Kỹ thuật đặt và lưu Catheter

17/12/2012
1
KỸ THUẬT ĐẶT VÀ LƯU CATHETER 
ĐỘNG MẠCH
ĐO HUYẾT ÁP ĐỘNG MẠCH XÂM LẤN
17/12/2012 17/12/2012
I.ĐẶT VẤN ĐỀ:
+ Lấy DHST và lấy máu xét nghiệm là công việc hằng
ngày của điều dưỡng.
+ Đo huyết áp ở những trẻ béo phì,trẻ nhũ nhicó thể
đánh giá không chính xác.
+ BVNĐ2 ứng dụng đo HAĐMXL vào điều trị.
+ Huyết áp đo bằng áp kế + tay nghe có giá trị thấp hơn
huyết áp động mạch xâm lấn.
+ Huyết áp tâm thu thấp hơn 17mmHg.
+ Huyết áp tâm trương cao hơn 3-5mmHg.
17/12/2012
II. VAI TRÒ CỦA HAĐMXL:
+ HAĐMXL là tiêu chuẩn vàng để xác định huyết áp.
+ Theo dõi huyết áp liên tục , chính xác.
+ Điều chỉnh lượng dịch chống sốc thích hợp.
+ Lấy máu động mạch để xét nghiệm khí máu nhiều lần.
17/12/2012
III. CHỈ ĐỊNH:
+ Sốc kéo dài/ hạ huyết áp nặng.
+ Nguy cơ rối loạn huyết động trong và sau phẩu
thuật(đặc biệt là phẩu thuật tim và mạch máu lớn).
+ Trường hợp bệnh sốt xuất huyết (độ III,IV có tái sốc), 
tay chân miệng (độ III,IV), viêm cơ tim nặng
+ Không đo được HA đo bằng tay.
17/12/2012
IV.CHỐNG CHỈ ĐỊNH:
+ Rối loạn chức năng đông máu nặng.
+ Sưng phù không lấy được động mạch.
+ Test ALLEN dương tính.
17/12/2012
2
A.KỸ THUẬT ĐẶT VÀ LƯU CATHETER 
ĐỘNG MẠCH
17/12/2012 17/12/2012
1.VỊ TRÍ:
+ Sơ sinh: động mạch quay, động mạch chày sau hay 
động mạch rốn.
+Trẻ > 3 tháng: động mạch quay, động mạch mu bàn
chân.
17/12/2012
2.DỤNG CỤ:
. Dụng cụ vô trùng:
- Kim luồn:
+ Trẻ sơ sinh và<3 tháng: 24G
+ Trẻ nhỏ: 22G
+ Trẻ >12 tuổi: 20G
- Găng vô trùng, Natrichlorua 0,9% 100ml, lọ Heparin
- Mâm sạch, ống tiêm 5ml (có pha Heparin 10đv/ml), ống
tiêm 1ml
- Dây nối, gòn viên
- Betadine 10%, cồn 700, DD rửa tay nhanh
- Băng keo cá nhân, băng keo opsite, băng keo urgo, bồn hạt
đậu
- Thùng đựng rác sinh hoạt, rác lây nhiễm, thùng đựng vật sắc
nhọn. 
17/12/2012
3.CçC BƯỚC TIẾN HæNH:
- BŸo vš giải th˝ch thŽn nhŽn,bệnh nhŽn.
- Tư thế bệnh nhŽn nằm ngữa.
-TEST ALLEN để xŸc định tuần hošn tốt:
17/12/2012
- Đặt cổ tay ngửa tối đa, chêm lót, chọn vị trí ¼ ngoài
cổ tay,nơi mạch nảy mạnh nhất.
- Sát trùng tay nhanh, mang găng vô khuẩn.
- Sát khuẩn da bằng Betadine 10%.
- Đặt Catheter động mạch quay:
- Tay phải cầm kim luồn đâm qua da vào động mạch
một góc 15º hoặc 45º cùng lúc tay trái giữ cổ tay ngửa
tối đa.
- Khi tiêm vào đúng động mạch sẽ thấy máu chảy ra ở 
chuôi kim
17/12/2012
- Lùi nòng kim ra khoảng 0.5cm cùng lúc luồn Catheter 
nhẹ nhàng vào trong lòng động mạch, sau đó tay trái ấn
phía trên động mạch, tay phải rút bỏ nòng kim.
- Gắn dây nối và ống tiêm
- Bơm 2ml Heparin 10đv/1ml lưu Catheter.
- Cố định kim, dùng bút đỏ
ghi chữ ĐỘNG MẠCH dán
lên vùng tiêm, ghi ngày
giờ, tên điều dưỡng thực
hiện.
17/12/2012
3
17/12/2012
Máy theo dõi 
HAĐM xâm lấn 
& không xâm lấn
Bộ cảm 
biến đo 
áp lực
ĐO HUYẾT ÁP ĐỘNG MẠCH XÂM LẤN
Catheter ĐM quay 17/12/2012
1.DỤNG CỤ:
+ Monitor ()
+ 1chai NaCl 0,9% 500ml , Ống tiêm 1ml
+ Brassa, thước thợ,.
