Công nghệ phần mềm - Chương 8: Xác định yêu cầu và mô hình hóa yêu cầu

Chương 01 - 1
CNPMKhoa CNTT
ThS. Nguyễn Tấn
Trần Minh Khang
Chƣơng
XÁC ĐỊNH YÊU CẦU VÀ 
MÔ HÌNH HÓA YÊU CẦU
Chương 01 - 2
CNPMKhoa CNTT
ThS. Nguyễn Tấn
Trần Minh Khang
1. MỤC TIÊU
 Mục tiêu: hiểu rõ thế giới thực liên quan
tới phần mềm.
 Kết quả:
 Danh sách các yêu cầu phần mềm
 Sơ đồ luồng dữ liệu cho từng yêu cầu phần
mềm.
Chương 01 - 3
CNPMKhoa CNTT
ThS. Nguyễn Tấn
Trần Minh Khang
2. CÁCH THỨC TIẾN HÀNH
Khảo sát
hiện trạng
Lập sơ đồ
luồng dữ liệu
Lập danh sách
các yêu cầu
phần mềm
Chương 01 - 4
CNPMKhoa CNTT
ThS. Nguyễn Tấn
Trần Minh Khang
3. KHẢO SÁT HIỆN TRẠNG
 Mục tiêu của khảo sát hiện trạng là tìm
hiểu về thế giới thực liên quan đến
phần mềm.
Thế giới thực
Phần mềm
Chương 01 - 5
CNPMKhoa CNTT
ThS. Nguyễn Tấn
Trần Minh Khang
3.1 CÁC HIỆN TRẠNG CẦN 
KHẢO SÁT
 Hiện trạng nghiệp vụ
 Hiện trạng tổ chức
 Hiện trạng tin học
Chương 01 - 6
CNPMKhoa CNTT
ThS. Nguyễn Tấn
Trần Minh Khang
3.2 CÁCH THỨC TIẾN HÀNH 
KHẢO SÁT HIỆN TRẠNG
 Phỏng vấn (interview)
 Thu thập tài liệu (collect)
 Quan sát
 Ghi âm
 Ghi hình
Chương 01 - 7
CNPMKhoa CNTT
ThS. Nguyễn Tấn
Trần Minh Khang
3.3 HIỆN TRẠNG TỔ CHỨC
 Tìm hiểu sơ đồ tổ chức của các phòng
ban, bộ phân bên trong
 Đặt biệt là các phòng ban có giao tiếp
đối tác bên ngoài
 Xác định mối quan hệ giữa các bộ
phận
Chương 01 - 8
CNPMKhoa CNTT
ThS. Nguyễn Tấn
Trần Minh Khang
3.4 HIỆN TRẠNG TIN HỌC
 Hệ thống phần cứng
 Hệ thống phần mềm
 Con người
Chương 01 - 9
CNPMKhoa CNTT
ThS. Nguyễn Tấn
Trần Minh Khang
3.5 HIỆN TRẠNG NGHIỆP VỤ
 Lập danh sách các nghiệp vụ của từng
bộ phận (phòng, ban).
 Mô tả và tìm hiểu chi tiết từng nghiệp
vụ cụ thể
 Tên nghiệp vụ
 Biểu mẫu liên quan
 Qui định liên quan
 Người thực hiện (bộ phận thực hiện)
 Tần suất thực hiện
 Thời điểm thực hiện
 Cách thức tiến hành
Chương 01 - 10
CNPMKhoa CNTT
ThS. Nguyễn Tấn
Trần Minh Khang
4. LẬP DANH SÁCH 
CÁC YÊU CẦU
 Mục tiêu: xác định rõ các bộ phận hỗ
trợ tin học hóa, các nghiệp vụ sẽ được
hỗ trợ và mức độ hỗ trợ
 Kết quả: Danh sách các yêu cầu phần
mềm với các yêu cầu
 Yêu cầu nghiệp vụ
 Yêu cầu chất lượng
 Yêu cầu hệ thống
Chương 01 - 11
CNPMKhoa CNTT
ThS. Nguyễn Tấn
Trần Minh Khang
4.1 CÁC BƢỚC LẬP DANH 
SÁCH CÁC YÊU CẦU
Yêu cầu
nghiệp vụ
Yêu cầu
hệ thống
Yêu cầu
chất lƣợng
Chương 01 - 12
CNPMKhoa CNTT
ThS. Nguyễn Tấn
Trần Minh Khang
4.2 YÊU CẦU NGHIỆP VỤ
 Công việc
 Biểu mẫu
 Qui định
 Công thức
 Các thức tiến hành
Chương 01 - 13
CNPMKhoa CNTT
ThS. Nguyễn Tấn
Trần Minh Khang
4.3 YÊU CẦU CHẤT LƢỢNG
 Tính tiến hóa
 Tính hiệu quả
 Tính dễ sử dụng
 Tính tương thích
Chương 01 - 14
CNPMKhoa CNTT
ThS. Nguyễn Tấn
Trần Minh Khang
4.4 YÊU CẦU HỆ THỐNG
 Tính an toàn
 Tính bảo mật
Chương 01 - 15
CNPMKhoa CNTT
ThS. Nguyễn Tấn
Trần Minh Khang
5. MÔ HÌNH HÓA YÊU CẦU
 Mục tiêu: mô hình hóa thế giới thực
với các yêu cầu đã xác định
 Kết quả
 Sơ đồ luồng dữ liệu của từng công
việc
 Sơ đồ phối hợp giữa các công việc
Chương 01 - 16
CNPMKhoa CNTT
ThS. Nguyễn Tấn
Trần Minh Khang
5.1 SƠ ĐỒ LUỒNG DỮ LIỆU
 Khái niệm: Sơ đồ luồng dữ liệu là sơ
đồ biểu thị các thông tin liên quan đến
việc thực hiện các nghiệp vụ trong thế
giới thực bên trong máy tính.
