Giáo trình JavaScript
JavaScript là ngôn ngữdưới dạng script có thểgắn với các file HTML. Nó không được
biên dịch mà được trình duyệt diễn dịch. Không giống Java phải chuyển thành các mã dễ
biên dịch, trình duyệt đọc JavaScript dưới dạng mã nguồn. Chính vì vậy bạn có thểdễ
dàng học JavaScript qua ví dụbởi vì bạn có thểthấy cách sửdụng JavaScript trên các
trang Web.
JavaScript là ngôn ngữdựa trên đối tượng, có nghĩa là bao gồm nhiều kiểu đối tượng, ví
dụ đối tượng Math với tất cảcác chức năng toán học. Tuy vậy JavaScript không là ngôn
ngữhướng đối tượng nhưC++ hay Java do không hỗtrợcác lớp hay tính thừa kế.
JavaScript có thể đáp ứng các sựkiện nhưtải hay loại bỏcác form. Khảnăng này cho
phép JavaScript trởthành một ngôn ngữscript động.
Giống với HTML và Java, JavaScript được thiết kế độc lập với hệ điều hành. Nó có thể
chạy trên bất kỳhệ điều hành nào có trình duyệt hỗtrợJavaScript. Ngoài ra JavaScript
giống Java ởkhía cạnh an ninh: JavaScript không thể đọc và viết vào file của người dùng.
Các trình duyệt web nhưNescape Navigator 2.0 trở đi có thểhiển thịnhững câu lệnh
JavaScript được nhúng vào trang HTML. Khi trình duyệt yêu cầu một trang, server sẽgửi
đầy đủnội dung của trang đó, bao gồm cảHTML và các câu lệnh JavaScript qua mạng tới
client. Client sẽ đọc trang đó từ đầu đến cuối, hiển thịcác kết quảcủa HTML và xửlý các
câu lệnh JavaScript khi nào chúng xuất hiện.
ởi tạo này trong một hàm thì mỗi lần gọi hàm, đối tượng sẽ được khởi tạo một lần Giả sử bạn có câu lệnh sau: if (condition) x={hi: ”there.”} Trong trường hợp này, JavaScript sẽ tạo ra một đối tượng và gắn nó vào biến x nếu biểu thức condition được đánh giá là đúng Còn ví dụ sau tạo ra một đối tượng myHonda với 3 thuộc tính: myHonda={color:”red”,wheels:4,engine:{cylinder:4,size:2.2}} Chú ý rằng thuộc tính engine cũng là một đối tượng với các thuộc tính của nó Trong Navigator 4.0, bạn cũng có thể sử dụng một khởi tạo để tạo một mảng. Cú pháp để tạo mảng bằng cách này khác với tạo đối tượng: arrayName=[element0, element1,...,elementN] Trong đó, arrayName là tên của mảng mới, và mỗi elementI là giá trị của phần tử ở vị trí đó của mảng. Khi bạn tạo một mảng bằng cách sử dụng phương pháp khởi tạo, thì nó sẽ coi mỗi giá trị là một phần tử trên mảng, và chiều dài của mảng chính là số các tham số. Bạn không cần phải chỉ định rõ tất cả các phần tử trên mảng mới. Nếu bạn đặt hai dấu phẩy vào hàng, thì mảng sẽ được tạo với những chốn trống cho những phần tử chưa được định nghĩa như ví dụ dưới đây: Nếu một mảng được tạo bằng cách khởi tạo(initializer) ở mức cao nhất, mỗi lần mảng đó xuất hiện trong các biểu thức, JavaScript sẽ đánh giá lại nó một lần. Ngoài ra, nếu sử dụng việc khởi tạo này trong một hàm thì mỗi lần gọi hàm, mảng sẽ được khởi tạo một lần Ví dụ1: Tạo một mảng coffees với 3 phần tử và độ dài của mảng là 3: Khoa Toan tin, Đại học Quốc gia Hà Nội JavaScript 70 coffees = [“French Roast”,”Columbian”,”Kona”] Ví dụ 2: Tạo ra một mảng với 2 phần tử được khởi đầu và một phần tử rỗng: fish = [“Lion”, ,” Surgeon”] Với biểu thức này, fish[0] là “Lion”, fish[2] là ” Surgeon”, và fish[2] chưa được định nghĩa 5.1.2. SỬ DỤNG MỘT HÀM XÂY DỰNG(CONSTRUCTOR FUNCTION) Bạn có thể tạo ra đối tượng của riêng mình với hai bước sau: 1. Định nghĩa kiểu của đối tượng bằng cách viết một hàm xây dựng. 2. Tạo ra một cá thể của đối tượng đó bằng toán tử new Để định nghĩa một kiểu đối tượng, ta phải tạo ra một hàm để chỉ định rõ tên, các thuộc tính và các cách thức của kiểu đối tượng đó. Ví dụ giả sử bạn muốn tạo một kiểu đối tượng ô tô với tên là car, có các thuộc tính make, model, year và color, để thực hiện việc này có thể viết một hàm như sau: function