Matlab tại công ty Mathworks
Chương trình MATLAB là một chương trình viết cho máy tính PC nhằm hỗtrợcho
các tính tốn khoa học và kĩthuật với các phần tửcơbản là ma trận trên máy tính cá nhân do
công ty "The MATHWORKS" viết ra.
Thuật ngữ MATLABcó được là do hai từMATRIX và LABORATORYghép lại.
Chương trình này hiện đang được sửdụng nhiều trong nghiên cứu các vấn đềtính tốn của các
bài tốn kĩthuật như: Lý thuyết điều khiển tự động, kĩthuật thống kê xác suất, xửlý sốcác tín
hiệu, phân tích dữliệu, dựbáo chuổi quan sát, v.v
MATLAB được điều khiển bởi các tập lệnh, tác động qua bàn phím. Nó cũng cho phép
một khảnăng lập trình với cú pháp thông dịch lệnh – còn gọi là Script file. Các lệnh hay bộ
lệnh của MATLAB lên đến sốhàng trăm và ngày càng được mởrộng bởi các phần TOOLS
BOX( thưviện trợgiúp) hay thông qua các hàm ứng dụng được xây dựng từngười sửdụng.
MATLAB có hơn 25 TOOLS BOX đểtrợgiúp cho việc khảo sát những vấn đềcó liên quan
trên. TOOL BOX SIMULINK là phần mởrộng của MATLAB, sửdụng đểmô phỏng các hệ
thống động học một cách nhanh chóng và tiện lợi.
MINH TÂM SVTH :NGUYỄN THANH DUẪN Nếu thông số được dùng trong Gain ở dạng vector thì nội dung để hiển thị phải ở trong ngoặc đơn. 3.Derivative: Tín hiệu vào được lấy vi phân theo thời gian. 4. Tranfer Fcn: Thực hiện chức năng một hàm truyền. Những thông số : Hệ số tử và mẫu của hàm truyền 5. Integrator: Tín hiệu vào được lấy tích phân. Những thông số : Điều kiện đầu. 6. State-Space : 7. Zero-pole: Thực hiện hàm truyền dưới dạng cực và zero. Những thông số : Các Zero, các cực, độ lợi 8. Matrix Gain: Ở mỗi đoạn lấy vi phân được tính trên cơ sở của tỉ số vi phân đối với giá trị đoạn trước. Kết quả có thể sai nếu đoạn lấy vi phân có thời gian quá lớn. Những thông số : hệ ma trận, điều kiện đầu Thực hiện một hệ tuyến tính không thay đổi theo thời gian . Luận án tốt nghiệp Trang 31 GVHD : NGUYỄN MINH TÂM SVTH :NGUYỄN THANH DUẪN Ngõ vào là một vector thì ngõ ra là một ma trận. Những thông số : Độ lợi ma trận. 9. Inner (dot) product: Tính tích vô hướng của vector. 10. Slider Gain: Tương tác độ lợi. Những thông số : Giá trị gain. III.5 .NONLINEAR: 1. Abs: Tính giá trị tuyệt đối của ngõ vào. 2.Product Ngõ vào được nhân với nhau (giống SUM). Những thông số : Số ngõ vào 3.Fcn Tính tốn biểu thức. Chiều của vector vào phải bằng số cột của ma trận. Độ dài của vector ra phải bằng độ lợi của hàng ma trận. Nếu có tín hiệu là đa biến thì nó được khuếch đại bởi hệ số đó. Luận án tốt nghiệp Trang 32 GVHD : NGUYỄN MINH TÂM SVTH :NGUYỄN THANH DUẪN Những thông số : Giá trị đầu và cu Ngõ vào phải là một hàm u(I), giá trị phải là đại lượng vô hướng . Khối này khả năng thực hiện cho SISO (single input single output) và MISO (multi input single output). 