Bài giảng Phân tích thiết kế hệ thống thông tin - Khảo sát hệ thống

PHCM
So sánh phỏng vấn – bảng câu hỏi
19Phân Tích Thiết Kế Hệ Thống Thông Tin ©2007 Khoa CNTT - ĐH KHTN TPHCM
Đặc điểm Phỏng vấn Bảng câu hỏi
Sự phong phú thông tin Cao (cách trả lời, cử chỉ)
Trung bình – thấp (chỉ trả 
lời)
Thời gian Có thể kéo dài Thấp, vừa phải
Chi phí Có thể cao Vừa phải
Cơ hội nắm bắt và phát 
hiện
Tốt (phát hiện và chọn lọc 
các câu hỏi)
Hạn chế (sau khi thu thập 
dữ liệu)
Tính bảo mật Mọi người biết lẫn nhau Không biết người trả lời
Vai trò tham gia 
Người được phỏng vấn 
đóng vai trò quan trọng và 
có thể quyết định kết quả
Trả lời thụ động, không 
chắc chắn quyết định kết 
quả
 Nhiều phân tích viên
 Nhiều đối tượng phỏng vấn
 Mỗi phân tích viên đặt câu hỏi và ghi nhận
lại những ý kiến thuộc lĩnh vực của mình
Phỏng vấn nhóm
20Phân Tích Thiết Kế Hệ Thống Thông Tin ©2007 Khoa CNTT - ĐH KHTN TPHCM
Phỏng 
vấn 
nhóm
Câu hỏi về 
nghiệp vụ
Câu hỏi về 
kỹ thuật
Trả lời về 
kỹ thuật
Câu hỏi 
tổng quan
Trả lời về 
nghiệp vụ
Trả lời về 
tổng quan
Phân tích viên Người phỏng vấn
 Ưu điểm
 Giảm thiểu thời gian phỏng vấn
 Cho phép các đối tượng phỏng vấn nghe
được ý kiến chủ đạo của cấp trên khi gặp vấn
đề bất đồng ý kiến
 Khuyết điểm
 Khó có thể tổ chức buổi phỏng vấn (thời gian,
vị trí thích hợp)
Phỏng vấn nhóm (tt)
21Phân Tích Thiết Kế Hệ Thống Thông Tin ©2007 Khoa CNTT - ĐH KHTN TPHCM
 Quan sát trực tiếp tại nơi làm việc, hiện
trường
 Thu thập chính xác cách thức và quy trình
làm việc thực tế của hệ thống
 Thông thường khi khảo sát
 Phương pháp phỏng vấn + quan sát
Quan sát trực tiếp
22Phân Tích Thiết Kế Hệ Thống Thông Tin ©2007 Khoa CNTT - ĐH KHTN TPHCM
Phân tích tài liệu
23Phân Tích Thiết Kế Hệ Thống Thông Tin ©2007 Khoa CNTT - ĐH KHTN TPHCM
Tài liệu
Tài liệu 
hoàn chỉnh
Tài liệu 
làm tiếp
Tài liệu giao dịch: chứng từ, thư từ, thông báo, …
Tài liệu lưu: sổ sách, tập tin, báo cáo, …
Tài liệu tổng hợp: báo cáo, thống kê, kế hoạch
Tài liệu tổ chức, chính sách: cấu trúc tổ chức, mô
tả công việc, qui trình, thủ tục , …
Tài liệu bổ sung: bảng hỏi, phiếu thu thập, …
Tài liệu nghiên cứu: báo cáo nghiên cứu, …
Tài liệu chuẩn bị: cuộc họp, máy tính, …
 Các thông tin mang lại từ phân tích tài liệu
 Các vấn đề tồn tại trong hệ thống
−Thiếu thông tin, các bước dư thừa
 Các cơ hội để hệ thống đáp ứng nhu cầu mới
−Ví dụ: phân tích được doanh thu, thói quen khách
hàng,…
 Phương hướng tổ chức có thể tác động đến
