• Ứng dụng MiniChat có hai chương trình 
MiniChatServer và MiniChatClient
• Trong hệ thống, chỉ có một chương trình 
server và nhiều chương trình client đang 
chạy.
• Chương trình client gởi dữ liệu đến cho 
chương trình server để yêu cầu thông tin 
hoặc gởi thông tin => Định nghĩa các loại 
dữ liệu gởi
Định nghĩa các loại dữ liệu gởi
• Dữ liệu gởi của client cho server:
– Tham gia vào chat room: LOGIN:nickname*
• nickname là tên của người sử dụng dùng để chat, 
không được trùng với các nickname khác
– Gởi message cho toàn bộ chat room: 
PUBLIC: nicknamesender:message*
– Gởi message cho riêng một user: 
PRIVATE:nicknamesender:nicknamereciever:
message*
– Thoát khỏi chat room: QUIT*
Định nghĩa các loại dữ liệu gởi
• Dữ liệu gởi từ server cho client:
– Danh sách các user (nickname) có trong 
chatroom: LIST[:nickname]+*
• Ví dụ: LIST:cuc:mai:lan:dao* 
– Message cho toàn bộ user: 
PUBLIC:nicknamesender:message*
– Message cho riêng một user:
PRIVATE:nicknamesender:message*
Định nghĩa các loại dữ liệu gởi
• Dữ liệu gởi từ server cho client:
– Một user login vào: USERL:nickname*
– Đã xử lý yêu cầu đúng: +OK
– Các lỗi:
• -100: Unknown command
• -101: Not login
• -102: Nickname existed
• -103: Nickname not exist
• -104: Cannot send the message
• -105: Not accept null nickname

 -106: Login already
Thiết kế sơ đồ chức năng của 
ứng dụng MiniChatServer
• Chương trình server mở socket và lắng 
nghe kết nối từ các client. Khi có dữ liệu 
đến, server phân tích dữ liệu thuộc dạng 
nào và xử lý tương ứng:
– Nếu không thuộc các định dạng trên thì gởi 
lện –100: Bad request cho client
Dữ liệu đến
LOGIN* PRIVATE*PUBLIC* QUIT*
Thiết kế sơ đồ chức năng của 
ứng dụng MiniChatServer
• Với mỗi loại dữ liệu sẽ xử lý tương ứng:
– LOGIN*
Phân tích lấy 
nickname
Dữ liệu đúng 
định dạng
Nickname đã 
có trong danh 
sách?
Thêm nickname và địa chỉ 
socket vào danh sách. 
Gởi lệnh LIST:* cho client 
này. Gởi thông tin cho tât 
cả các user lệnh 
USERL:nickname*
Gởi thông báo lỗi 
–100: Bad request 
cho client
Gởi thông báo lỗi 
–102: Nickname existed 
cho client
S
Đ
Đ
S
Thiết kế sơ đồ chức năng của 
ứng dụng MiniChatServer
• Xử lý dữ liệu PUBLIC*:
Phân tích lấy 
dữ liệu
Dữ liệu đúng 
định dạng
Lấy thông tin 
nicknamesender
. Đã có trong 
danh sách?
Gởi thông báo lỗi 
–100: Bad request 
cho client
Gởi thông tin +OK cho
client đã gởi tin.
Gởi thông tin cho tât cả 
các địa chỉ socket trong 
danh sách các user
S
Đ
S Gởi thông báo lỗi –101: Not login 
cho client
Thiết kế sơ đồ chức năng của 
ứng dụng MiniChatServer
• Xử lý dữ liệu PRIVATE*:
Phân tích lấy 
dữ liệu
Dữ liệu đúng 
định dạng
Lấy thông tin 
nicknamesender
. Đã có trong 
danh sách?
Gởi thông báo lỗi
–100: Bad request 
cho client Tìm địa chỉ socket của user trong danh 
sách và gởi thông tin 
PRIVATE:nicknamesender:message*
cho client này. Gởi thông tin +OK cho 
client đã gởi tin
S
Đ
S
Đ
Gởi thông báo lỗi 
–101: Not login 
cho client
Lấy thông
tin 
nicknamere
ciever. Đã 
có trong 
danh sách?
