Lập trình hướng đối tượng với C++ - Phụ lục 3: Bài toán quan hệ gia đình

(Nguoi *);
	virtual int LaVo(Nguoi*)=0;
	virtual int LaChong(Nguoi*)=0;
};
class Nam : public Nguoi
{
	Nu *Vo;
	int LaVo(Nguoi *) { return 0; }
public:
	Nam(char *ten, Nam *bo=0, Nu *me=0) :
 Nguoi(ten, bo, me), Vo(0) {}
int GioiTinh() { return 1; }
	int Cuoi(Nguoi *vo);
	int LaChong(Nguoi * nguoi);
};
class Nu : public Nguoi
{
	Nam *Chong;
	int LaChong(Nguoi *) { return 0; }
public:
	Nu(char *ten, Nam *bo=0, Nu *me=0): 
 Nguoi(ten, bo, me), Chong(0) {}	
int GioiTinh() { return 0; }
	int Cuoi(Nguoi *chong);
	void SinhCon(char* ten, int gioitinh);
	int LaVo(Nguoi * nguoi);
};
Ph­¬ng thøc c­íi chØ thùc hiÖn ®èi víi c¸ thÓ ch­a lËp gia ®×nh. Trong tr­êng hîp ®· lËp gia ®×nh th× nã sÏ tr¶ ra 0.
int Nam::Cuoi(Nguoi *vo)
{
	if (Vo||vo->GioiTinh()) return 0;
	Vo = (Nu*)vo;
	Vo->Cuoi(this);
	return 1;
}
int Nu::Cuoi(Nguoi *chong)
{
	if (Chong||chong->GioiTinh()==0) return 0;
	Chong = (Nam*)chong;
	Chong->Cuoi(this);
	return 1;
}
void Nu::SinhCon(char *ten, int gioitinh)
{
	Nguoi* nguoi = TaoNguoi(ten, gioitinh, Chong, this);
	ThemCon(nguoi);
	if (Chong) Chong->ThemCon(nguoi);
	for (int i=0; i<SoCon; i++)
	{
	CacCon[i]->ThemEm(nguoi);
	nguoi->ThemAnhChi(CacCon[i]);
	}
}
Trong ph­¬ng thøc sinh con ®· dïng hµm TaoNguoi ®Ó t¹o ra mét thÓ hiÖn cña líp Nam hay Nu phô thuéc vµo giíi tÝnh. §èi t­îng míi t¹o ra sÏ ®­îc gia nhËp vµo céng ®ång vµ ®­îc xem xÐt c¸c mèi quan hÖ sau nµy, chi tiÕt vÒ hµm nµy chóng ta sÏ bµn luËn sau. Sau khi ®· cã ®èi t­îng th× c¸c mèi quan hÖ gia ®×nh cha, mÑ, con c¸i, anh, chÞ, em ph¶i ®­îc x¸c lËp.
Thùc hiÖn cµi ®Æt c¸c ph­¬ng thøc tr¶ lêi c©u hái quan hÖ cña líp Con ng­êi. §èi víi c¸c mèi quan hÖ gÇn nh­ LaAnh, LaCha th× viÖc kiÓm tra rÊt ®¬n gi¶n th«ng qua c¸c thuéc tÝnh Bo, Me, AnhChi,... cña ®èi t­îng. Nh­ng ®èi víi mèi quan hÖ xa h¬n chót Ýt nh­ LaOngNoi, LaCo, LaChu,... th× trë nªn khã kh¨n h¬n nhiÒu. Chóng ta dïng mét ph­¬ng ph¸p kiÓm tra ®¬n gi¶n theo m« h×nh to¸n häc. VÝ dô, A lµ «ng néi cña B khi vµ chØ khi trong céng ®ång tån t¹i mét ®èi t­îng X mµ A lµ cha cña X vµ X lµ cha cña B. Nh­ vËy ®Ó thùc hiÖn ®­îc kiÓm tra nµy th× cÇn ph¶i l­u ®­îc toµn bé c¸c ®èi t­îng trong céng ®ång ®Ó phôc vô t×m kiÕm X. Trong ch­¬ng tr×nh dïng mét m¶ng tÜnh c¸c con trá tíi ®èi t­îng Con ng­êi ®Ó qu¶n lý céng ®ång ng­êi nµy. M¶ng nµy ®­îc khai b¸o nh­ mét thµnh phÇn tÜnh cña líp Con ng­êi. Ph­¬ng thøc TaoNguoi sÏ t¹o mét ®èi t­îng lµ Nam hoÆc N÷ phô thuéc giíi tÝnh truyÒn vµo. §èi t­îng míi t¹o ra sÏ ®­îc thªm vµo céng ®ång. Ph­¬ng thøc TimNguoi t×m ®èi t­îng trong céng ®ång cã tªn nh­ tªn ®­a vµo, nÕu kh«ng t×m thÊy tr¶ vÒ NULL. D­íi ®©y lµ mét sè bæ sung cho líp Con ng­êi.
