Hiệu quả giảm chấn cho khung bê tông cốt thép chịu động đất bằng giải pháp gia cường vật liệu GFRP
TÓM TẮT
Bài báo này trình bày một nghiên cứu về việc sử dụng vật liệu nhựa cốt sợi thủy tinh (GFRP) để
gia cường, nhằm làm tăng khả năng kháng chấn cho khung bê tông cốt thép (BTCT). Đánh giá mức độ hư
hại (DI) của khung có và không có gia cường GFRP bằng phương pháp số thông qua phần mềm MATLAB
R2014a kết hợp với kết quả phân tích từ phần mềm SAP2000 bằng phần tử phi tuyến LINK ứng xử trễ theo
mô hình Takeda có xét đến các trận động đất Taft, Land và Nort. Giá trị DI của khung không gia cường lớn
hơn khung gia cường GFRP khi cùng chịu một trận động đất. Với giá trị DI bằng nhau, gia tốc nền PGA
động đất khi không có gia cường GFRP nhỏ hơn gia tốc nền PGA động đất khi có gia cường GFRP
T chịu trận động đất Taft 0,30g a. Thí nghiệm theo Bracci và cộng sự [5]; b. Phân tích. a) b) 4. Phân tích số 4.1. Mô tả khung tám tầng Một khung tám tầng ba nhịp theo Hình 11, Hình 12 được chọn để phân tích DI trong bài báo này. Cốt thép chịu lực được sử dụng trong phân tích với cường độ chảy dẻo 420MPa và mô đun Hứa Thành Thân, Nguyễn Ngọc Phúc, Lê Văn Hân 103 Tập 12, Số 1, 2018 đàn hồi tương ứng với cốt thép là 200GPa. Cường độ chịu nén của bê tông là 25MPa và mô đun đàn hồi tương ứng với bê tông là '.4700 cf MPa, cụ thể cốt thép được thể hiện ở Bảng 6. Đường kính cốt thép đai được dùng là 10mm. Thông tin cụ thể của khung tám tầng được trình bày trong nghiên cứu của Eslami và Ronagh [8]. Bảng 5. Chi tiết cốt thép của khung tám tầng [8] Mặt cắt b (mm) h (mm) d (mm) d’ (mm) A st (mm2) A s (mm2) A’ s (mm2) Bước cốt đai (mm) A-A 600 600 540 60 16Φ25 - - 450 B-B 600 600 540 60 16Φ18 - - 450 C-C 500 500 440 60 16Φ16 - - 450 D-D 500 500 440 60 - 6 Φ25 4 Φ25 140 E-E 500 500 440 60 - 6 Φ22 4 Φ22 175 F-F 500 500 440 60 - 6 Φ18 3 Φ18 250 4.2. Mô hình khung tám tầng không có gia cường FRP Tải trọng bao gồm tĩnh tải 30 kN/m và hoạt tải 10 kN/m, trọng lượng dùng để phân tích động đất là D + 0.25L theo nghiên cứu của Eslami và Ronagh [3]. Các trận động đất có cường độ lớn hơn 6,5; PGA lớn hơn 0,1g và thời gian động đất lớn hơn 40s được chọn để phân tích lịch sử thời gian ngoài miền đàn hồi, thể hiện trong Bảng 6. Bảng 6. Số trận động đất dùng trong bài báo của Eslami và Ronagh [3] Tên động đất Ký hiệu Năm Cường độ PGA (g) Kern Country TAFT 1952 7,4 0,159 Landers LAND 1992 7,3 0,130 Northride NORT 1994 6,7 0,345 Hình 11. Khung tám tầng [8] Hình 12. Mặt cắt cột và dầm điển hình của khung tám tầng [8] 104 Khung tám tầng được mô hình bởi SAP2000 bằng cách sử dụng phần tử phi tuyến LINK với các đặc trưng của phần tử phi tuyến LINK được xác định dựa vào phân tích mô men - độ cong và mô men - góc xoay cũng được trình bày trong mục 3.1. Lực dọc để phân tích mô men - góc xoay theo Bảng 8, mô hình phần tử phi tuyến LINK và mode dao động đầu tiên cho khung BTCT trong SAP2000 theo Hình 13, Hình 14. Chu kỳ dao động của khung được xác định từ mô hình SAP2000 là 1,30s xấp xỉ với chu kỳ dao động trong nghiên cứu của Eslami và Ronagh [8] là 1,28s. Bảng 7. Lực dọc xuống cột khung khi phân tích tĩnh Tầng Lực dọc xuống cột (KN) Cột biên Cột giữa 1 - 982,00 - 1690,25 2 - 858,23 - 1469,40 3 - 731,93 - 1251,07 4 - 603,68 - 1034,69 5 - 475,06 - 818,69 6 - 354,93 - 610,70 7 - 233,46 - 404,04 8 - 110,63 - 198,75 Hình 13. Mô hình phần tử phi tuyến LINK Hình 14. Mode dao động đầu tiên 4.3. Mô hình khung tám tầng gia cường GFRP Gia cường vật liệu nhựa cốt sợi thủy tinh (GFRP) có mô đun đàn hồi nhỏ nhưng biến dạng dẻo cao, chi phí giá