Giáo trình Phân tích và thiết kế hệ thống - Phan Huy Khánh
Mục lục
Mở đầu
CHƯƠNG1 KHÁI NIỆM VỀHỆTHỐNG THÔNG TIN QUẢN LÝ.1
I. KHÁI NIệM VềHệTHốNG.3
I.1. Định nghĩa hệthống.3
I.2. Tính chất của hệthống.2
I.3. Các thành phần cơbản của hệthống.2
I.3.2. Hành vi của hệthống.3
I.3.3. Mục tiêu của hệthống.4
I.3.4. Cấu trúc của hệthống.4
I.4. Phân loại hệthống.5
I.5. Nghiên cứu lý thuyết hệthống.6
I.5.1. Lý thuyết tổng quát vềhệthống.6
I.5.2. Quan điểmnghiên cứu hệthống.6
II. XÍ NGHIệP VÀ VAI TRÒ CủA XÍ NGHIệP TRONG NềN KINH Tế.8
II.1. Xí nghiệp vàcác tổchức bên trong.8
II.1.1. Liên hệgiữa xí nghiệp với môi trường.9
II.1.2. Phân tích các liên hệvới môi trường.9
II.2. Hệthốnglà tổchức xí nghiệp.10
II.3. Ba hệthống của một tổchức xí nghiệp.11
III. HệTHốNG THÔNG TIN QUảN LÝ (HTTTQL) .13
III.1. Khái niệm HTTTQL.13
III.2. Cấu trúc của HTTTQL.13
III.2.1. Các phân hệ.13
III.2.2. Dữliệu.15
III.2.3. Mô hình quản lý.16
III.2.4. Quy tắc quản lý.17
III.3. Vai trò và chất lượng của HTTTQL .17
III.4. HTTTQL - công cụ điều phối và kiểm soát hệthống.19
III.5. Phân loại các hệthống thông tin .21
CHƯƠNG 2 CÁC PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH VÀ THIẾT KẾHỆTHỐNG .24
I. THếNÀO LÀ PHÂN TÍCH HệTHốNG ? .24
I.1. Khái niệm.24
I.2. Bản chất và yêu cầu của phân tích hệthống.25
I.3. Đánh giá các phương pháp.26
II. MộT SốPHƯƠNG PHÁP PTTKHT “Cổ ĐIểN”.27
II.1. Phương pháp SADT.28
II.2. Phương pháp MERISE.30
II.3. PTTKHT theo quan điểm ba trục toạ độ.32
II.3.1. Mô hình phân tích và thiết kếHTTT.32
165
II.3.2. Các giai đoạn phân tích và thiết kếhệthống. 34
II.3.3. Tiếp cận ba mức. 37
III. PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH THIếT KếHƯớNG ĐốI TƯợNG, UML.39
CHƯƠNG 3 PHÂN TÍCH HIỆN TRẠNG.42
I. PHƯƠNG PHÁP PHỏNG VấN (INTERVIEW) . 42
I.1. Nguyên lý của phương pháp. 42
I.2. Phân tích hiện trạng.43
I.3. Phỏng vấn lãnh đạo. 44
I.4. Phỏng vấn các vịtrí làm việc. 44
I.5. Củng cốcác phỏng vấn. 46
II. TổNG HợP CÁC KếT QUảPHÂN TÍCH HIệN TRạNG. 48
II.1. Xác định các phân hệ. 48
II.2. Phân tích dữliệu. 50
II.2.1. Khái niệm vềdữliệu sơcấp. 50
II.2.2. Thanh lọc dữliệu. 51
II.2.3. Xây dựng từ điển dữliệu. 51
II.3. Sơ đồdòng dữliệu. 54
II.3.1. Khái niệm. 54
II.3.2. Phân biệt DFD với sơ đồkhối . 55
II.3.3. Ví dụ:. 55
II.3.4. Xây dựng sơ đồdòng dữliệu. 56
II.3.5. Trình soạn thảo PPP DFD editor. 58
III. VÍ Dụ:XÍ NGHIệP ĐÓNG HộP DANAFOOD. 60
III.1. Mô tảhoạt động của xí nghiệp DanaFood. 60
III.2. Giao tiếp giữa cơsởdữliệu với người sửdụng. 61
III.3. Phân tích các dòng thông tin.62
CHƯƠNG 4 PHÂN TÍCH Ý NIỆM DỮLIỆU
VÀ CÁC PHƯƠNG PHÁP MÔ HÌNH HOÁ.69
I. MÔ HÌNH THựC THể -KếT HợP. 70
I.1. Khái niệm vềmô hình thực thể- kết hợp. 70
I.1.1. Khái niệm vềthực thể. 70
I.1.2. Khái niệm vềkết hợp. 72
I.1.3. 16 khảnăng của kiểu kết hợp nhịphân.75
I.1.4. Các kiểu kết hợp. 77
I.1.5. Các thành phần của từ điển dữliệu. 79
I.2. Mô hình thực thể- kết hợp mởrộng. 79
I.3. Chuyển đổi các mô hình thực thểkết hợp. 81
II. MÔ HÌNH QUAN Hệ. 83
II.1. Các định nghĩa. 83
II.2. Phụthuộc hàm. 86
II.2.1. Khái niệm. 86
II.2.2. Các tính chất của phụthuộc hàm .87
II.2.3. Các loạihình của phụthuộc hàm.88
II.2.4. Đồthịcủa các phụthuộc hàm.88
II.3. Các dạng chuẩn của lược đồquan hệ. 90
II.4. Ví dụkhu du lịch Non Nước. 91
II.4.1. Giới thiệu cơsởdữliệu.91
II.4.2. Quan sát dữliệu. 93
166
II.4.3. Mô hình quan hệtương ứng.95
II.4.4. Mô hình thực thể −kết hợp.96
III. CÁC CÔNG CụBIểU DIễN PTHCHO MÔ HÌNH E−A .98
III.1.1. Ma trận các phụthuộc hàm.98
III.1.2. Đồthịcác PTH.100
III.2. Ví dụ ứng dụng phụthuộc hàm.101
III.2.1. Ma trận PTH.101
III.2.2. Ma trận rút gọn các PTH.104
III.2.3. Các PTH không sơcấp.105
III.2.4. Kết luận.106
III.3. ĐồthịPTH biểu diễn CSDL của nhà máy đóng hộp DanaFood.107
III.4. Chuyển đổi giữa mô hình dữliệu và đồthịPTH.107
III.4.1. PTH có nguồn là dữliệu sơcấp.107
III.4.2. PTH sơcấp giữa khoá và các dữliệu sơcấp.107
III.4.3. PTH sơcấp giữa các khoá .108