class Nguoi
{
	. . .
	static Nguoi* NhanDan[100];
	static int SoDan;
public:
	. . .
	static int LaySoDan() { return SoDan; }
	static Nguoi* ThemDan(Nguoi* nguoi)
	{
	return NhanDan[SoDan++] = nguoi;
	}
	static Nguoi* TaoNguoi(char*, int, Nam *bo=0, Nu *me=0);
	static Nguoi* TimNguoi(char* ten);
};
Nguoi* Nguoi::NhanDan[];
int 	 Nguoi::SoDan = 0;
Nguoi* 
Nguoi::TaoNguoi(char* ten, int gioitinh, Nam *bo, Nu *me)
{
	return gioitinh ? ThemDan(new Nam(ten, bo, me))
 : ThemDan(new Nu(ten, bo, me));
}
Nguoi* Nguoi::TimNguoi(char* ten)
{
	for (int i=0; i<SoDan; i++)
	if (strcmp(ten, NhanDan[i]->LayTen())==0)
 return NhanDan[i];
	return 0;
}
Sau khi ®· tæ chøc ®­îc d÷ liÖu l­u tr÷ con ng­êi chóng ta cã thÓ x©y dùng c¸c hµm kiÓm tra quan hÖ nh­ d­íi ®©y. A lµ ®èi t­îng gäi hµm kiÓm tra, B lµ ®èi t­îng truyÒn vµo, X lµ ®èi t­îng t×m kiÕm NhanDan[i] (dïng vßng for ®Ó duyÖt).
int Nguoi::LaOngNoi(Nguoi *nguoi)
{
	if (GioiTinh()==0) return 0;
	for (int i=0; i<SoDan; i++)
	if (LaCha(NhanDan[i])&&NhanDan[i]->LaCha(nguoi))
return 1;
	return 0;
}
int Nguoi::LaBaNoi(Nguoi *nguoi)
{
	if (GioiTinh()) return 0;
	for (int i=0; i<SoDan; i++)
	if (LaMe(NhanDan[i])&&NhanDan[i]->LaCha(nguoi))
 return 1;
	return 0;
}	
Môc ®Ých cña ch­¬ng tr×nh lµ sau khi ®· cã d÷ liÖu ph¶i tr¶ lêi ®­îc c©u hái quan hÖ khi ®­a tªn hai ng­êi vµo. Sau khi ng­êi sö dông ®­a tªn vµo chóng ta sÏ t×m ®èi t­îng ®ã trong céng ®ång. NÕu t×m thÊy th× gäi hµm ®­a ra th«ng b¸o quan hÖ cña hai ®èi t­îng võa t×m thÊy. Trong hµm d­íi ®©y thùc hiÖn b»ng c¸ch kiÓm tra c¸c quan hÖ bÒ trªn nÕu tÊt c¶ kh«ng tho¶ m·n th× l¹i ®æi ng­îc l¹i ®èi t­îng gäi ph­¬ng thøc ®Ó kiÓm tra.