car(make, model, year ){ this.make = make this.model = model this.year = year } Chú ý việc sử dụng toán tử this để gán giá trị cho các thuộc tính của đối tượng phải thông qua các tham số của hàm. Ví dụ, bạn có thể tạo một đối tượng mới kiểu car như sau: mycar = new car(“Eagle”,”Talon TSi”,1993) Câu lệnh này sẽ tạo ra đối tượng mycar và liên kết các giá trị được đưa vào với các thuộc tính. Khi đó giá trị của mycar.make là “Eagle”, giá trị của mycar.model là “Talon TSi”, và mycar.year là một số nguyên 1993....Cứ như vậy bạn có thể tạo ra nhiều đối tượng kiểu car. Một đối tượng cũng có thể có những thuộc tính mà bản thân nó cũng là một đối tượng. Ví dụ bạn định nghĩa thêm một đối tượng khác là person như sau: function person(name, age, sex){ this.name=name this.age=age this.sex=sex } Và sau đó ta tạo ra hai người mới: rank = new person(“Rank McKinnon”,33,”M”) ken = new person(“Ken John”,39,”M”) Bây giờ bạn định nghĩa lại hàm xây dựng car như sau: function car(make, model, year,owner ){ this.make = make this.model = model this.year = year this.owner = owner } Khoa Toan tin, Đại học Quốc gia Hà Nội JavaScript 71 Như vậy bạn có thể tạo đối tượng kiểu car mới: car1 = new car(“Eagle”,”Talon TSi”,1993,rank) car2 = new car(“Nissan”,”300ZX”,1992,ken) Như vậy, thay vì phải qua một xâu ký tự hay một giá trị số khi tạo đối tượng, ta chỉ cần đưa hai đối tượng đã được tạo ở câu lệnh trên vào dòng tham số của đối tượng mới tạo. Ta cũng có thể lấy được thuộc tính của đối tượng owner bằng câu lênh sau: car2.owner.name Chú ý rằng bạn cũng có thể tạo ra một thuộc tính mới cho đối tượng trước khi định nghĩa nó, ví dụ: car1.color=”black” Như vậy, thuộc tính color của đối tượng car1 được gán là “black”. Tuy nhiên, nó sẽ không gây tác động tới bất kỳ một đối tượng kiểu car nào khác. Nếu muốn thêm thuộc tính cho tất cả các đối tượng thì phải định nghĩa lại hàm xây dựng đối tượng. 5.1.3. LẬP MỤC LỤC CHO CÁC THUỘC TÍNH CỦA ĐỐI TƯỢNG Trong Navigator 2.0, bạn có thể gọi thuộc tính của một đối tượng bằng tên thuộc tính hoặc bằng số thứ tự của nó. Tuy nhiên từ Navigator 3.0 trở đi, nếu ban đầu bạn định nghĩa một thuộc tính bằng tên của nó, bạn sẽ luôn luôn phải gọi nó bằng tên, và nếu bạn định nghĩa một thuộc tính bằng chỉ số thì bạn cũng luôn luôn phải gọi tới nó bằng chỉ số. Điều này ứng dụng khi bạn tạo một đối tượng với những thuộc tính của chúng bằng hàm xây dựng (như ví dụ về kiểu đối tượng car ở phần trước) và khi bạn định nghĩa những thuộc tính của riêng một đối tượng (như mycar.color=”red”). Vì vậy nếu bạn định nghĩa các thuộc tính của đối tượng ngay từ đầu bằng chỉ số như mycar[5]=”25 mpg”, bạn có thể lần lượt gọi tới các thuộc tính khác như mycar[5]. Tuy nhiên điều này là không đúng đối với những đối tượng tương ứng của HTML như mảng form. Bạn có thể gọi tới các đối tượng trong mảng bởi số thứ tự hoặc tên của chúng. Ví dụ thẻ thứ hai trong một document có thuộc tính NAME là “myform” thì bạn có thể gọi tới form đó bằng document.form[1] hoặc document.form[“myForm”] hoặc document.myForm 5.1.4. ĐỊNH NGHĨA THÊM CÁC THUỘC TÍNH CHO MỘT KIỂU ĐỐI TƯỢNG Bạn có thể thêm thuộc tính cho một kiểu đối tượng đã được định nghĩa trước bằng cách sử dụng thuộc tính property. Thuộc tính được định nghĩa này không chỉ có tác dụng đối với một đối tượng mà có tác dụng đối với tất cả các đối tượng khác cùng kiểu.Ví dụ sau thực hiện thêm thuộc tính color cho tất cả các đối tượng kiểu car, sau đó gắn một giá trị màu cho thuộc tính color của đối tượng car1: car.prototype.color=null car1.color=”red” 5.1.5. ĐỊNH NGHĨA CÁC CÁCH THỨC Một cách thức là một hàm được liên kết với một đối tượng. Bạn định nghĩa một cách thức cũng có nghĩa là bạn định nghĩa một hàm