Nhập môn Lập trình - Bài 11: Chuỗi ký tự - Đặng Bình Phương

Trường Đại học Khoa học Tự nhiên 
Khoa Công nghệ thông tin 
Bộ môn Công nghệ phần mềm 
1 
ThS. Đặng Bình Phương 
dbphuong@fit.hcmus.edu.vn 
CHUỖI KÝ TỰ 
NHẬP MÔN LẬP TRÌNH 
VC 
& 
BB 
2 
Nội dung 
Chuỗi ký tự 
Khái niệm 1 
Khởi tạo 2 
Các thao tác trên chuỗi ký tự 3 
Bài tập 4 
VC 
& 
BB 
3 
Khái niệm 
Khái niệm 
 Kiểu char chỉ chứa được một ký tự. Để lưu 
trữ một chuỗi (nhiều ký tự) ta sử dụng mảng 
(một chiều) các ký tự. 
 Chuỗi ký tự kết thúc bằng ký tự „\0‟ (null) 
  Độ dài chuỗi = kích thước mảng – 1 
Ví dụ 
Chuỗi ký tự 
char szHoten[30]; // Dài 29 ký tự 
char szNgaySinh[9]; // Dài 8 ký tự 
VC 
& 
BB 
4 
Khởi tạo 
Khởi tạo như mảng thông thường 
 Độ dài cụ thể 
 Tự xác định độ dài 
Chuỗi ký tự 
char s[10] = {‘T’, ‘H’, ‘C’, ‘S’, ‘ ’, ‘A’, ‘\0’}; 
char s[10] = ‚THCS A‛; // Tự động thêm ‘\0’ 
char s[] = {‘T’, ‘H’, ‘C’, ‘S’, ‘ ’, ‘A’, ‘\0’}; 
char s[] = ‚THCS A‛; // Tự động thêm ‘\0’ 
‘T’ ‘H’ ‘C’ ‘S’ ‘ ’ ‘A’ 
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 
‘T’ ‘H’ ‘C’ ‘S’ ‘ ’ ‘A’ 
0 1 2 3 4 5 
‘\0’ 
‘\0’ 
6 
VC 
& 
BB 
5 
Xuất chuỗi 
Sử dụng hàm printf với đặc tả “%s” 
Sử dụng hàm puts 
Chuỗi ký tự 
char szMonHoc[50] = ‚Tin hoc co so A‛; 
printf(‚%s‛, szMonHoc); // Không xuống dòng 
char szMonHoc[50] = ‚Tin hoc co so A‛; 
puts(szMonHoc); // Tự động xuống dòng 
 printf(‚%s\n‛, szMonHoc); 
Nhap mon lap trinh 
Nhap mon lap trinh 
_ 
_ 
VC 
& 
BB 
6 
Nhập chuỗi 
Sử dụng hàm scanf với đặc tả “%s” 
 Chỉ nhận các ký tự từ bàn phím đến khi gặp 
ký tự khoảng trắng hoặc ký tự xuống dòng. 
 Chuỗi nhận được không bao gồm ký tự 
khoảng trắng và xuống dòng. 
Chuỗi ký tự 
char szMonHoc[50]; 
printf(‚Nhap mot chuoi: ‛); 
scanf(‚%s‛, szMonHoc); 
printf(‚Chuoi nhan duoc la: %s‛, szMonHoc); 
Nhap mot chuoi: Nhap mon lap trinh 
Chuoi nhan duoc la: Nhap _ 
VC 
& 
BB 
7 
Nhập chuỗi 
Sử dụng hàm gets 
 Nhận các ký tự từ bàn phím đến khi gặp ký tự 
xuống dòng. 
 Chuỗi nhận được là những gì người dùng 
nhập (trừ ký tự xuống dòng). 
Chuỗi ký tự 
char szMonHoc[50]; 
printf(‚Nhap mot chuoi: ‛); 
gets(szMonHoc); 
printf(‚Chuoi nhan duoc la: %s‛, szMonHoc); 
Nhap mot chuoi: Nhap mon lap trinh 
Chuoi nhan duoc la: Nhap mon lap trinh _ 
VC 
& 
BB 
8 
Một số hàm thao tác trên chuỗi 
Thuộc thư viện 
 strlen 
 strcpy 
 strdup 
 strlwr/strupr 
 strrev 
 strcmp/stricmp 
 strcat 
 strstr 
Chuỗi ký tự 
VC 
& 
BB 
9 
Hàm tính độ dài chuỗi 
Chuỗi ký tự 
Tính độ dài chuỗi s. 
size_t thay cho unsigned (trong ) 
dùng để đo các đại lượng không dấu. 
 Độ dài chuỗi s (không tính ký tự kết thúc) 
char s[] = “Visual C++ 6.0”; 
int len = strlen(s); // => 14 
size_t strlen(const char *s) 
VC 
& 
BB 
10 
Hàm sao chép chuỗi 
Chuỗi ký tự 
Sao chép chuỗi src sang chuỗi dest, dừng 
khi ký tự kết thúc chuỗi „\0‟ vừa được chép. 
! dest phải đủ lớn để chứa src 
 Con trỏ dest. 
char s[100]; 
s = “Visual C++ 6.0”; // sai 
strcpy(s, “Visual C++ 6.0”); // đúng 
char *strcpy(char *dest, const char *src) 
VC 
& 
BB 
11 
Hàm tạo bản sao 
Chuỗi ký tự 
Tạo bản sao của một chuỗi s cho trước. 
