Slide bài giảng Lập trình C++ - Lương Trần Hy Hiến - Lập trình và ngôn ngữ lập trình

Nội dung
 Thế nào là lập trình
 Ngôn ngữ lập trình
 Ngôn ngữ C và C++
 Xây dựng một chương trình đơn giản
2
Tài liệu tham khảo
 Bắt buộc
 Giáo trình C++ (Chương 1 – 6)
 Bài tập C++
 Slides bài giảng cung cấp theo tuần
 Tham khảo thêm
 Ebooks cung cấp
3
Giải bài toán trên máy tính
 Xác định bài toán (Input, Output)
 Thiết kế cấu trúc dữ liệu và giải thuật
 Program = Data Structure + Algorithm (N. 
Wirth)
 Thể hiện bằng một NNLT cụ thể
 Kiểm tra và hiệu chỉnh
 Viết tài liệu sử dụng và bàn giao
4
Ngôn ngữ lập trình
 Ngôn ngữ máy
 đặc thù cho từng loại máy, biểu diễn ở dạng mã nhị 
phân
 Hợp ngữ (Assembly)
 tương tự như ngôn ngữ máy, biểu diễn ở dạng ký hiệu 
 Ngôn ngữ bậc cao
 độc lập với máy
 dễ dàng biểu diễn thuật toán và cấu trúc dữ liệu phức 
tạp
5
Thông dịch và biên dịch
 Thông dịch
 khi thực hiện thì mới được dịch, cần có bộ thông dịch
 có những cấu trúc lệnh trừu tượng cao
 an toàn, có tính khả chuyển cao
 hiệu năng thấp, không phù hợp với ứng dụng lớn 
 Biên dịch
 dịch toàn bộ chương trình sang mã máy
 khi thực hiện chỉ cần có chương trình đích ở dạng mã 
máy
 hiệu năng cao, phù hợp với ứng dụng lớn, ứng dụng 
hệ thống
6
Biên dịch
 Biên dịch (Compile): dịch file mã nguồn sang file 
mã máy (object)
 Liên kết (Link): kết nối với các file thư viện để 
thành file mã máy th c hi n cự ệ đượ
 thư viện liên kết động (DLL)
7
Lịch sử ngôn ngữ lập trình
FORTRAN I
FORTRAN II
ALGOL 60 LISP
ALGOL 58
CPL
COBOL
COMTRANFLOW-MATIC
SIMULA 67
SIMULA I
PL/1
BASIC
FORTRAN IV
B
BCPL
ALGOL 68
1957
1960
1965
1970
8
PROLOG
ADA
PASCAL
SMALLTALK 80
EIFFEL
C++
C
BETA
JAVA
1975
1980
1985
1990
1995
MODULA 2
MODULA 3OBERON
C# 2000
Ngôn ngữ C
 Do D. Ritchie phát triển tại Viện nghiên cứu Bell 
vào năm 1972
 Ngôn ngữ vạn năng (general-purpose)
 Bậc cao
 Có khả năng truy cập bộ nhớ ở mức thấp
 Chuyên nghiệp, phù hợp cho phát triển các ứng 
dụng lớn, ứng dụng hệ thống 
9
Ngôn ngữ C++
 Tốt hơn C
 Hỗ trợ trừu tượng dữ liệu
 Hỗ trợ lập trình hướng đối tượng (object oriented 
programming)
10
Thành phần của NNLT
 Bảng chữ cái
 tập các ký tự có thể sử dụng để viết chương trình
 C/C++ phân biệt chữ hoa và chữ thường
T khóa ừ
 các từ cơ bản của ngôn ngữ, không thể định nghĩa lại
 Cú pháp
 ngữ pháp của ngôn ngữ
 Ngữ nghĩa
 ý nghĩa tương ứng của các cấu trúc ngôn ngữ
11
Từ khóa C
12
Từ khóa C++
13
C: ví dụ
hello.c:
#include 
void main() 
{
printf(”Hello, world”);
}
14
C++: ví dụ
hello.cpp:
#include 
void main() 
{
cout << ”Hello, world”;
}
15
Cấu trúc 1 chương trình đơn giản
//Khai báo thư viện
#include 
//Khai báo (định nghĩa) hàm
void main()
{
//Thực hiện yêu cầu
//Lời gọi hàm
}
16
Sử dụng VC++ 6.0
 FileNewProjectWin32 Console 
Application Đặt tên Project
 FileNewFileC++ Source file Đặt tên file
 F7: biên dịch Project
 F4: nhảy tới lỗi (error), cảnh báo (warning)
 Ctrl + F5: chạy chương trình
17
C++: ví dụ
#include 
using namespace std;
int main() 
{
cout << ”Hello, ”;
cout << ”world” << endl;
return 0;
}
18
Cấu trúc chương trình C++ đơn giản
 Tập hợp các hàm (chương trình con)
 Hàm đầu tiên được thực hiện là hàm main()
int main() 
{
return 0;
}
19
Cấu trúc của hàm
 Khai báo hàm:
 void main();
 Thân hàm
 khối lệnh (block)
 VD:
int tong(int i)
{
return 100 + i;
}
 Sẽ học kỹ ở phần hàm
20
Câu lệnh - statement
 Là đơn vị cơ bản của chương trình
 khai báo biến số, hằng số
 biểu thức gán
 các câu lệnh if, for, switch, …
 lời gọi hàm khác
 Kết thúc bằng dấu “;”
 Chỉ nên viết một câu lệnh trên một dòng
 Chú ý: Phong cách lập trình
21
Câu lệnh: ví dụ
int a, b, c; 
a = b + c;
if (a > b) a = b; 
cout << a;
cout<<”Hello, world”;
22
Khối lệnh - block
{ }
statement
23
block
Khối lệnh: ví dụ
{
int tmp = a;
a = b;
b = tmp;
}
24
Chú thích chương trình
 Chú thích được viết giữa cặp /* */
/*
khai bao bien
/*
int a;
 Chú thích từ // đến hết dòng (C++)
int a; // khai bao bien
 Nên viết chú thích đầy đủ
25
C++: ví dụ
#include 
int main() 
{
cout << ”Hello, ”;
cout << ”world” << endl;
return 0;
}
26
Tập tin header
 Thông tin về giao diện của thư viện mà chương 
trình sử dụng
 sử dụng chỉ thị #include
 iostream.h: vào/ra (C++)  iostream
 stdio.h: vào/ra (C)
 stdlib.h: một số thư viện cơ bản (C)  cstdlib
 string.h: xử lý xâu ký tự (C)  cstring
 math.h: toán học (C)  cmath
27
Tự thực hành
 Vào website môn học lấy bài
 Làm quen với môi trường phát triển Visual C++ 
trên Windows
 Tập viết các chương trình nhỏ
 các ví dụ trong bài giảng và trong tài liệu tham 
khảo
28
Bài tập: Tìm hiểu về C/C++
 Tìm hiểu về lịch sử phát triển của C và C++
 Tìm hiểu một số môi trường phát triển C, C++ 
khác
 Đọc trước slide bài giảng tuần sau 
29