thành rẻ nên GFRP được chọn để gia cường khung BTCT tám tầng. Đặc trưng GFRP được chọn để gia cường thể hiện ở Bảng 9. Vị trí góc của cột được bo tròn bán kính 50 mm, quấn hai lớp GFRP quanh mỗi cột như Hình 15. Hứa Thành Thân, Nguyễn Ngọc Phúc, Lê Văn Hân 105 Tập 12, Số 1, 2018 Bảng 8. Đặc trưng của GFRP theo Luca và cộng sự [11] Cường độ chịu kéo, f fr (MPa) Mô đun đàn hồi, Ef (MPa) Chiều dày, t f (mm) 3241 72379 0.589 4.4. Phân tích DI của khung tám tầng DI của khung có gia cường và không có gia cường GFRP được phân tích số bằng phần mềm MATLAB R2014a và có sử dụng kết quả phân tích từ SAP2000 có xét đến các trận động đất Taft, Land và Nort. Kết quả, khi cùng một giá trị PGA thì khung được gia cường GFRP có DI nhỏ hơn so với khung không gia cường GFRP và DI của khung được gia cường giảm xuống khoảng 2,42 đến 2,77 lần (khi PGA = 0,6g); 2,72 đến 3,32 lần (khi PGA = 0,4g); 4,93 đến 6,68 lần (khi PGA = 0,2g) theo Bảng 10, Hình 16, Hình 17. Bảng 9. So sánh DI của mô hình khung không gia cường và có gia cường GFRP Ký hiệu DI không gia cường (max) DI có gia cường (max) So sánh chênh lệch (lần) 0,2g 0,4g 0,6g 0,2g 0,4g 0,6g 0,2g 0,4g 0,6g Taft 0,371 0,594 0,716 0,057 0,196 0,286 6,50 3,03 2,50 Land 0,361 0,573 0,705 0,054 0,178 0,254 6,68 3,21 2,77 Nort 0,424 0,616 0,711 0,086 0,225 0,293 4,93 2,73 2,42 a) GFRP quấn quanh cột b) Vị trí bo góc cho cột bằng GFRP Hình 15. Gia cường GFRP cho cột theo Luca và cộng sự [11] 106 Hình 16. Độ giảm ID của khung có gia cường và không gia cường GFRP khi chịu các trận động đất a) b) Hình 17. Quan hệ DI và thời gian tại vị trí chân cột số 2 do trận động đất NORT với PGA = 0,6g a. DI không gia cường; b. DI có gia cường GFRP Hứa Thành Thân, Nguyễn Ngọc Phúc, Lê Văn Hân 107 Tập 12, Số 1, 2018 Giá trị DI bằng nhau, khung gia cường GFRP chịu được cường độ động đất mạnh hơn khung không gia cường theo các trận động đất Taft, Land và Nort. Kết quả, lớn hơn 2,95 lần (trận động đất Taft); 3,05 lần (trận động đất Land); 3,20 lần (trận động đất Nort) khi có và không có gia cường GFRP theo Bảng 11, Hình 18. Bảng 10. Mức độ tăng PGA khi cùng DI Ký hiệu DI PGA (không gia cường GFPG) (g) PGA (có gia cường GFRP) (g) So sánh PGA có gia cường GFRP/ không gia cường GFRP (lần) Taft 0,371 0,20 0,76 3,80 0,594 0,40 1,18 2,95 Land 0,361 0,20 0,82 4,10 0,573 0,40 1,22 3,05 Nort 0,424 0,20 0,88 4,40 0,616 0,40 1,28 3,20 Hình 18. Quan hệ mức độ tăng PGA và giá trị DI bằng nhau có gia cường GFRP 108 5. Kết luận Bài báo đã trình bày kết quả DI của khung BTCT có và không có gia cường GFRP, được phân tích bằng phương pháp số bởi phần mềm MATLAB R2014a kết hợp với kết quả phân tích từ SAP2000 bằng phần tử phi tuyến LINK ứng xử trễ theo mô hình Takeda (1970) có xét đến các trận động đất Taft, Land và Nort. Chu kỳ dao động của khung trong nghiên cứu này là 1,30s xấp xỉ với chu kỳ dao động trong nghiên cứu của Eslami và Ronagh là 1,28s. Giá trị DI của khung không gia cường lớn hơn 2,42 lần khung gia cường GFRP khi cùng chịu một trận động đất. Với Giá trị DI bằng nhau, gia tốc nền PGA động đất lớn hơn 2,95 lần (trận động đất Taft); 3,05 lần (trận động đất Land); 3,20 lần (trận động đất Nort) khi có và không có gia cường GFRP. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. ACI, Building Code Requirements for Structural Concrete (ACI 318M-08) and Commentary, (2008). 2. ACI: Guide for the Design and Construction of Externally Bonded FRP Systems for Strengthening Concrete Structures, Report by ACI Committee 440, American Concrete Institute, (2008). 