Lập trình Java cơ bản - Chương 3: Nền tảng của ngôn ngữ Java

.
Các toán tử quan hệ như >,=,<=,= =,!=
4.
Các toán tử logic và Bit như &&,II,&,I,^
5.
Các toán tử gán như =,*=,/=,+=,-=
Bảng 3.9 Trật tự ưu tiên
Thay đổi thứ tự ưu tiên
Để thay đổi thứ tự ưu tiên trên một biểu thức, bạn có thể sử dụng dấu ngoặc đơn (). Từng phần của biểu thức được giới hạn trong ngoặc đơn được thực hiện trước tiên. Nếu bạn sử dùng nhiều ngoặc đơn lồng nhau thì toán tử nằm trong ngoặc đơn phía trong sẽ thực thi trước, sau đó đến các vòng phía ngoài. Nhưng trong phạm vi một ngoặc đơn thì quy tắc thứ tự ưu tiên vẫn giữ nguyên tác dụng.
Định dạng dữ liệu xuất dùng chuỗi thoát (Escape sequence)
Nhiều khi dữ liệu xuất được hiển thị trên màn hình,chúng cần phải được định dạng.Việc định dạng này cần sự trợ giúp của chuỗi thoát (Escape sequences) do Java cung cấp
Chúng ta hãy xem ví dụ dưới đây
System.out.println(“Happy\tBirthday”);
Cho ta dữ liệu xuất như sau : Happy	Birthday 
Bảng dưới đây liệt kê một số chỗi thoát và công dụng của chúng
Chuỗi thoát
Mô tả
\n
Đưa con trỏ đến dòng kế tiếp (Bắt đầu một dòng mới )
\r
Đưa con trở về đầu dòng (Giống ký tự carriage return) 
\t
Đưa con trỏ đến vị trí Tab-Stop (Như vị trí Tab cuả ký tự)
\\ 
In vạch chéo ngược (backslash)
\’
In dấu nháy đơn (‘)
\”
In dấu nháy kép (“)
Bảng 3.10 Các chuỗi thoát
Điều khiển luồng
Tất cả các môi trường phát triển ứng dụng đều cung cấp một quy trình ra quyết định (decision-making) được gọi là điều khiển luồng, nó trực tíếp thực thi các ứng dụng. Điều khiển luồng cho phép người phát triển phần mềm tạo một ứng dụng dùng để kiểm tra sự tồ tại của một điều kiện nào đó và ra quyết định phù hợp với điều kiện đó.
Vòng lặp là một cấu trúc chương trình giúp bạn có thể dùng để thực hiện việc lặp lại các hành động khi thực thi chương trình mà không cần viết lại các đoạn chương trình nhiều lần.
Điều khiển rẽ nhánh
Mệnh đề if-else
Mệnh đề swich-case
Vòng lặp (Loops)
Vòng lặp while
Vòng lặp do-while
Vòng lặp for
Câu lệnh if-else
Câu lệnh if-else kiểm tra kết quả của một điều kiện và thực thi một thao tác phù hợp trên cơ sở kết quả đó. Dạng của câu lệnh if-elsse rất đơn giản
Cú pháp
If (conditon)
{ action 1 statements; }
else
{ action 2 statements; }
Condition: Biểu thức Boolean như toán tử so sánh. Biểu thức này trả về giá trị True hoặc False
action 1: Các dòng lệnh được thực thi khi giá trị trả về là True
else: Từ khoá xác định các câu lệnh tiếp sau được thực hiện nếu điều kiện trả về giá trị False
action 2: Các câu lệnh được thực thi nếu điều kiện trả về giá trị False
Đoạn chương trình sau kiểm tra xem các số là chẵn hay lẻ và hiển thị thông báo phù hợp
Chương trình 3.7
Class CheckNumber
{
public static void main(String args[]
{
int num =10;
if(num %2 = = 0
System.out.println (num+ “is an even number”);
else
System.out.println (num +”is an odd number”);
}}
Ở đoạn chương trình trên num được gán giá trị nguyên là 10. Trong câu lệnh if-else điều kiện num %2 trả về giá trị 0 và điều kiện thực hiện là True. Thông báo “10 is an even number” được in ra. Lưu ý rằng cho đến giờ chỉ có một câu lệnh tác động được viết trong đoạn “if” và “else”, bởi vậy không cần phải được đưa vào dấu ngoặc móc.
