Quy phạm trang bị điện - Phần IV: Bảo vệ và tự động

le riờng, đốn hoặc dựng thiết bị để kiểm tra đứt mạch sau mỗi 
lần hoạt động của thiết bị đúng cắt do điều khiển từ xa. 
Đối với phần tử ớt quan trọng, việc kiểm tra mạch nguồn dũng điện đúng cắt của 
thiết bị bảo vệ cho phần tử đú cú thể thực hiện bằng cỏch truyền tớn hiệu vị trớ 
cắt của ỏptụmỏt trong mạch dũng điện đúng cắt đó cắt. 
Kiểm tra đứt mạch sau mỗi lần hoạt động của thiết bị đúng cắt phải thực hiện khi 
trong mạch đú cú cỏc tiếp điểm phụ. Khi đú kiểm tra đứt mạch của mạch cắt 
phải thực hiện đối với tất cả cỏc trường hợp; cũn kiểm tra đứt mạch của mạch 
đúng chỉ thực hiện ở mỏy cắt cho phần tử quan trọng, ở dao tạo ngắn mạch và ở 
cỏc thiết bị bị đúng do tỏc động của tự động đúng nguồn dự phũng hoặc đúng 
bằng điều khiển từ xa. 
IV.4.21. Trong cỏc trang bị điện, thụng thường phải cú hệ thống tự động bỏo tớn hiệu khi 
hệ thống hoạt động khụng bỡnh thường và/hoặc xuất hiện hư hỏng. 
Phải kiểm tra định kỳ hoạt động đỳng của cỏc tớn hiệu này bằng cỏch thử. 
Ở trang bị điện khụng cú người trực thường xuyờn thỡ cỏc tớn hiệu này được đưa 
về địa điểm cú người trực. 
Phần IV: Bảo vệ và tự động 
Quy phạm trang bị điện Trang 101 
IV.4.22. Phải cú bảo vệ mạch dũng điện đúng cắt, phũng ngừa khả năng chỳng gõy ra làm 
việc sai cho cỏc thiết bị khỏc do quỏ điện ỏp khi đúng cỏc cuộn điện từ hoặc 
đúng điện cỏc khớ cụ khỏc hoặc xảy ra ngắn mạch chạm đất. 
IV.4.23. Nối đất trong mạch nhị thứ của mỏy biến dũng nờn thực hiện tại một điểm gần 
mỏy biến dũng trờn dóy hàng kẹp hoặc trờn cỏc cực của mỏy biến dũng. 
Đối với hệ thống bảo vệ khi một số mỏy biến dũng kết nối với nhau thỡ chỉ nối 
đất ở một điểm; trường hợp này cho phộp nối đất qua bảo vệ kiểu đỏnh thủng cú 
điện ỏp phúng điện khụng quỏ 1kV với điện trở 100Ω mắc phõn mạch để giải 
phúng điện tớch tĩnh điện. 
Cuộn thứ cấp của mỏy biến dũng trung gian cỏch ly cho phộp khụng nối đất. 
IV.4.24. Cuộn thứ cấp của mỏy biến điện ỏp phải nối đất ở điểm trung tớnh hoặc ở một 
trong cỏc đầu ra của cuộn dõy cú yờu cầu nối đất. 
Phải thực hiện nối đất cuộn dõy thứ cấp của mỏy biến điện ỏp ở điểm gần mỏy 
biến điện ỏp, trờn hàng kẹp hoặc trờn cực của mỏy biến điện ỏp. 
Cho phộp nối chung mạch nhị thứ được nối đất của một vài mỏy biến điện ỏp 
trong cựng một trang bị phõn phối vào một thanh nối đất chung. Nếu thanh nối 
đất này cú liờn hệ với cỏc trang bị phõn phối khỏc và nằm ở gian khỏc nhau (vớ 
dụ cỏc tủ bảng rơle của cỏc trang bị phõn phối cú cấp điện ỏp khỏc nhau) thỡ 
thụng thường cỏc thanh đú khụng cần nối với nhau. 
