Đề cương bài giảng Hoạt động ngoại khóa Địa lí ở trường Trung học Cơ sở - Phan Thông

v nh để hỗ trợ cho 
các hoạ động 
 Phần trang trí hộ ường, chuẩn b á ơ sở vật chất cần thiết do BTC phối 
hợp với các lớp cùng chuẩn b . 
 Xây dựng hương nh và nộ ng h ng bá đến các lớp h m g để các 
lớp có sự chuẩn b h đá . 
 2) Tổ chức thực hiện: 
 Ngườ đ ều khiển hương nh: 
- Lựa ch n 1 hoặc 2 HS với các tiêu chuẩn: 
+ Ngoại hình. 
42 
+ Gi ng nói. 
+ Ngôn ngữ. 
+ Am hiểu tâm lí khán giả. 
+ Khả năng ứng xử linh hoạt. 
+ Am hiểu về nhiề nh vực. 
+ Có một số năng phụ trợ như : ể chuy n, hát, múa, trò hơ  
Chú ý: Trong nhà trường, việc lựa chọn người dẫn chương trình tương đối 
khó khăn, tùy theo đặc điểm, điều kiện của buổi dạ hội để lựa chọn những HS với 
những ưu tiên nhất định cho các tiêu chuẩn trên. 
- Công vi c c người dẫn hương nh: 
+ Giới thi (đại biểu, thành phần, lí do, ch đề, ban giám khảo, ban cố vấn, 
 hư .) 
+ Các nội dung, thể l tham gia, cách tiến hành, xử lí các tình huống... 
 Thành phần h m g : Như ế hoạ h b n đầu (nế h đổi thì báo cáo 
lại cho BTC biết) 
 BGK và hư : G ới thi u tên, chức vụ, vai trò cụ thể cho từng thành viên 
 Nội dung, hình thức 
* Nội dung 
- Chương nh b gồm 5 phần thi: 
1. Phần thi thứ nhất: MÔI TRƯỜNG QUANH TA. Có 2 phần: 
a. Có 10 câu hỏi trắc nghi m về những vấn đề MT tỉnh Quảng Ngãi. Sau 10 
g â á đội trả lời bằng hình thứ á độ g ơ hẻ, trả lờ đúng â hỏ được 10 
đ ểm. 
b. Có 5 câu hỏi trả lờ nh nh hờ g n h mỗ â hỏ à 15 g â 10 g â đầ 
 h độ ành q ền ả ờ đầ ên nế ả ờ s h độ n ạ ành q ền ả 
 ờ h 5 g â s . S h đ c câu hỏ á đội có quyền phấ ờ ả lời, trả lờ đúng 
43 
đượ 20 đ ểm, nếu trả lời sai b trừ 10đ. Cá đội khác giành quyền trả lờ đúng được 
10 đ ểm, nế đội tiếp trả lời sai thì câu hỏi này thuộc về khán giả. Nếu khán giả trả 
lờ đúng sẽ nhận được 1 phần quà c a BTC. 
2. Phần thi thứ hai: KHÁM PHÁ MÔI TRƯỜNG bằng ô chữ. 
Ô chữ gồm có 8 câu hỏ (160 đ ểm), mỗi câu hỏ à 20đ. Ư ên đội có số 
đ ểm hấp nhất có quyền ch n đầu tiên. Sau 15 giây, 4 đội sẽ ả ờ bằng g ơ bảng. 
Độ h n â hỏ ả lờ đúng được cộng 20đ á độ n ạ ả ờ đúng đượ 10đ. 
Cuối cùng là tìm ra từ h á đội có quyền lựa ch n lá cờ may mắn để trả lời từ 
khóa (bắt đầu t c u h i thứ 5 . Nếu t ả ờ đúng sẽ đượ 40đ n s sẽ b loại 
khỏ v ng hơ . 