các yêu cầu của HTTT
 Lý do tồn tại của hệ thống hiện hành
 Tìm ra tên và vị trí của những cá nhân có liên
quan đến hệ thống
−Giúp cho việc giao tiếp liên lạc đúng mục tiêu hơn
 Dữ liệu cấu trúc, qui tắc xử lý dữ liệu
Phân tích tài liệu (tt)
24Phân Tích Thiết Kế Hệ Thống Thông Tin ©2007 Khoa CNTT - ĐH KHTN TPHCM
 Hạn chế
 Các tài liệu, thủ tục cũng là nguồn thông tin
không đúng, trùng lắp
 Thiếu tài liệu
 Tài liệu hết hạn
Phân tích tài liệu (tt)
25Phân Tích Thiết Kế Hệ Thống Thông Tin ©2007 Khoa CNTT - ĐH KHTN TPHCM
 JAD (Join Application Design)
 Là một hình thức phỏng vấn nhóm
−Có chương trình
−Phân tích viên điều khiển thứ tự câu hỏi
 Gồm các thành phần
−Địa điểm
−Người tham dự
• Người chủ trì, người dùng hệ thống, phân tích viên, nhân
viên phát triển, người ghi chép…
−Chương trình
−Công cụ trợ giúp
Kết hợp thiết kế ứng dụng
26Phân Tích Thiết Kế Hệ Thống Thông Tin ©2007 Khoa CNTT - ĐH KHTN TPHCM
 Sử dụng bản mẫu (prototype)
Kết hợp thiết kế ứng dụng (tt)
27Phân Tích Thiết Kế Hệ Thống Thông Tin ©2007 Khoa CNTT - ĐH KHTN TPHCM
Xác định bài toán Xây dựng bản mẫu
Cài đặt và sử dụng 
bản mẫu
Đánh giá và nâng cấp 
bản mẫu
Chuyển đổi tới 
hệ thống vật lý
Các yêu cầu ban đầu
Bản mẫu
Vấn đề phát sinh
Phiên bản kế tiếp
Các yêu cầu mới
Nếu bản mẫu không đủ
 Hữu dụng trong các trường hợp
 Yêu cầu chưa rõ ràng và thông suốt
 Người dùng và thành viên khách tham gia vào
việc phát triển hệ thống
 Có những vấn đề trao đổi đã tồn tại giữa
phân tích viên và người dùng
 Công cụ và dữ liệu sẳn sàng
−Công cụ phát sinh báo biểu và giao diện
Kết hợp thiết kế ứng dụng (tt)
28Phân Tích Thiết Kế Hệ Thống Thông Tin ©2007 Khoa CNTT - ĐH KHTN TPHCM
 Hạn chế
 Tạo ra một xu hướng làm việc không theo
chuẩn tài liệu hình thức về yêu cầu hệ thống
 Các bản mẫu có thể trở thành rất đặc thù
phong cách của người dùng ban đầu
 Bỏ qua các phát sinh về tương tác và chia sẻ
dữ liệu với những hệ thống khác
Kết hợp thiết kế ứng dụng (tt)
29Phân Tích Thiết Kế Hệ Thống Thông Tin ©2007 Khoa CNTT - ĐH KHTN TPHCM
Nội dung chi tiết
 Mục đích khảo sát yêu cầu
 Nội dung khảo sát
 Đối tượng khảo sát
 Các phương pháp xác định yêu cầu
 Đánh giá hiện trạng
 Chọn lựa phương án thiết kế
30Phân Tích Thiết Kế Hệ Thống Thông Tin ©2007 Khoa CNTT - ĐH KHTN TPHCM
 Phê phán
Đánh giá hiện trạng
31Phân Tích Thiết Kế Hệ Thống Thông Tin ©2007 Khoa CNTT - ĐH KHTN TPHCM
Thiếu, vắng
Kém hiệu lực
Tốn kém, dư thừa
- Thiếu thông tin cho xử lý