Chương 01 - 17
CNPMKhoa CNTT
ThS. Nguyễn Tấn
Trần Minh Khang
5.2 CÁC KÝ HIỆU TRONG 
SƠ ĐỒ LUỒNG DỮ LIỆU
Tên
Tên
Ten
TÊN
Công việc
Nhà Chuyên Môn
Thông tin
Hồ sơ sổ sách
Khối xử lý
Ngƣời dùng,
Thiết bị
Luồng dữ liệu
Bộ nhớ phụ
Chương 01 - 18
CNPMKhoa CNTT
ThS. Nguyễn Tấn
Trần Minh Khang
5.3 SƠ ĐỒ LUỒNG DỮ LIỆU 
TỔNG QUÁT
Tên
Ten
Thiết Bị
Nhập
Thiết Bị
Xuất
D1
D2
D3 D4
D5
D6
 D1 Thông tin xuất phát từ người dùng
 D2 Thông tin xuất phát từ thiết bị nhập
 D3 Thông tin xuất phát từ bộ nhớ phụ
 D4 Thông tin đưa xuống bộ nhớ phụ
 D5 Thông tin đưa ra thiết bị xuất
 D6 Thông tin lại cho người dùng
Chương 01 - 19
CNPMKhoa CNTT
ThS. Nguyễn Tấn
Trần Minh Khang
5.4 SƠ ĐỒ LUỒNG DỮ LIỆU ĐỀ 
NGHỊ CHO YÊU CẦU LƢU TRỮ
Tên
Ten
Thiết Bị
Nhập
Thiết Bị
Xuất
D1
D2
D3 D4
D5
D6
 D1: Thông tin cần lưu trữ
 D2: Không có
 D3: Thông tin thông tin về qui định
 D4: D1 + ...
 D5: D4
 D6: Không có
Chương 01 - 20
CNPMKhoa CNTT
ThS. Nguyễn Tấn
Trần Minh Khang
5.5 SƠ ĐỒ LUỒNG DỮ LIỆU ĐỀ 
NGHỊ CHO YÊU CẦU TRA CỨU
Tên
Ten
Thiết Bị
Nhập
Thiết Bị
Xuất
D1
D2
D3 D4
D5
D6
 D1: Thông tin về tiêu chuẩn tra cứu
 D2: Không có
 D3: Thông tin về danh sách các đối
tượng thỏa mãn tiêu chuẩn tra cứu
 D4: Không có
 D5: D3
 D6: D5
Chương 01 - 21
CNPMKhoa CNTT
ThS. Nguyễn Tấn
Trần Minh Khang
5.6 SƠ ĐỒ LUỒNG DỮ LIỆU ĐỀ 
NGHỊ CHO YÊU CẦU BÁO BIỂU
Tên
Ten
Thiết Bị
Nhập
Thiết Bị
Xuất
D1
D2
D3 D4
D5
D6
 D1: Thời gian (ngày, tháng, năm)
 D2: Không có
 D3: Thông tin cần thiết cho việc lập
báo cáo
 D4: Thông tin về báo cáo
 D5: D4
 D6: D5
Chương 01 - 22
CNPMKhoa CNTT
ThS. Nguyễn Tấn
Trần Minh Khang
5.7 VÍ DỤ LẬP 
SƠ ĐỒ LUỒNG DỮ LIỆU
 Hãy lập sơ đồ luồng dữ liệu cho yêu
cầu phần mềm Lập thẻ độc giả trong
đề tài quản lý thư viện.
Chương 01 - 23
CNPMKhoa CNTT
ThS. Nguyễn Tấn
Trần Minh Khang
5.7 VÍ DỤ LẬP 
SƠ ĐỒ LUỒNG DỮ LIỆU
Lập Thẻ 
Độc Giả
Người dùng
Thiết Bị
Nhập
Thiết Bị
Xuất
D1
D2
D3 D4
D5
D6
 D1: Thông tin về thẻ độc giả: Họ tên, Loại
độc giả, Ngày sinh, Địa chỉ, E-Mail, Ngày
Lập Thẻ.
 D2: Không có
 D3: Danh sách các loại độc giả, Tuổi tối
thiểu, Tuổi tối đa, Thời hạn sử dụng.
 D4: D1
 D5: D4
 D6: Không có
 Mô Hình
Chương 01 - 24
CNPMKhoa CNTT
ThS. Nguyễn Tấn
Trần Minh Khang
5.7 VÍ DỤ LẬP 
SƠ ĐỒ LUỒNG DỮ LIỆU
 Thuật toán
 Bước 1: Nhận D1 từ người dùng
 Bước 2: Kết nối dữ liệu
 Bước 3: Đọc D3 từ bộ nhớ phụ
 Bước 4: Kiểm tra “Loại độc giả” (D1) có
thuộc “danh sách các loại độc giả” (D3) 
hay không?
 Bước 5: Tính tuổi độc giả.
 Bước 6: Kiểm tra qui định “Tuổi tối
thiểu” (D3)
 Bước 7: Kiểm tra qui định “Tuổi tối đa” 
(D3).
 Bước 8: Nếu không thỏa tất cả các qui
định trên thì tới bước 12
 Bước 09: Tính ngày hết hạn của thẻ.
 Bước 10: Lưu D4 xuống bộ nhớ phụ
 Bước 11: Xuất D5 ra máy in
 Bước 12: Đóng kết nối cơ sở dữ liệu
 Bước 13 : Kết thúc.