chuẩn. Bạn có thể sử dụng cú pháp sau để gắn một hàm cho một đối tượng đang tồn tại: object.methodname = function_name Khoa Toan tin, Đại học Quốc gia Hà Nội JavaScript 72 Trong đó object là đối tượng đang tồn tại, methodname là tên cách thức và function_name là tên hàm Bạn có thể gọi cách thức này từ đối tượng như sau: object.methodname() Bạn có thể định nghĩa cách thức cho một kiểu đối tượng bằng cách đưa cách thức đó vào trong hàm xây dựng đối tượng. Ví dụ bạn có thể định nghĩa một hàm có thể định dạng và hiển thị các thuộc tính của các đối tượng kiểu car đã xây dựng ở phần trước: function displayCar () { var result = “Abeautiful”+this.year+ “ ”+ this.make + “ ”+ this.model document.write(result) } Bạn có thể thêm cách thức này vào cho đối tượng car bằng cách thêm dòng lệnh sau vào hàm định nghĩa đối tượng this.displayCar= displayCar; Như vậy có thể định nghĩa lại đối tượng car như sau: function car(make, model, year,owner ){ this.make = make this.model = model this.year = year this.owner = owner this.displayCar= displayCar } Sau đó, bạn có thể gọi cách thức displayCar đối với mỗi đối tượng: car1.displayCar() car2.displayCar() 5.1.6. SỬ DỤNG CHO CÁC THAM CHIẾU ĐỐI TƯỢNG (OBJECT REFERENCES) JavaScript có một từ khoá đặc biệt là this mà bạn có thể sử dụng nó cùng với một cách thức để gọi tới đối tượng hiện thời. Ví dụ, giả sử bạn có một hàm validate dùng để xác nhận giá trị thuộc tính của một đối tượng nằm trong một khoảng nào đó: function validate(obj, lowval, hival){ if ( (obj.valuehival) ) alert(“Invalid value!”) } Sau đó bạn có thể gọi hàm validate từ mỗi thẻ sự kiện onChange: <INPUT TYPE=”TEXT” NAME=”AGE” SIZE=3 onChange=”validate(this,18,99)” > Khi liên kết với một thuộc tính form, từ khoá this có thể gọi tới form cha của đối tượng hiện thời. Trong ví dụ sau, myForm có chứa đối tượng Text và một nút bấm. Khi người sử dụng kích vào nút bấm, trường text sẽ hiển thị tên form. Thẻ sự kiện onClick của nút bấm sử dụng this.form để gọi tới form cha là myForm. Form name: Khoa Toan tin, Đại học Quốc gia Hà Nội JavaScript 73 <INPUT TYPE=”button” NAME=”button1” value=”Show Form Name” onClick=”this.form.text1.value=this.form.name”> 5.1.7. XOÁ ĐỐI TƯỢNG Trong JavaScript cho Navigator 2.0, bạn không thể xoá các đối tượng-chúng vẫn tồn tại trong khi bạn đã rời khỏi trang đó. Trong khi JavaScript cho Navigator 3.0 cho phép bạn có thể xoá một đối tượng bằng cách đặt cho nó trỏ tới giá trị Null (nếu như đó là lần cuối cùng gọi tới đối tượng). JavaScript sẽ đóng đối tượng đó ngay lập tức thông qua biểu thức gán. Khoa Toan tin, Đại học Quốc gia Hà Nội JavaScript 74 6. BẢNG TỔNG KẾT CÁC TỪ KHOÁ Sau đây là các từ đựoc định nghĩa là một phần trong ngôn ngữ JavaScript và không được sử dụng là tên biến: abstract eval int static boolean extends interface super break false long switch byte final native synchrinized case finally new this catch float null throw char for package throws class function parseFloat transient const goto parseInt true continue if private try default implements protected var do import public void double in return while else instanceof short with Khoa Toan tin, Đại học Quốc gia Hà Nội JavaScript 75 7. TỔNG KẾT Như vậy, tài liệu không những đã giới thiêu sơ qua về JavaScript, mà nó còn là sách tham khảo hết sức hữu ích để phát triển ứng dụng của bạn. Bạn có thể tham khảo toàn diện JavaScript trong quyển Teach Yourself JavaScript in 14 Days, hoặc JavaScript Guide Do JavaScript là ngôn ngữ còn mới và có sự thay đổi nhanh chóng, bạn nên đến với trang Web của hãng Netscape ( ) để có các thông tin mới nhất về ngôn ngữ này. Khoa Toan tin, Đại học Quốc gia Hà Nội
File đính kèm:
- Giáo trình JavaScript.pdf