- Thiếu nhân lực
- Thiếu phương tiện
- Bỏ xót công việc đang làm
-Cơ cấu bất hợp lý
-Phương pháp không chặt chẽ
-Lưu chuyển giấy tờ bất hợp lý, cầu kỳ, …
-Giấy tờ, sổ sách trình bày kém
-Quá tải, ùn tắc
-Chi phí cao
-Lãng phí
Ví dụ
32Phân Tích Thiết Kế Hệ Thống Thông Tin ©2007 Khoa CNTT - ĐH KHTN TPHCM
Khách hàng
Nhà cung cấp
- Bán lẻ
- Theo đặt hàng
- Thanh toán
- Giao hàng
- Đặt mua NGK
- Tồn kho
- Kế toán
- Lập thu, chi, theo dõi
- Thống kê, báo cáo tổng hợp
Kho
Văn phòng
Bộ 
phận 
bán 
hàng
 Thiếu
 Sổ ghi chép tồn kho, tồn kho hiện hành là do
kiểm kê sau một vài ngày
 Thiếu thông tin xuất bán lẻ
 Kém hiệu lực
 Các thông tin sẽ ùn tắc tại bộ phận bán hàng
 Nếu kho lớn, việc kiểm kê tồn kho sẽ khó
khăn và không chính xác
 Tốn kém
 Chi phí, giấy tờ
Ví dụ (tt)
33Phân Tích Thiết Kế Hệ Thống Thông Tin ©2007 Khoa CNTT - ĐH KHTN TPHCM
Nội dung chi tiết
 Mục đích khảo sát yêu cầu
 Nội dung khảo sát
 Đối tượng khảo sát
 Các phương pháp xác định yêu cầu
 Đánh giá hiện trạng
 Chọn lựa phương án thiết kế
34Phân Tích Thiết Kế Hệ Thống Thông Tin ©2007 Khoa CNTT - ĐH KHTN TPHCM
Chọn lựa phương án
35Phân Tích Thiết Kế Hệ Thống Thông Tin ©2007 Khoa CNTT - ĐH KHTN TPHCM
Tài liệu yêu cầu 
hệ thống
Phát sinh phương án
Phương án 1 Phương án 2 Phương án n
Chọn lựa
Phương án tốt nhất
Điều kiện 
ràng buộc
…
Phân nhóm yêu cầu
36Phân Tích Thiết Kế Hệ Thống Thông Tin ©2007 Khoa CNTT - ĐH KHTN TPHCM
Mong 
muốn
Cần thiết
Căn bản, bắt buộc
Nhu cầu nâng cao, hệ thống 
vẫn tồn tại nếu không có yêu 
cầu này
Tiềm năng của hệ thống 
mới, dùng để so sánh các 
phương án
Cơ sở cho tất cả phương án, 
hệ thống mới nếu không có 
các yêu cầu này thi không có 
ý nghĩa
Ví dụ
37Phân Tích Thiết Kế Hệ Thống Thông Tin ©2007 Khoa CNTT - ĐH KHTN TPHCM
Y1 Quản lý lưu trữ tất cả thông tin về bán hàng, đặt hàng, nhập xuất kho, thu chi và
công nợ
Y2 Cho phép tìm kiếm tức thời các thông tin về cộng nợ của một khách hàng
Y3 Tự động tính toán tồn kho tại thời điểm cuối ngày
Y4 Tự động tính toán và in bảng doanh thu theo tháng
Y5 Các thông tin chứng từ chỉ nhập một lần và được truy xuất bởi tất cả phòng ban
liên quan
Y6 Các biểu mẫu hoá đơn, phiếu giao hàng, thống kê có thể in ra giấy
Y7 Thông báo và in danh sách các khách hàng nợ quá hạn
Y8 Tư động tính tồn kho tại bất kỳ thời điểm trong ngày, theo từng loại NGK bất kỳ
Y9 Tự động tính toán và in bảng doanh thu theo ngày
Y10 Trợ giúp cho thủ kho tính toán số lượng đặt mua nhà cung cấp tại bất kỳ thời