III.4.4. PTH không sơcấp.108
CHƯƠNG 5 MÔ HÌNH HÓA DỮLIỆU BẰNG PHƯƠNG PHÁP LÙI .111
I. CÁC CấU TRÚC KIểU.111
I.1. Cấu trúc kiểu PHIẾU.111
I.2. Cấu trúc kiểu CHA-CON.112
I.3. Cấu trúc kiểu BẢNG.113
I.4. Cấu trúc kiểu HOẠCHĐỊNH.115
I.5. Cấu trúc kiểu CÓ-KHÔNG.116
I.6. Cấu trúc kiểu PHẢNXẠ.117
I.7. Cấu trúc kiểu BÌNHĐẲNG.117
I.8. Cấu trúc kiểu THỪA KẾ.118
I.9. Cấu trúc kiểu KẾTTỤ.119
II. ƯNG DụNG PHƯƠNG PHÁP TừTRÊN XUốNG.121
II.1. Giới thiệu công ty xây dựng nhà ởBKCO .121
II.1.1. Các quy tắc quản lý.121
II.1.2. Hồsơ.121
II.1.3. Nghiên cứu các cấu trúc kiểu.123
II.1.4. Xem xét các quy tắc quản lý.125
II.1.5. Hỗn hợp các cấu trúc kiểu.127
II.2. Hợp thức hoá mô hình ý niệm dữliệu.134
II.2.1. Từ điển dữliệu.134
II.2.2. Ma trận rút gọn các PTH.135
II.2.3. Quy tắc hợp thức hoá mô hình ý niệm dữliệu .136
II.3. Ràng buộc toàn vẹn.136
II.4. Ví dụ: Bài toán quản lý du lịch.138
II.5. Các ràng buộc toàn vẹn dữliệu.141
II.5.1. Các ràng buộc tĩnh đối với các quan hệ.141
II.5.2. Các ràng buộc đối với nhiều quan hệ.142
II.5.3. Các ràng buộc toàn vẹn động.142
CHƯƠNG 6 XÂY DỰNG MÔ HÌNH LOGIC DỮLIỆU.146
I. CHọN PHầN MềM.146
I.1. Chuyển đổi các cấu trúc dữliệu.147
I.2. Khối lượng dữliệu xửlý.147
167
I.3. Mức độtính toán. 148
I.4. Chuyển đổi các quy tắc quản lý.148
I.5. Tính độc lập của các ứng dụng. 149
I.6. Các kiểu ngôn ngữkhác nhau. 149
I.7. Kết luận. 150
II. CHUYểN ĐổI MÔ HÌNH E−AVềMÔ HÌNH QUAN Hệ. 151
III. SửDụNG CÁC NGÔN NGữLậP TRÌNH. 154
III.1. Chuyển đối MHYNDL thành mô hình logic dữliệu. 154
III.1.1. Các tệp dữliệu của FoxPro. 154
III.1.2. Chuyển đổi MHYNDL ⎯→MHLGDL.155
III.2. Hợp thức hóa mô hình dữliệu bởi xửlý.158
170 trang | Chuyên mục: Phân Tích Thiết Kế Hệ Thống | Chia sẻ: dkS00TYs | Lượt xem: 2471 | Lượt tải: 5
g của kiểu kết hợp nhị phân........................................................... 75 I.1.4. Các kiểu kết hợp ............................................................................................. 77 I.1.5. Các thành phần của từ điển dữ liệu................................................................. 79 I.2. Mô hình thực thể - kết hợp mở rộng ............................................................... 79 I.3. Chuyển đổi các mô hình thực thể kết hợp....................................................... 81 II. MÔ HÌNH QUAN Hệ............................................................................................ 83 II.1. Các định nghĩa................................................................................................ 83 II.2. Phụ thuộc hàm ................................................................................................ 86 II.2.1. Khái niệm........................................................................................................ 86 II.2.2. Các tính chất của phụ thuộc hàm .................................................................... 87 II.2.3. Các loại hình của phụ thuộc hàm.................................................................... 88 II.2.4. Đồ thị của các phụ thuộc hàm......................................................................... 88 II.3. Các dạng chuẩn của lược đồ quan hệ............................................................. 90 II.4. Ví dụ khu du lịch Non Nước............................................................................ 91 II.4.1. Giới thiệu cơ sở dữ liệu................................................................................... 91 II.4.2. Quan sát dữ liệu .............................................................................................. 