char qh[256];
// ®­a ra th«ng b¸o vÒ quan hÖ cña 2 ®èi t­îng
char* QuanHe(Nguoi* A, Nguoi* B)
{
	for (int i=1; i<=2; i++)
	{
	strcpy(qh, A->LayTen());
	strcat(qh, " va ");
	strcat(qh, B->LayTen());
	strcat(qh, " co quan he ");
	if (A->LaOngNoi(B))
	return strcat(qh, "ong chau noi");
	if (A->LaBaNoi(B))
	return strcat(qh, "ba chau noi");
	if (A->LaOngNgoai(B))
	return strcat(qh, "ong chau ngoai");
	if (A->LaBaNgoai(B))
	return strcat(qh, "ba chau ngoai");
	if (A->LaCha(B))
	return strcat(qh, "cha con");
	if (A->LaMe(B))
	return strcat(qh, "me con");
	if (A->LaCo(B))
	return strcat(qh, "co chau");
	if (A->LaDi(B))
	return strcat(qh, "di chau");
	if (A->LaChu(B))
	return strcat(qh, "chu chau");
	if (A->LaBac(B))
	return strcat(qh, "bac chau");
	if (A->LaAnh(B))
	return strcat(qh, "anh em");
	if (A->LaChi(B))
	return strcat(qh, "chi em");
	if (A->LaAnhHo(B))
	return strcat(qh, "anh em ho");
	if (A->LaChiHo(B))
	return strcat(qh, "chi em ho");
	if (A->LaVo(B))
	return strcat(qh, "vo chong");
	Nguoi* temp = A;
	A = B;
	B = temp;
	}
	strcpy(qh, A->LayTen());
	strcat(qh, " va ");
	strcat(qh, B->LayTen());
	return strcat(qh, " khong co quan he gia dinh");
}
// t×m quan hÑ cña hai ®èi t­îng cã tªn nhËp vµo tõ bµn phÝm
void TimQuanHe()
{
	clrscr();
	char ten1[25];
	cout << "Ten nguoi thu nhat: ";
	gets(ten1);
	Nguoi *A = Nguoi::TimNguoi(ten1);
	if (A==0)
	{
	cout << "Khong co nguoi ten " << ten1 << endl;
	getch();
	return;
	}
	char ten2[25];
	cout << "Ten nguoi thu hai: ";
	gets(ten2);
	Nguoi *B = Nguoi::TimNguoi(ten2);
	if (B==0)
	{
	cout << "Khong co nguoi ten " << ten2 << endl;
	getch();
	return;
	}
	cout << QuanHe(A, B) << endl;
	getch();
}
§Ó ®¬n gi¶n trong viÖc thiÕt kÕ nhËp d÷ liÖu cho ch­¬ng tr×nh, chóng ta dïng ph­¬ng ph¸p nhËp d÷ liÖu tõ tÖp. ViÖc h×nh thµnh con ng­êi vµ c¸c mèi quan hÖ cña chóng lµ th«ng qua c¸c sù kiÖn chÝnh: T¹o mét con ng­êi, §¸m c­íi cña hai ng­êi, Sinh con cña ng­êi phô n÷. Do vËy tÖp d÷ liÖu ph¶i thÓ hiÖn ®­îc ®iÒu nµy. Dïng tÖp v¨n b¶n ®Ó m« t¶ c¸c sù kiÖn tá ra thÝch hîp trong tr­êng hîp nµy. D­íi ®©y lµ mét tÖp v¨n b¶n m« t¶ cho mét quan hÖ gia ®×nh ®¬n gi¶n.
Th¾ng (Nam)
Mai (N÷)
Nga (N÷)
TuÊn (Nam)
TÖp v¨n b¶n d÷ liÖu:
Tao
Thang
1
Tao
Mai
0
Cuoi
Thang
Mai
Sinh
Mai
Nga
0
Sinh
Mai
Tuan
1
T¹o ng­êi tªn Th¾ng lµ nam
T¹o ng­êi tªn Mai lµ n÷
Th¾ng c­íi Mai
Mai sinh con g¸i tªn lµ Nga
Mai sinh con trai tªn lµ TuÊn
Hµm nhËp d÷ liÖu tõ tÖp v¨n b¶n.