điểm trong ngày
Y11 Lập đề xuất mức tồn kho tối thiểu hợp lý cho từng loại NGK
 Ngày ràng buộc hệ thống mới
 Các nguồn tài chính và nhân lực hiện có
 Các yếu tố của hệ thống hiện hành không
thể thay đổi
 Các giới hạn pháp lý và hợp đồng
 Tầm quan trọng hoặc tính năng động của
hệ thống có thể giới hạn cách thức xây
dựng hệ thống (ví dụ: bảo mật)
Ràng buộc hệ thống
38Phân Tích Thiết Kế Hệ Thống Thông Tin ©2007 Khoa CNTT - ĐH KHTN TPHCM
Ví dụ
39Phân Tích Thiết Kế Hệ Thống Thông Tin ©2007 Khoa CNTT - ĐH KHTN TPHCM
R1 Chi phí phát triển phần mềm không được vượt quá 70 triệu
R2 Chi phí phần cứng không được vượt quá 50 triệu
R3 Hệ thống phải hoạt động sau 5 tháng kể từ ngày bắt đầu
R4 Không thay đổi hệ kế toán đang chạy rất ổn định
R5 Hệ thống phải được sử dụng bởi tất cả nhân viên có liên quan đến công việc
 Là việc tổ hợp giữa đáp ứng yêu cầu và
thỏa ràng buộc
Phát sinh phương án
40Phân Tích Thiết Kế Hệ Thống Thông Tin ©2007 Khoa CNTT - ĐH KHTN TPHCM
Đáp 
ứng 
yêu 
cầu 
Thỏa 
ràng 
buộc
Ràng buộc
Yêu cầu 
Phương án
 Gia công
 Phần mềm đóng gói
 Các nhà sản xuất theo đặt hàng
 Các giải pháp tổng thể
 Phát triển nội bộ
Chọn lựa phát triển
41Phân Tích Thiết Kế Hệ Thống Thông Tin ©2007 Khoa CNTT - ĐH KHTN TPHCM
Ví dụ
42Phân Tích Thiết Kế Hệ Thống Thông Tin ©2007 Khoa CNTT - ĐH KHTN TPHCM
Tiêu chuẩn Phương án A Phương án B Phương án C
Yêu cầu
Y1  Y6
Có (yêu cầu 5 không đáp
ứng)
Có đầy đủ Có đầy đủ
Y7 Có Có Có
Y8 Không Có Có
Y9 Không Có (cuối ngày) Có
Y10 Không Không Có
Y11 Không Không Có
Ràng buộc
R1 40 70 100
R2 40 60 70
R3 3 tháng 5,5 tháng 7 tháng
R4 Không thay đổi Không thay đổi Thay đổi
R5 Một vài thành viên Tất cả Tất cả
Ví dụ (tt)
43Phân Tích Thiết Kế Hệ Thống Thông Tin ©2007 Khoa CNTT - ĐH KHTN TPHCM
Điều kiện Trọng 
số
Phương án A Phương án B Phương án C
Tỉ lệ Điểm Tỉ lệ Điểm Tỉ lệ Điểm
Yêu cầu
Y1 30 5 150
Y2 20 3 60
50 210
Ràng buộc
R1 40 4 160
R2 10 4 40
50 200
Tổng 100 410
Ví dụ (tt)
44Phân Tích Thiết Kế Hệ Thống Thông Tin ©2007 Khoa CNTT - ĐH KHTN TPHCM
Điều kiện Trọng 
số
Phương án A Phương án B Phương án C
Tỉ lệ Điểm Tỉ lệ Điểm Tỉ lệ Điểm
Yêu cầu
Y1 Y6 25 5 125 5 125 5 125
Y7 8 4 32 5 40 5 40
Y8 7 1 7 4 28 5 35
Y9 5 1 5 3 15 5 25
Y10 3 1 3 1 3 4 12
Y11 2 1 2 1 2 4 8
50 174 213 245
Ràng buộc
R1 20 5 100 5 100 1 20
R2 10 5 50 4 40 2 20
R3 8 5 40 3 24 2 16
R4 7 5 35 5 35 2 14
R5 5 5 25 5 25 4 20
50 250 224 90
Tổng 100 424 437 335