Bài giảng Quản lý và xử lý chất thải rắn - Nguyễn Xuân Cường (Phần 2)
5.1. Phương pháp đốt (Incineration)
PP đốt được sử dụng khá phổ biến hiện nay ở một số nước như Đức, Thụy Sĩ, Hà
Lan, Đan Mạch, Nhật Bản. Cụ thể, PP đốt Nhật Bản chiếm 70%, Thụy Sĩ 59%, Pháp 42%
[4]. Sản phẩm của quá trình đốt là khí và chất tro. Ở một các nước công nghiệp lượng tro
còn lại chiếm 20 - 40% [28]. CTR nguy hại, y tế phù hợp với công nghệ này.
Quá trình đốt là quá trình oxy hóa nhiệt độ cao với sự có mặt của oxy trong không
khí. Quá trình này phụ thuộc rất lớn vào vật liệu đầu vào, dạng hữu cơ, khô và dễ cháy.
hệ phổ biến trong bệnh viện - Không phù hợp đối với chất thải giải phẫu, chất thải dược phẩm và chất thải hóa học và những chất thải không thể hấp - Đòi hỏi nhân công có trình độ - Chi phí đầu tư cao, đòi hỏi túi chịu nhiệt - Chi phí đầu tư: 500 – 50,000 USD - Chi phí vận hành: 0.33 USD/kg Khử khuẩn bằng vi sóng - Hiệu suất khử khuẩn cao - Giảm được thể tích chất thải nếu có máy nghiền - Chi phí vận hành thấp - Thân thiện với môi trường - Không phù hợp đối với chất thải giải phẫu, chất thải dược phẩm và chất thải hóa học và những chất thải không thể hấp - Đòi hỏi nhân công có trình độ - Chi phí đầu tư: 70,000 – 50,000 USD - Chi phí vận hành: 0.33 USD/kg - Chi phí đầu tư cao, đòi hỏi túi chịu nhiệt Khử khuẩn bằng hơi nước kết hợp vi sóng - Hiệu suất khử khuẩn cao - Giảm được thể tích chất thải nếu có máy nghiền - Chi phí vận hành thấp - Thân thiện với môi trường - Không phù hợp đối với chất thải giải phẫu, chất thải dược phẩm và chất thải hóa học và những chất thải không thể hấp - Đòi hỏi nhân công có trình độ - Chi phí đầu tư cao, đòi hỏi túi chịu nhiệt - Chi phí đầu tư: 180,000 – 250,000 USD - Chi phí vận hành: 0.33 USD/kg Khử khuẩn hóa học - Hiệu suất khử khuẩn cao, đặc biệt là chất thải lây nhiễm dạng lỏng - Giảm thể tích chất thải nếu kèm theo máy nghiền - Một số hóa chất khử khuẩn không đắt - Không phù hợp đối với chất thải giải phẫu, chất thải sắc nhọn, chất thải dược phẩm và chất thải hóa học - Đòi hỏi nhân công có trình độ - Hóa chất nguy hại có thể gây ô nhiễm môi trường - Chi phí vận hành cho hóa chất khử khuẩn Nguồn: Dự thảo Báo cáo Quản lý các nguy cơ môi trường của Dự án hỗ trợ xử lý chất thải bệnh viện nguồn vốn vay Ngân hàng thế giới 2010 ( 8.2.2.2. Phương pháp đốt Các lò đốt CTR y tế bao gồm kiểu lò đốt một buồng và hai buồng. Công nghệ này thường phát sinh dioxin, furan, thủy ngân, chì và nhiều chất độc hại khác nếu lò đốt không có bộ phận xử lý khí thải đạt yêu cầu. Tiêu chí lựa chọn công nghệ đốt: - Phù hợp Chiến lược QL CTR của Bộ Y tế; - Phù hợp QCVN 02:2008/BTNMT; - Lò đốt sử dụng công nghệ thân thiện MT, thiết bị, nguyên liệu đốt có sẵn ở địa phương; - Dễ thao tác, vận hành; - Chi phí đầu tư và vận hành phù hợp với điều kiện đia phương; - Hiệu suất xử lý và tuổi thọ cao, phù hợp với khuôn viên BV; - Dễ nâng cấp, mở rộng; - Nhà cung cấp thiết bị, công nghệ uy tín. Để đảm bảo yêu cầu, nên lò đốt CTR y tế 2 buồng, một số tiêu chí cần thiết đối với lò đốt 02 buồng: 1) Nhiệt độ bên ngoài (vỏ buồng) không quá 50 độ C; 2) Cửa nạp dễ dàng, buồng đốt kín và áp suất bên trong phải âm; 3) Nhiệt độ buồng sơ cấp không thấp hơn 800; thứ cấp 1050 độ C; và ống khói không lớn hơn 200 độ C; 4) Thông gió cưỡng bức; 5) Mức ồn không vượt quá tiêu chuẩn theo QCVN 26:2010/BTNMT: từ 6h – 21h với khu vực đặc biệt không quá 55db, khu