Nếu câu hỏi hoặc từ h á đội không tìm ra thì dành cho khán giả 
Từ h à “Ô NHIỄM NƯỚC” 
3. Phần thi dành cho khán giả với tên gọi HIỂU NHAU 
T hơ ành h 4 ặp hơ h ộ 4 đội. Mỗi cặp hơ 1 n m và 1nữ, một 
 ng h người lựa ch n từ đã sẵn (các t liên quan đến các vấn đề MT địa 
phương để ra hi h nh nhưng h ng được dùng mi ng mà vẫn àm h người 
kia hiể đượ và đ án đúng ừ khóa, mỗ đội sẽ 5 ừ h hờ g n h mỗ ừ 
 h à 0 g â . Đội nào thắng sẽ được nhận một món quà c hương nh. 
Ví dụ: 
4. Phần thi thứ tư: PHÓNG SỰ MÔI TRƯỜNG 
S h xem đ ạn video clip về những vấn đề MT tỉnh Quảng Ngãi (Hình ảnh 
- Kh hả 
- Cá hế 
- X m n 
- Dầ àn 
- S mạ 
- Rá hả 
- Phá ừng 
- Nướ hả 
- Bã b ển 
- Th ng ũng 
- Mù h 
- hế 
- Cảng b ển 
- T ếng ồn 
- Đồng bằng 
- Mù hơm 
- Đồ 
- Chá ừng 
- Ống h 
- C ng ên 
44 
về dòng sông Trà trong xanh, thơ mộng với đặc sản là cá bống sông Trà; những 
hình ảnh về khai thác cát, sạn; nước thải t các khu d n cư, các khu công nghiệp 
thải thẳng ra dòng sông chưa qua xử lí; những hình ảnh về dòng sông bị ô nhiễm 
mà biểu hiện là cá chết, vịt chết nổi lềnh bềnh . Mỗ đội sẽ phú để viết lời 
bình phù hợp với nội dung và thờ g n. Đội có lời bình tốt nhấ đượ 0 đ ểm, sau 
đ ù he mứ độ mà có số đ ểm ương ứng. 
Yêu cầu: 
- Nội dung phù hợp (trùng khớp theo hình ảnh) 
+ Giới thi u về tỉnh QN 
+ TP Quảng Ngãi bên bờ sông Trà 
+ S ng T à à n s ng ngh về các mặ đối vớ người dân QN 
+ Cá đặc sản c a sông Trà 
+ Nguyên nhân gây ô nhiễm 
+Hậu quả: Cá chết, v t chết, HST b h đổ  
- Lờ b nh ngh õ àng 
- Khớp với thời gian 
5. Phần thi thứ năm: BIỂU DIỄN THỜI TRANG VỀ MÔI TRƯỜNG. 
Thể l : Mỗ đội sẽ có 3 bộ trang phục biểu diễn. Khi biểu diễn á đội tự 
thuyết minh. 
Đội có trang phục phù hợp và ấn ượng nhấ đượ 0đ á đội còn lại tùy theo 
mứ độ để có số đ ểm ương ứng. 
Yêu cầu: 
- Nội dung: Thân thi n vớ MT; đẹp. 
- Biểu diễn: Chà ; đ . 
- Thuyết minh: Phù hợp; hấp dẫn. 
3) Tổng kết, đánh giá, phát thưởng 
45 
- Nhận xé đánh g á a ban giám khảo 
- Thư ổng kết các phần thi c á đội 
- Phá hưởng h á độ h ( ù he nh ph được duy để có ơ ấu các 
giải phù hợp nhằm động v ên h h h á độ hơ ) 
- Ban tổ chức tổng kế đêm ạ hội và phần thi c á đội, rút kinh nghi m . 
Ví dụ 5 
Tổ chức ho ng h qu n MT phương 
A. KẾ HOẠCH TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG THAM QUAN 
MÔI TRƯỜNG ĐỊA PHƯƠNG 
Lớp .......... 
Theo kế hoạch năm học đã được các cấp phê duyệt ngày. 
I. MỤC ĐÍCH YÊU CẦU 
- Nhằm giúp cho HS hiểu biết thêm về đ ạ lí đ phương về MT đ phương. 
 đ àm ăng hêm nh ê q ê hương đấ nước, yêu nghề nghi p nhưng đồng 
thờ ũng hấy rõ vai trò trách nhi m c a mình trong vi B MT đ phương x nh 
sạ h đẹp. 