93 166 II.4.3. Mô hình quan hệ tương ứng ............................................................................95 II.4.4. Mô hình thực thể − kết hợp .............................................................................96 III. CÁC CÔNG Cụ BIểU DIễN PTH CHO MÔ HÌNH E−A .............................................98 III.1.1. Ma trận các phụ thuộc hàm ............................................................................98 III.1.2. Đồ thị các PTH.............................................................................................100 III.2. Ví dụ ứng dụng phụ thuộc hàm .....................................................................101 III.2.1. Ma trận PTH.................................................................................................101 III.2.2. Ma trận rút gọn các PTH ..............................................................................104 III.2.3. Các PTH không sơ cấp.................................................................................105 III.2.4. Kết luận ........................................................................................................106 III.3. Đồ thị PTH biểu diễn CSDL của nhà máy đóng hộp DanaFood..................107 III.4. Chuyển đổi giữa mô hình dữ liệu và đồ thị PTH...........................................107 III.4.1. PTH có nguồn là dữ liệu sơ cấp ...................................................................107 III.4.2. PTH sơ cấp giữa khoá và các dữ liệu sơ cấp................................................107 III.4.3. PTH sơ cấp giữa các khoá ............................................................................108 III.4.4. PTH không sơ cấp ........................................................................................108 CHƯƠNG 5 MÔ HÌNH HÓA DỮ LIỆU BẰNG PHƯƠNG PHÁP LÙI .....................111 I. CÁC CấU TRÚC KIểU ........................................................................................111 I.1. Cấu trúc kiểu PHIẾU ....................................................................................111 I.2. Cấu trúc kiểu CHA-CON...............................................................................112 I.3. Cấu trúc kiểu BẢNG......................................................................................113 I.4. Cấu trúc kiểu HOẠCHĐỊNH.........................................................................115 I.5. Cấu trúc kiểu CÓ-KHÔNG ...........................................................................116 I.6. Cấu trúc kiểu PHẢNXẠ .................................................................................117 I.7. Cấu trúc kiểu BÌNHĐẲNG............................................................................117 I.8. Cấu trúc kiểu THỪA KẾ ...............................................................................118 I.9. Cấu trúc kiểu KẾTTỤ....................................................................................119 II. ƯNG DụNG PHƯƠNG PHÁP Từ TRÊN XUốNG......................................................121 II.1. Giới thiệu công ty xây dựng nhà ở BKCO ....................................................121 II.1.1. Các quy tắc quản lý .......................................................................................121 II.1.2. Hồ sơ .............................................................................................................121 II.1.3. Nghiên cứu các cấu trúc kiểu ........................................................................123 II.1.4. Xem xét các quy tắc quản lý .........................................................................125 II.1.5. Hỗn hợp các cấu trúc kiểu.............................................................................127 II.2. Hợp thức hoá mô hình ý niệm dữ liệu ...........................................................134 II.2.1. Từ điển dữ liệu ..............................................................................................134 II.2.2. Ma trận rút gọn các PTH ...............................................................................135 II.2.3. Quy tắc hợp thức hoá mô hình ý niệm dữ liệu ..............................................136 