vực thông thường 70dBA; từ 21h – 6h tương ứng 45, 55dBA (thường đo cách nguồn ồn khoảng 1m); 6) Có buồng thu tro xỉ, hàm lượng tro cháy được không lớn 0,5%; 7) Ống khói cao hơn 8 m và phải cao hơn ngôi nhà trong phạm vi 40m là 3m (nếu có); tốc độ thải khói lớn 15m/s; 8) Không sử dụng nhiên liệu rắn cho lò đốt; 9) Nước thải (nếu có) phải đảm bảo QCVN mới nhất; 10) Có thiết bị kiểm soát nhiệt độ và cảnh báo; 11) An toàn và chống cháy nổ. Bảng 8.3: Ưu nhược điểm của các kiểu lò đốt ( Lò đốt Ưu điểm Nhược điểm Lò đốt một buồng - Hiệu suất khử khuẩn tốt - Giảm đáng kể thể tích và khối lượng chất thải - Không cần công nhân vận hành có trình độ - Phát sinh khí thải gây ô nhiễm không khí - Không hiệu quả đối với các hóa chất và thuốc chịu được nhiệt độ cao Lò đốt hai buồng (lò đốt nhiệt phân) - Phù hợp với tất cả chất thải lây nhiễm, hầu hết chất thải hóa học và chất thải dược phẩm - Giảm đáng kể khối lượng và thể tích chất thải - Không phá hủy được toàn bộ chất thải gây độc tế bào - Chi phí đầu tư tương đối cao - Chi phí vận hành cao - Đòi hỏi công nhân có trình độ - Phát sinh khí thải gây ô nhiễm không khí nếu vận hành và bảo dưỡng không đảm bảo 8.2.3. Xử lý CTR điện tử Theo số liệu của LHQ, rác thải điện tử trên thế giới hàng năm lên tới 40 triệu tấn, nhưng chỉ khoảng 10-15% số này được xử lý thích hợp. Công nghệ xử lý CTR điện tử chủ yếu hiện nay là tái chế. Sau đây là một số quy trình tái chế CTR điện tử: Nguồn: Hội thảo Quốc gia Công nghệ xử lý chất thải đô thị & Khu công nghiệp Hà Nội 3/2009 8.3. Chôn lấp CTR nguy hại BCL CTRNH được xem là nơi xử lý, lưu giữ và thải bỏ CT( treatment, storage, and disposal - TSD). Theo [16] khi nghiên cứu một BCL CTNH bao gồm nội dung sau: - Đặc điểm, tính chất CTRNH - Đánh giá, lựa chọn vị trí - Thiết kế và xây dựng Linh kiện, bo mạch hỏng Đập nghiền Đốt nóng chảy Chất rắn Lọc tách Phần rắn Lọc tách Phần rắn chôn lấp Phần rắn Dung dịch PbCl2 Dung dịch CuSO4 Dung dịch Au HCL H2SO4 HCL HNO3 Kim loại Sn Pb Fe Chất thải rắn điện tử Chất thải bao gói Phân loại tại nguồn Phân loại theo sản phẩm sản xuất Chất thải rắn sản xuất Tuyển trọng lực Đôt nhiệt độ Hoà tan trong Phân đoạn các phân đoạn nhẹ Hoá tách hoá học theo bậc Kết tủa-tạo Trao đổi ion Oxy hoá-khử Trao đổi ion-chiết Tái thu hồi: kết tinh, điện phân Gia công sản phẩm tái chế Hoá phẩm - Đóng cửa và đóng cửa bảo trì (post-closure care) - Kế hoạch dự phòng và giảm nhẹ - Đảm bảo tài chính và lưu trữ hồ sơ Theo [14] các CT nguy hại được chôn trong BCL cần đáp ứng các tiêu chuẩn sau: - Chỉ có CT vô cơ (ít hữu cơ) - Tiềm năng nước rỉ rác thấp - Không có chất lỏng - Không có chất nổ - Không có chất phóng xạ - Không có lốp xe - Không có CT lây nhiễm Thông thường các CT nguy hại thường được chôn lấp bao gồm : - CT kim loại có chứa chì - CT có thành phần thủy ngân - Bùn xi mạ và bùn kim loại - CT amiăng - CTR có xyanua - Bao bì nhiễm bẩn và thùng chứa bằng kim loại - Cặn từ quá trình thiêu đốt CT Theo Trung tâm hỗ trợ thông tin và quản lý MT – Fed Center (thuộc EPA) (www.fedcenter.gov), CT dạng khối lớn và lỏng không được đóng thùng thì không được đưa vào BCL CTRNH. CÁC TỪ VIẾT TẮT Cụm từ Viết tắt Cụm từ Viết tắt Môi trường MT Chất thải rắn CTR TN TN Nước thải NT Ô nhiễm ÔN Phương pháp PP Chất thải CT BCL BCL Chất thải rắn CTR Khối lượng KL Nước thải NT Chất thải rắn CTR Phương pháp PP Khối lượng KL Bãi chôn lấp BCL Trạm trung chuyển TTC Vi sinh vật VSV Kinh tế-Xã hội KT-XH TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Vũ Ngọc Bảo (2009), Tái chế giấy ở các nước trong khu vực và Việt Nam, from 2. Bộ Tài nguyên và Môi trường (2004), Báo diễn biến môi trường VN, chủ đề chất thải rắn from 3. Bộ tài nguyên và Môi trường (2010), Báo cáo Hiện trạng môi trường quốc gia, 4. Đại học Dân lập Văn Lang (2004) và Sở TN&MT TPHCM, Tài liệu Quản lý chất thải rắn đô thị cho cán bộ kĩ thuật. 