- Giúp HS rèn luy n được kỹ năng q n sá được kỹ năng ổ chức một buổi 
tham quan thực tế MT đ phương. 
II. NỘI DUNG THAM QUAN 
- Tham quan các hoạ động công nghi p á động đến MT. 
- Tham quan vi c sử dụng các hồ chứ nước trong phát triển KT-XH ũng như 
 á động c a các hồ đến MT xung quanh. 
- Tham quan các hoạ động đời sống văn h – xã hội c ân ư đ phương 
và các thắng cảnh vùng rừng nú B Tơ. 
III. THỜI GIAN VÀ ĐỊA ĐIỂM 
3.1 Thời gian: 1 ngày, Từ ....... đến ........ ngày ........ 
46 
3. Đ ểm 
a. Theo tuyến: Từ ường ĐH Phạm ăn Đồng he L 1A L 24 đến các 
khu vực thuộc huy n BA TƠ đ ểm cuố ùng à đỉnh đè IOLAC. 
b. Theo điểm: 
- Nhà Má Đường Phổ Phong 
- Hồ Chứ Nước Núi Ngang 
- Hồ Tôn Dung và sinh hoạt c ư ân m ền núi 
- Bảo Tàng Khở Ngh B Tơ 
- Đè IOLAC 
3.3 Mụ í h ựa ch n ểm tham quan 
Tham quan du l ch tìm hiểu một số đ a danh ở tỉnh Quảng Ngãi-huy n B Tơ. 
Th ng q đ húng hể tìm hiểu một số vấn đề cần thiết quan tr ng liên quan 
đến MT tạ á đ ểm đ . 
- Nhà Má Đường Phổ Ph ng: Đâ à một chi nhánh c Nhà Má Đường 
Quảng Ngãi nằm ở khu công nghi p Phổ Phong. Đến với nhà máy để khảo sát tình 
hình xả thải, xử lí cặn bã và h á nước c a nhà máy. 
- Hồ Chứ Nước Núi Ngang: Nằm ên đ a bàn xã Ba Liên.Tìm hiểu nguyên 
nhân xây Hồ Chứ Nước, tác dụng xây hồ đối với sự phát triển KT-XH và MT xung 
q nhNg à húng n hể tìm hiểu vi c nuôi cá thông qua cách xây 
dựng hồ, cách xử nước trong quá trình nuôi và những bi n pháp áp dụng có hi u 
quả tránh tình trạng ô nhiễm nguồn nước. 
- Th trấn B Tơ - một th trấn c a một huy n miền nú nhưng nền kinh tế 
khá phát triển q đâ bạn có thể khảo sát tình hình phát triển kinh tế, chính tr , xã 
hộ văn h đ phương ng những năm gần đâ h ặ đời sống c ân ư 
miền núi (c a Huy n) tại th trấn và các vùng lân cận. Tạ đâ bạn n được tham 
quan Khu bảo tàng Khở ngh B Tơ bạn dễ àng h êm ngưỡng những bộ váy, 
khố trang phục truyền thống c ngườ HơRê những hình ảnh ư u về cuộc Khởi 
47 
Ngh B Tơ v ng ộ  hưởng thức những ượu cần và á m n ăn đặc sản 
miền núi giúp bạn am hiểu thêm ẩm thự ũng như văn h đời sống c n người 
vùng đất B Tơ. 
- Hồ Tôn Dung, một trong những hồ có vẽ đẹp kì thú bậc nhất c a huy n Ba 
Tơ. X ng q nh hồ b q nh á đồi núi - rừng b người dân tàn phá với di n tích 
rất lớn nhằm trồng keo, bạ h đàn.v hế, tham quan hồ Tôn Dung với mụ đ h 
tìm hiểu rõ tác hại c a vi c chặt phá rừng ảnh hưởng tới hồ như hế nào? Li u hồ có 
tồn tạ và phá h v được không nếu cứ kéo dài tình trạng nà . 
- Đèo Violac: bạn sẽ h êm ngưỡng cảnh núi rừng v ã T ường sơn. 
Đứng ên đỉnh đè - ranh giới giáp với tỉnh Kom Tum, bạn sẽ nhìn thấy toàn cảnh 
B Tơ . 
