Mối quan hệ giữa xuất khẩu và năng suất lao động của doanh nghiệp
TÓM TẮT
Bài viết này nghiên cứu mối quan hệ giữa xuất khẩu và năng suất lao động của doanh nghiệp có qui mô vừa và nhỏ tại Việt Nam với dữ liệu được sử dụng là dữ liệu bảng về hoạt động doanh nghiệp trong 10 năm từ 2002-2012. Để phân tích mối quan hệ trên, hai lý thuyết được sử dụng là tự chọn lọc (self-selection) và học từ xuất khẩu (learning-by-export). Nghiên cứu cho thấy tác động của hiệu ứng tự chọn lọc quyết định việc doanh nghiệp tham gia hay không tham gia vào thị trường xuất khẩu và hiệu ứng học từ xuất khẩu tác động đến năng suất của doanh nghiệp khi tham gia vào thị trường xuất khẩu, đồng thời giúp doanh nghiệp nâng cao hoạt động kinh doanh, cải thiện về vốn đầu tư và quy mô của doanh nghiệp.
ó sự cải thiện. Đối với biến ngành nghề (gIndustry) có tác động cùng chiều với biến phụ thuộc, cho thấy ngành nghề về khai thác tài nguyên và sản xuất máy móc có xu hướng xuất khẩu nhiều hơn so với các ngành khác. Kết quả mô hình Learning-By-Export Biến mô hình SGMM Tên biến lnLBP lnVAt-1 -0.0121 Giá trị tăng thêm L.export -0.137* Có hoạt động xuất khẩu lnCap 0.0183 Vốn của DN lnLabour -0.884*** Tổng nhân công lnExRevenue 0.898*** Lợi nhuận từ xuất khẩu yearExpt-1 0.0213** Số năm kinh nghiệm xuất khẩu Exportt-2 -0.0756 Có hoạt động xuất khẩu lnLBPt-2 -0.0387** Năng suất lao động lnLabourt-2 0.0232 Tổng nhân công lnCLt-2 0.0462* Tỷ lệ vốn trên lao động gIndustryi=2 0.0892 Nhóm ngành sản xuất (1: NPL và lương thực; 2: Tài nguyên) AR (1) 0,078 < 0,1 AR (2) 0,107 > 0,1 Hansen 0,913 > 0,1 Nguồn: Tính toán của tác giả 56 Phạm Đình Long và Nguyễn Chí Tâm. Tạp chí Khoa học Đại học Mở Thành phố Hồ Chí Minh, 60(3), 50-58 Với kết quả kiểm định của AR (1) và AR (2) và Hansen của phương pháp là SGMM (System GMM) với hệ số Arellano-Bond và Hansen đạt mức giá trị phù hợp, kết luận mô hình không có hiện tượng nội sinh. Với kết quả mô hình như trên, có những nhận xét như sau: Việc xuất khẩu của kỳ trước có hiệu quả với DN, qui mô, năm kinh nghiệm trên thị trường xuất khẩu và lợi nhuận từ hoạt động xuất khẩu đều tăng theo. Tại thời điểm DN bắt đầu xuất khẩu thì qui mô không thay đổi (biến lnLabourt-2). Tuy nhiên, sau khi đã tham gia vào xuất khẩu, đến thời điểm hiện tại thì qui mô của DN có xu hướng tăng cao hơn so với thời điểm bắt đầu xuất khẩu. Lợi nhuận từ hoạt động xuất khẩu tăng, đồng thời số năm kinh nghiệm trong xuất khẩu cũng tăng theo, chứng tỏ xuất khẩu làm tăng lợi nhuận và tích lũy kinh nghiệm hoạt động trên thị trường xuất khẩu. 3. Kết luận Kết quả trên cho thấy, tác động của xuất khẩu đến năng suất của DN là có hiệu quả tích cực, phù hợp với lý thuyết và các nghiên cứu trước. Kết quả đã trả lời được câu hỏi là xuất khẩu tác động đến năng suất của DN và ngược lại, năng suất dưới tác động của xuất khẩu ngày càng tăng sẽ là động lực giúp DN tiếp tục duy trì việc xuất khẩu. Việc một DN muốn tham gia vào thị trường xuất khẩu cần phải có sự chuẩn bị về vốn và qui mô của DN. Khi tham gia vào thị trường xuất khẩu, có một sự cạnh tranh giữa những đối thủ từ quốc gia nhập khẩu và các hàng hóa khác cùng loại trên thị trường, ngoài ra còn có sự chọn lọc từ chính khách hàng với nhu cầu và thị hiếu đa dạng. Việc DN nổi trội hơn cùng ngành và qui mô cao hơn sẽ giúp cho DN có lợi thế về qui mô khi cạnh tranh với DN nước ngoài, trong thời gian đầu tham gia thị trường xuất khẩu, DN phải tốn một khoản chi phí nhất định cho những vấn đề sau: Chi phí thăm dò thị trường mới; Chi phí