Đối với mỏy biến điện ỏp làm nguồn cấp điện thao tỏc xoay chiều, nếu khụng 
yờu cầu cú nối đất làm việc ở một trong cỏc cực của mạch điện thao tỏc thỡ 
việc nối đất bảo vệ cuộn dõy thứ cấp mỏy biến điện ỏp phải nối qua bảo vệ 
kiểu đỏnh thủng. 
IV.4.25. Mỏy biến điện ỏp phải được bảo vệ chống ngắn mạch ở mạch nhị thứ bằng ỏptụmỏt. 
Áptụmỏt được đặt ở tất cả cỏc dõy dẫn khụng nối đất và đặt ở sau hàng kẹp, trừ 
mạch thứ tự khụng (tam giỏc hở) của mỏy biến điện ỏp trong lưới cú dũng điện 
chạm đất lớn. 
Đối với cỏc mạch điện ỏp khụng rẽ nhỏnh cho phộp khụng đặt ỏptụmỏt. 
Phần IV: Bảo vệ và tự động 
Quy phạm trang bị điện Trang 102 
Trong mạch nhị thứ của mỏy biến điện ỏp phải cú khả năng trụng thấy được chỗ 
cắt (cầu dao, chỗ nối kiểu cắm v.v.). 
Khụng cho phộp đặt thiết bị cú khả năng làm đứt mạch dõy dẫn giữa mỏy biến 
điện ỏp và chỗ nối đất của mạch nhị thứ. 
IV.4.26. Trờn mỏy biến điện ỏp đặt ở lưới điện cú dũng điện chạm đất nhỏ, khụng cú bự 
dũng điện điện dung (vớ dụ lưới điện từ khối mỏy phỏt - mỏy biến ỏp, lưới điện 
tự dựng của nhà mỏy điện và trạm điện) khi cần thiết phải đặt bảo vệ chống quỏ 
điện ỏp khi điểm trung tớnh tự di chuyển. Cú thể thực hiện bảo vệ bằng cỏch mắc 
một điện trở thuần vào mạch tam giỏc hở 
IV.4.27. Mạch nhị thứ của mỏy biến điện ỏp đường dõy từ 220kV trở lờn phải cú dự 
phũng từ mỏy biến điện ỏp khỏc. 
Cho phộp thực hiện dự phũng lẫn nhau giữa cỏc mỏy biến điện ỏp đường dõy 
nếu cụng suất của chỳng đủ cho phụ tải của mạch nhị thứ. 
IV.4.28. Mỏy biến điện ỏp phải cú kiểm tra đứt mạch điện ỏp. 
Mỏy biến điện ỏp cấp điện cho bảo vệ rơle phải được trang bị những thiết bị nờu 
trong Điều IV.2.8. 
Khụng kể cú hay khụng cú cỏc thiết bị nờu trờn, mạch điện ỏp phải cú những tớn 
hiệu sau: 
• Khi cắt ỏptụmỏt - căn cứ vào tiếp điểm phụ của chỳng. 
• Khi rơle lặp lại của dao cỏch ly thanh cỏi khụng làm việc - căn cứ vào thiết bị 
kiểm tra đứt mạch điều khiển và mạch rơle lặp lại. 
• Khi hư hỏng cầu chảy đặt ở mạch cuộn cao ỏp của mỏy biến điện ỏp - căn cứ 
vào cỏc thiết bị trung tõm. 
IV.4.29. Ở những nơi chịu tỏc động va đập và rung động phải cú biện phỏp chống hư 
hỏng chỗ nối tiếp xỳc của dõy dẫn, chống rơle tỏc động sai, cũng như chống mài 
mũn theo thời gian của thiết bị và đồng hồ đo. 
IV.4.30. Trờn tủ bảng điện, ở phớa mặt vận hành phải ghi rừ chỳng thuộc về mạch nào, 
nhiệm vụ của chỳng, số thứ tự tủ bảng điện; cũn trờn cỏc khớ cụ đặt trong tủ bảng 
điện phải cú nhón mỏc phự hợp với sơ đồ. 