Hình vẽ dưới đây mô tả cách dùng if-else
Tên
 if
Tom
 Else-if
John
 else
Henry
Điều kiện
Giám đốc
Tăng lương
Hình 3.4 If-else
Câu lệnh switch-case
Phát biểu switch-case có thể được sử dụng tại câu lệnh if-else. Nó được sử dụng trong tình huống một biểu thức cho ra nhiều kết quả. Việc sử dụng câu lệnh switch-case cho phép việc lập trình dễ dàng và đơn giản hơn.
Cú pháp
swich (expression)
{
case ‘value’:action 1 statement;
break;
case ‘value’:action 2 statement;
break;
:
:
case ‘valueN’: actionN statement (s);
}
expession - Biến chứa một giá trị xác định
value1,value 2,….valueN: Các giá trị hằng số phù hợp với giá trị trên biến expression .
action1,action2…actionN: Các phát biểu được thực thi khi một trường hợp tương ứng có giá trị True
break: Từ khoá được sử dụng để bỏ qua tất cả các câu lệnh sau đó và giành quyền điều khiển cho cấu trúc bên ngoài switch 
default: Từ khóa tuỳ chọn được sử dụng để chỉ rõ các câu lệnh nào được thực hiện chỉ khi tất cả các trường hợp nhận giá trị False
default - action: Các câu lệnh được thực hiện chỉ khi tất cả các trường hợp nhận giá trị False
Đoạn chương trình sau xác định giá trị trong một biến nguyên và hiển thị ngày trong tuần được thể hiện dưới dạng chuỗi. Để kiểm tra các giá trị nằm trong khoảng 0 đến 6
chương trình sẽ thông báo lỗi nếu nằm ngoài phạm vi trên.
Chương trình 3.8 
Class SwitchDemo
{
public static void main(String agrs[])
 {
int day =4;
switch(day)
 {
case 0 : system.out.println(“Sunday”);
break;
case 1 : System.out.println(“Monday”);
break;
case 2 : System.out.println(“Tuesday”);
break;
case 3 : System.out.println(“Wednesday”);
break;
case 4 : System.out.println(“Thursday”);
break;
case 5 :System.out.println(“Friday”);
break;
case 6 :System.out.println(“Satuday”);
break;
case 7 :System.out.println(“Saturday”);
break;
default :System.out.println(“Invalid day of week”);
	}
 }
}
Nếu giá trị của bíến day là 4 ,chương trình sẽ hiển thị Thursday,và cứ tiếp như vậy .
Vòng lặp While
Vòng lặp while được sử dụng khi vòng lặp được thực hiện mãi cho đến khi điều kiện thực thi vẫn là True. Số lượng vòng lặp không đựơc xác định trước song nó sẽ phụ thuộc vào từng điều kiện.
Cú pháp
while(condition)
{
action statement;
:
:
}
condition: Biểu thức Boolean, nó trả về giá trị True hoặc False. Vòng lặp sẽ tiếp tục cho đến khi nào giá trị True được trả về.
action statement: Các câu lệnh được thực hiện nếu condition nhận giá trị True
Đoạn chương trình sau tính giai thừa của số 5.Giai thừa được tính như tích 5*4*3*2*1.
Chương trình 3.9
Class WhileDemo
{
	Public static void main(String args[])
 {
int a = 5,fact = 1;
while (a.>= 1)
 {
	fact *=a;
a--;
 }
System.out.println(The Factorial of 5 is “+fact);
 }
}
Ở ví dụ trên, vòng lặp được thực thi cho đến khi điều kiện a>=1 là True. Biến a được khai báo bên ngoài vòng lặp và được gán giá trị là 5. Cuối mỗi vòng lặp, giá tri của a giảm đi 1. Sau năm vòng giá trị của a bằng 0. Điều kiện trả về giá trị False và vòng lặp kết thúc. Kết quả sẽ được hiển thị “ The factorial of 5 is 120”
Đoạn chương trình sau hiển thi tổng của 5 số chẵn đầu tiên
Chương trình 3.11
Class ForDemo
{
public static viod main(String args[])
{
	int i=1,sum=0;
for (i=1;i<=10;i+=2)
sum+=i;
System.out.println (“sum of first five old numbers is “+sum);
}
}
Ở ví dụ trên, i và sum là hai biến được gán các giá trị đầu là 1 và 0 tương ứng. Điều kiện được kiểm tra và khi nó còn nhận giá trị True, câu lệnh tác động trong vòng lặp được thực hiện. Tiếp theo giá trị của i được tăng lên 2 để tạo ra số chẵn tiếp theo. Một lần nữa, điều kiện lại được kiểm tra và câu lệnh tác động lại được thực hiện. Sau năm vòng, i tăng lên 11, điều kiện trả về giá trị False và vòng lặp kết thúc. Thông báo: Sum of first five odd numbers is 25 được hiển thị.