5. Jica (2007), Lý do lựa chọn Công nghệ Fukuoka, Nhật. 6. Nguyễn Ngọc Lân, Xử lý chất thải rắn đô thị tập 1, from 7. Võ Đình Long, Nguyễn Văn Sơn (2008), Tập bài giảng Quản lý chất thải rắn và chất thải nguy hại, Viện KHCN và Quản lý MT, Trường ĐHCN TPHCM. 8. Trần Hiếu Nhuệ, Ứng Quốc Dũng, Nguyễn Thị Kim Thái (2001), Chất thải rắn đô thị tập 1, Nxb Xây dựng, Hà Nội. 9. Nguyễn Văn Phước (2005), Quản lý và xử lý chất thải rắn, Trường Đại học Bách Khoa. TP.HCM. 10. Nguyễn Danh Sơn (2010), Quản lý tổng hợp chất thải - Vấn đề và giải pháp chính sách ở nước ta From 11. Trịnh Thị Thanh, Trần Yêm, Đồng Kim Loan (2004), Giáo trình Công nghệ môi trường, Nxb ĐHQG Hà Nội. 12. Thông tư liên tịch 01/2001/TTLT-BKHCNMT-BXD (2001), "Hướng dẫn các quy định về bảo vệ môi trường đối với việc lựa chọn địa điểm, xây dựng và vận hành bãi chôn lấp chất thải rắn ". from www.tbtvn.org/media/1lt2001.pdf. 13. Dương Thị Tơ và nnk, Phân loại rác tại nguồn - Sự khởi đầu của công nghệ tái chế chất thải, from www.lrc.ctu.edu.vn/pdoc/8/8ktmtruong.pdf. 14. Lâm Minh Triết, Lê Thanh Hải (2006), Giáo trình Quản lý chất thải rắn nguy hại, Nxb Xây dựng Hà Nội. 15. Trung tâm TT KH và CN Quốc gia, Tổng luận Xây dựng một xã hội tái chế from Tiếng Anh 16. CCME (2006), National Guidelines for Hazardous Waste Landfills, from 17. EPA (2004), How To Evaluate Alternative Cleanup Technologies For Underground Storage Tank Sites: A Guide For Corrective Action Plan Reviewers, from 18. EPA (2005), Landfill Gas Emissions Model (LandGEM) Version 3.02 User’s Guide, from 19. FAO (1992), Biogas process for sustainable development, from 20. George Tchobanoglous, Hilary Theisen, Samuel Vigil (1993), Intergrated Solid Waste Management, McGraw-HillInc, USA. 21. Heijo Schar, Joeri Jacobs (2006), Applying guidance for methane emission estimation for landfills, from -comparison-of-methane-emission-models-and-measurements.pdf. 22. IPCC (2006), Guidelines for National Greenhouse Gas Inventories Vol 3, from 23. National Academy of Sciences (NAS) (1997), Methane Generation from Human, Animal, and Agricultural Wastes, from 24. Nicholas. P Cheremisinoff (2003), Handbook of Solid Waste Management and Waste Minimization Technologies, Publisher’s Elsevier Science, USA. 25. Rainer Stegmann, Hans-Jürgen Ehrig, Gerhard Rettenberger (2001), Landfill gas formation, quality and prediction, from iew&unique_num=974. 26. Sunil Kumar, S.A. Gaikwad, A.V. Shekdar, P.S. Kshirsagar, R.N Singh (2004), “Estimation method for national methane emission from solid waste landfill”. from 27. The Blue Ridge Environmental Defense League (2009), Waste gasificaion, Impact on evironment and public, from 28. UNEP (2005), Solid Waste Management 29. UNEP (2009), Development Integrate Solid Waste Management Plant, Vol 1 30. US DOD (2011), Remediation technologies screening matrix and reference guide from
File đính kèm:
- bai_giang_quan_ly_va_xu_ly_chat_thai_ran_nguyen_xuan_cuong_p.pdf