II.3. Ràng buộc toàn vẹn .......................................................................................136 II.4. Ví dụ : Bài toán quản lý du lịch ....................................................................138 II.5. Các ràng buộc toàn vẹn dữ liệu ....................................................................141 II.5.1. Các ràng buộc tĩnh đối với các quan hệ ........................................................141 II.5.2. Các ràng buộc đối với nhiều quan hệ ............................................................142 II.5.3. Các ràng buộc toàn vẹn động ........................................................................142 CHƯƠNG 6 XÂY DỰNG MÔ HÌNH LOGIC DỮ LIỆU..............................................146 I. CHọN PHầN MềM..............................................................................................146 I.1. Chuyển đổi các cấu trúc dữ liệu....................................................................147 I.2. Khối lượng dữ liệu xử lý................................................................................147 167 I.3. Mức độ tính toán........................................................................................... 148 I.4. Chuyển đổi các quy tắc quản lý .................................................................... 148 I.5. Tính độc lập của các ứng dụng..................................................................... 149 I.6. Các kiểu ngôn ngữ khác nhau....................................................................... 149 I.7. Kết luận......................................................................................................... 150 II. CHUYểN ĐổI MÔ HÌNH E−A Về MÔ HÌNH QUAN Hệ ........................................... 151 III. Sử DụNG CÁC NGÔN NGữ LậP TRÌNH................................................................. 154 III.1. Chuyển đối MHYNDL thành mô hình logic dữ liệu...................................... 154 III.1.1. Các tệp dữ liệu của FoxPro.......................................................................... 154 III.1.2. Chuyển đổi MHYNDL ⎯→ MHLGDL...................................................... 155 III.2. Hợp thức hóa mô hình dữ liệu bởi xử lý ....................................................... 158 168 Tài liệu tham khảo [ 1] E. M. Bennatan, Software Project Management : A Practitioner Approach, McGraw- Hill. 1992. [ 2] J. Claviez, Diriger un Projet Informatique, Édition J.C.I. Inc., Montréal (Québec) 1993. [ 3] A. Collongues, J. Hugues, B. Laroche, MERISE phương pháp thiết kế hệ thống thông tin Tin học hoá phục vụ quản lý doanh nghiệp, sách dịch. Nhà XB Khoa học Kỹ thuật, Hà nội 1994. [ 4] G. Devoivre, La vie d’un projet informatique en contexte industriel, Cours de 3ème année, ENSIMAG, 1996. [ 5] O. Foucaut, O. Thiéry, K. Smáli, Conception des Systèmes d’information et Programmation Événementielle, InterEditions, Paris 1996. [ 6] J. Gabay, Apprendre et Pratiquer MERISE, MASSON, Paris 1993. [ 7] Harozyszkiewicz, Introduction to System Analysis and Design, Prentice Hall 1989. [ 8] H. Habrias, Introduction à la Spécification, MASSON, Paris 1993. [ 9] J. Hugues. MERISE vers la Conduit de Projet. DUNOD Infomatique, 1990. [ 10] F. Jolivet, G. Reboul, Informatique Appliqué à la Gestion, DUNOD, Paris 1992. [ 11] Page-Jones, The Practical Guide to Structured Systems Design, Yourdon Press 1980. [ 12] Pressaman, Software Engineering, McGrawHill, 1982. [ 13] C. Smart, R. Sims, Phân tích, thiết kế, cài đặt hệ thống thông tin quản lý, Viện Công nghệ Thông tin biên dịch và xuất bản, Hà nội 1990. [ 14] Weinberg, Structured Analysis, Prentice Hall 1980. [ 15] Ngô Trung Việt (sách dịch), Phân tích và Thiết kế Tin học - Hệ thống Quản lý, Kinh doanh, Nghiệp vụ, Nhà XB Giao thông vận tải 1995. [ 16] Các tài liệu trên internet.
File đính kèm:
- GiaoTrinh_PT_TKHT.pdf
