Bài giảng Nhập môn công nghệ phần mềm - Lương Trần Hy Hiến - Chủ đề 4: Thiết kế phần mềm (Phần 4)

thông điệp không đồng bộ, đối 
tượng gởi thông điệp không cần đợi kết quả trả về 
từ đối tượng nhận, các thông điệp có thể thực hiện 
đồng thời.
• Procedure Call: thông điệp đồng bộ, đối tượng gởi 
thông điệp phải đợi kết quả trả về từ đối tượng 
nhận.
• Return: thông điệp return thường liên kết với 
thông điệp loại “Procedure Call”
COMP1026 – Introduction to Software Engneering CH4 – Part 4 - 52 HIENLTH
Các thành phần trong Collaboration Diagram
• Thuộc tính của thông điệp
– Operation
• Nếu đối tượng trong lược đồ là một thể hiện của 
một lớp đối tượng (class), chúng ta có thể chọn 
operation của class để liên kết với message.
• Không thể liên kết Return message với operation
COMP1026 – Introduction to Software Engneering CH4 – Part 4 - 53 HIENLTH
Tạo lược đồ Collaboration Digram trong 
PD
• Tạo trực tiếp Collaboration Diagram
– Actor
– Object
– Instance link
– Messages
– Action
– Control flow
– Operation
– ...
• Tạo gián tiếp từ Sequence Diagram: Chuột phải 
chọn Create Default Communicatiuon Diagram
COMP1026 – Introduction to Software Engneering CH4 – Part 4 - 54 HIENLTH
ACTIVITY DIAGRAM
COMP1026 – Introduction to Software Engneering CH4 – Part 4 - 55 HIENLTH
MỤC TIÊU
• Biết được cách thiết kế Activity diagram
• Biết được các thành phần trong Activity 
diagram
• Biết được cách sử dụng Power Designer 
để tạo Activity Diagram
COMP1026 – Introduction to Software Engneering CH4 – Part 4 - 56 HIENLTH
NỘI DUNG TRÌNH BÀY
• Activity Diagram ?
• Các thành phần trong Activity diagram
• Xây dựng Activity diagram của ứng dụng 
quản lý thời khóa biểu
• Tạo Activity diagram trong Power Designer
COMP1026 – Introduction to Software Engneering CH4 – Part 4 - 57 HIENLTH
Activity Diagram
• Biểu diễn mối liên hệ giữa các đối tượng theo 
trình tự.
• Được sử dụng để biểu diễn cho hoạt động của 
một use case.
• Làm rõ quy trình xử lý nghiệp vụ.
• Làm rõ sự luân chuyển dữ liệu trong hệ thống.
• Mô tả thuật toán.
COMP1026 – Introduction to Software Engneering CH4 – Part 4 - 58 HIENLTH
Ví dụ: Xét ứng dụng quản lý TKB
• Hệ thống cho phép bộ phận giáo vụ Khoa 
nhập thời khóa biểu, cập nhật thời khóa 
biểu của tất cả các lớp
• Hệ thống cho phép sinh viên tra cứu thời 
khóa biểu theo từng học kỳ của lớp
• Hệ thống cho phép giảng viên tra cứu thời 
khóa biểu giảng dạy trong học kỳ
COMP1026 – Introduction to Software Engneering CH4 – Part 4 - 59 HIENLTH
Ví dụ minh họa
• Use case diagram mô tả hệ thống quản lý 
thời khóa biểu
COMP1026 – Introduction to Software Engneering CH4 – Part 4 - 60 HIENLTH
Ví dụ minh họa: ứng dụng TKB
• Use case
• Action Steps
– Chọn chức năng xem thời khóa biểu
– Hiển thị màn hình cho phép người dùng chọn thông 
tin cần xem
– Chọn niên khóa từ danh sách hiện có trong hệ thống
– Chọn học kỳ từ danh sách hiện có trong hệ thống
– Chọn lớp hoặc tên giảng viên cần xem trong danh 
sách lớp và giảng viên hiện có trong hệ thống
– Hiển thị thông tin chi tiết thời khóa biểu lớp hoặc thời 
khóa biểu của giảng viên
COMP1026 – Introduction to Software Engneering CH4 – Part 4 - 61 HIENLTH
Ví dụ minh họa
• Sequence 
diagram 
mô tả use-
case xem 
TKB hệ 
thống quản 
lý thời 
khóa biểu.
