Bài giảng Quản lý và sử dụng năng lượng - Chương 1: Giới thiệu về quản lý và sử dụng hiệu quả năng lượng

 Phân tích cơ bản 
1. Bảng tính với lãi suất i=10% 
IV. Phân tích kinh tế 
Quản lý và Sử dụng Năng lượng 79 
5. Chiết khấu dòng tiền: Phân tích cơ bản 
1. Tính giá trị tương lai tổng đơn (single sum): 
IV. Phân tích kinh tế 
Quản lý và Sử dụng hiệu quả Năng lượng ThS. Trần Công Binh 
ĐH Bách Khoa TP.HCM 39 
Quản lý và Sử dụng Năng lượng 80 
IV. Phân tích kinh tế 
5. Chiết khấu dòng tiền: Phân tích cơ bản 
2. Tính giá trị hiện tại của tổng đơn: 
P = F(1+i)-n (P/Fi,n) 
Quản lý và Sử dụng Năng lượng 81 
IV. Phân tích kinh tế 
5. Chiết khấu dòng tiền: Phân tích cơ bản 
2. Tính giá trị hiện tại của tổng đơn: 
P = F(1+i)-n (P/Fi,n - cho F, tính P) 
Quản lý và Sử dụng hiệu quả Năng lượng ThS. Trần Công Binh 
ĐH Bách Khoa TP.HCM 40 
Quản lý và Sử dụng Năng lượng 82 
IV. Phân tích kinh tế 
6. Chiết khấu dòng tiền: Phân bố đều 
1. Một khái niệm khác của dòng tiền là chuỗi 
phân bố đều chi phí (hay khoản tiết kiệm) cho 
mỗi chu kỳ: A. 
2. Có 4 phép chuyển đổi: 
 Cho P, tìm A (A, Pi,n) 
 Cho F, tìm A (F, Pi,n) 
 Cho A, tìm P (P, Ai,n) 
 Cho A, tìm F (F, Ai,n) 
Quản lý và Sử dụng Năng lượng 83 
IV. Phân tích kinh tế 
Quản lý và Sử dụng hiệu quả Năng lượng ThS. Trần Công Binh 
ĐH Bách Khoa TP.HCM 41 
Quản lý và Sử dụng Năng lượng 84 
IV. Phân tích kinh tế 
6. Chiết khấu dòng tiền: Phân bố đều 
Máy điều hòa không khí loại tiết kiệm điện có giá 
cao hơn loại thường 5000$ và tuổi thọ 6 năm. Tính 
tiền tiết kiệm hàng năm cần có với suất lợi nhuận 
tối thiểu MARR là 10%? 
Quản lý và Sử dụng Năng lượng 85 
IV. Phân tích kinh tế 
6. Chiết khấu dòng tiền: Phân bố đều 
Quản lý và Sử dụng hiệu quả Năng lượng ThS. Trần Công Binh 
ĐH Bách Khoa TP.HCM 42 
Quản lý và Sử dụng Năng lượng 86 
IV. Phân tích kinh tế 
6. Chiết khấu dòng tiền: Phân bố đều 
Quản lý và Sử dụng Năng lượng 87 
IV. Phân tích kinh tế 
7. Phương pháp phân tích chi phí sử dụng 
chiết khấu dòng tiền 
1. Liệt kê các phương án thay thế để phân tích 
2. Ước tính các chi phí liên quan của mỗi phương án 
3. Phân tích chi phí cho từng phướng án 
4. Phân tích độ tin cậy cho từng phương án 
Dữ liệu để phân tích gồm: 
1) Ước tính dòng tiền (chi phí mua, sử dụng, xử lý) 
2) Ước tính lãi suất và khấu hao (tham chiếu MARR) 
3) Ước lượng chu kỳ sống của dự án. 