quảng cáo; Chi phí đầu tư mới cho sản phẩm. Những chi phí trên sẽ làm tăng giá thành của sản phẩm, nếu DN bán giá cao hơn giá mặt bằng chung của thị trường xuất khẩu thì hàng hóa sẽ không bán được và đồng nghĩa với việc lỗ. Do đó, lợi thế về qui mô sẽ giúp DN bù đắp lại phần chi phí phải bỏ ra khi sản xuất hàng hóa bán cho thị trường quốc tế, giúp giá thành cạnh tranh hơn, theo thời gian thì DN sẽ có chỗ đứng trong thị trường. Việc DN không có sự chuẩn bị về vốn và qui mô sẽ là một điểm hạn chế lớn với những chi phí và những vấn đề khác, và sẽ làm cho DN không thể tiếp tục duy trì xuất khẩu. Như vậy, một DN phải trở thành một DN hoạt động tốt hơn những DN trong cùng ngành để có thể tham gia và thị trường xuất khẩu, đồng thời tiếp tục duy trì và lớn mạnh hơn. Sau khi tham gia vào thị trường xuất khẩu, dưới tác động của thị trường, vốn và qui mô của DN cũng tăng theo, đồng thời lợi nhuận và kinh nghiệm cũng có sự tiến bộ hơn. Tuy nhiên, theo thời gian, DN lại có xu hướng rút ra khỏi thị trường xuất khẩu hơn, mặc dù việc tham gia vào xuất khẩu thời gian đầu thật sự có hiệu quả trong việc cải thiện tình hình hoạt động của DN. Tuy việc DN có xu hướng rút ra khỏi thị trường xuất khẩu do năng suất lao động giảm nhiều dù DN đã có sự vượt trội về qui mô và vốn như đã nêu ở trên. Khi xem xét lại môi trường kinh doanh của DN có thể nhận thấy, việc các SMEs tham gia vào xuất khẩu chủ yếu là các DN hộ gia đình, đây là loại hình DN không có qui mô lớn, vốn ít, ngành sản xuất đơn giản chủ yếu tập trung vào lĩnh vực khai thác tài nguyên và gia công sản phẩm. Tách biệt vai trò của năng suất lao động đối với xuất khẩu và xuất khẩu đối với năng suất lao động đã cho một cái nhìn chi tiết hơn về vai trò của từng tác động. Năng suất lao động là yếu tố đầu tiên mà một DN phải đạt được, đây là nền tảng vững chắc giúp DN có thể tiến vào thị trường xuất khẩu và có đủ thời gian để thích nghi và xuất khẩu thật sự làm thay đổi hoạt động kinh doanh của DN. Kết Phạm Đình Long và Nguyễn Chí Tâm. Tạp chí Khoa học Đại học Mở Thành phố Hồ Chí Minh, 60(3), 50-58 57 quả của mô hình cho thấy là các DN cần có các biện pháp điều chỉnh phù hợp trong chiến lược kinh doanh của mình để nhằm đạt mục tiêu là tham gia xuất khẩu. Việc tham gia vào xuất khẩu nhìn chung là có lợi cho hoạt động kinh doanh, sản xuất của DN trong nhiều phương diện. Thị trường xuất khẩu làm cho DN có cơ hội đổi mới và cải thiện hoạt động kinh doanh của mình, với kết quả mô hình cho thấy rằng, DN khi tham gia vào sẽ tích lũy được kinh nghiệm trong hoạt động xuất khẩu đồng thời cải thiện thu nhập từ xuất khẩu của mình. Ngoài ra, bản thân DN phải chú trọng việc đổi mới công nghệ và chất lượng sản phẩm để có thể tiếp tục duy trì hoạt động xuất khẩu của mình Tài liệu tham khảo Arellano, M., Bond, S.R. (1991). Some tests of specification for panel data: Monte Carlo evidence and an application to employment equations. Review of Economic Studies, 58, 277-297. Aw, B., Chung, S. and Roberts, M. (2000). Productivity and turnover in the export market: micro-level evidence from Republic of Korea and Taiwan (China). World Bank Economic Review, 14(1), 65-90. Aw, B., Roberts, M., and Winston, T. (2007). Export market participation, investments in R&D and worker training, and the evolution of firm productivity. The World Economy, 14(1), 83-104. Aw, B., Roberts, M., and Yi Xu, D. (2011). R&D investments, exporting, and productivity dynamics. American Economic Review, 101(4), 1312-44. Baldwin, J. and W. Gu. (2003). Export-market