void NhapDuLieu() {
	clrscr();
	char s[80];
	cout << "Ten tep nhap du lieu: ";
	cin >> s;
	ifstream input(s, ios::in|ios::nocreate);
	input.seekg(0L, ios::end );
	if ( input.tellg() < 0) 	{
	cout << "Loi mo tep ! \n";
	getch();
	return;
	}
	input.seekg(0L, ios::beg);
	cout << "Dang nhap du lieu........\n";
	int dong = 1;
	while (1) 	{
	input.getline(s, sizeof(s));
	if (input.gcount()==0) break;
	if (strcmp(s, "")==0) 	{
	dong++;
	continue;
	}
	if (strcmp(s, "Tao")==0) {
	char ten[25];
	input.getline(ten, sizeof(ten));
	if (strcmp(ten, "")) {
	int gt;
	input >> gt;
	cout << "Tao nguoi ten " << ten << endl;
	if (Nguoi::TimNguoi(ten))
	cout << "Da co nguoi ten la " << ten << endl;
	else
	Nguoi::TaoNguoi(ten, gt);
	dong += 2;
	continue;
	}
	}
	if (strcmp(s, "Cuoi")==0) {
	char ten1[25];
	input.getline(ten1, sizeof(ten1));
	char ten2[25];
	input.getline(ten2, sizeof(ten2));
	Nguoi* A = Nguoi::TimNguoi(ten1);
	Nguoi* B = Nguoi::TimNguoi(ten2);
	cout << "Cuoi " << ten1 << " va "<< ten2 << endl;
	if (A==0) 
 cout << "Khong co nguoi ten " << ten1 << endl;
	if (B==0) 
 cout << "Khong co nguoi ten " << ten2 << endl;
	if (A&&B&&A->Cuoi(B)==0)
	cout << "Khong cuoi duoc\n";
	dong += 2;
	continue;
	}
	if (strcmp(s, "Sinh")==0)
	{
	char ten1[25];
	input.getline(ten1, sizeof(ten1));
	char ten2[25];
	input.getline(ten2, sizeof(ten2));
	if (strcmp(ten2, "")) {
	cout << ten1 << " sinh con "<< ten2 << endl;
	Nguoi* A = Nguoi::TimNguoi(ten1);
	if (A==0) 
 cout << "Khong co nguoi ten " << ten1 << endl;
	int gt;
	input >> gt;
	if (Nguoi::TimNguoi(ten2))
	cout << "Da co nguoi ten la " << ten2 << endl;
	else {
	if ( A )
	if ( A->GioiTinh() )
	 cout << ten1 <<" la nam khong sinh con duoc\n";
	else
	((Nu*)A)->SinhCon(ten2, gt);
	}
	dong += 3;
	continue;
	}
	}
	cout << "Loi o dong thu " << dong << endl;
	break;
	}
	cout << "Ket thuc nhap.\n";
	getch();
}
ViÕt thªm menu cho ch­¬ng tr×nh cã d¹ng nh­ sau:
Lua chon cong viec theo so
1. Nhap du lieu
	2. Tim quan he
	3. Ket thuc
void Menu() {
	clrscr();
	cout << "\n\n	Lua chon cong viec theo so\n\n";
	cout << "	1. Nhap du lieu\n";
	cout << "	2. Tim quan he\n";
	cout << "	3. Ket thuc\n";
}
void main(){
 int i;
	Menu();
	do
	{
	i = getch();
	switch (i)	{
	case '1':
	Nguoi::XoaDuLieu();
	NhapDuLieu();
	Menu();
	break;
	case '2':
	TimQuanHe();
	Menu();
	}
	}while (i!='3');
	Nguoi::XoaDuLieu();
}
VÝ dô sau khi nhËp d÷ liÖu cho ch­¬ng tr×nh tõ tÖp d÷ liÖu nh­ ta cã ë trªn vµ thùc hiÖn t×m quan hÖ mµn h×nh sÏ cã d¹ng nh­ sau
Ten nguoi thu nhat: Thang
Ten nguoi thu hai: Mai
Mai va Thang co quan he vo chong