Quản lý và Sử dụng hiệu quả Năng lượng ThS. Trần Công Binh 
ĐH Bách Khoa TP.HCM 43 
Quản lý và Sử dụng Năng lượng 88 
IV. Phân tích kinh tế 
7. Phương pháp phân tích chi phí sử dụng 
chiết khấu dòng tiền 
 Quyết định dựa theo dòng tiền tương đương: 
Quản lý và Sử dụng Năng lượng 89 
IV. Phân tích kinh tế 
8. Đo lường hiệu quả chi phí sử dụng chiết 
khấu dòng tiền 
1. Để so sánh các phương án đầu tư khả thi, có 
thể dựa theo thời gian thu hồi vốn SPP, hoặc 
theo các phương pháp chiếc khấu dòng tiền. 
2. Có 5 phương pháp chiếc khấu dòng tiền 
thường dùng gồm: giá trị hiện tại P, giá trị 
tương lai F, giá trị thường niên A, tỷ suất sinh 
lợi/đầu tư , và tỷ suất hoàn vốn nội bộ (IRR). 
Quản lý và Sử dụng hiệu quả Năng lượng ThS. Trần Công Binh 
ĐH Bách Khoa TP.HCM 44 
Quản lý và Sử dụng Năng lượng 90 
IV. Phân tích kinh tế 
8. Đo lường hiệu quả chi phí sử dụng chiết 
khấu dòng tiền 
MARR=10% 
Quản lý và Sử dụng Năng lượng 91 
IV. Phân tích kinh tế 
8. Đo lường hiệu quả chi phí sử dụng chiết 
khấu dòng tiền 
MARR=10% 
Quản lý và Sử dụng hiệu quả Năng lượng ThS. Trần Công Binh 
ĐH Bách Khoa TP.HCM 45 
Quản lý và Sử dụng Năng lượng 92 
IV. Phân tích kinh tế 
8. Đo lường hiệu quả chi phí sử dụng chiết 
khấu dòng tiền 
Quản lý và Sử dụng Năng lượng 93 
IV. Phân tích kinh tế 
8. Đo lường hiệu quả chi phí sử dụng chiết 
khấu dòng tiền 
Tỷ suất lợi ích/chi phí (BCR-Benefit /Cost Ratio), hay 
còn gọi là tỷ suất tiết kiệm/đầu tư (SIR-Savings 
/Investment Ratio), thường > MARR, hay từ 1,25-1,5. 
Quản lý và Sử dụng hiệu quả Năng lượng ThS. Trần Công Binh 
ĐH Bách Khoa TP.HCM 46 
Quản lý và Sử dụng Năng lượng 94 
IV. Phân tích kinh tế 
8. Đo lường hiệu quả chi phí sử dụng chiết 
khấu dòng tiền 
Tỷ suất hoàn vốn nội bộ (IRR-Internal Rate of 
Return) = i 
Quản lý và Sử dụng Năng lượng 95 
IV. Phân tích kinh tế 
8. Đo lường hiệu quả chi phí sử dụng chiết 
khấu dòng tiền 
Do giá trị xử lý cuối kỳ quá nhỏ, có thể bỏ qua: 
Sử dụng chương trình tính toán, hay tra bảng 
cho kết quả ứng với P/A, n=10: i=23,8%, lớn 
hơn suất lợi nhuận tối thiểu MARR=10%. 
Quản lý và Sử dụng hiệu quả Năng lượng ThS. Trần Công Binh 
ĐH Bách Khoa TP.HCM 47 
Quản lý và Sử dụng Năng lượng 96 
IV. Phân tích kinh tế 
9. Chi phí theo chu kỳ sống (LCC) 
1. Quyết định đầu tư không chỉ dựa trên chi phí 
ban đầu, mà cần phải tính đến chu kỳ sống 
của dự án và chiếc khấu dòng tiền để nâng 
cao hiệu quả đầu tư. 
2. Dự toán đầu tư bắt buộc phải phân tích hiệu 
quả đầu tư của phương án kha thi dưa trên 
LCC và chiếc khấu dòng tiền. 