4.Dead Zone Ngõ ra có giá trị là Zero khi ngõ vào nằm trong vùng chết (tắt). Ngồi ra ngõ ra sẽ bằng ngõ vào khi ngõ vào không nằm trong đoạn Dead Zone. 6. Backlash : (khâu khe hở) Mô hình xử lý hệ thống có thời gian dự trữ. Những thông số : Độ rộng Dead Zone, giá trị đầu của ngõ ra và vào. Ngõ ra là hằng số khi ngõ vào nằm trong đoạn Dead Zone. 6. Saturation : Tính tốn một khâu bão hòa, nghĩa là giới hạn biên độ của ngõ ra. Đặc biệt hơn, nếu cận trên và cận dư u- D y= 0 u- D Luận án tốt nghiệp Trang 33 GVHD : NGUYỄN MINH TÂM SVTH :NGUYỄN THANH DUẪN Những thông số : Giá trị trên và dưới của ngõ ra. 7.Switch Ngõ ra sẽ là giá trị của ngõ vào đầu tiên cho đến khi một giá trị thứ hai lớn hơn giá trị ngưỡng thì ngõ ra mang giátrị ngõ vào thứ hai, sau đó ngõ ra lại bằng giá trị thứ ba. Những thông số : giá trị ngưỡng. 8. Look-Up Table Thi hành mẫu đồ thị tuyến tính của ngõ vào. Những thông số : Giá trị vector của ngõ ra và vào 9. 2-D Look-Up Table. Thi hành mẫu đồ thị tuyến tính trong tọa độ hai chiều. Những thông số: Giá trị của chỉ số X và Y và quan hệ với giá trị ngõ ra. 10. Rate Limiter Giới hạn tốc độ thay đổi của tính hiệu ngõ vào. Những thông số: Giá trị tối đa của sự thay đổi. 11. Relay Mô phỏng một rơ le. Luận án tốt nghiệp Trang 34 GVHD : NGUYỄN MINH TÂM SVTH :NGUYỄN THANH DUẪN Những thông số : Giá trị ngưỡng của ngõ ra ở trạng thái ON và OFF. Sự chuyển đổi của ngõ ra giữa hai giá trị đặc biệt. Khi rơle ở vị trí ON, nó giữ nguyên khi giá trị ngõ vào hạ xuống thấp hơn ngưỡng OFF, ngược lại thì rơle ở vị trí OFF. 12. MATLAB Fcn Cho phép gọi một hàm MATLAB trong sơ đồ SIMULINK. Những thông số : Tên hàm, chiều của ngõ ngõ ra (-1 mang nghĩa là ngõ ra cùng chiều với ngõ vào). SIMULINK không có khả năng kiểm tra chiều của hàm MATLAB đó là đặc điểm riêng của khối. 13.Quantizer Mô phỏng bộ lượng tử. Những thông số : Khoảng thời gian lượng tử 14. Coulombic Friction Mô phỏng ma sát Coulomb. Những thông số :Giá trị offset ban đầu, tỉ số ma sát thẳng. Luận án tốt nghiệp Trang 35 GVHD : NGUYỄN MINH TÂM SVTH :NGUYỄN THANH DUẪN Lực ma sát có giá trị là zero ở tại thời điểm đặt giá trị offset. 15.Logical Operator Ngõ ra mang giá trị 1 nếu tốn tử logic ngõ vào mang giá trị đúng, ngược lại mang giá trị 0. Những thông số : Tốn tử logic, số cổng vào Ngõ ra mang giá trị 1 nếu hệ thức cơ bản có giá trị là đúng,ngược lại mang giá trị 0. Những thông số : Tốn tử quan hệ. 16. Combinatorial Logic Thực thi một bảng tổ hợp logic. Những thông số : Bảng sự thật. Chỉ có phần ngõ ra của bảng sự thật được ghi vào. Ngõ vào phải được hiểu ngầm. 17. Transport Delay Ngõ vào bị trễ bởi một thời gian cho trước. Những thông số: Thời gian trễ, điều kiện đầu (được giả định khi ngõ ra không xác định). 