Tóm tắt bài học
Phát biểu import được sử dụng trong chương trình để truy cập các gói Java.
Chương trình Java chứa một tập hợp các gói. Chương trình có thể chứa các dòng giải thích. Trình biên dịch sẽ bỏ qua các dòng giải thích này.
“Token” là thành phần nhỏ nhất của chương trình. Có năm loại “token”
Đinh danh (identifiers)
Từ khóa (keywords)
Ký tự phân cách (separators)
Nguyên dạng (Literals)
Các toán tử
Java có các kiểu cấu trúc dữ liệu như kiểu nguyên thuỷ mà ta đã biết. Các biến được khai báo cho từng kiểu dữ liệu xác định. Hãy thận trọng khi khai báo tên biến để loại trừ khả năng hỗn loạn.
Java cung cấp các chỉ định truy xuất sau đây :
Công cộng (public)
Bảo vệ (protected)
Riêng tư (private)
Java cung cấp các bổ nghĩa (modifiers) sau đây:
Tĩnh (static)
Trừu tượng (abstract)
Final
Khởi tạo hàm có hai kiểu :
Tường minh (Explicit)
Ngầm định (Implicit)
Java cung cấp nhiều dạng toán tử,chúng gồm :
Các toán tử số học
Các toán tử dạng bit
Các toán tử quan hệ
Các toán tử logic
Toán tử đìều kiện
Toán tử gán
Ứng dụng Java có một lớp chứa phương thức main. Các tham số có thể được truyền vào phương thức main nhờ các tham số lệnh (command line parameters) .Trong Java cung cấp những cấu trúc chương trình sau đây
if-else
switch
for
while
do while
Kiểm tra kiến thức của bạn
Trong Java, kiểu dữ liệu dạng byte nằm trong giới hạn từ……….đến…………
Hãy chỉ các danh định hợp lệ trong :
Tel_num
Emp1
8678
batch.no
Cái gì là output của đoạn chương trình sau?
class me
{
public static void main(String srgs[ ])
 {
 int sales=820;
 int profit=200;
System.out.println(((sale +profit)/10*5);
 }
}
……….là sự bổ sung (implementation) cuả các phép toán trên các đối tượng
Phương thức public có thể truy cập phương thức private trong cùng một lớp. True/False
‘Static’ hàm ý rằng phương thức không có mã (code) và được bổ xung trong các lớp con True/False
Khi bạn không định nghiã một hàm khởI tạo cho một lớp,JMV sẽ cung cấp một hàm mặc định hoặc một hàm khởi tạo ẩn (implicit). True/False
Vòng lặp while thực thi ít nhất một lần thậm chí nếu điều kiện được xác định là False True/False
Bài tập
Hãy viết một đoạn chương trình để xuất dòng chữ :” Welcome to the world of Java”
Hãy viết hai hàm kiến tạo mở (explicit) cho một lớp dùng để tính diện tích hình chữ nhật.Khi một giá trị đơn được truyền vào hàm khởi tạo,nó có thể bị ngộ nhận rằng độ dài và chiều cao giống như biến được truyền vào.Lúc đó, nó sẽ tính một diện tích phù hợp.Khi hai giá trị được truyền vào hàm,nó sẽ tính diện tích hình chữ nhật. 
Viết một chương trình thực hiện những việc sau đây:
Khai báo và gán giá trị đầu cho các biến m và n là 100 và 200 tương ứng.
Theo các điều kiện : nếu m bằng 0 , hiển thị kết quả tương ứng.
Nếu m lớn hơn n , hiển thị kết quả tương ứng.
Kiểm tra các giá trị n là chẵn hay lẻ.
Viết một chương trình hiển thị tổng các bội số của 7 nằm giữa 1 và 100.
Viết chương trình để cộng bảy số hạng của dãy sau:
1!+2!+3!…………….