COMP1026 – Introduction to Software Engneering CH4 – Part 4 - 62 HIENLTH
Ví dụ minh họa
• Collaboration diagram mô tả use-case xem 
TKB lớp hệ thống quản lý thời khóa biểu
COMP1026 – Introduction to Software Engneering CH4 – Part 4 - 63 HIENLTH
Ví dụ minh họa
• Activity diagram biểu 
diễn use case xem 
thời khóa biểu
COMP1026 – Introduction to Software Engneering CH4 – Part 4 - 64 HIENLTH
Các thành phần trong Activity 
diagram
• Activity
• Object state
• Transition
• Decision
• Organization Unit
COMP1026 – Introduction to Software Engneering CH4 – Part 4 - 65 HIENLTH
Ví dụ minh họa
• Activity diagram biểu diễn quy trình nhập 
kho
COMP1026 – Introduction to Software Engneering CH4 – Part 4 - 66 HIENLTH
Ví dụ minh họa
• Activity diagram biểu diễn 
use case đăng nhập hệ 
thống
COMP1026 – Introduction to Software Engneering CH4 – Part 4 - 67 HIENLTH
Ví dụ minh họa
• Activity diagram biểu diễn 
use case đăng nhập hệ 
thống
COMP1026 – Introduction to Software Engneering CH4 – Part 4 - 68 HIENLTH
Ví dụ minh họa
• Activity diagram biểu diễn use case đăng 
nhập hệ thống
COMP1026 – Introduction to Software Engneering CH4 – Part 4 - 69 HIENLTH
Ví dụ minh họa
• Activity diagram biểu diễn use case đăng 
nhập hệ thống
COMP1026 – Introduction to Software Engneering CH4 – Part 4 - 70 HIENLTH
Ví dụ minh họa
• Activity diagram biểu 
diễn use case đăng 
nhập hệ thống
COMP1026 – Introduction to Software Engneering CH4 – Part 4 - 71 HIENLTH
Ví dụ minh họa
• Activity diagram biểu diễn use case tạo 
user
COMP1026 – Introduction to Software Engneering CH4 – Part 4 - 72 HIENLTH
Ví dụ minh họa
• Activity diagram biểu 
diễn use case tạo user
COMP1026 – Introduction to Software Engneering CH4 – Part 4 - 73 HIENLTH
Ví dụ minh họa
• Activity diagram biểu 
diễn use case tạo user
COMP1026 – Introduction to Software Engneering CH4 – Part 4 - 74 HIENLTH
COMPONENT DIAGRAM
COMP1026 – Introduction to Software Engneering CH4 – Part 4 - 75 HIENLTH
Mục tiêu
• Biết được cách thiết kế Component 
diagram
• Biết được các thành phần trong 
Component diagram
• Biết được cách sử dụng Power Designer 
để tạo Component Diagram
• Xây dựng Component diagram của một số 
ứng dụng ứng dụng
COMP1026 – Introduction to Software Engneering CH4 – Part 4 - 76 HIENLTH
NỘI DUNG TRÌNH BÀY
• Component Diagram ?
• Các thành phần trong Component diagram
• Xây dựng Component diagram của ứng 
dụng quản lý thời khóa biểu
• Tạo Component diagram trong Power 
Designer
• Tạo report
COMP1026 – Introduction to Software Engneering CH4 – Part 4 - 77 HIENLTH
Component Diagrams
• Lược đồ thành phần (Component 
Diagram) mô tả mối liên hệ giữa các 
thành phần trong hệ thống.
• Mỗi thành phần:
– Tập tin source code
– Thư viên liên kết (DLL)
– Chương trình thực thi (EXE)
– Web site
– Cơ sở dữ liệu
COMP1026 – Introduction to Software Engneering CH4 – Part 4 - 78 HIENLTH
Ví dụ: Xét ứng dụng quản lý TKB
• Hệ thống cho phép bộ phận giáo vụ Khoa 
nhập thời khóa biểu, cập nhật thời khóa 
biểu của tất cả các lớp.
• Hệ thống cho phép sinh viên tra cứu thời 
khóa biểu theo từng học kỳ của lớp.
• Hệ thống cho phép giảng viên tra cứu thời 
khóa biểu giảng dạy trong học kỳ.