Quản lý và Sử dụng Năng lượng 97 
IV. Phân tích kinh tế 
10. Chọn LCC theo nhiều cách 
1. Để lựa chọn giữa nhiều phương án đầu tư, có 
thể dùnggiá trị hiện tại P, giá trị tương lai F, 
giá trị thường niên A, tỷ suất sinh lợi/đầu tư 
(BCR, SIR), và tỷ suất hoàn vốn nội bộ 
(IRR). 
2. Trong đó P, F, A tương đương nhau. Nếu 
BCR, hay IRR cho kết quả khác với P, thì đề 
xuất chọn phương án theo P (giá trị hiện tại). 
Quản lý và Sử dụng hiệu quả Năng lượng ThS. Trần Công Binh 
ĐH Bách Khoa TP.HCM 48 
Quản lý và Sử dụng Năng lượng 98 
IV. Phân tích kinh tế 
10. Chọn LCC theo nhiều cách 
3. Ưu tiên các phương án có LCC thấp nhất. 
4. Khi phân tích, chu kỳ sống của từng chi tiết 
có thể khác nhau, khi đó có thể chọn chu kỳ 
sống để phân tích theo chu kỳ sống ngắn 
nhất, dài nhất, bội số chung, hoặc bất kỳ. 
5. MARR phải được sử dụng giống nhau khi 
phân tích cho tất cả các phương án. 
Quản lý và Sử dụng Năng lượng 99 
IV. Phân tích kinh tế 
10. Chọn LCC theo nhiều cách 
Quản lý và Sử dụng hiệu quả Năng lượng ThS. Trần Công Binh 
ĐH Bách Khoa TP.HCM 49 
Quản lý và Sử dụng Năng lượng 100 
IV. Phân tích kinh tế 
10. Chọn LCC theo nhiều cách 
Quản lý và Sử dụng Năng lượng 101 
IV. Phân tích kinh tế 
11. Thuế và khấu hao 
1. Khấu hao: 
Quản lý và Sử dụng hiệu quả Năng lượng ThS. Trần Công Binh 
ĐH Bách Khoa TP.HCM 50 
Quản lý và Sử dụng Năng lượng 102 
IV. Phân tích kinh tế 
11. Thuế và khấu hao 
1. Khấu hao: 
Quản lý và Sử dụng Năng lượng 103 
IV. Phân tích kinh tế 
11. Thuế và khấu hao 
1. Cần xem xét thuế doanh thu, thuế thu nhập, 
từ các dự án tiết kiệm năng lượng, 
2. Các chính sách ưu đãi về thuế cho khoản đầu 
tư tiết kiệm năng lượng 
Quản lý và Sử dụng hiệu quả Năng lượng ThS. Trần Công Binh 
ĐH Bách Khoa TP.HCM 51 
Quản lý và Sử dụng Năng lượng 104 
IV. Phân tích kinh tế 
12. Lạm phát 
1. Tiền tệ của mỗi quốc gia sẽ mất giá tương đối 
do lạm phát. Sức mua của đồng Việt Nam sẽ 
giảm đi nếu lạm phát tăng quá cao so với 
đồng USD. 
2. Chỉ số lạm phát là chỉ số trung bình của nhiều 
mặt hàng, trong đó có chỉ số lạm phát riêng 
của năng lượng. 