Paritcipation and Productivity Performance in Canadian Manufacturing. Canadian Journal of Economics, 36(3), 634-657. Bernard, A. and J. Wagner. (1997). Exports and Success in German Manufacturing. Weltwirtschaftliches Archiv, 133(1), 134-147. Bernard, A., and Jensen, J. (1999). Exceptional exporter performance: cause, effect or both?. Journal of International Economics, 47(1), 1-25. Bigsten, A., and Gebreeyesus, M. (2009). Firm productivity and exports: evidence from Ethiopian manufacturing. Journal of Development Studies, University of Gothenburg Sweden, 45(10), 1594-1614. Bigsten, A., Collier, P., Dercon, S., Fafchamps, M., Gauthier, B., Gunning, J.W., Oduro, A., Oostendorp, R., Pattillo, C., Söderbom, M., Teal, F., and Zeufack, A. (2004). Do African manufacturing firms learn from exporting?. Journal of Development Studies, 40(3), 115-41. Blalock, G., and Gertler, P. (2004). Learning from exporting revisited in a less developed setting. Journal of Development Economics, 75, 397-416. Blundell, R., and Bond, S. (1998). Initial conditions and moment restrictions in dynamic panel data models. Journal of Econometrics, 87, 115-143. Clerides, S. K., Lach, S., and Tybout, J. R. (1998). Is learning by exporting important? Micro- dynamic evidence from Columbia, Mexico and Morocco. Quarterly Journal of Economics, 113(3), 903-47. Fernandes, A., and Isgut, A. (2005). Learning-by-doing, learning by exporting and productivity: Evidence from Colombia. World Bank, WPS3544. Giles, D.E.A, Giles, J.A and McCann, E. (1992). Causality, Unit Roots and Exported Growth: The New Zealand experience. Department of Economics, University of Canterbery. The Journal of International Trade and Economic Development, 1/2, November. 58 Phạm Đình Long và Nguyễn Chí Tâm. Tạp chí Khoa học Đại học Mở Thành phố Hồ Chí Minh, 60(3), 50-58 Girma, S., Greenaway, D., and Kneller, R. (2004). Does exporting increase productivity? A microeconometric analysis of matched firms. Review of International Economics, 12(5), 855-866. Grossman and Helpman (1990). Comparative advantage and long-run growth. American Economic Review, 80(4), 796-815. Hansen, L.P., (1982). Large sample properties of generalised method of moment estimators. Econometrica, 50, 1029-1054. Krugman, P.R., Maurice Obstfeld, Melitz, M.J. International Economics: Theory and Policy 9th. Addison-Wesley, ISBN 214665-4. Lileeva, A., and Trefler, D. (2010). Improved access to foreign markets raises plant-level productivity for some plants. Quarterly Journal of Economics, 125(3), 1051-1099. Rebecca Freeman (2008). Labour productiviy indicators. OECD Statistics Directorate. Roberts, M., and Tybout, J. (1997). The decision to export in Colombia: an empirical model of entry with sunk costs. American Economic Review, 87, 545-564. Thirlwall A. P. (2003). Trade, the Balance of Payments and Exchange Rate policy in Developing Countries. Cheltenham Edward Elgar. Van Biesebroeck, J. (2005). Exporting raises productivity in sub-Saharan African Manufacturing Firms. Journal of International Economics, 67, 373-91. Van Huong Vu, (2012). Higher productivity in Exporters: Self-selection, learning by exporting or both? Evidence from Vietnamese manufacturing SMEs. Munich Personal RePEc Archive, 40708 (17), UTC. Xun Lu, Halbert White (2014). Robustness check and robustness tests in applied econometrics. Journal of Econometrics, 178, 194-206.
File đính kèm:
- moi_quan_he_giua_xuat_khau_va_nang_suat_lao_dong_cua_doanh_n.pdf