+ 1 dây Cable, bộ đo HAĐMXL.
17/12/2012
17/12/2012 17/12/2012
2. KỸ THUẬT:
+ Bước 1: gắn chai NaCl 0,9% có pha Heparin vào
brassa và bơm brassa > 200mmHg.
+ Bước 2: mồi dịch vào bộ đo HAĐMXL gắn vào
catheter.
+ Bước 3: định vị trí zero.
+ Bước 4: nối bộ cảm biến đo áp lức với dây cable.
+ Bước 5: Nối dây cable vào monitor
+ Bước 6: định mức zero (CALIBRE).
17/12/2012
4
Bước 1: gắn chai NaCl 0,9% có pha Heparin vào
brassa và bơm brassa > 200mmHg.
17/12/2012
Bước 2: mồi dịch vào bộ đo HAĐMXL gắn
vào catheter
17/12/2012
Bước 3: định vị trí zero
17/12/2012
Bước 4: nối bộ cảm biến đo áp lực với dây
cable.
17/12/2012
Bước 5: nối dây cable vào monitor
17/12/2012
Bước 6: định mức zero (CALIBRE).
17/12/2012
17/12/2012
5
17/12/2012
KỸ THUẬT 
ĐO HAĐMXL







17/12/2012
+ Cách CALIBRE:
- Khoá đường vào động mạch và mở nút màu cam → 
trên monitor chọn MENU → chọn PRESS → chon 
P1SCALE/ZERO CAL → chọn ZERO 
CALIBRATOIN → ấn CAL?? → mở thông đường
vào động mạch.
3.Sóng điển hình của HAĐM xâm lấn
17/12/2012
4.Sóng không đúng của HAĐM xâm lấn
17/12/2012
17/12/2012
5.Những yếu tố ảnh hưởng đến trị số
HAĐMXL
- Calibre không đúng hay thay đổi tư thế bệnh nhân mà
không calibre.
- Gập góc Catheter (thường gặp)
- Vị trí Sensor không đúng : ngay liên sườn IV đường
nách giữa.
- Chọn kích thước Catheter không phù hợp (thường
gặp) 
- Tắc nghẽn trong catheter.
17/12/2012
6.Xử Trí:
- Chọn Catheter thích hợp.
- Calibre khi thay đổi tư thế bệnh nhân.
- Chọn vị trí đặt Sensor đúng.
- Nếu nghi ngờ kết quả huyết áp động mạch xâm lấn
nên kiểm tra lại toàn diện,có thể xem xét đặt lại
Catheter khác nghi ngờ gập góc.
17/12/2012
6
17/12/2012
7. THEO DÕI:
+ Chọn mức báo động cho huyết áp tâm thu, tâm
trương.
+ Theo dõi các ngón tay (chân) để đánh giá sự tưới
máu, sưng phù, đỏ.
+ Theo dõi báo BS ngay nếu chân kim bị chảy máu
nhiều , bị máu tụ, bị thoát dịch.
+ Kiểm tra lưu thông của catheter nếu huyết áp không
dao động.
+ Theo dõi các chổ nối trên bộ đo HAĐMXL tránh
sút gây chảy máu ồ ạt. 
17/12/2012
7. Chăm sóc:
+ Thay băng nơi đặt catheter mỗi 2 ngày (hoặc khi
ướt, khi dơ) 
+ Tuyệt đối không được bơm bất cứ dung dịch hoặc
thuốc gì vào catheter.
+ Điều chỉnh mức 0 (làm Zeroing ) mỗi ngày. 
V.AN TOÀN BỆNH NHÂN:
Nguy cơ
Tai biến
Phòng ngừa
Hoại tử bàn tay Thực hiện test ALLEN trước khi tiêm động
mạch
Chảy máu khó cầm Ấn chặt nơi tiêm sau khi rút kim luồn
Nghẹt Catheter Bơm Heparin 10đv/ml lúc lưu Catheter sau
khi lấy máu và mỗi 6 giờ
Nhiễm trùng Kỹ thuật đảm bảo vô trùng
Thay băng nơi tiêm hằng ngày, khi ướt.
17/12/2012
VI.XỬ TRÍ TÌNH HUỐNG:
Tình Huống Xử Trí
Khi test ALLEN bỏ tay
ấn động mạch trụ tay
vẫn tím
Thực hiện test ALLEN tay bên 
kia nếu tốt, tiến hành lưu động 
mạch
Chảy máu nơi tiêm Thay băng nơi tiêm
Máu chảy ra ngoài khi 
rút nòng kim luồn
Ấn phía trên động mạch khi rút
nòng kim luồn
Catheter nghẹt, nơi tiêm 
sưng đỏ
Rút Catheter băng ép
17/12/2012
17/12/2012
VIII. KẾT LUẬN:
+ HAĐMXL là kỹ thuật mới cần áp dụng ở các khoa.
+ Theo dõi huyết áp liên tuc, chính xác.
+ Lấy máu xét nghiệm nhiều lần, giảm đau cho bệnh
nhân. 
+ Rút ngắn thời gian điều trị, giảm chi phí cho bệnh
nhân.