Quản lý và Sử dụng Năng lượng 105 
IV. Phân tích kinh tế 
12. Lạm phát 
3. Thuật ngữ: 
i. Constant $ 
ii. Current $ 
iii. Lạm phát (f) 
iv. Chỉ số lạm phát năng lượng (k) 
v. Lãi suất thực (j) 
vi. Lãi suất thị trường (i) 
i = f + j + f x j 
Quản lý và Sử dụng hiệu quả Năng lượng ThS. Trần Công Binh 
ĐH Bách Khoa TP.HCM 52 
Quản lý và Sử dụng Năng lượng 106 
IV. Phân tích kinh tế 
12. Lạm phát 
3. Lạm phát gây mất giá tiền tệ 
Quản lý và Sử dụng Năng lượng 107 
IV. Phân tích kinh tế 
12. Lạm phát 
Quản lý và Sử dụng hiệu quả Năng lượng ThS. Trần Công Binh 
ĐH Bách Khoa TP.HCM 53 
Quản lý và Sử dụng Năng lượng 108 
IV. Phân tích kinh tế 
12. Lạm phát 
Quản lý và Sử dụng Năng lượng 109 
IV. Phân tích kinh tế 
13. Lựa chọn năng lượng theo khả năng tài 
chính 
1. Tiền có sẵn 
2. Nguồn vốn ưu đãi 
3. Vay, trái phiếu, vốn đầu tư ngoài 
4. Thuê thiết bị 
5. Hợp đồng dịch vụ vận hành ngoài 
Quản lý và Sử dụng hiệu quả Năng lượng ThS. Trần Công Binh 
ĐH Bách Khoa TP.HCM 54 
Quản lý và Sử dụng Năng lượng 110 
IV. Phân tích kinh tế 
14. Phần mềm tính toán theo LCC 
1. Xem tài liệu tham khảo 
[1] Barney L. Capehart,Wayne C. Turner, William J. 
Kennedy- Guide to Energy Management, The Fairmont 
Press, 2003. 
[2] Wayne C. Turner, Steve Doty - Energy Management 
Handbook, The Fairmont Press and Taylor & Francis 
Ltd., 2006. 
Quản lý và Sử dụng Năng lượng 111 
Tài liệu tham khảo: 
[1] Barney L. Capehart,Wayne C. Turner, William J. Kennedy, Guide to Energy 
Management, The Fairmont Press, 2003 
[2] Wayne C. Turner, Steve Doty, Energy Management Handbook, The Fairmont 
Press and Taylor & Francis Ltd., 2006 
[3] Richard A. Panke, Energy Management Systems and Direct Digital Control, 
The Fairmont Press, Inc, Marcel Dekker, Inc, 2002 
[4] Gilbert A. McCoy, Todd Litman, John G. Douglass, Energy-Efficient Electric 
Motor Selection Handbook, Washington State Energy Office Olympia, 1993. 
[5] Gilbert A. McCoy, John G. Douglass, Energy Management for Motor Driven 
Systems, Washington State University, 2000. 
[6] Energy Efficiency, Schneider Electric, 2012. 
[7] Dự án nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng trong các doanh nghiệp nhỏ và 
vừa Việt Nam – PECSME. 
Tài liệu tham khảo 
Quản lý và Sử dụng hiệu quả Năng lượng ThS. Trần Công Binh 
ĐH Bách Khoa TP.HCM 55 
112 
TB 
Trần Công Binh 
GV ĐH Bách Khoa TP.HCM 
Phone: 0908 468 100 
Email: tcbinh@hcmut.edu.vn 
 binhtc@yahoo.com 
Website: www4.hcmut.edu.vn/~tcbinh 
Quản lý và Sử dụng Năng lượng 113 
3. Phân bố lại phụ tải giữa các máy biến áp 
3. Phân bố tải theo thời gian trong ngày? 
• Nhà máy có 1 MBA 1000kVA như trên. Làm 
việc 7 ngày/tuần. Mỗi ngày 8 giờ làm việc 
1000kVA, và 16 giờ nghỉ 10kVA, tải có PF=1. 
• Biểu giá điện: 1339-854-2421 đ/kWh. 
• Nhà máy đang làm việc vào 2 giờ cao điểm và 6 
giờ bình thường. Nếu chuyển sang sản xuất vào 
6 giờ thấp điểm và 2 giờ bình thường. Tính tiền 
điện tiết giảm được mỗi năm?