Gởi thông báo lỗi 
–103: Nickname not exist
cho client
Đ
S
Thiết kế sơ đồ chức năng của 
ứng dụng MiniChatServer
• Xử lý dữ liệu QUIT*:
Phân tích lấy 
dữ liệu
Dữ liệu đúng 
định dạng
Tìm địa chỉ
socket này có
trong danh sách
các user?
Gởi thông báo lỗi
–100: Bad request 
cho client
Gởi thông tin +OK cho client 
này. Xoá thông tin user khỏi 
danh sách user. Gởi lệnh
LIST[:nickname]* cho tất cả
client có trong danh sách user. 
S
Đ
S Gởi thông báo lỗi 
–101: Not login 
cho client
Thiết kế sơ đồ chức năng của 
ứng dụng MiniChatClient
• Chương trình client tạo socket, lấy các thông tin 
từ giao diện của người sử dụng để kết nối đến 
server.
• Nếu kết nối thành công, lấy thông tin nickname 
để gởi dữ liệu LOGIN:nickname* đến server và 
chờ nhận dữ liệu về. Dữ liệu về có hai dạng:
– nếu bắt đầu bằng ký hiệu ‘-’ có nghĩa là bị lỗi, phân 
tích lỗi tương ứng để thông báo cho user
– Nếu là LIST* có nghĩa là đăng nhập thành công, phân 
tích danh sách các nickname để hiển thị cho user
Thiết kế sơ đồ chức năng của 
ứng dụng MiniChatClient
• User gởi message vào chat room, có hai 
dạng:
– Chỉ gởi cho một user: tạo lệnh PRIVATE* và 
gởi cho server. Chờ nhận dữ liệu về:
• +OK: tiếp tục các quá trình khác
• -xxx: lỗi giao thức, phân tích lỗi và thông báo
– Gởi cho toàn bộ chat room: tạo lệnh PUBLIC* 
và gởi cho server. Chờ nhận dữ liệu về:
• +OK: tiếp tục quá trình khác
• -xxx: lỗi giao thức, phân tích lỗi và thông báo
Thiết kế sơ đồ chức năng của 
ứng dụng MiniChatClient
• User thoát khỏi chat room hoặc tắt chương trình
– Gởi lệnh QUIT* cho server và chờ nhận dữ liệu về:
• +OK: tiếp tục các quá trình khác
• -xxx: lỗi giao thức, phân tích lỗi và thông báo
• Nhận dữ liệu bất kỳ từ server: phân tích dữ liệu 
thuộc một trong các dạng: USERL*, USERQ*, 
PRIVATE*, PUBLIC*, nếu không thuộc các dạng 
này thì thông báo lỗi. Đối với mỗi dạng dữ liệu 
sẽ được sử lý như slide kế
Thiết kế sơ đồ chức năng của 
ứng dụng MiniChatClient
• Nếu là lệnh USERL*:
– Phân tích lấy nickname
– Thêm nickname vào danh sách các user
• Nếu là lệnh USERQ*:
– Phân tích lấy nickname
– Xoá nickname khỏi danh sách các user, nếu 
có lỗi thì báo lỗi cho user
• Nếu là lệnh PRIVATE* hoặc PUBLIC*
– Hiển thị thông tin này cho user
Hiện thực chương trình 
MiniChatServer
Thiết kế giao 
diện như hình
bên và đặt các
biến tương
ứng cho các
phần tử giao
diện
Edit box, 
ID=IDD_EDIT_MESSAGE, 
Multiline, scroll, biến tương 
ứng: CString m_message;
Listbox, 
ID=IDD_LIST_USER, 
Multiline, scroll, biến 
tương ứng: 
CListBox m_users;
Editbox, 
ID=IDD_EDIT_PORT, 
biến tương ứng: 
int m_port;
StaticText, 
ID=IDD_STATIC_STATUS
, caption =‘’, biến tương 
ứng CString m_status;
Hiện thực chương trình 
MiniChatServer
• Định nghĩa kiểu dữ liệu record để lưu 
danh sách các user (đầu file C*Dlg.h):
typedef struct T_UserRecord {
char name[20];