3. Balsamo A, Colombo A, Manfredi G, Negro P, Prota A, Seismic behavior of a full scale RC frame repaired using CFRP laminates, Engineering Structures, pp. 769 - 780, (2005). 4. Banon H, Veneziano D, Seismic safety of reinforced members and structures, Earthquake Engineering & Structural Dynamics, (1982). 5. Bracci JM, Reinhorn AM, Mander JB, Seismic retrofit of reinforced concrete buildings designed for gravity loads: performance of structural system, ACI Structural Journal, (1995). 6. Bozorgnia Y, Bertero VV, Evaluation of damage potential of recorded earthquake ground motion, Seismological Research Letters, (2001). 7. Computers and Structures Inc. SAP2000 Version 15.0.0, (2010). 8. Eslami A, Ronagh HR, Effect of FRP wrapping in seismic performance of RC buildings with and without special detailing - A case study, Composites Part B: Engineering, pp. 1265 - 1274, (2013). 9. Kent DC, Park R. Flexural members with confined concrete. Journal of the Structural Division, (1971). 10. Kunnath SK, Reinhorn AM, Lobo RF. IDARC Version 3.0, A Program for the Inelastic Damage Analysis of Reinforced Concrete Structures, National Center for Earthquake Engineering Research, State University of New York at Buffalo, (1992). 11. Luca AD, Nardone F, Matta F, Nanni A, Lignola GP, Prota A, Structural evaluation of fullscale FRP- confined reinforced concrete columns, Journal of Composites for Construction, 15(1):112-23, (2011). 12. Lam L, Teng JG, Design oriented stress strain model for FRP-confined concrete. Construction and Building Materials, pp. 471 - 489, (2003). 13. Nguyễn Chí Thanh, Lê Mạnh Hùng, Phạm Ngọc Khánh, Phân tích hiệu quả kỹ thuật giải pháp gia cường kết cấu bê tông cốt thép bằng vật liệu cốt sợi tổng hợp, Tạp chí Khoa học kỹ thuật Thủy lợi và Môi trường, (2011). 14. PEER ground motion database. ground motion database. 15. Park R, Priestley MJN, Gill WD, Ductility of square-confined concrete columns, Journal of the Structural Division. 1982, (2016). Hứa Thành Thân, Nguyễn Ngọc Phúc, Lê Văn Hân 109 Tập 12, Số 1, 2018 16. Paulay T, Priestley MJN, Seismic design of reinforced concrete and masonry uildings, New York - Chichester - Brisbane - Toronto - Singapore, John Wiley & Sons, (1992). 17. Park Y-J, Ang AH-S, Mechanistic seismic damage model for reinforced concrete, Journal of Structural Engineering, (1985). 18. Rocca S, Galati N, Nanni A, Interaction diagram methodology for design of FRP-confined reinforced concrete columns, Construction and Building Materials, 23(4):1508-20, (2009). 19. Sheikh SA, Khoury SS, Confined concrete columns with stubs, ACI Structural Journal, (1993). 20. Tabeshpour MR, Bakhshi A, Golafshani AA, Vulnerability and damage analyses of existing buildings, 13th World Conference on Earthquake Engineering, pp. 1261 - 1290, (2004). 21. Takeda T, Sozen MA, Nielsen NN, Reinforced concrete response to simulated earthquakes, Journal of the Structural Division, pp. 2557 - 2573, (1970). 22. Vui Van Cao, Hamid R. Ronagh, Reducing the potential seismic damage of reinforced concrete frames using plastic hinge relocation by FRP, Composites Part B: Engineering, pp. 688-696, (2014). 23. Vui Van Cao và Hamid Reza Ronagh, Reducing the seismic damage of reinforced concrete frames using FRP confinement, Composite Structures, pp. 403-415, (2014). 24. Vui Van Cao, Hamid R. Ronagh, Mahmud Ashraf, Hassan Baji, A new damage index for reinforced concrete structures, Journal of Earthquakes and Structures, pp. 581-609. (2014).
File đính kèm:
- hieu_qua_giam_chan_cho_khung_be_tong_cot_thep_chiu_dong_dat.pdf