18. Variable Transport Delay Giới thiệu một biến thời gian trễ: Ngõ vào thứ hai trễ một khoảng thời gian so với ngõ vào thứ nhất Luận án tốt nghiệp Trang 36 GVHD : NGUYỄN MINH TÂM SVTH :NGUYỄN THANH DUẪN 20.Memory Tín hiệu ngõ vào được lâý tích phân từng phần và được lưu giữ Những thông số : Điều kiện đầu. Khối này được áp dụng cho việc giải các vòng lượng giác. 21. Sign Thực thi một hàm dấu. Đó là những thư viện cơ bản , ngồi ra còn các thư viện khác như :thư viện đầu nối v…v việc tìm hiểu hết các chức năng của chúng cũng rất nhiều khó khăn và cũng không có thời gian để nói ra hết . Ngồi những thư viện đã có người sử dụng có thể tạo cho mình một thư viện riêng bằng cách ghép nối các khối lại với nhau tạo thành một nhóm (group) hay viết riêng một Những thông số : Thời gian trễ, số mẫu được lưu trữ. Luận án tốt nghiệp Trang 37 GVHD : NGUYỄN MINH TÂM SVTH :NGUYỄN THANH DUẪN chương trình (rất khó) (gọi là S-function) để chạy mô phỏng trong SIMULINK. Đây là công việc giống như tạo các linh kiện mới, macro trong các phần mềm vẽ mạch điện tử. CHƯƠNG IV ỨNG DỤNG I. GIỚI THIỆU SƠ LƯỢC LÝ THUYẾT ĐIỀU KHIỂN TỰ ĐỘNG Lý thuyết Điều khiển tự động là phần chủ yếu của lý thuyết điều khiển. Lý thuyết điều khiển tự động là kiến thức cơ sở của các ngành kỹ thuật tự động trong lĩnh vực điện tử, điện động lực, cơ khí, hàng hải, quốc phòng. I.1 . Các phần tử cơ bản của hệ thống Điều khiển tự động: Hệ thống Điều khiển tự động là hệ thống được xây dựng từ 3 bộ phận chủ yếu: • Thiết bị điều khiển (C) • Đối tượng điều khiển (O) • Thiết bị đo luờng ( M) Hình 2.29. Sơ đồ hệ thống Điều khiển tự động. - y U C⊗ M O Z e X Luận án tốt nghiệp Trang 38 GVHD : NGUYỄN MINH TÂM SVTH :NGUYỄN THANH DUẪN Trong đó : U : tín hiệu vào y : tín hiệu ra X : tín hiệu điều khiển tác động lên đối tượng e : tín hiệu sai lệch Z : tín hiệu phản hồi. I.2 .Các nguyên tắc điều khiển cơ bản: Trong điều khiển tự động có 3 nguyên tắc điều khiển cơ bản sau: • Nguyên tắc điều khiển sai lệch • Nguyên tắc điều khiển theo phương pháp bù nhiểu. • Hỗn hợp hai nguyên tắc trên. Ngồi 3 nguyên tắc trên còn có thêm các nguyên tắc • Nguyên tắc điều khiển theo chương trình • Nguyên tắc điều khiển thích nghi. I.3. Phân loại hệ thống điều khiển tự động Việc phân loại hệ thống điều khiển tự động theo nhiều nguyên tắc khác nhau. Nhưng ta có thể phân loại theo các hệ thống sau: • Hệ thống điều khiển tuyến tính • Hệ thống điều khiển phi tuyến • Hệ thống điều khiển liên tục • Hệ thống điều khiển rời rạc hay hệ thống xung –số • Hệ ngẩu nhiên • Hệ tối ưu • Hệ thống thích nghi (tự chỉnh) I.4. Nhiệm vụ của lý thuyết điều khiển tự động Nhiệm vụ cơ bản của lý thuyết điều khiển tự động là phân tích hệ thống và thiết kế hệ thống. II.