Hàm sẽ tự tạo vùng nhớ dài strlen(s) + 1 
(bytes) để chứa chuỗi s. Phải tự hủy vùng 
nhớ này khi không sử dụng nữa. 
 Thành công: trả về con trỏ đến vùng nhớ 
chứa chuỗi bản sao. 
 Thất bại: trả về NULL. 
char *s; 
s = strdup(“Visual C++ 6.0”); 
char *strdup(const char *s) 
VC 
& 
BB 
12 
Hàm chuyển thành chuỗi thường 
Chuỗi ký tự 
Chuyển chuỗi s thành chuỗi thường („A‟ 
thành „a‟, „B‟ thành „b‟, , „Z‟ thành „z‟) 
 Con trỏ đến chuỗi s. 
char s[] = “Visual C++ 6.0”; 
strlwr(s); 
puts(s); // visual c++ 6.0 
char *strlwr(char *s) 
VC 
& 
BB 
13 
Hàm chuyển thành chuỗi IN 
Chuỗi ký tự 
Chuyển chuỗi s thành chuỗi IN („a‟ thành „A‟, 
„b‟ thành „B‟, , „z‟ thành „Z‟) 
 Con trỏ đến chuỗi s. 
char s[] = “Visual C++ 6.0”; 
strupr(s); 
puts(s); // VISUAL C++ 6.0 
char *strupr(char *s) 
VC 
& 
BB 
14 
Hàm đảo ngược chuỗi 
Chuỗi ký tự 
Đảo ngược thứ tự các ký tự trong chuỗi s 
(trừ ký tự kết thúc chuỗi). 
 Con trỏ đến chuỗi kết quả. 
char s[] = “Visual C++ 6.0”; 
strrev(s); 
puts(s); // 0.6 ++C lausiV 
char *strrev(char *s) 
VC 
& 
BB 
15 
Hàm so sánh hai chuỗi 
Chuỗi ký tự 
So sánh hai chuỗi s1 và s2 (phân biệt hoa 
thường). 
 < 0 nếu s1 < s2 
 == 0 nếu s1 == s2 
 >0 nếu s1 > s2 
char s1[] = “visual C++ 6.0”; 
char s2[] = “Visual C++ 6.0”; 
int kq = strcmp(s1, s2); // => kq > 0 
int strcmp(const char *s1, const char *s2) 
VC 
& 
BB 
16 
Hàm so sánh hai chuỗi 
Chuỗi ký tự 
So sánh hai chuỗi s1 và s2 (không phân biệt 
hoa thường). 
 < 0 nếu s1 < s2 
 == 0 nếu s1 == s2 
 >0 nếu s1 > s2 
char s1[] = “visual c++ 6.0”; 
char s2[] = “VISUAL C++ 6.0”; 
int kq = stricmp(s1, s2); // => kq == 0 
int stricmp(const char *s1, const char *s2) 
VC 
& 
BB 
17 
Hàm nối hai chuỗi 
Chuỗi ký tự 
Nối chuỗi src vào sau chuỗi dest. 
! Chuỗi dest phải đủ chứa kết quả 
 Con trỏ đến chuỗi được nối. 
char s1[100] = “Visual C++”; 
char s2[] = “6.0”; 
strcat(s1, “ ”); // => “Visual C++ ” 
strcat(s1, s2); // => “Visual C++ 6.0” 
char* strcat(char *dest, const char *src) 
VC 
& 
BB 
18 
Hàm tìm chuỗi trong chuỗi 
Chuỗi ký tự 
Tìm vị trí xuất hiện đầu tiên của s2 trong s1 
 Thành công: trả về con trỏ đến vị trí xuất 
hiện đầu tiên của s2 trong s1. 
 Thất bại: trả về null. 
char s1[] = “Visual C++ 6.0”; 
char s2[] = “C++”; 
if (strstr(s1, s2) != null) 
 printf(“Tim thay s2 trong s1”); 
char* strstr(const char *s1, const char *s2) 
VC 
& 
BB 
19 
Bài tập 
Bài 1: Xem thêm một số hàm khác như: 
 atoi, atol, atof : đổi chuỗi thành số. 
 itoa, ltoa, ultoa: đổi số thành chuỗi. 
 strtok 
Bài 2: Viết hàm nhận vào một chuỗi và trả về 
chuỗi tương ứng (giữ nguyên chuỗi đầu vào): 
 Các ký tự thành ký tự thường (giống strlwr). 
 Các ký tự thành ký tự hoa (giống strupr). 
 Các ký tự đầu tiên mỗi từ thành ký tự hoa. 
 Chuẩn hóa chuỗi (xóa khoảng trắng thừa). 
Chuỗi ký tự 
VC 
& 
BB 
20 
Bài tập 
Bài 3: Viết hàm nhận vào một chuỗi s và trả về 
chuỗi tương ứng sau khi xóa các khoảng trắng. 
Bài 4: Viết hàm nhận vào một chuỗi s và đếm 
xem có bao nhiêu từ trong chuỗi đó. 
Bài 5: Viết hàm nhận vào một chuỗi s và xuất 
các từ trên các dòng liên tiếp. 
Bài 6: Viết hàm tìm từ có chiều dài lớn nhất và 
xuất ra màn hình từ đó và độ dài tương ứng. 
Bài 7: Viết hàm trích ra n ký tự đầu tiên/cuối 
cùng/bắt đầu tại vị trí pos của chuỗi s cho trước. 
Chuỗi ký tự