COMP1026 – Introduction to Software Engneering CH4 – Part 4 - 79 HIENLTH
Ví dụ minh họa
• Component diagram mô tả hệ thống quản 
lý thời khóa biểu
Ví dụ minh họa Component Diagram
He thong quan ly thoi khoa bieu
Giao dien
Xu ly
Du l ieu
COMP1026 – Introduction to Software Engneering CH4 – Part 4 - 80 HIENLTH
Ví dụ minh họa
• Component diagram mô tả hệ thống quản 
lý thời khóa biểu
Thành phần giao diện
He thong quan ly thoi khoa bieu
Giao dien
Xu ly
Du lieu
COMP1026 – Introduction to Software Engneering CH4 – Part 4 - 81 HIENLTH
Ví dụ minh họa
• Component diagram mô tả hệ thống quản 
lý thời khóa biểu
Thành phần dữ liệu
He thong quan ly thoi khoa bieu
Giao dien
Xu ly
Du lieu
COMP1026 – Introduction to Software Engneering CH4 – Part 4 - 82 HIENLTH
Ví dụ minh họa
• Component diagram mô tả hệ thống quản 
lý thời khóa biểu
Thành phần xử lý - Code
He thong quan ly thoi khoa bieu
Giao dien
Xu ly
Du l ieu
COMP1026 – Introduction to Software Engneering CH4 – Part 4 - 83 HIENLTH
Ví dụ minh họa
• Component diagram mô tả hệ thống quản 
lý thời khóa biểu
Ví dụ minh họa Component Diagram
He thong dich vu nhan tin SMS
SMS Service _
SMS Message
He thong quan ly thoi khoa bieu
Giao dien
Xu ly
Du l ieu
COMP1026 – Introduction to Software Engneering CH4 – Part 4 - 84 HIENLTH
Ví dụ minh họa
• Component diagram mô tả hệ thống quản 
lý thời khóa biểu
Ví dụ minh họa Component Diagram
He thong quan ly thoi khoa bieu
Giao dien
Xu ly
Interface_6
Du lieu
He thong dich vu nhan tin SMS
SMS Service _
SMS Message
SMS Data
Port_2
Vina
Mobi
Viettel
COMP1026 – Introduction to Software Engneering CH4 – Part 4 - 85 HIENLTH
Ví dụ minh họa
• Component diagram mô tả hệ thống quản 
lý thời khóa biểu
Ví dụ minh họa Component Diagram
Data AccessSQLClient OracleClient
SQL DB Oracle DB
Business Process
Web site (ASPX)
Controller
Provider
Model/Info
SMS Service (Windows Service)
COMP1026 – Introduction to Software Engneering CH4 – Part 4 - 86 HIENLTH
Các thành phần trong Component 
Diagram
• Component
• Interface 
• Quan hệ giữa các component
Web site (ASPX) SMS Service (Windows Service)
Model/Info
Data AccessSQLClient
Business Process
Model/Info
COMP1026 – Introduction to Software Engneering CH4 – Part 4 - 87 HIENLTH
Các thành phần trong Component 
Diagram
• Component
– Là một thành phần của hệ thống
– Thành phần có thể:
• Source code
• Lớp đối tượng (Class)
• Giao diện
• Web application
• Web Service
• Windows App (EXE)
• Thư viện liên kết (DLL)
• Cơ sở dữ liệu
• Table
• …
Web site (ASPX)
SMS Service (Windows Service)
Oracle DB
COMP1026 – Introduction to Software Engneering CH4 – Part 4 - 88 HIENLTH
Các thành phần trong Component 
Diagram
• Component
– Thuộc tính của Component:
• Interface
• Classes
• Port
• Part
• File
• Operation
Web site (ASPX)
SMS Service (Windows Service)
Oracle DB
COMP1026 – Introduction to Software Engneering CH4 – Part 4 - 89 HIENLTH
Các thành phần trong Component 
Diagram
• Interface
– Tập hợp một số hành động của một lớp đối 
tượng
– Tập các hàm dùng chung trong nhiều lớp 
khác nhau
• Thành phần của Interface
– Property
– Operation
COMP1026 – Introduction to Software Engneering CH4 – Part 4 - 90 HIENLTH
Các thành phần trong Component 
Diagram
• Quan hệ giữa các thành phần
– Quan hệ giữa component và interface
– Quan hệ giữa component và component
• Các loại quan hệ
– Generalization
– Realization
– Dependency
Data AccessSQLClient
Business Process
Model/Info