SOCKET socket;
int state;
struct T_UserRecord* next;
} T_UserRecord;
• Khai báo các biến: (dùng chức năng Add Member Variable)
SOCKET ServerSocket; char temp_message[128]; 
T_UserRecord *UserRecordList; T_UserRecord *tempUserRecord;
Hiện thực chương trình 
MiniChatServer
• Khai báo các hằng số (file Resource.h)
– #define MSG_LENGTH 256
– #define WSA_ACCEPT 1006
– #define WSA_RDCLOSE 1007
– #define CONNECTED 2000
– #define LOGIN 2001
– #define CHAT 2002
• Lập trình theo các bước sau:
– Tạo hàm xử lý sự kiện khi người dùng click chuột vào
Button Listen, hàm OnButtonListen(): lần lượt gọi các 
lệnh socket, bind, listen, và WSASyncSelect
Hiện thực chương trình 
MiniChatServer
• Trình tự:
– Tạo hàm WindowProc() và viết mã lệnh:
• Tùy theo loại message sẽ gọi hàm tương ứng để xử lý (hai 
loại message định nghĩa là WSA_ACCEPT, 
WSA_RDCLOSE).
– Định nghĩa và viết mã lệnh hàm OnAccept(…): xử lý 
sự kiện FD_ACCEPT, message WSA_ACCEPT khi 
có yêu cầu kết nối
– Định nghĩa và viết mã lệnh hàm Process(…): xử lý sự 
kiện FD_READ, message WSA_RDCLOSE khi có dữ 
liệu gởi đến từ client
Hiện thực chương trình 
MiniChatServer
• Trình tự:
– Trong hàm Process(): phân tích định dạng 
của dữ liệu đến xử lý tương ứng:
• LOGIN*: hàm Login(…) 
• PUBLIC*: hàm SendPublic(…)
• PRIVATE*: hàm SendPrivate(…)
• QUIT*: hàm Logout(…)
– Định nghĩa và viết mã lệnh cho lần lượt các 
hàm trên theo sơ đồ khối đã thiết kế
Hiện thực chương trình 
MiniChatClient
Thiết kế giao diện 
của chương trình 
client như hình vẽ
Editbox, 
CString m_message
Editbox, 
CString m_data
Listbox, 
CListBox 
m_list_members
Static Text, 
CString 
m_status
Editbox, 
CString m_host
Editbox, 
CString m_nickname
Editbox,
int port
Editbox,
CString user
Hiện thực chương trình 
MiniChatClient
• Khai báo các biến: (dùng chức năng Add Member Variable)
SOCKET ClientSocket; 
char temp_message[128];
int chat_status;
CString data;
• Khai báo các hằng số (file Resource.h)
– #define NOTLOGIN 2000
– #define LOGIN 2001
– #define QUIT 2002
– #define CHAT 2003
– #define WSA_RDREAD 3000
Hiện thực chương trình 
MiniChatClient
• Lập trình theo các bước sau:
– Tạo hàm xử lý sự kiện khi người dùng click 
chuột vào Button Login, hàm 
OnButtonLogin(): lần lượt gọi các lệnh socket, 
connect, và WSASyncSelect để chờ nhận sự 
kiện mạng
– Tạo hàm WindowProc() và viết mã lệnh:
• Chương trình client chỉ có một message (WSA_RDREAD) 
cho hai sự kiện FR_READ và FD_CLOSE, với mỗi sự kiện ta 
thực hiện lệnh gọi hàm tương ứng
– Định nghĩa và viết mã lệnh hàm Process(…): xử lý sự 
kiện FD_READ, message WSA_RDREAD khi có dữ 
liệu từ server gởi đến
Hiện thực chương trình 
MiniChatClient
• Trình tự:
– Định nghĩa và viết mã lệnh lần lượt các hàm 
Login, ResponseLogin, Send, Communicate, 
DisplayUserList
–Tạo hàm xử lý sự kiện
:OnSelchangeListMember, OnButtonSend, 
OnButtonLogout