ÁP DỤNG SIMULINK VÀO THIẾT KẾ VÀ PHÂN TÍCH Trong việc khảo sát những ứng dụng ta thử xây sơ đồ mô phỏng cho hệ dao động lò xo khối lượng sau : k f y Luận án tốt nghiệp Trang 39 GVHD : NGUYỄN MINH TÂM SVTH :NGUYỄN THANH DUẪN Hệ lò xo khối lượng trên được mô tả bởi phương trình vi phân: m: khối lượng ; k: độ cứng lò xo Từ đó ta có sơ đồ khối sau : Hình 2.30. Sơ đồ khối hệ dao động Sau đó ta thử xây dựng sơ đồ mô phỏng trong SIMULINK . Hình 2.31. Sơ đồ khối mô phỏng hệ khối lượng lò xo. Hình 2.32. Dạng sóng ngõ ra của Scope f yy&y&& m fkyym =+&& ∫ ∫ Luận án tốt nghiệp Trang 40 GVHD : NGUYỄN MINH TÂM SVTH :NGUYỄN THANH DUẪN Từ sơ đồ thiết kế ta có thể thêm vào các khối để khảo sát hệ như: hệ số cứng (gain), thay đổi dạng sóng… Trong các sách bài tập điều khiển tự động có các khối nhưng không biết được đáp ứng của hệ như thế nào. Việc dùng SIMULINK để khảo sát rất thuận tiện cho việc phân tích bài tốn Hình 2.33. Sơ đồ khối của một hệ dưới tác động của đáp ứng bước Hình 2.34. Đáp ứng của Sơ đồ Ởû hình 2.35 và 2.36 là sơ đồ khối của động cơ điện và đáp ứng vận tốc quay Hình 2.35 . Sơ đồ khối của động cơ điện Luận án tốt nghiệp Trang 41 GVHD : NGUYỄN MINH TÂM SVTH :NGUYỄN THANH DUẪN Hìnnh 2.36 .Đáp ứng vận tốc quay Trong điều khiển tự động thêm vào khâu các P, PI, PID làm cho hệ thống hoạt động tốt và ổn điïnh hơn. Các sơ đồ điều khiển và mô phỏng. Hình 2.37 .Hệ thống điều khiển có khâu PI. Hình 2.38 .Đáp ứng tại khâu bão hồ. Luận án tốt nghiệp Trang 42 GVHD : NGUYỄN MINH TÂM SVTH :NGUYỄN THANH DUẪN Hình 2.39 .Đáp ứng ngõ ra. Hình 2.40 .Hệ thống mô phỏng của chuyển động rơi quả banh Hình 2.41 .Kết quảø mô phỏng. Luận án tốt nghiệp Trang 43 GVHD : NGUYỄN MINH TÂM SVTH :NGUYỄN THANH DUẪN Hình 2.41 .Mô hình động cơ DC di chuyển cánh tay Robot Hình 2.42: Sơ đồ mô phỏng một khâu bậc hai Hình 2.43: Đáp ứng của khâu bậc hai dưới ngõ vào là hàm dốc và bước Hình 2.44 . Mô hình động cơ không đồng bộ Luận án tốt nghiệp Trang 44 GVHD : NGUYỄN MINH TÂM SVTH :NGUYỄN THANH DUẪN Hình 2.45. Kết quả mô phỏng. Hình 2.46. Sơ đồ điều khiển động cơ DC Hình 2.47. Đáp ứng của động cơ với khâu P Luận án tốt nghiệp Trang 45 GVHD : NGUYỄN MINH TÂM SVTH :NGUYỄN THANH DUẪN Hình 2.48. Đáp ứng của động cơ với khâu PI
File đính kèm:
- Matlab tại công ty Mathworks.pdf