Phần IV: Bảo vệ và tự động 
Quy phạm trang bị điện Trang 103 
Phụ lục 
Ký hiệu cỏc chức năng bảo vệ và tự động 
(Chi tiết tham khảo tiờu chuẩn IEC 617; IEEE C37.2-1991; IEEE C37.2-1979) 
Theo tiờu chuẩn quốc tế hiện hành, cỏc chức năng bảo vệ và tự động được ký hiệu bằng 
cỏc mó số và chữ theo danh mục dưới đõy: 
1: Phần tử chỉ huy khởi động 
2: Rơle trung gian (chỉ huy đúng hoặc khởi động) cú trễ thời gian 
3: Rơle liờn động hoặc kiểm tra 
4: Cụngtắctơ chớnh 
5: Thiết bị làm ngưng hoạt động 
6: Mỏy cắt khởi động 
7: Rơle tăng tỷ lệ 
8: Thiết bị cỏch ly nguồn điều khiển 
9: Thiết bị phục hồi 
10: Đúng cắt phối hợp thiết bị 
11: Thiết bị đa chức năng 
12: Thiết bị chống vượt tốc 
13: Thiết bị tỏc động theo tốc độ đồng bộ 
14: Chức năng giảm tốc độ 
15: Thiết bị bỏm tốc độ hoặc tần số phự hợp với thiết bị song hành 
16: Dự phũng cho tương lai hiện chưa sử dụng 
17: Khúa đúng cắt mạch shunt hoặc phúng điện 
18: Thiết bị gia tốc hoặc giảm tốc độ đúng 
19: Cụngtắctơ khởi động thiết bị cú quỏ độ (thiết bị khởi động qua nhiều mức tăng dần) 
20: Van vận hành bằng điện 
21. Rơle khoảng cỏch 
22: Mắy cắt tỏc động điều khiển cõn bằng 
23: Thiết bị điều khiển nhiệt độ 
Phần IV: Bảo vệ và tự động 
Quy phạm trang bị điện Trang 104 
24: Rơle tỷ số V/Hz (điện ỏp/tần số), chức năng quỏ kớch thớch 
25: Chức năng kiểm tra đồng bộ 
26: Chức năng bảo vệ 
27: Chức năng bảo vệ kộm ỏp 
28: Bộ giỏm sỏt ngọn lửa (với tuabin khớ hoặc nồi hơi) 
29: Cụngtắctơ tạo cỏch ly 
30: Rơle tớn hiệu (khụng tự giải trừ được) 
31: Bộ kớch mở cỏch ly (kớch mở thyristor) 
32: Chức năng định hướng cụng suất 
33: Khoỏ vị trớ 
34: Thiết bị đặt lịch trỡnh làm việc 
35: Cổ gúp chổi than hoặc vành xuyến trượt cú chổi than 
36: Rơle phõn cực 
37: Chức năng bảo vệ kộm ỏp hoặc kộm cụng suất 
38: Chức năng đo nhiệt độ vũng bi hoặc gối trục 
39: Chức năng đo độ rung 
40: Chức năng bảo vệ chống mất kớch từ 
41: Mỏy cắt dập từ 
42: Mỏy cắt khởi động mỏy hoặc thiết bị 
43: Thiết bị chuyển đổi hoặc chọn mạch điều khiển bằng tay 
44: Rơle khởi động khối chức năng kế tiếp vào thay thế 
45: Rơle giỏm sỏt tỡnh trạng khụng khớ (khúi, lửa, chất nổ v.v.) 