IV. THÀNH PHẦN THAM GIA 
4.1 Giáo viên: ( ưởng ph đ àn và G h m g ) 
4.2 H c sinh lớp ............ (có danh sách kèm theo) 
 V. DỰ TRÙ KINH PHÍ 
Bảng 7. Mẫu dự trù kinh phí 
STT Nội dung Đơn g á Số ượng Thành thiền 
1 Thuê xe 1 ngày 
2 Bồ ưỡng HS 
3 Bồ ưỡng G h m g hướng dẫn 
 Tổng cộng 
T ên đâ à àn bộ kế hoạch tổ chức tham quan thực tế MT đ phương. 
Kính mong quí cấp xét duy n để dự án thực hi n tố hơn. 
 Quảng Ngãi, ngà  háng  năm 20 
T ường Tổ Người lập kế hoạch 
48 
B. TỔ CHỨC THAM QUAN: 
Trong quá trình tổ chức tham quan, cần ư á vần đề sau: 
- Đảm bảo về mặt thời gian 
- Phân công trách nhi m rõ ràng cho từng hành v ên ng đ àn đặc bi t 
là h á G h m g hướng dẫn 
- Bám sát vào nộ ng h m q n để hướng dẫn cho HS gh hép àm ơ 
sở cho vi c thu hoạch c a HS sau khi tham quan. 
- Đối vớ á ơ sở sản xuấ đặc bi ư vấn đề giữ trật tự, thực hi n 
đúng nội quy c ơ sở sản xuất và ngườ hướng dẫn (nếu có); 
C. ĐÁNH GIÁ VÀ TỔNG KẾT: 
S h đ h m q n MT đ a bàn huy n B Tơ á nh m v ết báo cáo và 
lần ượ nh bà ước lớp kết quả mà nhóm (tổ) đã hực hi n trong quá trình 
tham quan. Các nhóm (tổ) có thể cùng nhau thảo luận và đặt ra câu hỏ để làm 
sáng tỏ vấn đề 
G à ngườ đ ều khiển, tổ chức buổi thảo luận và tổng kết những đ ểm ơ 
bản nhất c a chuyến tham quan. 
CÂU HỎI ÔN TẬP, RÈN LUYỆN 
- Mỗi nhóm/tổ phân công cho từng thành viên trong nhóm/tổ để thiết kế - xây 
dựng 1 hoặc 2 hình thức HĐNK. 
- Mỗi nhóm/tổ thiết kế - xây dựng 1 chương trình HĐNK đ a lí với thời gian 
từ 60 – 90 phút. 
 
49 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
1. Nguyễn Ng c Quỳnh Dao - Chu Th Minh Tâm. Thực hành Tổ Chức các 
hoạt động ngoài giờ lên lớp . Nguồn: Dự Án Phát Triển Giáo Viên Tiểu H c. 
2. Đặng ăn Đức. Lí luận dạy học Địa lí (phần đại cương . NXB ĐHSP. 
2005 
3. Phạm Xuân Hậu - Nguyễn Kim Hồng – Nguyễn Đứ ũ. Hoạt động giáo 
dục môi trường trong môn Địa Lí ở trường phổ thông. NXBGD,2005. 
4. TS Trần ăn H ếu – ThS Thiều Th Hường. Thiết kế bài dạy học và kiểm 
tra đánh giá kết quả HĐNGLL ở trường THPT. Giáo trình BDTX GV THPT chu kì 
III. Huế 2006. 
5. PGS.TS Nguyễn ăn Kh – TS. Lê Huy Hoàng- ThS. ũ Th Mai Anh. 
Modul dạy học dựa trên GQVĐ. NXB GDVN. 
6. Ch biên PGS.TS Nguyễn Hoàng Trí và nhiều tác giả khác. Dạy học t thực 
tế địa phương trong các hoạt động ngoài giờ lên lớp. VVOB – ĐHSP HN 2009. 
7. Phan Thông. Tổ chức hoạt động ngoại khoá địa lí về giáo dục môi trường 
cho sinh viên sư phạm trường Đại học Phạm Văn Đồng.2010.