46: Rơle dũng điện thứ tự nghịch hoặc bộ lọc dũng điện thứ tự thuận 
47: Rơle điện ỏp thứ tự nghịch hoặc bộ lọc điện ỏp thứ tự thuận 
48: Rơle bảo vệ duy trỡ trỡnh tự 
49: Rơle nhiệt (bảo vệ quỏ nhiệt) 
50: Bảo vệ quỏ dũng cắt nhanh 
50N: Bảo vệ quỏ dũng cắt nhanh chạm đất 
51: Bảo vệ quỏ dũng (xoay chiều) cú thời gian 
Phần IV: Bảo vệ và tự động 
Quy phạm trang bị điện Trang 105 
51N: Bảo vệ quỏ dũng chạm đất cú thời gian duy trỡ 
52: Mỏy cắt dũng điện xoay chiều 
53: Rơle cưỡng bức kớch thớch điện trường cho mỏy điện một chiều 
54: Thiết bị chuyển số cơ khớ được điều khiển bằng điện 
55: Rơle hệ số cụng suất 
56: Rơle điều khiển ỏp dụng điện trường kớch thớch cho động cơ xoay chiều 
57: Thiết bị nối đất hoặc làm ngắn mạch 
58: Rơle ngăn chặn hư hỏng chỉnh lưu 
59: Rơle quỏ điện ỏp 
60: Rơle cõn bằng điện ỏp hoặc dũng điện 
61: Cảm biến hoặc khúa đúng cắt theo mật độ khớ 
62: Rơle duy trỡ thời gian đúng hoặc mở tiếp điểm 
63: Rơle ỏp lực (Buchholz) 
64: Rơle phỏt hiện chạm đất 
64R: Bảo vệ chống chạm đất cho cuộn rụto 
64G: Bảo vệ chống chạm đất cho cuộn stato 
65: Bộ điều tốc 
66: Chức năng đếm số lần khởi động trong một giờ 
67: Rơle bảo vệ quỏ dũng cú hướng 
67N: Rơle bảo vệ quỏ dũng chạm đất cú hướng 
68: Rơle khoỏ 
69: Thiết bị cho phộp điều khiển 
70: Biến trở 
71: Rơle mức dầu 
72: Mỏy cắt điện một chiều 
73: Tiếp điểm cú trở chịu dũng tải 
74: Rơle cảnh bỏo (rơle tớn hiệu) 
75: Cơ cấu thay đổi vị trớ 
76: Rơle bảo vệ quỏ dũng một chiều 
77: Thiết bị đo xa 
78: Rơle bảo vệ gúc lệch pha 
Phần IV: Bảo vệ và tự động 
Quy phạm trang bị điện Trang 106 
79: Rơle tự đúng lại (điện xoay chiều) 
80: Thiết bị chuyển đổi theo trào lưu chạy qua 
81: Rơle tần số 
82: Rơle đúng lặp lại theo mức mang tải mạch điện một chiều 
83: Rơle chuyển đổi hoặc chọn điều khiển tự động 
84: Bộ điều ỏp mỏy biến ỏp (OLTC) 
85: Rơle nhận thụng tin phối hợp tỏc động từ bảo vệ đầu đối diện 
86: Rơle khoỏ đầu ra 
87: Bảo vệ so lệch 
87B: Rơle bảo vệ so lệch thanh cỏi 
87G: Rơle bảo vệ so lệch mỏy phỏt 
87L: Rơle bảo vệ so lệch đường dõy 
87M: Rơle bảo vệ so lệch động cơ 
87T: Rơle bảo vệ so lệch mỏy biến ỏp 
87TG: Rơle bảo vệ so lệch hạn chế mỏy biến ỏp chạm đất (chỉ giới hạn cho cuộn dõy đấu 
sao cú nối đất) 
88: Động cơ phụ hoặc mỏy phỏt động cơ 
89: Khúa đúng cắt mạch 
90: Rơle điều chỉnh (điện ỏp, dũng điện, cụng suất, tốc độ, tần số, nhiệt độ) 
91: Rơle điện ỏp cú hướng 
92: Rơle điện ỏp và cụng suất cú hướng 
93: Cỏc chức năng tiếp điểm thay đổi kớch thớch 
94: Rơle cắt đầu ra 
95: Chức năng đồng bộ (cho động cơ đồng bộ cú tải nhỏ và quỏn tớnh nhỏ) bằng hiệu ứng 
mụmen từ trở 
96: Chức năng tự động đổi tải cơ học 
 Vớ dụ: F21 
 Bảo vệ khoảng cỏch 
 Chức năng (Function)